Morgunblaðið - 19.10.1934, Blaðsíða 4

4
IfORGUNBLAÐIÐ

Enn um kaupin
á Gooseignunum.
Einn jaf bankasfjórum
Handehbankans lýsir
Þormóð Eyjólfsson
ósannindamann.
i.
Þormóður Eyjólfsson frá Undir-
felli hefir verið að reyna að læða
því inn í meðvitund manna, bæði
hjer í Siglufir'ði og suður í Reykja
vík, að jeg væri með í kaupum á
hinum svokölluðu Goos-eignum.
Til iþess notar liann ýmsar að-
ferðir, uphrópanir eins og „Hvers
vegna er Schiöth reiður“. „Var
hann með í kaupunum“ o. s. frv.
Jeg tel nú alls enga goð-
gá, þótt jeg hefði tekið þátt í
í kaupum þessum. Mundi jeg, eins
og núverandi kaupendur hik-
laust hafa látið bæinn sitja fyrir
þeim parti af eignunum, sem hann
nauðsynlega þarf að eignast. En
sannleikurinn er sá, að mjer hefir
aldrei verið gefinn kostur á að
gerast' meðkaupandi og læt jeg
mjer nægja, að skýrskota til yfir-
lýsingar Sig- Kristjánssonar, í 31.
tbl. Siglfirðings, en hún er á þessa
leið:
„Jeg skal taka ])að fram, að
enginn annar en við Snorri Stef-
ánsson, á nokkurn þátt í þessum.
kaupum, . . . og höfum aldrei gef-
ið neinum kost á að taka þátt í
þessum kaupum með okkur“.
Sætti mig svo vel við að skjóta
því til almennings hverjum hann
vill heldur trúa, Sig. Kristjáns-
syni eða Þormóði Eyjólfssyni.
í grein þeirri, sem Þorm. Eyj-
ólfsson ritar í 232. tbl. Reykja-
víkurútgáfu Tímans, segir hann,
að jeg hafi „brennandý áhuga
fyrir að vjefengja eða rýra for-
kaupsrjett hæjarins“.
Jeg hefi vjefengt, að bærinn
hefði forkaupsrjett á eftirfarandi
eignum og það s'tendur nvl fast, að
jeg hefi haft á rjettu að standa:
1. Westesens íbúðarhús við
Hvanneyrarbraut 3.
2. Goos-Ióðunum í Hvanneyrar-
krók.
3. Steinhúsið við Gránugötu 21.
4. Hvíta húsið við Gránugötu 27.
5. Svokallaður Rauði brakki á-
fastur við rauðu verksmiðjuna.
Ilitt er frámunalega barnaleg
ktaðhæfing, að jeg vilji rýra for-
kaupsrjett bæjarins. Það stendur
vitanlega ekki á mínu valdi. Sje
um ágreining að ræða verða það
dómstólarnir, sem skera úr.
Þá vill Þ. E. gefa í skyn, að
■ósamræmi sje í atkvæðagíeiðslu
okkar sjálfstæðismanna, þar sem
við greiðum því atkvæði, að bær-
inn bjóði alt að 125 þús. í eign-
irnar, en sitjum hjá, þegar greitt
er atkvæði um það, hvort bærinn
skuli kaupa fyrir 180 pús. krónur.
Munurinn er aðeins(!) 55 þús.
krónur og 5 þús.. betur, sem Sn.
Stef. á kröfu á ef eignaskifti
verða. En 60 þús. krónur eru
kannske smámunir í augum kon-
súlsins. Þegar Þ. E. ritar um mál
þetta suður í Reykjavík, notar
hann fyrirsögnina „Sigluf jarðar-
huevkslið“. Norður á Siglufirði
notar hann ofur meinlausa fyrir-
sögn að sömu greininni í blaðinu
„Emherji . („Enn um kaupin á
Goos-eignunum‘ ‘).
Þetta er bersýnilega gert til
þess að fá Reykvíkinga til að
halda, að fulltrúar sjálfstæðis-
manna í bæjarstjórn Siglufjarð-
ar hafi gert sig seka í einhverju
hneykslanlegu í sambandr við mál
þetta. Siglfirðingar, sem fylgst
hafa með í máli þessu vi'ta samt
j betur. Það mun nú flestum ljóst,
að aðeins einn maður hefir kom-
ið hneykslanlega fram í máli
jþessu, en það er Þ. Eyjólfsson
sjálfur.
II.
Skoðanir Þ. Eyjólfssonar á því,
. hve arðvænlegt það kynni að
jverða, að festa kaup á Goos-eign-
unum birtast í þrem þáttum og
fara þeir hjer á eftir:
1- þáttur gerist þegar ríkisstjórn-
inni voru boðnar Goos-eignirn-
ar í vetur, eins og 24. tbl. Ein-
herja tekur rjettilega fram.
Því var hafnað að kaupa eign-
irnar. Þá hjelt Þ. Eyjólfsson
því fram, að vjelarnar væru
gamlar, úr sjer gengnar og „ó-
móderne“, mundi rekstur þeirra
aldrei hafa annað eri tap í |ör
með sjer.
2- þáttur gerist á lokuðum fundi
í bæjarstjórninni 11. júní. —
Þá er svo komið sögunni, að
Þ. E. álítur sjálfsagt að bærinn
kaupi, „þar sem það megi heita
fullvíst, að eignirnar fáist
keyptar fvrir 100—130 þús.“
(Eins og síða r mun sannað, voru
hjer helber ósannindi á ferð-
inni). Var frummælandi Þ. E.
þeirrar skoðunar, að ekki kæmi
til mála, að bærinn ræki verk-
smiðjurnar, á því mundi verða
tap, hinsvegar ætti hann að
græða á þeim með því að selja
þær aftur.
3. þáttur gerist þegar Jóliann F.
Guðmundsson kemur með til-
lögu um að bærinn noti for-
kaupsrjett sinn og „reki rauðu
verksmiðjuna í sambandi við
ríkisverksmiðjurnar“. ,— Til-
lögu þessari greiddi Þ. E-, í-
haldsmaðurinn sem var fyrir
stjórnarskiftin 1027, atkvæði
sitt. Hefir hann því í þessu
máli farið þrisvar "í gegnum
sjálfan sig' eins og vel fimur
íþróttamaður, en það mun fá-
um koma á óvart.
III.
Uppistaðan í árásargrein Þ. E.
4 fulltrúa og varafulltrúa Sjálf-
stæðismanna í bæjarstjórninni er
svo sem kunnugt er sú, að hann
segist eftir samtali við Klerk
bankastjóra hafa „gert sjer bestu
vonir um“ og „haft fylstu ástæðu
til að; ætla“ að eignirnar fengj-
ust keyptar fyrir 100 til 130 þús.
krónur. Mikil 1 partur af grein
þeirri, sem Þ. E. ritar í 24. tbl.
Einherja gengur út á að sanna,
að svo hafi verið.
Þann 3- þ. m. sendi jeg eftir-
farandi skeyti:
Direktör Klerk,
Handelsbanken
Köbenhavn.
Konsul Eyjólfsson hævder i en
Avis hersteds at De muligvis vilde
have solgt samtlige Goosejen-
domme til Sigluf jordkommune
Köbesum 100 til 130 Tusinde ifald
andre ikke havde givet höjere
Tilbud venligst telegrafer Svar
desangaaende.
Apoteker Schiöth
Byraadsmedlem.
Samhlj. símskeyti afhent
til sendingar á símstöðinni
Siglufirði 3. okt- 1934.
A- Jónsd. (sign) símritari.
(Á íslensku: Eyjólfsson konsúll
heldur því fram í blaði einu hjer
á staðnum að þjer munduð ef til
vill hafa selt Siglufjarðarkaup-
stað allar Gooseignirnar kaupverð
100 til 130 þúsund ef aðrir hefðu
ekki gefið hærra tilboð vinsam-
legast sendið símsvar viðvíkjandi
þessu.
Lyfsali Schiöth
bæjarfulltrúi.)
Daginn eftir fekk jeg svar við
símskeyti mínu og er það á þessa
leið:
Apoteker Schiöth
Siglufjörður.
Omtelegraferede Forlydende
savner ethvert Grundlag
Klerk.
(Á íslensku: Það er enginn fót-
ur fyrir þeim kvitti er þjer símuð-
uð mjer um).
Hvernig lýst mönnum á?
Þegar þennan fulltrúa vantar á-
tillu til að geta ráðist á fulltrúa
og varafulltrúa Sjálfstæðismanna
finnur hann upp á því óyndisúr-
ræði, að skrökva (svo ekki sje
notað kröftugra orð) upp á er-
lendan trúnaðarmann Handels-
bankans, herra bankastjóra Klerk.
Er ekki ástæða til, að þessi
bæjarfulltrúi legg'i niður umboð
sitt í bæjarstjórninni, ekki vegna
sóma síns, heldur vegna sóma
þjóðarinnar?
Siglufirði í október 1934.
A. Schiöth.
Köttur bjargar barni.
Fyrir nokkru sat fiskimaður í
Randesund í Noregi fyrir utan hús
sitt og var að fella net. Sonur
hans, tveggja ára gamall, var þar
hjá honum. Án þess að faðirinr.
tæki eftir því, fór barnið niður á
bryggju. ,
Alt í einu heyrir fiskimaður, aö
köttur mjálmar mjög átakanleg'a
og hátt niður á bryggju. Hljóðin
voru svo skerandi og sár, að fiski-
maður hljóp niður á bryggju ti!
þess að' vita hvað um væri að vera.
Yst á bryggjunni stóð kisa, starði
ofan í sjóinn og mjálmaði, Sá nú
bóndi hvers kyns var, að litli
drengurinn hans lá þar í sjón-
um, hafði dottið út af bryggjunni.
Honum var nú b.jargað og varð
honum ekkert. meint af. Á leiðinni
heim kvartaði hann aðeins um bað
að það hefði farið vatn upp í
nefið á sjer.
Enginn efi er talinn á því, að
drengurinn hefði druknað þarna
ef kisu hefði ekki notið við.
t
lónína í Hirkjubæ.
Því nafni var hún alment nefnd,
konan sem gerði garðinn frægan
þar sem hún dvaldi lengst, í
Kirkjubæ á Rangárvöllum, og
það nafn mun lengi lifa í minnum
manna, því slíkar ágætiskonur sem
hún, sem nií er til grafar borin
hjer í bænum í dag, eru fágætar-
Jónína var fædd í Múla í Bisk-
upstungum 16. maí 1868. Hún var
af góðu og sterku bergi brotin.
Báðar ættir liennar eru lands-
kunnar, en hjer skal ekki út í þá
sálma farið.
Foreldrar hennar voru Égill
Pálsson og Anna Jónsdóttir í
Múla. Bræður hennar voru Geir
sál. bóndi í Múla og Páll læknir
í Vig á Sjálandi.
Jónína giftist 8. júní 1888 Grími
Thorarensen, syni Skúli læknis á
Móeiðarhvoli Vigfússonar sýslu-
rnanns á Hlíðarenda. Voru þau
hjónin að 2. og 3. að frændsemi.
Móðuramma Jónínu, Kristín, var
systir Skúla læknis-
Þau Grímur og' Jónína reistu
bú á Bjólu í Holtum, en fluttu eft-
ir 3 ár, árið 1891. að Kirkjubæ og
bjuggu þar miklu rausnarbúi til
ársins 1923. Þá fluttu þau að Sig-
túnum við Ölfusá til Egils sonar
síns, er þá hafði gerst, þar kaup-
maður.
Heimili þeirra hjóna, var jafn-
an viðbrugðið að risnu og höfð-
insskap.
Börn þeirra eru: Ragnheiður,
kona Jóns prófessors Sigurðs-
sonar, Anna, kona Tryggva Kvar-
ans, prests á Mælifelli, Skúli, versl
unarmaður í Reykjavík, Egill
kaupfjélag'sstjóri í Sigtúnum, Bogi,
hreppstjóri í Kirlcjubæ og Sig-
urður glímukonungur íslands. ,
Jónína var glæsileg kona að
vallarsýn. 1 méðallagi há, bein-
vaxin og vel limuð. Hún var
kvenna vænst yfirlitum, ljóslituð
og bláeygð. Ennið var hátt, hárið
mikið og fagurgult- Hún var
djarfleg og prúðmannleg í fram-
komu-
Það, sem einkum einkendi Jón-
ínu í Kirkjubæ. og má hið sama
segja um marga ættingja hennar,
sem jeg þekki, er andleg og lík-
amleg hreysti, söng'hneigð og með-
fædd takttilfinning, djúpur skiln-
ingur á tilfinningalífi annara
manna, samfara fórnfýsi og þrá
til þess að vera öðrum til geðs.
Þenna fágæta kost hafði Jónína
í svo ríkum mæli að þar veit
jeg engan hafa komist lengra.
Þess vegna hlýtur hún að verða
öllum tilfinningamönnum minnis-
stæð, er lienni kyntust-
Jeg var barn að aldri, þegar jeg
kyntist Jónínu, fór fyrst til
hennar úr foreldrahúsum í barna-
skóla o| var nokkrar vikur í
Kirkjubæ. Kennarinn þótti mjer
ofboð leiðinlegur, en húsmóðirin
bætti svo úr því, að jeg saknaði
ekki svo mikið sem móður minn-
ar. Eftir það helt Jónína ávalt
vináttu og trygð við mig og trygð
hennar var traust.
Jónína var skapkona að eðlis-
fari, en svo stilt, að hún sást
naumast bregða skapi. Hún var
vel viti borin og hafði enda notið
meiri méntunar en títt var þá um
ungar stúlkur. Heimilisstörf henn-
ar, sem ávalt voru umsvifamikil,
leyfðu henni ekki að iðka lestur,
sem hún þó var lineigð fyrir,
enda var fórnfýsin öllum hneigð-
um sterkari, ekki einasta við
þá, sem henni stóðu næst, held-
ur við alla sem liún náði til.
Hún vildi vera öllum móðir. Hún
var höfðingi í orðsins besta skiln-
ingi.
Það var tjón bæði fyrir Jóhínu
og' aðra, að hún hafði ekki tíma
til að iðka liljóðfæraslátt, því
hún var söng'vin og söngelsk með
afbrigðum, enda var það eina
umkvörtun hennar, sem jeg minn-
ist, að hún hafði ekki liaft tíma
til að halda kunnáttu sinni við
í orgelspili, því hún lærði ung að
spila á orgel. Söngrödd Jónínu
var með ágætum.
Eina sögu sagði vinkona Jónínu
mjer, sem sýnir ást hennar á söng
og hljóðfæraslætti. Þær voru á-
samt fleiri konum að tala um
lífið eftir dauðann. Kvaðst þá
ein konan óska sjer að vera þar
sem gnægð væri af blómum. „En
jeg þar sem góð „musik“ er“,
sagði þá Jónína.
Ef til er einstaklingsvitund
eftir þetta líf, sem telja má lík-
legra, og ef nokkurt rjettlæti er
til, þá veit jeg engan hafa betur
til þess unnið að A'era þar, sem
hann óskar sjer hinu megin grafar*
en Jónínu í Kirkjubæ.
Hlýjustu kveðjur allra sem
henni kyntust fylgja henni til
grafar. Hénnar sakna allir og þó
þeir mest, er þektu hana best-
Enga konu hef jeg þekt meiri
kostum biina-
Gunnar Sigurðsson
(frá Selalæk).
Drykkfarvafn.
Venjulega greina menn ekki
á milli drykkjarvatns og annars
vatns, sem notað er til matar.
Drykkjarvatn sje bragðgott og
laust við efni, sem hættuleg eru
heilsunni. Það á að vera:
1. Tært, gegnsætt og litar-
laust.
2. Lyktarlaust.
3. Laust við óbragð.
4. Kalt (4—11° á C.).
5. Dálítið basiskt eða neu-
traltv
6. Innihalda mátulega mikið
af kalki og magnium. Sje kalkið
of mikið er vatnið kallað ,hart‘.
Það er óhentugt til þvotta.
7. Laust við málma eins og
kopar, blý og arsen. Járninni-
haldið má ekki fara fram úr
0.10—0.15 mg. í líter.
8. Lífræn efni mega ekki fara
fram úr 63 g. í líter.
9. Það, sem eftir verður við
uppgufun má ekki fara fram
úr 500 mg. í lítra.
10. Algerlega laust við sníkju
dýr, svo sem protzoa, innýfla-
orma og egg þeirra.
11. Snautt að sýklum.
12. Algerlega laust við barna-
veigis-, kóleru- og taugaveikis-
sýkla.
13. Vatnsmagn fyrir hvern
einstakling sje 100—200 1.
(Frá heilsufræðissýningunni).
Aðalfundur Knattspyrnufjelags-
ins Valur, verður haldinn í húsi K.
F. U. M. á sunnudaginn kemur
kl. 4.