Morgunblaðið - 15.09.1934, Blaðsíða 6

6
a
10' vP
I ^ TÆk
imt diiRMiðt
Ný kindabjúgu.
Vínarpylsur.
Miðdagspylsur.
Grænmeti, fleiri teg.
iliðt- S Fiskmetisgerifn,
Grettisgötn 64, sími 2667.
Reykhúsið,
sími 4467.
Rjetta
dansleifcar
verður fialdinn
i Hótel Valhöll
á sunnudag’inn.
Yflrfrakkar.
Fðt,
RvkfnUir,
best, ódýrast
eftir gæðum
hjá
G. Bfarnason
& Ffeldsted.
MORGUNBLAÐIÐ
Arnarfförður.
i
Eftir Arna Friðrikison.
Það má se'gja um Arnarfjörð að eÍTÍhverntímá sækir aftur í
eins og' skáldið sagði nm ísland: gamla horfið með aflasæld á firð-
„Saga þín er saga vor . .“. Ekki ina. Jeg' liefi oft reynt að bendá
vegna þess, að afkoma fjarðarbúa
ráði gengi þjóðarinnar eða hafi
veruleg áhrif á það, heldur eru
hrakfarir Arnarfjarðar, síðustu
árin, lítil spegilmynd af hættum
þeim, sem vofa yfir landinu í
heild. Arnarfjörður hefir leng'stum
verið talinn gullkista, fyrir þá,
sem þar sækja sjó, eins og mið-
inn kringum ísland yfirleitt. En
veiði getur brugðist þar, eins og
annars staður, aðeins verður fallið,
fyrir þá, sem sjóinn stunda, meira
þar en víðast annars staðar. Af-
leiðingarnar eru örlagaríkar
nærri hverjum einstakling við
fjöbðinn, reynslan um auðug fiski-
mið, sem geta þorrið, hvet-ja okk-
ur til þéss að vera á verði gegn
hinum dularfullu sveiflum aflans,
hvar sem er við landið.
Einu sinni var Arnarfjörður
einhver blómlegasta bygð á ís-
landi, og það er ekki langt síðan.
Þá gekk þaðan fríður floti sterkra
hafskipa, en bátar sóttu sjó í fjörð
inn tugum saman. Einu sinni var
saltfiskurinn, sem kom frá Bíldu-
dal, annálaður fyrir gæði langt
út um lönd. Þá voru bygðar
bryggjur, réist myndarlegt versl-
unarhús, fiskgeymsluhús, íshús,
þurkhús, smiðja, prentsmiðja,
brauðgerð og fleira. Reitar voru
g'erðir, til þess að þurka fiskinn
og járnbraut lögð um plássið.
Þarna var að verki einhver dug-
legasti og árvakasti hugsjóna-
maðurinn, sem fsland hefir átt.
Þarna- var að myndast öflug, vel-
megandi stjett, vinnandi manna,
bændur, sem- áttu hafskip, verka-
menn, sem áttu báta og hús.
En nú er öldi nönnur. Eftir því,
sem árin hafa liðið, virðist ham-
ingjusól fjarðarins hafa gengið
lægra og lægra yfir fjöllin, fjöll-
in, sem virðast hafa einangrað
bygðina gegn kostum tuttugustu
aldarinnar, um leið og hörmung-
um hennar var veitt inn fjörðinn.
En þó að fímarnir hafi breytst,
þá standa þó ennþá minjar þeirr-
ar bygðar, sem fæddist undir væng
gullaldarinnar horfnu, ennþá er
fólkið við lýði, sem skóp fram-
farirnar, þótt flest sje það nú
hnigið á efra aldur, og farið að
bog'na í herðum, undir því fargi,
sem mótlæti síðustu ára hefir bak-
að því. En æskan sem hefir alist
upp við hrun og bruna, getur hún
sýnt þjóðinni enn á ný, hvers virði
Arnarfjörður er ?
UndMfarin ár, hefir verið dauft
yfir aflabrögðum við Arnarfjörð.
Lóð éftir lóð hefir verið dregin,
en lítill afli safnast í skutinn. Dag
eftir dag hefir verið róið, en lítið
bæst í „stakkinn" á landi. Hvert
árið eftir annað hefir virst ætla
að staðfesta þann ótta fjarðarbúa,
að nú sje „fiskur bættur að gauga
í f jörðinn“. Því sá afli, sem fengist
hefir, hefir verið sóitur út á haf
á opnum bátum.
Þótt sú kynslóð, sera r.ú byggir
Yestfirði, sje svo óheppin að búa
við skort fiskjar þessi ár, sem nú
eru að líða, — tilfinnanlegan
skort, vegna þéirra aðstæða, sem
á það, af liverju aflaleysið stafi|
reynt að gera gréin fyrir að þac||
sje af því, að þorskurinn hefirjj
undanfarin ár gengið hjeðan til
Grænlands á vorin. Fyrir þessum
göngum þorsksins er nú fengin
full vissa, en þær einar, nægja til
þess að skýra aflaleysið á Vest-
fjörðum. Arnfirðingar geta ró-
legir huggað sig við það, að þetta
aflaleysi í firðinum er ekkert eins
dæmi í sögtmni. Svo framarlega
sem Arnarfjarðarmið, hafa nokk-
urn tíma verið nokkurs virði,
munu þau verða það aftur, en
hvenær; það veit enginn enn sem
komið er. Ef til vill byrjar nýr
tími næsta Sr, ef til vill ekki fyr
en seinna.
En hvernig á að hervæðast gegri
aflaleysis-ófarnaði þeim, sem verið
hefir síðustu árin? Til þess liggja
að mínum dómi aðeins tvær leiðir,
sém báðar mætti nota í senn, í
fyrsta lagi þyrfti að hafa viðbúnað
til þess að Iiagnýta að fullu þá
þekkingu, sem fiskirannsóknirnar
bera að garði. Ög svo framarlega,
sem þorskurinn kemur hingað í
stórum stíl, frá Grænlandi, til þess
að hrygna, og' fer þangað aftur að
goti loknu, þá er hafið úti af
Yestfjörðum orðið að þjóðbraut
fiskimilljónanna, því margt virðist
eindregið mæla með því, en ekkert
á móti, að leiðin á milli íslands
og Grænlands sje úti af Vestfjörð-
um. Á hafinu, úti fyrir Vrestfjörð-
um, ætti því að mega fiska mikið
af þorski, jafnvel um hávetur, ef
að tíð leyfði, þegar fiskur er í
göngu suður, og á vorin, þegar
fiskur er í göngu vestur að goti
loknu, eða jafnvel alla vertíðina,
ef að hitinn við botninn er nægur
til þess, að hryg'ning geti farið þar
fram. Jeg veit að Arnfirðingar
eiga menn og vilja til þess að
hrinda þessu í framkvæmd, en þá
vantar skip, þeir þurfa að eignast
nokkra haffæra mótorbáta, sem
sótt geta út á haf. — Eins og nú
standa sakir, er til einn einasti
bátgarmur með þilfari og vjel á
Bíldudal. — Hin, léiðin, sem ætti
að fara, er heilræðið, sem ísland-
ingar ættu allir að fylgja, að bera
sig betur eftir þeim fískitegund-
um, sem eitthvert verð fæst fyrir,
að minsta kosti mætti gera tilraun,
og' gera þann fisk að verðmætri
vöru, se mekki er það. Til þess
vantar hraðfrystihús. Ef að það
væri til, ef að hægt væri að hag-
nýta og auka aflann betur en nú
er gert, ef að hægt væri að. hag-
nýta fiskitegundir, sem að nú eru
ónotaðar öðrum en aðkomumönn-,
um, þá myndi afkoman verða eitt-
hvað önnur en nú er raun á, etu];i
þótt ekki væri að ræða um nein
uppgripa-aflaár. Og svo þegar
aflaárin koma aftur, þá getur Arn-
arfjörður orðið það sem hann var
fyr.
IJngIingatȾkur
„Æskimiiai*".
Barnáblaðið Æskan hefir í sum-
ar gefíð út þrjár bækur handa
unglingum, hverja annari betri, og
verða þær eflaust vinsælar.
Ein bókin heitir „Árni og Erna“
: og er eftir Marie Henckel, þýdd
’af Margrjetu Jónsdóttur, kenn-
ara.
Önnur bókin er „Landnemar“
|hin fræga skáldsaga Fr. Marryat
'þýdd af Sigurði Skúlasyni mag-
iister. Höfundur þessarar bókar,
enska skáldið Frederick Marryat,
kúnnastur undir nafninu Marryat
kápteinn, var fæddur í West-
minstér 1792, faðirinn enskur en
móðirin þýsk. Ségir þýðandi sög'-
unnar að rithöfundahæfileika
muni hann hafa þegið að erfðum
bæði frá föður og afa. Og um jafn
gáfaðan mann, eins og Fr. Marr-
yáf var, kominn af bestu ættum
mestu mentaþjóða Evrópu, haf-
andi fengið fjölþætta reynslu í
'siglingum, var það ekki undar-
legt að * honum tækist að skrifa
þannig, að frásagnir hans hrifu
alla lesendur, og þó sjerstaklega
unglinga, því að sögur hans voru
þannig skrifaðar, að þær lyftu
undir ævintýralöngun æskulýðs-
ins. En það gefur bókum hans
mest gildi, að þær eru enn í dag
nær hálfri annari öld, eftir að
i fæddist, lesnar um allan
heim með sömu áfergju eins og
þegar þær komu fyrst út.
Af sögum hans hafa áður birst
í íslenskri þýðingú, Percival
Keene, Víkingurinn, Jakob ær-
legur og' Pjetur Sirnple. Landnem-
arnir er þó líklega vinsælasta
saga hans ,og hefir verið þýdd á
óteljandi túngumál.
Þriðja bók „Æskunnar“ er
Hetjan unga, eftir Mrs. Herbert
Strang, og hefir Sigurður Skúla-
son magister líka þýtt hana. Segir
þýðandi svo um hana í formála:
— Þessi litla bók barst mjer í
hendur, ef jeg' dvaldist í Kaup-
mannahöfn, sumarið 1932, og var
hún meðal þeirra léstrarbóka í
ensku, sem fræðslumálástjórnin
þar í bæ sendi mjer góðfúslega til
athugunar. Valdi jeg kverið þegar
handa nemendum mínum í kvöld-
skóla K. F. U- M. Þótti mjer þegar
auðsýnt, að efni kversins mundi
hrífa nemendur meir en stagl-
samir léskáflar, og varð sú raun-
in á. —
Þetta segir þaulvanur kennari,
og hann treystir því, að þessi les-
bók-verði öllum barnaskólum kær-
kominn fengur.
Þess má líka geta, að bók þessi
hefir verið löggilt sem kenslubók
erlendis með það fyrir augum, að
hún mætti verða til þess að vekja
áhuga barna og unglinga fyrir
h’ollum enskum bókmentum.
Erfitt hlatverk.

verið hafa
Helgáfellssjóður. Hefi með þökk
um veitt móttöku í Helgafellssjóð
þessum gjöfum: Frá S. S. 5 kr„
frá G. K. 8. kr. Sigurður Ó. Lár-
þá er það þó víst, usson.
Ungur blaðamaður átti viðtal
fvið Bernhard Shaw. Annars þyk-
ir það erfitt mjög, því að Shaw
kann vel að bíta frá sjer blaða-
mennina með fyndni sinni.
1 Blaðamaðurinn reyndi nú að fá
rithöfundinn til þess að segja eitt-
hvað um næsta sjónleik hans.
Eftir langa mæðu lofaði hann
áð gera stuttleg'a grein fyrir leikn-
um: Fyrsti þátftur: Hann: Elskar
r
Islensk egg.
Klein.
Baldursgötu 14. Sími 3073.
I aisatiiin:
Nýslátrað dilkakjöt,
Verðið lægst.
Sviðin svið. Gulrófur.
Nýtt gróðrarsmjör. Soðinn og súr
hvalur og margt fleira.
Versían
Sveins Jóhannssonar
Bergstaðastræti 15. — Sími 2091»
Nýtilbúin
Kæfa og
Rúllupylsa.
Kaupfjelag
BorgfirBinga.
Sími 1511.
Iftt dllkaklttt
afbragðs gott, hangikjöt, lifur^
hjörtu og svið. Ennfremur alls-
konar grænmeti.
Jóhannes Jóhannsson.
Grundarstíg 2. — Sími 4131.
Boltinn út um gatið gekk,
greiðlega af vana.
Úrrekið hjá Fossberg fekk,
fyrir peningana.
Sklttifuidur
í þrotabúi Gústafs A. Sveins-
sonar hæstarjettarmálafl.m..
verður haldinn í Bæjar-
þingsstofunni, mánudaginn
17. þ. m. kl. 10 árd., til þess
að taka ákvörðun um með-
ferð eigna búsins.
Lögmaðurinn í Reykjavflc
14. sept. 1934.
Björn Þórðarson,
þú mig? Hún: Jeg tilbið þig. Ann-
ar þáttur: Hann: Elskar þú mig t
Hún: Jeg tilbið þig. Þriðji þáttur:
Hann: Elskar þú mig? Hún : Jeg*
tilbið þig.
Blaðamaðurinn varð dálítið
hvumsa við, og spurði svo hvort
þetta væri alt, sem hann hefði að-
segja um efni leiksins.
Já, kæri vinur. Þetta er alt og
sumt. Aðalefnið er það, að konan
í leiknum er ávalt sú sama, en í
hverjum þætti er nýr maður.
I