Alþýðublaðið - 22.02.1929, Blaðsíða 3
ALRÝÐUBLAÐIÐ
3
s
Grurjere-ostur
„Creme de Grurjere aux Fleurs du Jura“ í dós-
um með 6 stk.. t
Góður.
Odýr.
eigi sé ástæða tiJ þess að ætla,
að gjaldþroti eða aðrir hafi með
sviksamlegum hætti átt sök á
gjaklþtotinu, og eigi að neinu
leyti brotið sett lög og reglur í
sambandi við gjaldþrotin, skal
dómaxa þó alt af skylt að senda
dómsmálaráðuneytimu útskrift af
prófum málsins, og ákveður það,
hvoxt frekari rannsókn skuli fram
fara og hvort höfða skuli mál
gegn einhverjum út af gjaldþrot-
unum. — Ef dómara hins vegar
finst það bext af JögregLuxéttar-
xannsókninini, að gjaldþrotá eða
einhver annar hafi gerst sekur um
sviksamlegt atferli í sambandi
við gjaldþrotin, með því t. d. að
skjóta undan einhverjiu af eign-
tim búsins, eða með xáðstöfun-
um til þess að firra búið ein-
hvexjum míunum þess eða réttind-
um, eða á einhvern annan hátt
bxotið • gildandi lagaákvæði til
verndar almennu lánstrausti, svo
sem með ]rví að halda ekki lög-
boðnax verzlunaxbæbur eða hafa
bókháld þeiíra í ólagi, gera vis-
vitancli rangt upp efnahag sinn,
taka vörur áð láni, án þess að
ætla sér að greiða þæT, sóa fé
sínu með eyöslusömum lifnaði,
eða á amnan hátt brotið gildandi
fefsiákvæði, þá skal dómarii, án
þess að hann þurfi að leita til
dómsmálaráðuneytisiins, að und-
angenginni frekari rannsókn, ef á-
stæða þykir tih höfða mál tii refs-
ingar gegn gjaldþrota, stj'óm eða
framkvæmdarstjóra gjaldþnata fé-
lags eða firnta, eða öörum þeiim,
er ætla má að eigi sök á afbrot-
unum.
Reynist gjaldþroti eða stjóm-
endur gjaldþrota fyrirtækis sannir
að sökum um sviksamlegt atferii
í sambandi viö gjaldþrotið, skai
dæma þá til þess að hafa fyrir-
gert rétti til þess að reka eða
stjóxna verzlun eða atvinmifyr-
ártæki um tiltekið árabil, þó ekki.
skemur en, 5 ár, og æfilangt, ef
miklar sakir eru.“
Hafi gjaldþroti gert kaupmála
tveim árum eða skemmri tíma
fyxir gjaldþrot sitt, skal hann ó-
gildur, þótt gjaldþiroti hafi þá
átt nægilegt fé fyrir skuldum.
Um þetta ákvæði segir svo i
greinargerðinni: „Þetta nýmæli
rökstyðst með því, að þegar
menn leggja út í áhættusöm
fyrirtækþ gripa menn gjarnan til
þess að gera kaupmála. Ef svo
fyxirtækið gengur illa, verður það
skaði lánardrottnanna, og gefst
gjaldþrota þá þaninig tækifæri til’
þess að færa eigur sinar yfir á
nafn maka sjns, lánaxd rífttnureum
til tjóns. Þó að þetta ákvæð.i
kunni i einstöku tilfeilum að
koma hart niður, ætti það þó oft-
ar að verða einungis til þfess að
,vernda sjálfsagöan rétt lánar-
drottna. Tillögur, er gengið hafa
enn lengra í sömu átt og þetta,
hafa komið fram í Noregi, til
þess að koma í veg fyrir undan-
skot þau, sem oft ern fólgiin í
kaupmálum.'‘
Hafi gjaldþroti afsalað sér arfi
er hann átti í vændum, á næsta
ári áður en hann vaxð gjaldþrota,
skal það afsai vexa ógilt gagn-
vart þrotabúinu, nema gjaldþroti
sanni, að hann hafi þá átt nægi-
legt; fé fyrjr skuldum.
„Skiftaráöanda skal skylt, þar
sem því verður við kornið, að
ávaxta í banka eða sparisjóði fé
gjaldþrotabúa og ainnara þeirra
búa, sem undir opinberum skift-
um eru, þannig að lánardrottnar
eða erfingjar njóti vaxta af inn-
eign búanna. Skal skiftaráðandi
að jafnaði hafa sérstaka spaxi-
sjóðsbók fyrir hvert bú, er hann
hefir undir skiftum, og leggja þar
inn jafnóðum það fé, er búunum
berst.“
■ Skylt sé skiftaráðainda að Mka
skiftum á gjaldþrotabúiuim og
öðrum búum, sem undir opinber-
um skiftum eru, svo fljótt, sem
orðið getur, og aldrei síðar en 18
m'ánuðum eftir síðustu birtingu
imnköllunar, nema allir lánar-
'drottnar i gjaldþrotabúum og erf-
iugjar í dánarbúum samþykki, að
skifti dragist lengur.
Svo segir í greiuargerðiinni;
„Virðist bæði vera full ástæða til
þess, að skiftaráðeudur hafi eitt-
hvert aðhald, hvað þeim tírna líö-
ur, sem búaskifti standa yfír, þvi
að dæmi muniu aít of mörg til
þess hjá sumum skiftaráðendum,
að sldfti búa standl yfir í mörg
ár, oft að ástæðulausu, og einis
sýnist, að frestur þessi tii búa-
skiftanna ættl að vera nægitegur."
Loks er svo ákveðið, að skiftar
ráðandi skuli skyldur til þess að
auglýsa í Lögiiirtin.gablaðinu, hve-
nær skiftum gjaldþrotabús er
lofcið og hve leng.i þaú hafi stað-
íð, hversu háa humdraðstöl.u (“/o)
af kröfum sínum lánardroittnar
hafi fengið úr búinu og hversiu
mikið fé hafi ekki fengist greitt.
„Er þetta bæði gert til þess að
reyna að sporna við því, að menn
fari gálauslega með fé anmara, og
auk þess virðiist það eiga að vera
öllumi almenuingi ljóst, hversu
töp þau enu, mikil, er af gjalcl-
þrotum Ieiða.“ —
Sams konar frv. kam fyrir
þiugið í fyrra, en var þá ekki af-
greift.
Fyrir því hefir frumvarpið ver-
ið rakið hér svo ítarlega, að í
því eru merkileg nýmæli, sem
uauðsyn er á að komist í frarn-
kvæincl og hljóta að verða já-
hrifarík á viðskiftasiðferðið . í
landinu.
Ós&nnindavaðall
fréttaritapa s,Mgblu.
hrakinn.
Vegna ummæla „Morgunbiaðs-
ins“ í dag í fregminni af Sjó-
mannafélagsfundi í gær skal þess
getið: Að umræður stóðu frá
8V2—lO'Vs. Atkvæðagreiðslu var
Ijokið kl. 11,15. Með tillögunnii tal-
aði að eins einn maður, sem vin'n-
ur á togurum einstöku sinnum.
Hinn maðurinn, sem með henni
talaði. hefir ekkii komið á sjó i
5 ár. Enigir aðrir töluðu með. En
margir sjómenn töluðu á móti
tiliögunni.
Reykjavík, 22. febr. 1929.
Sicjiirjón A. óláfssin
fundarstjóri.
Við undirritaðiir, sem vorum
•skipaðir dyravenðir á fundi Sjó-
mannafélagsins í gær, vottum. að
gefnu tilefni, að fregn „M'org-
unblaðsins" í dag um að fjöidi
manna hafi gengið af fundi án
þess að greiða atkvæði, er röng.
Sannleikurinn var sá, að nokkrír
ir merni fóru út á meðan á um-
ræðum stóð að eins til þess að
fá ,sér frí-skt loft, því íiiti va®
mikill í húsinu. Menn þessir
ikomu flestir imn> aftur. Eftir að
atkvæðagreiðsla hófst, urðu- aTIiK
að sýma skýrteini um hvort þeir
hefðu greitt atkvæði.
Reykjavík, 22. febr. 1929.
Björn Jónsson.
Sigurðw Þórd'oj'son.
Bókarfregn.
Tímarit Þjóðræikinsfé-
lags íislemdimga. IX. ár.
Winnipég 1927.
-—- (Fxh.)
Það er óbreyttur alþýðumaðiur,
sem kallað er, sem- segir frá því
með hvaða erfiðleikum og krók-
um sú ferð varð honum; var það
mjlli 1870 og 80. Frásögnin er
blá'tt áfram og eðlileg, og fær
af því einkenniiega sterkan blæ.
Það er ekki eitt, að hér sé vel
sagt frá, heldur er brugðið upp
mynd úr menningarsögu vorri í
þá daga, sem annars hefði farið
í súginn. ■okýrsla er þá um átt-
unda þing Þjóðræknisféiagsinjs,
og er það merkilegt við hana, að
tað sézt að vjsu að þingið-hafi
hafist 22. febr. kl. 10 f. h. Er
rað rnikil nákvænmi miðaö við
tað að ársins er hvergi getið.
Sýnir hún að það er mikil og
góð starfsemi, sem félagið innir
af hendi með hinni mestu alúð'
og ástwndun, en ótugtarlega löng'
er skýrslan. Loks er grein um
hveitikaup bænda, sennilega aug-
lýsing, og allmargar auglýsingar
aðrar, þar í whisky-auglýsing,
sem nú er fátítt að sjá á íslemzka
tungu.
Þá kemur síðasta og versta
skrifið í ritinu „Frá ísiandi 1927“
eftir Guðmund Friðjónsson;
peysulegasta skrifið, sem ég hefi
séð eftir Islending, sem talinn er
maður með mönnum, og það hef-
ir Guðmundur óneitanlega verið.
Öll er greinin svipuðust sultár-
jarmi nízks búra, sem nuddar út
úr útgjöldum, þó að hann fái
vel risið undir. Það er eins og
hann fyllist liatri til þeirra manna,
sem bágt eiga af því, að hainn er
hraustur- og þarf engrar hjálpar.
við. Látum það gott heita, að
svona sé skrifað heima fyrir, en
að maðuir) sem þó þykir vi'ðmæl-
ancli; skuli vera að breiða íslenzk-
an naglaskap til þerris i fjarlæg-
um heimsálfum, það tekur í hniúk-
ana. Hann byrjar áheldur klurma-
legu smjaðri víð Vestur-islend-
inga. Hann fer að dásama þa að-
fer'ö ' sveitarstjórna hér á landi
um 1080, að sencla hreppsömaga
til Vesturheims. Það er eins og
hann segi: Sjá, hvað hefir úr
þeim orðið. Hann gleymir því,
að það var umhyggja sveitar-
stjórnanna fyrir sjálfum sér, senx
þar réð, þær viidu kaupa af sér
byrði, én var gersamlega sama
hvað af mönnunum varð. Að vel
rættist úr var ekki sveitunum að
þakka, en sannaði hins vegar að
atferli hins opinbera var ekki lag-
að til að létta af bölinu, jiverf
á móti. í nýja landinu, þar sem
fólkinu var gefinn kostur á að
koma sér við, fór það úr kengn-
um. Þegar Guðmundur dásamar
þetta snjallræði hefði hann átt
að bugsa til þess, sem hann segir
síðar um vinnufólksek Iuna í
sveitum nú á dögurn. Skyldi þvi
ekki vera nokkuð á annan veg
fari'ö, ef þær rúmar 20000
íslenzkra rnanna, sem nú eru í
Ameríku fyrir speki níz'kra sveita-
stjórna, væru hér á landi. Ann-
ars lýsir hann sveitarómögum ís-
lenzkum svo,, að ég hýzt einna
helzt við, að Vestuir-islendingair
þakki honum iítið fyrir að hafa.
hnýtt þeim framan við ættartölú
þeirra. Guðmundur segir, að
sveitarómagar séu nú að mestu
horfnir, „en reyndar eru þurfa-
menn til, þó að bfeytt sé ’ uin
nöfnin. Sjúkrastyrkur er kominn
i staðinn. - Nú er sjúkrastyrkur
þessi þeginn kinnroðalaust, þó að
áhreppunum lendi að vissu leyti.‘‘
G. J.