Morgunblaðið - 10.10.1934, Blaðsíða 2
2
MORGUNBLAÐIÐ
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rltstjörar: J6n KJartansson,
Valtýr Stefánsson.
Rltstjðrn^ og afgrelOsla:
Austurstrætl 8. — Slml 1*00.
Auglýslngastjörl: E. Hafberg.
Auglýslngaskrlfstofa:
Austurstrætl 17. — Slml 8700.
Helmaslmar:
Jön KJartansson nr. 8742.
Valtýr Stef^nsson nr. 4220.
Árnl Óla nr. S04S.
B. Hafberg nr. 8770.
Áskrlftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuttl.
Utanlands kr. 2.50 á mánuOl
1 lausasölu 10 aura elntaklO.
20 aura meö Lesbök.
„Ómerkilegt kák
gaspraranna“.
Meðal þeirra frv-, sem Har.
Guðm. atvinnumálaráðherra flyt-
ni- e:■ „bráðabirgðabreytin"“ á fá-
íækralögunum, sem gerir þá breyt
iiig á gildandi lögum, að fátækra-
flutningur skuli afnuminn og'
skyldar dvalarsveit að greiða %
liluta þess fátækrastyrks, sem
veittur er utansveitarmönnum.
Talsverðar umræður urðu um
]ietta mál í Nd. í gær.
Einkum var Bergur Jónsson
]mngorður í garð þessa frv. Sagði
iff. a. að þetta væri „ómerkilegt
kákfrumvarp" og kæmi frá þeim
inönnum, sem árum saman hefðu
gasprað um hin óinannúðlegu fá-
tækralög, Þegar þessir menn kæm-
nst til valda, sæju þeir ekkert
annað athugavert við fátækra-
lög'gjöfina en fátækraflutninginn
svonefnda, sem raunverulega væri
ekki til nema á pappírnum. Þeir
sæ.ju ekkert við það að athuga,
þótt fjárhag margra sveitarfjelaga.
væri þannig komið, að þau blátt
áfram gætu ekki framkvæmt fá-
tækralögin. Þetta væri ekki fyrsta
eða eina málið, sem sósíalistar,
færu þannig með — að gaspra
fyrst og síðan koma með kák-
tillögur. Mörg góð mál hefðu orð-
ið að sæta ’ þeirri meðferð af
þeirra hálfu; mætti t. d. minna
á tryo'gingarniálin o. fl.
Spunnust nú all-hvassar um-
ræður milli atvinnumálaráðh. og
B. J. Benti B. J. m. a. ráðh. á,
að hyggilegast væri fyrir hann,
að sleppa káks-aðferðinni, því
ekki væri víst, að hann ætti eft-
3r að vera lengi í ráðherrastólnum.
Frv- var vísað til allshn.
Fillsherjaruerkfall
og óeirðir á Kúba.
Berlín, 9- okt. FÚ.
í gærmorgun braust út alls-
herjarverkfall um alla, eyjuna
Cuba. í fyrrinótt var varpað
sprengjum þar á margar opin-
berar bygging'ar, en ekki er vit-
að, að manntjón hafi orðið.
í Havana urðu nokkrar óeirðir
í gær, en þó er talið, að ástandið
sje ekki eips alvarlegt þar, eins
og úti um landsbygðina, því að
samgöngur eru teptar um alla
eyjuna, en í Havana er nokkurri
umferð haldið uppi með sjálf-
boðaliðum.
Hjeimdallur- Fund heldur fje-
lagið annað kvöld kl. 8y2 e. h. í
Varðarhúsinu. Þar verður meðal
annars rætt um opinberan ákær-
anda og' varnir gegn misbeitingu
ákæruvaldsins. Gunnar Thorodd-
sen alþingismaður hefur nmræður.
Alexander konungur Jugoslafa
og Barfhou ufanríkisráðherra
Frakka skotnir til bana á götu I
Marseille i gær.
Alexander konungur Jugoslava og Barthou utanrík-
ismálaráðherra Frakka voru í gær myrtir í Marseille í
Frakklandi.
Morðinginn kaupmaður frá Kroatíu rjeðst að bíl þar
sem þeir voru, konungur og Barthou, og skaut á þá mörg-
um skotum. Konungur dó strax, en Barthou nokkru
síðar.
Nánari fregnir af morðunum
eftir skeytum frá United Press
og útvarpsfregnum (F. U.),
þriðjudag
Alexander konungur var á
leiðinni til Parísarborgar, 1 op-
inberri heimsókn, og er hann
steig af skipsfjöl, bauð Barthou
hann velkominn, fyrir hönd
frakknesku ríkisstjórnarinnar
og hinnar frakknesku þjóðar.
Voru hátt settir embættis-
ingjann höndum og stytti hon-
um aldur.
Hann hjet Kalermann Petrus,
var farandsali frá Kroatiu,
fæddur í Zagreb og var 82 ára.
Fyrir tveim árum sat hann í
fangelsi, sakir þátttöku í póli-
tískum undirróðri.
Alexander konungur Jugo-
slafa hefir oft verið á ferðalög-
um um álfuna, en þá jafnan
dulbúinn, því hann hafði oft
fengið hótanir um að á hann
menn frakkneskir í fylgd með myndi verða ráðist, ef færi gæf-
Barthou. Margt manna var við- jst. —
statt við höfnina, þar sem kon- j Mun þetta vera í fyrsta sinni,
ungurinn steig á land, til þess ^ eða því sem næst, að hann færi
að fagna honum, og meðfram 'j opinbera heimsókn til útlanda,
götum þeim, sem ákveðið hafði þar sem menn gætu vitað fyrir-
verið að konungsliðið æki um. j fram um ferðir hans.
KonungsbíIIinn var eigi kom-
inn langa leið frá höfninni inn
Maria drotning hans var í
gær á leið til Parsar landveg,
í borgina, er maður einn ruddist þar sem hún ætlaði að mæta
fram úr mannþyrpingunni,. er manni sínum.
stóð fram með götunni, og stökk j — Hverjar verða afleiðing-
upp á aurbretti konungsbílsins arnar?
og skaut á Alexander konung,
sem sat við hlið Barthou.
Konungurinn f jekk sár í háls
og brjóst. Hann fjell strax í
ómegin og andaðist skömmu
síðar.
Fylgdarmaður konungs, er í
Um gervalla álfuna, eða jafn-
vel um gervallan heim hraut sú
spurning af vörum manna í
gær:
— Verður þetta annað Sera-
jevo-morð?
Fer nú alt á ný í bál og
vagninum var, sló morðingjann brand?
niður með korða sínum. En | Af undirtektum þjóðhöfð-
morðinginn hafði verið svo fljót ingja er því mest athygli veitt,
ur að hleypa úr marghleypu (hvað Mussolini lagði þegar til
sinni, að hann hafði þá veitt málanna.
konungi banasár. Hann Ijet svo ummælt, að
Nú ber fregnum ekki saman. ef á nokkrum óeirðum bæri í
Sumar fregnir segja, að moið j Jugoslafíu út af þessu konungs-
inginn hafi getað haldið áfram j morði, þá myndu ftalir ekki
að hleypa skotum úr byssu | sitja hlutlausir hjá. Hinn ítalski
sinni, þar sem hann lá á göt-' her myndi skjótt reiðubúinn til
unm. En önnur fregn hermir,
að fjelagi hans, sem þó er ó-
nafngreindur, hafi f sömu svif-
um hafið skothríð á konungs-
bílinn. .
En í þeirri skothríð hvaðan
þess að ráðast inn í landið, ef
svo byði við að horfa.
Upp á síðkastið var Alexand-
er konungur sinn eiginn utan-
ríkismálaráðherra, og hafði
hann tekið upp all-víðtæka við-
sem hún kom, særðist Barthou tn þeg& að efIa sambandið
ráðherra.
Fjekk hann skotsár í hand-
Iegginn svo handleggurinn möl-
brotnaði.
Var Barthou fluttur i skyndi
á sjúkrahús, og átti að taka af
honum handlegginn.
Var hann svæfður, og átti að
yfirfæra blóð úr öðrum manni
til þess að bæta honum blóð-
missinn.
En hann dó í höndum lækn-
anna, og er talið að æðastífla
hafi valdið skyndiandláti hans.
Tveir hershöfðingjar, er voru
í konungsfylgdinni biðu bana af
skotsárum.
milli ríkis síns og annara Balk-
an-ríkja, sjerstaklega Bújgaríu.
í því skyni skiftust þeir á vin-
mælum og heimsóknum kon-
ungar þessara ríkja. Til Frakk-
lands var Alexander kominn,
til þess að ræða við franska
stjórnmálamenn um Balkan- og
Mið-Evrópumál. Mun hann eink
um hafa gert sjer von um, að
með því mætti rjena þykkja sú,
er verið hefir með ftalíu og
Júgoslafíu.
Er búist við því, að krónprins
Júgoslafa, sem er 12 ára að
aldri, taki að nafninu til við
konungdómi eftir föður sinn,
Alt komst í uppnám þarna á en sjerstakt ríkisráð verði til-
götunni, þar sem morðin voru nefnt til þess að hafa stjómar-
framin. Tók múgurinn morð- störf á hendi fyrir hans hönd.
Alexander konungur var sonur
Pjeturs I- Serbakonungs, fæddur
1888. Hann tók þátt í Balkanstríð-
inu 1912—13 og var hershöfðingi
í stríðinu mikla. Hann tók við
ríkisstjórn 16. ág'. 1921 og kvænt-
ist 1922 Maríu prinsessu af Rúm-
eníu. Að ófriðnum loknum fekk
Serbía ýmis lijeruð svo sem Kroa-
tíú, Slovakíu, Slavoníu og Dalma-
tíu frá Austurríki, Monténegro,
nokkuð af Makedoníu m. m. og
.Var nú mörgum sinnum stærri en
áður og nefnilist nú Jugoslafía.
Alexander by'rjaði á því að gefa
ríkinu stjórnarskrá, en upphóf
hana 1929 og tók sjer þá einveldi,
m Ijet stjórnarskrána ganga. að
noltkru lévti í gildi áftur 1931.
Louis Barthou var fæddur
1862. Hann - var fyrst kosinn á
þing 1889 og vakti fljótt, á sjer at
hygli fyrir hrífandi mælsku. Árið
1894 vnrð hann atvinnumálaráð-
herra og' síðan hefir hann verið
ráðherra í raörgum stjórnum.
Forsætisráðherra var hann frá því
í mars og þangað til í desember
1913. Síðan stríðinn lauk hefir
hann verið formaður „viðreisnar-
nefndarinnar" og fulltrúi í Þjóða-
bandalaginu- 1926 var bailn dóms-
málaráðherra í ráðuneyti* Poin-
carés. Nú hefir Ivunn verið utan-
ríkisráðherra í ráðuneyti Doumer-
gues-
Bam tapast
Tveggja ára barn liggur
úti í ofsaveðri, en verður
ekki meint af.
9. okt. F.Ú.
Síðastliðinn miðvikudag kl.
17.30 týndist tveggja ára stúlku
barn frá verbúð í litlu Breiðu-
vík í Suður-Múlasýslu, Katrin
að nafni Guðmundsdóttir, sjó-
manns á Eskifirði. Barnið hafði
elt móður sína frá verbúðinni,
er hún fór að síma. Ofsarok og
rigning var um kvöldið og nótt-
ina.
Barnsins var leitað árangurs-
laust um kvöldið, enda var þá
niðdimt. Leit var hafin snemma
næsta dag, og var þá einkum
leitað með sjónum. Kl. 9 um
morguninn fanst barnið alllangt
frá verbúðinni, og kvaðst það
hafa verið í berjamó.
Barnið var berhent og ber-
höfðað, en í sæmilegri kápu,
sem hafði þó rifnað um nóttina.
Hendur og fætur 'voru bólgnir,
en barnið hrestist fljótt og varð-
ekki meint við útileguna.
Lík funöiö
við Austurgarðinn.
í fyrramorgun fan,st lík við aust
urgarð llafnarinnar. Þektist að
það var af Jóni Júlíusi, Björnssyni
verkamanni á Freyjugötu 10, sem
hvarf á Jaugardagskvöldið.
Jón hafði verið að vinna hjá
Eimskipafjelaginu á laugardag'inn
en kom ekki lieim um kvöldið og
vissi enginn livað um hann hafði
orðið.
Jón var maður á sextugsaldri.
Hann lætur' eftir sig lconu og
þrjú upp komin börn.
Mj ólkurf ramleiðendur
mótmæla
mjólkurskattinum.
Á. fúndi mjólkurframleiðenda
hjer í bænum á sunnudaginn var,
var svohljóðandi tillaga samþykt
með þorra atkvæða:
„Fundur mjólkurframleiðenda í
JÍeykjavík, haldinn 7. október
1934, lýsir því hjer með yfir; Að
liann telur Bráðabirgðalög um
sölu mjólkur og rjóma skerða svo
mikið hagsmuni mjólkurframleið-
enda í Reykjavík, og ganga á rjett
þeirra sem borgara bæjarfjelags-
ins, með því að banna þeim að
selja sjálfir framleiðslu sína beint
til neyténda í bænúm, að þeir
verða þar með sviftir öllum mögn-
leikum til að geta látið framleiðsl-
una berá sig, og mundu því lenda
íí vanskilum vjð banka og aðra, sem
þeir hafi viðskifti við, og myndu
eigi geta staðið straum af heimilis-
útgjðldum sínum. Þar af leiðandi
skorar fundurinn á Alþingi, að
breyta þessum lögúm þannig, að
mjólkurframleiðendum í kaup-
stöðum verði heimilt, seni hingað
til, að selja mjólk, sem þeir fram-
leiða sjálfir, beint til neytenda
innan bæjarfjelagsins, á sama hátt
og mælt er fyrir í lögum um
mjólkursölu í kaupstöðum, er sett
voru á Alþingi 1933. Felur fund-
urinn bæjarstjórn Reykjavíkur
og alþingismönnum bæjarins, að
vinna að framgangi þessa máls“.