Morgunblaðið - 25.11.1934, Page 2

2
M0R6UNBLAII9

«
^ŒLvvQmibtMb
Útg&t.: H.f. Átvakur, Reykjavík.
Ritstjérar: J6n Kjartansson,
Valtýr \Stefán8Son.
Rit8tj6rn o g afgrtyðsla:
Austurstrætl 8. Slmi 1600.
Auglý^ingastjéri: B. Hafberg.
Auglýsingaskrifstofa:
Austurstrætl 17. — Sími S700.
Heimasímar:
Jén Kjartansson nr. 3742.
Valtýr Stefá»ss«n nr. 4220.
Árni óla nr. 3046.
'E. Hafberg nr. 3770.
Áakriftag-jald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuöi.
Utanlands kr. 2.50 á mánn6J
í lausasölu 10 aura elntakiS.
20 aura meö Lesbék.
Einræðisstefnan.
Með lýðræðistaí á vörunum
stefna stjórnarflokkarnir bein-
línis í einræðisátt. „Stjórnar-
flokkarnir“, af vana eru flokk-
arnir nefndir tveir, Framsókn-
arflokkur og Alþýðuflokkur. En
síðan sósíalistar hafa múlbund-
ið Framsóknarmenn svo, að þeir
í engu máli mega hafa sjálf-
stæða skoðun, er í sjálfu sjer
ekki lengur hægt að tala um
sjerstakan þingflokk Framsókn-
ar. Framsókn er ekki orðin ann-
að en einskonar pólitísk pró-
ventu kerling í horninu hjá
Alþýðuflokknum, þar sem sósí-
alistar eiga að erfa reitur gömlu
konunnar, fyrir að sjá henni
fyrir viðurværi meðan hún tórir.
Engum þarf að koma á óvart
um einræðishug Alþýðuflokks-
broddanna. Ofbeldistilhneiging-
ar þeirra eru orðnar gamlilkunn
ar þjóðinni.
í málefnum, er þeir nefna
„hagsmunamál verkalýðsins“,
hafa þær greinilega komið í
ljós, þar sem beinlínis hefir
verið að því stefnt, að enginn
fengi að vinna fyrir daglegu
brauði sínu, nema h'ann játaðist
undir forystu þeirra Alþýðu-
flokksbrodda.
Nú gætu menn frekar unað
við slík tiltæki, ef Alþýðuflokks
menn í raun og veru ynnu að
bættum hag hinna vinnandi
stjetta.
En því fer öldungis fjarri, að
þeir sósíalistar sýni í nokkru
dug eða dáð til þess að bæta
atvinnu landsmanna.
Þvert á móti.
Þeirra ær og kýr eru að hefta
framtak manna, torvelda at-
vinnurekstur, minka atvinnuna í
landinu.
Og menn mega ekki halda að
andstaða sósíalista gegn heil-
brigðum viðskiftum og atvinnu-
lífi sje einhver tilviljun, eða
sje sprottin af því, að þeir blátt
áfram viti ekki hvað þeir eru að
gera.
Það er beinlínis áform þeirra
að leggja hjer sem mest í rúst-
ir, lama sem eftirminnilegast
atvinnulíf landsmanna, til þess
með því að veikja mótstöðu
þjóðarinnar gegn einræðisbrölti
þeirra.
Yfir rústir íslenskra atvinnu-
vega ætla þeir sjer að stíga upp
í váldastól einræðisins.
Þannig, og á engan annan
veg, verða athafnir þeirra skild-
ar. —,
En gleymin er íslensk þjóð
orðin á’þjóðleg verðmæti lýð-
ræðisins, gleymin er hún á for-
tíð sína, gíeymdar éru þá hörm-
mótmæli gsgn einnk-
unar frumuörpunum
frá Norðfirði, Akureyrfi,
Sauðárkróki og Þingeyri.
Enn hafa Verslunarráði ís-
lands borist mótmæli gegn
einnkasölufrumvörpum ríkis-
stjórnarinnar, með tilmælum
um að senda þau til Alþingis.
Á Norðfirði hafa 99 alþingis-
kjósendur undirritað mótmælin.
Frá AJcureyri hafa verið send
mótmæli, frá ýmsum fjelögum,
er samþyktir hafa gert um mál-
ið til viðbótar við þau mótmæli
sem þaðan voru komin áður,
svo sem fra Verslunarmanna-
fjelagi Akureyrar, Skipstjóra-
fjelagi Norðlendinga og frá Iðn-
aðarmannafjelagi Akureyrar,
er mótmælir sjerstaklega einka-
sölufrumvarpi á þifreiðum, mót-
orum, rafvjelum og öðrum iðn-
aðarvörum. Mótmæli þessi voru
öll samþykt í einu hljóði. Iðn-
aðarmannafjelagið skorar énn-
fremur á Alþingi að sjá um að
iðnaðarmenn fái hindrunarlaust
erlendan gjaldeyri‘til greiðslu
á hráefnum til framleiðslu sinn-
ar. —
Þá hafa borist mótmæli gegn
einkasölufrumvörpunum frá 18
kaupmönnum og öðrum atvinnu
rekendum á Sauðárkróki. Og
frá Þingeyri hafa og borist mót-
mæli gegn frumvörpum þessum.
Af mótmælum þeim sem kom
in eru fram gegn einkasölu-
farganinu er sýnt hve andúðin
er mikil og almenn í landinu
gegn þeirri stjórnarstefnu.
Útvarpsumræðurnar
á Alþingi i fyrrakvðld.
Eldhúsumræður hófust á Al-
þingi klukkan 7^/2 á föstudags-
lcvöld, og var þeim útvarpað.
Þetta kvöld fengu flokkarnir
sinn klukkutímann hver til um-
ráða og töluðu þessir og í þess-
ari röð: Þorsteinn Briem af
hálfu Bændaflokksins, Ólafur
Thors af hálfu Sjálfstæðis-
flokksins; töluðú sinn klukku-
tímann hvor. Deildu báðir á
stjórnina um leið og þeir lýstu
stefnum sinna flokka í höfuð-
málunum. Allir ráðherrarnir
tóku til máls til andsvara, fyrst
forsætisráðherra Hermann Jón-
asson, er talaði í i/£klst„ þá
Haraldur Guðmundsson at-
vinnumálaráðherra, er talaði í
klukkutíma og síðast Eysteinn
Jónsson fjármálaráðherra, sem
talaði í 1/2 klst.
Adeila Þorsteins
Briem.
Þ. Breim rakti fyrst gang af-
urðasöiumála bænda, kjöt- og
mjólkursölulaganna.
Vítti hann stjómina fyrir það,
að hún hefði bolað fulltrúa
Búnaðarfjelags Islands burt úr
kjötverðlagsnefnd. Einnig fyrir
það, að hún og flokkar hennar
hefði snúist gegn tillögu Bænda
flokksins í E.d. um að bæta
bændum nokkuð upp hið lága
kjötverð á erlendum markað,
þareð sýnt væri að verðjöfnun-
argjaldið næði skamt. Þessi
sama stjórn hefði þó haft ráð
á 120 þús. kr. til uppbótar
handa sjómönnum á síldveið-
um (þó ójafnt yrði skift) og
sama stjórn hefði haft ráð á
ungar fyrri akla, í myíkri ein-
veldis og einokunar, ef boðber-
um hinnar erJendu rauðu stefnu
á að takast að hneppa þjóðina
í hlekki einræðis og kúgunar.
að hækka kaupgjaldið í opin-
berri vinnu, er næmi 1000 kr.
á dag.
Vítti hann einnig stjórnina
fyrir lækkun mjólkurverðsins,
en það væri hið eina, sem fratn-
kvæmt hefði verið í því máli.
Þá vitti hann stjórnina fyrir
aðgerðaleysi í fasteignalánum
bænda, með því að hafa að
engu till. Bændaflokksins í þeim
málum.
Einnig víttti hann stjórnina
fyrir undirtektir hennar undir
frv. Bændafl. um aukinn styrk
til jarðræktarframkvaemda. —
Þar hefði ekki annað fengist frá
stjómarflokkunum en bullandi
skammir frá formanni Fram-
sóknarflokksins.
Þessi sama stjórn hefði þó
haft ráð á, að auka atvinnu-
‘bótastyrkinn í kaupstöðum um
300 þús. kr.
Þá vítti hann stjórnina fyrir
eindæma hlutdrægni við út-
hlutan vegafjár í sveitum lands
ins, þar sem nálega alt mið-
aðist við pólitík, en ekkert til-
lit tkeið til þarfa hjeraðanna.
Loks vítti Þ. Breim stjórnina
fyrir árásir hennar á BúnaÖar-
fjelag íslands, með skilyrði því,
er sett væri í fjárlagafrv. við
fjárveitingu til fjelagsins. Þar
væri bændum landsins rjett
hnefahögg, er þeir myndu seint
gleyma.
Ræða
Ólafs Thors.
Ólafur Thors talaði næst í
klukkutíma. Vakti ræða hans
alveg sjerstaka athygli, því þar
var dregin upp einkar skýr og
sönn mynd af ástandinu hjer
hjá okkur, ekki aðeins hinu
pólitíska ástand, heldur og á-
standi atvinnulífsins, sem auð-
vitað hlýtur mjög að grípa inn
í hið pólitíska ástand.
I fyrri kafla ræðu sinnar
sýndi Ólafur fram á, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði orðið að
hafa forystuna á Alþingi í öll-
um þeim málum, er almenn-
ingur ætti lífsframfæri Sitt und-
ir, að vel yrðu leyst.
I síðari kafla ræðunnar deildi
Ólafur mjög á stjórnina. Sýndi
hann fram á, að það sem ein-
kendi athafnir stjórnarinnar á
Alþingi væri: SkattabrjálæðiS,
e inokunarfarganið, lýðræðis-
kúgunin og kúgun og ofsóknir
á einstaklinga í andstæðinga-
hóÞ st j órnarinnar.
Ræða Ólafs verðiír birt hjer
í blaðinu og birtist fyrri kafl-
inn í blaðinu í dafe.
Svör landbúnað-
arráðherra.
Hermann Jónasson eyddi öll-
um sínum ræðutíma í að svara
ádeilu Þ. Briem. En ræða hans
var lítið annað en skætingur í
garð Bændaflokksins og per-
sónulegar árásir á Þ. Breim.
Ráðherrann talaði mikið um
yfirboð Bændaflokksins. Hann
játaði, að stjórnarflokkarnir
hefðu snúist gegn ýmsum til-
lögum Bændaflokksins ein-
göngu vegna þess, hverjir hefðu
flutt tillögumar. Þarna hitti
ráðherrann áreiðanlega nagl-
ann á höfuðið. Stjórnin skoðar
sig ekki sem stjórn þjóðarinn-
ar, heldur flokksstjórn. Þar af
leiðir, að allar hennar fram-
kvæmdir og tillögur verða að
miðast við flokks- en ekki þjóð-
arhagsmuni. Þar af leiðir einnig
að ekki má taka til greina til-
lögur, hversu góðar og heilla-
vænlegar sem eru, ef þær koma
frá mönnum í andstæðingahóp
stjórnarinnar. *•
Herm. Jónasson vítti Bænda-
flokkinn fyrir það, að út-
gjaldatillögum hans bændum til
handa, fylgdi ekki tillögur til
tekjuöflunar á móti. Ráðherr-
ann skilur ekki, að andstæðing-
ar stjórnarinnar telja að í þeim
13—14 milj. kr. útgjöldum á
fjárlögum sjeu fjöldamargir
útgjaldaliðir, sem eigi minni
rjett á sjer en það, þótt nokkru
fje væri varið til stuðnings og
eflingar hrynjandi atvinnuveg-
um þjóðarinnar.
I lok ræðu sinnar var ráðh.
með skæting til blaða Sjálf-
stæðisflokksins út af skrifum
um afurðasölumálið (þar var
Þ. Briem. einnig með slettur) ;
var þar sami þvættingur og oft
hefir heyrst áður úr herbúðum
Tímamanna og sunnlenskir
bændur kannaát best við, eftir
rógsherferðirnar austur í sveit-
ir á dögunum. Árangur þeirrar
rógsherferðar er alkunnur. Og
nú er svo komið, að hver einasti
bóndi á Suðurlandi er í hjarta
sínu í einu og öllu samþykkur
þeirri gagnrýni, sem kjötlögin
hafa sætt í blöðum Sjálfstæðis-
rhanna.
Svör atvinnu-
málaráðherra.
Haraldur Guðmundsson sneri
sjer aðallega að ræðu Ólafs
Thors.
Ólafur Thors dró í sinni ræðu
m.a. mynd af ástandi höfuðat-
vinnuvega þjóðarinnar, einkum
sjávarútvegsins. Myndin var
ekki glæsileg, en hún var sönn
engu að síður — því míður.
En hvað hafði atvinnumála-
ráðherrann að segja um hið
dapurlega ástand, sem ríkir hjá
aðalatvinnuvegi þjóðarinnar?
Ráðherrann viðurkendi, að
skýrsla Ólafs væri rjett í einu
og öllu; hann þakkaði Ólafi
meira að segja fyrir _skýrsluna.
En svo sagði ráðherrann: Þetta
getur ekki verið eldhúsverkánu-
verandi stjórn. Stjórnin á. eklci
sök á hinu bágborna ástanc^i
s.jávarútvegsins. Ef um sök er
að ræða, þá eru það útgerðar-
menn — og þá fyrst og fremst
stórútgerðarmenn — og Sölu-
saniband ísl. fiskframleiðenda,
sem eiga sökina!
Menn taki eftir:
Atvinnumálaráðherrann ját-
ar það í áheyrn alþjóðar, að höf
uðatvinnuvegur þjóðarinnar sje
kominn í kaldakol — sá at-
vinnuvegur, sem ríkisbúskapur-
inn hvílir nálega eingöngu á.
En þegar Sjálfstæðismenn
leggja fram frumvarp um
skuldaskilasjóð útgerðarmanna,
sem miðar að því, að rjetta við
þenna hrynjandi atvinnuveg, og
ekki er farið fram á annað
hcnum til stuðnings, en að leyfa
honum að verja hinu rangláta
útflutningsgjaldi til viðreisnar
atvinnuveginum, segir þessi
sami atvinnumálaráðherra að
slíkt geti ekki komið til mála
því ríkissjóður megj ekki missa
útflutningsgjaldið!
Þessi sami atvinnumálaráðh.
— og öll stjórnin — leyfir sjer
að bera fram á Alþingi ný
skattafrumvörp, er leggja nýj-
ar byrðar á landsmenn, er nema
a. m. k. tveimur mil jónum
króna! Svona framkoma er
vissulega eldhúsverk á stjórn-
ina.
En leyfist að spyrja þenna
atvinnumálaráðherra: Hvaðan
ætlast hann til, að skattarnir
komi, þegar búið er að leggja
í rústir höfuðatvinnuveg þjóð-
arinnar — þann atvinnuveg, er
hlngað til hefir borið byrðarn-
ar að Iangmestu leyti?
Ekki1 er ástandið þannig hjá
bændastjett landsins, að hún
geti tekið byrðarnar á sig. —
Varla verður verslunarstjettin
færari til að auka sínar byrðar,
eftir að búið er að einoka mik-
inrí hluta verslunar landsmanna.
Ekki mun burðarmagn sjó-
manna og verkamanna vaxa við
það, ef sjávarútvegurinn legst
í rústir.
Hvað þýðir að vera að hrópa
á auknar verklegar fram-
kvæmdir og hærra kaup handa
hinum „vinnandi stjettum“, ef
ekkert fje er til framkvæmda
og enga vinnu að hafa?
Kaupgetan og
f jármálaráðherr-
ann.
Eysteinn Jónsson fjármála-
ráðherra reyndi einnig að svara
ádeilu Ólafs Thors á fjármála-
stjórnina og stefnuna í fjár-
málum.
Hann sagði, að stefna núu
verandi stjórnar væri, að reyna
að auka sem mest verklegar
framkvæmdir í landinu, og
bæta kjör þeirra, er við verri
kjör búa og nefndi ráðherrann
Framli_ á 6. síðu.