Alþýðublaðið - 22.02.1929, Blaðsíða 2

2
ALP.VÐUBLAÐIÐ
ALÞÝ©OBLA0I©
jsemur út á hverjum virkum degi. ■
&fgrel©sla í Alpýðuhúsinu við :
Hverfisgöíu 8 opin frA kl. 9 árd. |
til kl. 7 síðd.
SferffatofK á sama stað opin ki. :
9Vj—lO'/s árd. og kl. 8—9 síðd. ;
Simar: 988 (afgreiðs'.an) og 2394 :
(skrifstolan). :
Veriilag: Áskriftaiverö kr. 1,50 á ■
mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15 ;
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmið]an ;
(í sama húsi, simi 1294). •
Alþingí.
Fjármál rikisins.
»í gær kom fjárlagafrumvarpið
fyrir pingi'ð og fjármálaráðherr-
anin, Tryggvi Þórhallsson, hélt
fjárlagaræðu sína.
Tekjur ríkissjóðs árið 1928.
voru áætlaðar 10 451600 kr., en
urðu (samkvæmt bráðabirgða-yf-
lirliti, sem gert hefir verið)
13 817 251 kr. Gjöldin voru áætl-
uð 10 453 877 kr. 97 aur., en urðu
12 271 764 kr. Tekjuafgangur á ár-
inu varð painnig 1 545 487 kr. eða
rúmlega U/z milljón króma.
Af ýmsum samaniburði á fjár-
stjórn ríkisins fyrr og nú, sem
gerður var í ræðu fjármálaráð-
Öerrans, skal þess getið, að rikið
leggur hlutfalMegP mikiu minina
til kenslumála inú, heldur en jrað
gerði fyrir mannsaldri, borið
saman við önnur gjöld ríkissjóðs.
Er því ástæðulaust að fjasa um,
hve^ miklu fé sé varið til skóla-
halds og kenslumála. svo sem
mörgu íhaldsfólki er tamt að
gera.
Nokkur hluti fjármálaræðumn-
ar s’nérist upp í geingismál og
predikun gegn hækkun krónunn-
ar.
1 fjárlagafrumvarpinu fyrir ár-
ið 1930 eru tekjurnar áætlaðar
11 179600 kr.' og gjöldin 11125-
808 kr. 55 aur. Tekjuafgangur
53 791 kr. 45 „aur.
Neðri dcild.
Auk fjárlagafrumvarpsins, sem
að lokinni ræðu Tr. Þ. fór að'
venju til fjárveitmganefndar, var
stjórnarfrumvörpum um fjárauka-
lög fyrir árfð 1927 og urn ,sam-
pykt á landsreikningi sama árs
vísað til 2. umr. og fjárhags-
nefndar. — Fjáraukalagafrum-
vaxpið hljóðar upp á 890 309 kr.
26 aura.
Efpi delld.
Par voru þessi stjörnarfrum-
vörp afgreidd til 2. umræðu: Um
kvikmyndir og kvikmyndahús.
Því var vísað til mentamálanefnd-
ar. Um nöfn bæja og kaupstaða '
og um atkvæðagreiðslu um- nafn
ísafjaxðarkaupstaðar. Var pedm
vísað til allshnd.
Áheit
á Strandarkirkju kr. 2,00 frá
konu.
Kanpdellan.
Tiilaga sáttasesn|ai*a feld af báðnm aðilnm.
Var hún nœrfelt óbreytt lilis sama og sú,
sem field var fyrir áramótin.
Sjómenn feldn tillógana með 324 atkvæðnm
gegn 200 og útgerðarmenn með
38 gegn 1 afkvæði.
Fundur Sjómannafélagsins í
gærkveldi var afarfjöfsóttur.. Bár-
an var troðfull út'úa dyrum. Fé-
lagsmeinin einir fengu aðgang að
fuindinum.
Var til'lagá sáttasemjara gerð
'heyrum kuinm og kom þá í Ijós,
að hún var svo að segja hin sama
■og feld var af báðum aðipm, fyr-
ir áramótiin, að eins var nú lagt
til, að samningstíminn væri eitt
íár í 'Stað tveggja þá.
Mátti glögglega heyra á fund-
armönnu/n,, að þeim þötti það
furðu gegna, að sáttasamjaTi
skyldi ,nú búast við., aö þeár sam-
þyktu sömu tiliöguna, sem þeir
áður höfðu hafnað með yfirgnæf-
andi meiri hluta.
tJmræður vo.ru stuttar, en á-
ikveðnar; að eins tveir gérðust
til að xnæla með tillögunni, en
fjöldi sjó.mainna andmæltu henni
Oig sýmdu fram á, að engin á-
nstæða væri til þess fyrir togara-
háseta að sætta sig við mimni
kauphækkun en sjómenn á skip-
um Eimskipafélagsjins og línu-
veiðagufusfcipum hefðu fengið'.
Frá sveitaríuad! EsMirðiuga.
Sunnudaginm 3. þ. m. var op-
inber sveitarfundur haldinn á
Eskifirði.
Voru þar mörg mál rædd og
ýmsar tilLögur samþyktar. Birt-
ast hér tvær tillögur, sem sam-
þyktar voru. *
Vegísv'ivmliáup. Fundurinn
skorar á alþiingi að hlutast til
um, að sömu laun verði greidd
váð vegagerð nkissjóðs og greidd
eru á hverjum tíma í þeim
byggðarlögum, sem unnið er í.
Kvikmijiidahás, Arnfinnur Jóms-
son iskólastjóíi flutti fram nefnd-
arálit, sem hann og Ólafur H.
Sveinsson höfðu samið sem
hreppsnefndarmenn um rekstur
kvikmyndahúsis af hreppsins
hálfu og lagði fram áætlun um
stofnkostnað og rekstur fyrirtæk-
isjns, Urðu miklar umræðuir um
málið og síðan samþykt eftirfar-
andi tillaga í eáinu hljóði: Fund-
urinn er því fylgjandi að hrepp-
urinn taki að sér að reka kviik-
mýndahús hér. á staðnum, ef
hreppsnefndin sér sér fært að
leggja fram ]/að fé, sem til {>ess
þaxf.
Að umræðum loknum fór fram
atkvæðagreiðsla um tiliaguna.
Var atkvæðagreiðslan leynileg og
fór fram á þrem afviknum stöð-
uam í húsinu. Síðan var farið
með atkvæðaseðlana úpp á bæj-
arþingstnfu og þeir taldir þa:r í
viðurvist sáttasemjara;. Þar var
og lagt franx bréf frá Féliagi ísl.
botnvörpuskipaeigenda, er skýrði
frá niðurstöðunni af atkvæða-
greiðslu útgerðarmanna.
Koaúni þá í ljós, að 324 sjómeun
höfðu. sagt nei við tillögúihni en
200 já.. Af útgerðarm’önnum sagði
að eins eimi já, en 28 nei.
Var tillagan þanniig feld af báð-
um aðilum.
Festa, eindrægni og óhifauleg
samtök hafa einkent kaupdeil-
una af sjómamna hálfu frá upp-
hafi og fra.m til j/essa dags.
Framkoma sjómanna hefir veiiið
þeim til hins mesta sóma, sýnt að
þeir vita, hvað í húfi er, kunna
að meta rnátt sinn og rétt og
styrk samtaka sinma..
Svo mun enn.
Hafnargerð á Skaga-
strönd,
Við austanverðan Húnafióa er
engin höfn, sem sé örugt skipa-
lagi. Er það Austur-Húnvetning-
um að vonum rnjög bagalegt. Til
j/ess að bæta úr hafnleysinu flutti
þingmaður Austur-Húnvetninga,
Guðmundur í Ási, frumvarp á
síðasta alþingi um hafnargerð á
Skágaströmd. Vísaði þingið frv.
til stjórnarinnar til frekari rariin-
sóknar og undirbúnings. Síðan
lét stjórnin rannsaka hafnarstæð-
ið að niýju, og hafa verið gerðar
fullmaÖar-áætianir um verkið og
iuppdrættír af höfninni. Hefir
stjórnin nú lagt fyrir þingið frv.
um hafnargerðina. Er áætlað, að
hún muni kosta 700 þúsund kx.
Leggi xjkið til helminig kostnaði-
ardns samkvæmt áætlun, þegar fé
verður veitt til þess í fjárlögum,
gegn jafnmiklu tillagi úr hafn-
arsjóði Skagastrandar, en, hafn-
arsjóðnum sé aftur heimilað að
fá upphæðina að láni úr Við-
lagasjóði, gegn, ábyrgð Austur-
Húmavatmssýslu og Vindhælis-
hrepps.
Sjómannafélagið
heldur fund annað kvöld (laugar-
dag) kl. 8 í Bárunni.
Gj al dþro taskif tl.
„Nú siðu.stu árin. hefir það ver-
ið á almannavitund, að skáfti;
gjaldþrotabúa og meðferð þeirra
væri á aðra Lund en æskidegt
væri, gildandi reglur um gjald-
þrotameðferð úreLtar og fraan-
kvæmd þeirra víða áioótavant.
Binkum hefir leikið orð á því,
að ekki kæmu öll kurl til grafax,
þegar urn gjaldþrot»fésýslumann.a
yæri að ræða, og það þótt sýni-
legt, að margir j/eir menn, ,er
gjaldþrota hafa orðið, hafi byrjað
á nýjan leik á atvinnurekstri. sin-
um, stundum, að því er virðist,
með fullar hendur fjár, en 'lán-
ardrottnarnir staðið eftir með sárt
ennáð og mikið fétjón. Það hefir
og leiikið grunur á þvl, að oft
væri margt gruggugt í sa'mbandr
við gjaldþrotin, og fróðir menn
háfa þózt sjá mexki þess, að fá
þeirra gjaldþrota, er orðiö hafa-
í Reykjavík síðustu árin, * væru
heiðarleg eða lögum samkvæm.
Mörgum virðist það og fara í-_
skyggálega í vöxt, að menn ;hirðl
ekki um það að standa í skilum.
við lánardrottna sjna, og sumunr
hefir virzt., að lögin og |fram-
kvæmd þeirra bæru meira hag
skuldunautanna en lánardrottn-
anna fyrir brjósti. Þá hefir það .og:
þótt við brenna, að gjaldþrota-
bú væru óhæfilega lengi undir
skiftum og öll me.ðferð skiftanna
seinlát og órögg.samleg.“
Ummæli þessi eru tekin úr
greinargerð fyrir frumvarpi, sem
stjórnini flytur um gjaidþrota-
skifti. Mdðar frv. að því, að bæta
úr þessu ófremdarástandi, sem.
þar er lýst. .
1 frv. -eru m. a. ;þessi ákvæði;
„Þegar skiftaráðaindi befir úr-
skurðað gjaldþrotaskifti, skal
gjaldþroti tafarlaust leidduir fyr.ir
lögreglurétt og þar skýra frá á-
stæðunum til gjaldþrotamia,
eyðslu sinni og lifnaði. á síðast
Iiðinium misserum, og eimnig geiw.
grein fyrir tekjum sínum og
gjöldum á sama tíma. Hafi gjald-
þroti verið bókhaldsskyklur, skal
hann og gera grein fyrir bókhaldi
sínu og efnahagsreikningi, og
virðist dómara vera ástæða til,
skal hainin iáta sérfróða menn end-
urskoða bókhald ásamt eigina- og
skulda-framtali gjaldþrota, svo
fljótt sem verða má, á kostnað
búisinis. — Sé um félag eða
firma að ræða, er gjaldþrota hefir
orðið, skal framkvæmdastjóri
þess, forráðamenn eða stjórnend-
uir, svo og endurskoðendur reikn-
inga þess, mæta fyrir iögneglu-
rétti og gera greím fyriir ástæðun-
um til gjaldþrotanna.
Dómara ber að rannsaka fyrir
1 ögr eglu réttmum að hætti al-
mennra lögreglumála, hvort gjald-
þxoti hiafi með framferði sínu gert
sdg sekan; um brot á lögum j>ess-
(uim, eða öörum lagaákvæðum,
sem sett' eru til verndar alnxennn
lánstrausti. — Virðást dómara það
koma í ljós við rannsóknina, að