Morgunblaðið - 17.10.1934, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
m
7 __
A«a Hanson kennir „Carioca“ og ný „Rnmba“
SÍMI 3Í59 f. h.
Viðskifti ítala og
íslendinga.
Hjer birtist útdráttur úr grein, sem var í Milano-
blaðinu ,,11 Sole“ þann 8. september, eftir E. Gismondi.
Þó að í greininni sjeu nokkrar missagnir, eins og t. d.
um leyfðan fiskinnflutning til Spánar frá íslandi í ár,
'sem er mun meiri, en greinarhöfundur getur um, þykir
rje$t að lesendur blaðsins fái að kynnast greininni, svo
sjeð verði,við hvaða erfiðleika er að etja um þessar mund-
ir í fiskmarkaðslöndunum.
Afstöðu Fisksölusambandsins til útflutnings fer
greinarhöfundur ekki heldur fyllilega rjett með.
Frá Skagafirði. lýtt HilKaklÖt
Um þessar mundir er ítalska
-verslunarsendinefndin á Norð-
uirlöndum, undir forystu hr.
Uautini, en hann er forseti
.„Instituto Nazionale Esporta-
aione“. Fer nefndin þeirra er-
inda að rannsaka möguleikana
á því að auka viðskifti milli
Italíu og Norðurlanda.
Fyrir nokkrum dögum var
:sendinefndin í Björgvin og Osló.
Notuðu norsk blöð tækifærið er
nefndin kom, að tala um við-
skifti Noregs og Italíu. Hafa
Norðmenn flutt inn frá Ítalíu
fyrri helmings þessa árs fyrir
-!5 milj. kr. en fyrir 5.1 milj. kr.
fyrri helmings ársins 1933. En
útflutningur Noregs til Ítalíu
var fyrra helmings ársins í ár
4.5 milj. kr. og í fyrra 4.8 milj.
Frónur.
Það er vissulega illa til fallið,
;að sendinefndin skuli ekki einn-
ig heimsækja minstu Norður-
landaþjóðina, íslendinga, sem
síðan þeir skildu við Dani 1918
eru sjerstök þjóð, og verður að
athuga viðskifti þeirra sjerstak-
lega, enda eru viðskifti þeirra
'við Itali gjörólík viðskiftum
ZNorðmanna, Svía og Dana.
Þess hefir áður verið minst
4ijer í blaðinu, að útflutningur
ítalíu til íslands er tæpast einn
Jhnndraðasti af útflutningi Is-
lands til ítalíu. Árið 1933 sendi
ísland hingað 400.000 pakka af
fiski. Nemur sá innflutningur
um 25 milj. líra, ef pakkinn er
reiknaður á sterlingspund til
jafnaðar.
Það er ekki til neins að vaka
yfir því, að til ítalíu komi ó-
nauðsynlegur innflutningur, og
liefta hann með innflutnings-
íbanni, til að vernda gullforð.a
vorn, ef svona gloppa er látin
-opin fyrir gjaldeyristap, þar
sem eFkert kemur á móti.
Kenningin um að vöruskifti
milli þjóða skuli vera bein og
jöfn, kann að orka tvímælis, en
eftir henni er nú farið, og það
kemur manni í koll, að loka
augunum fyrir henni. Jafnvel
hinar frjálslyndustu þjóðir leit-
ast við, með tollvernd og inn-
flutningshömlum, að tryggja
sjer það, að þær þjóðir, sem
þær kaupa vörur af, kaupi
þeirra vörur í staðinn svo jöfn-
uður komist á.
En svo vikið sje að íslandi,
er selur okkur, án þess að
kaupa vörur í staðinn, þá er
málið í raun og veru ennþá al-
varlegra, því þar er komin á sú
aðferð að einkasala hefir söl-
una á hendi, og er hún fram-
kvæmd algerlega á kostnað
ítalskra neytenda, því í raun og
veru er Sölusamband ísl. fisk-
1 framleiðenda í Reykjavík, sam-
kvæmt lögum frá 5. des. 1932
orðið hálfgert ríkisfyrirtæki,
sem hefir tekið í sínar hendur
söluna á mestum hluta hinnar
ísl. fiskframleiðslu. Lög þau,
sem íslenska stjórnin hefir sett
fyrir nokkrum mánuðum síðan,
um leyfi til að flytja út fisk,
h'afa eiginlega útilokað að aðrir
flyttu út fisk frá íslandi, (því
, aðrir myndu ekki fá útflutn-
ingsleyfi).
t En þessi aðferð er ekki ein-
göngu notuð gagnvart Ítalíu. En
vegna þess hvernig ítalski mark
aðurinn er, er hún sjerstaklega
ískyggileg fyrir Italíu.
Á Spáni hafa menn sömu
sögu að segja, enda þótt jöfn-
uður Spánverja og íslendinga
sje annar. Þar eð Spánverjar
selja íslendingum sem svarar
10% af því sem þeir kaupa frá
íslandi. En Spánn hefir spymt
alvarlega gegn þessu verslunar-
lagi með því að skamta inn-
flutninginn á saltfiskinum frá
íslandi.
Þannig mun ísland ekki fá
að selja nema 280 þús. pakka
af fiski til Spánar í ár, en seldi
þangað árið sem leið 680.000
pakka. Með því að draga úr
innflutningi frá íslandi geta
Spánverjar fengið verslunar-
ívilnanir hjá öðrum fisksölu-
þjóðum. Er nú genginn í gildi
spánsk-norskur verslunarsamn-
ingur, er undirritaður var í
^rra mánuði. Samkvæmt hon-
um fær Noregur að flytja 260.-
000 pakka af fiski til Spánar í
ár, en í fyrra fluttu Norðmenn
þangað aðeins 120.000 pakka.
Hvers vegna getur Ítalía ekki
gert hið sama og Spánverjar,
til að styrkja útflutning sinn,
með því að nota sjer af því hve
mikið er flutt hingað inn af salt-
fiski? .
Saltfiskinnflutningur til Ítalíu
nemur 800—900 þús. pökkum
á ári, er samsvarar 40—45.000
smálestum en verðmætið er a.m.
k. 50 miljónir líra.
Hagur Italíu af því að skamta
saltfiskinnflutninginn er þessi:
1. Að takmarka innflutning
frá Islandi til stórra muna. Með
því myndum við spara meginið
af þeim 25 miljónum líra, sem
ísland gleypir frá Italíu, án þess
að Ítalía fái nokkuð í staðinn.
Sumarið. Eins og öllum er nú
vitanlegt var héyskapartíð á Norð
urlandi í sumar, með afbrigðum
erfið og leiðinleg, sífeldar þoku-
súldir og rigningar, ekki stórúr-
felli fyr en síðasta kastið. Þurk
var ekki um að ræða öðru vísi en
eins og tveggja daga flæsu og þá
sviftu menn oft upp talsverðu af
heyjum, hálfþurrum og hund-
hröktum, sem 'svo urðu að bíða
langa tíma enn í súldum og svæl-
um þar til hægt var að binda þau,
meira og minna skemd, frá því
þeim var þvælt uppí sæti. Svona
gekk þetta í. Skagafirði, þar til
vikuna milli 20.—21. helgar, þá
komu góðir þurkdagar og náðust
þá hey alment upp í sæti. Það
nýjasta þá með góðri verkun. En
vegna þess hve mikil hey voru
undir, vanst ekki tími til að hirða
þau öll inn þessa þurkdaga, sem
svo leiddi til þess, að mörgþúsund
hestar heys, þó uppsætt væri,
lentu aftur í vatni, þegar síð-
asta og stærsta úrfellishrotan kom
sem stóð yfir í 3 daga, með þeim
fádæmum, að elstu ménn muna
ekki annað verra, enda vatnaði
þá yfir láglendi Skagafjarðar svo
að mörg' hundruð heysæti stóðu
umflotin í vatni eins og hólm-
ar. En til fjalla fenti fjenaður
í stórhópum. Duttu gangnamenn
ofan á fjárhópa í tugatali undir
fannbreiðunum, en lítið mun hafa
drepist, því fönnina tók fljótt að
mestu, en fje getur sem kunnugt
er lifað lengi í fönn.
Veðrið batnar. Að þessu áfelli
afloknu, snerist veðrið til betri
vegar. Snjóinn tók mikið á 2 dög-
um < g vatnið þvarr svo nú var
hægt nð þurka hey og binda en
þá rákust á þarfirnar, bæði að
hirða um heyin, inna af hendi
fjallskil og rjettastörf og' reka
fje til slátrunar, en fólkið fátt á
bæjunum og því ekki til skifta á
störfin. Þá hefði illa hentað í
Skagafirði aktaskriftavinnubrögð
2. Að ívilna fiskinnflutningn
um frá Frakklandi, en Frakkar
eru nú farnir að þurka fisk í
Ítalíu og nota þannig ítalskan
vinnukraft. Myndi þetta gera
okkur fært að fá aukinn inn-
flutning til Frakklands á vörum
þeim, sem þar er skamtaður inn-
flutningur á ... .
3. Að ívilna Norðmönnum, því
fyrir það myndum við fá íviln-
anir í innflutningi til Noregs,
einkum myndi greiðast fyrir vín
sölu okkar til ríkiseinkasölunn-
ar norsku.
4. Að auka vöruskifti milli
Italíu og Danmerkur, með því
að veita dönsku nýlendunum
(Færeyjum (sic!) og Græn-
landi) venjulegan hluta af salt-
fisksinnflutningnum, fyrir ít-
alskar vörur til Danmerkur.
Hjer er ekki átt við að fara í
stríð gegn íslandi. Hjer er að-
eins rætt um að verjast hinu
ósanngjarna verslunarfyrir-
komúlagi milli þessara landa.
...— afbragðs gott, hangikjöt, lifur,
eða sósíalista-kröfur um styttan hjörtu og svið. Ennfremur alls-
vinnudag, nei, myrkrið var það konar grænmeti.
eina sem til sagði hvenær störfum
skyldi hætt að kveldi og hafin að
morgni. Enda fór svo að þegar jeg
fór úr Skagafirði á sunnudaginn
var, að þá voru að mjer sýndist
hey öll eða að mestu hirt.
Afleiðingamir af slíku sumri
sem þessu eru auðsæar. Heymagn
að vísu vel í meðallag'i vegha
ágætrar grassprettu, en fóðurgildi
heyjanna sjerlega rýrt. Jeg hefi
þessa fáu dag'a síðan jeg kom
hingað til Reykjavíkur verið með
hugan mjög fullan af kvíða
fyrir því, hvernig næsti vetur
muni fara með bændur þessa
lands og dvel þá auðvitað helst
hjá mínum kæru Skagfirðingum,
Því þegar maður er nýskilin við
vini sína, liugsar maður kannske
meira til þeirra, en meðan þeir
eru á vegi með manni. Þetta
verður til þess að jeg vil segja
við ykkur Skagfirðinga, sena vin-
ur ykkar og fjelagi í fleiri tugi
ára. Varist þið nú þá hættuna
sem alvarlegust er fyrir okkar
kæra hjerað, setið ekki of mikið
á. Látið ekki heymagnið villa
ykkur sýn. Horfist í augu við
þann veruleika strax í haust að
fóðrið er ljelegt og skepnurnar
veiklaðar. Verið ósárir á að slátra
Kærið ykkur kollótta þó fækki.
—Hollur er haustskaði- Gefið
ormameðalið hans Dungals strax
í haust. Besti fóðurbætirinn er
góð lifur eða lýsi. Nú undanfarin
mörg ár, hefir hver veturinn verið
öðrum betri, og þess vegna hlýtur
að líða að harðindum. Hver veit
nema þessi íhöndfarandi vetur
verði gadds- og frostavetur, sem
með miskunarlausum norðlenskum
stórhríðum, komi til að hringja
náklukkum neyðarinnar yfir þetta
land einu sinni enn, ef ekki er bú-
ist til varnar í tíma. Verið þið
vinir mínir viðbúnir eftir bestu
getu. Verið ekki sparir á að slátra.
Annars getur rekið að því, meðal
annars á þessum vet.ri að einhverj
ir verði að hverfa að ráði Páls,
sem nú er hlegið að um alt Is-
land,‘ að drepa niður eina búpen-
ingstegundina í kviðfylli handa
annari, og verð jeg að segja, að
mig hálfhrylti við þesskonar biin-
aðarháttum, enda mætti þá um-
deila hver tegundin ætti að verða
annari að bráð.
Þegar jeg kvaddi Skagafjörð
á sunnudaginn var, 30. september,
eftir að liafa dvalið þar í rjett
50 ár, þá var mjer margt í hug.
Fjörðurinn hafði nú kastað súld-
arsvipnum frá sumrinu og baðað-
ist allur í geislaflóði haustsólar-
innar. Það var eins og sólin vildi
nú bæta upp eitthvað af því, sem
þetta yndislega — vanalega sól-
ríka lijerað —- hafði farið á mis
við á þessu útlíðandi sumri. Hjer-
aðið, fólkið, fjenaðurinn, alt brosti
við þessari blessaðri sól, sem nú
eins og ætíð vakti alt til betra
lífs og magnþrunginna átaka, eft-
ir volk og vosbúð illviðranna. Jeg
sagði að mjer hefði verið margt
í huga á þessari skilnaðarstund
Jóhannes Jóhannsson.
Grundarstíg 2. — Sími 4131.
Þekt enskt fírma
óskar strax eins eða fleiri sölu-
manna fyrir tilbúin karlm.föt. —
Mikij ómakslaun duglegum mönn-
um. — Aðeins reyndir, vel
þektir menn teknir. — Um-
sókn með meðmælum í Box nr.
K. T. 2. The Whitehall Adver-
tising Ageney, Leeds 12, England.
Ný sending
af dilkakjöti úr Borgarfirði.
kemur í dag.
Raupfjelag
Borgfirðinga.
Sími 1511.
I matinn:
Nýslátrað dilkakjöt,
Verðið lægst.
Lifur, hjörtu. Gulrófur.
Nýtt gróðrarsmjör. Soðinn og súr
hvalur og margt fleira.
Versltin
Sveíns Jóhannssonar
Bergstaðastræti 15. — Sími 2091.
Weck
niðuAuSuglös
reynast best.
Verðið lækkað.
við Skagafjörð. Það sem einkum
fylti lmg'ann var þakklæti og vin-
semd til alls og allra. Þar hafði
jeg notið þess besta, sem einn
maður gétur notið, sem er heim-
ilishamingja og traust og vin-
semd allra minna samstarfsmanna
og fjelaga. ,
Jeg fjölyrði hjer ekkert nm mín
ar hugsanir á skilnaðarstundinni,
en kveð ykkur alla skagfirska
vini mína, samstarfsmenn og fje-
laga, með hugheilum blessunar-
óskum og bestu von um, að þið
megið ávalt verða prýði þessarar
þjóðar eins og lijeraðið okkar er
prýði þessa lands.
Reykjavík, 6. okt- 1934.
Sig. Á. Björnsson
frá Veðramóti.