Alþýðublaðið - 23.02.1929, Blaðsíða 7

ALt>. ÝÐUBLAÐIÐ
7
))HanrwMgQLSENC
Gruyere-ostur
„Creme de Gruyére aux Fleurs du Jura“ í dós-
um með 6 stk.
Góður.
Ódýr.
Páfinn.
Kviksnyiidfr
og kvckmyjredalióSo
Kvikmyin.cLasýndTigar eru mjög
eftírsóttar skemtaair, og er mák-
'ils um vert að myndii(mar séu
vel valdar. Til e;r eigi alllitiö af
kvikmyndum, sem edngöngu virð-
ast til pess fallniar a& heimska
ahorfendur og efla glæpsamlegar
hineigðir i siöferðilega öproskuið-
um möninium. „Sérstakar tegundir
af barnaspiIMngu, svo sem hóp-
pjófnaður drengja, hefir sannan-
lega staðið í beinu sambandi við
úrkasts-kvikmyndir, sem sýndar
hafa verið eftirliiits- og átölu-
Iaust“ Hins vegar eru margar
kvikmyndir bæði fræðandi og
skemtandi í senn, og kvikmyndir
geta verið ágæt kenslutæki, t. d.
í landafræði og náttúrufræði.
Skiftir pví mjög mÆklu, hvemíg
myndimar em valdar. í öðrum
menningarlöndum pykir því s/álf-
sagt að opinbert eftirlit sé með
kvikmyndasýndngum. ■
Fram að pessu hafa engin kvik-
myndalög verið sett hér á landi..
Bæjar- og sveitar-féiög hafa veitt
leyfi tiL kvikmyndasýndnga, par
sem pær hafa farið fram. En
bæjarfélögin hafa hvorki haft eft-
irlit með innihaldL myndanina né
verðinu á sýningunum.
Á pessu parf að ráða bót. —
Nú flytur stjómin lagafrumvarp
um kvikmyndir o-g kvikmynída-
hús;. I pví er ákveðið, að dóms-
málaráðherra veiti kviíkmynda-
leyfin, eftir að hann hefár leitaö
umsagnar hiutaðeigandi bæjax-
eða sveitar-stjómar. Sá einn geti
fengið ieyfi til að reka kvik-
myndabús eða vera forstöðíumað-
ur pess, sem færir sönnur á, að|
hann hafi næga pekkingu á peim
stöxfum. Leyfi gildi í 5 áT, enda
hafi pað ekki verið löglega veitt
áður fyrir lengri tímabdi. Það skal
bundið við ákveðdn húsakynni.
— Dómsmálaráðherra geti hve
snær sem er tekið aftur leyfi, ef
skUyrðin, sem sett verða fyrdr pví,
hafa verið brotin.
Eftirlit skai sett með kvtk-
myndasýningunum. Tveir mynd-
skoðunaTmenn, er ráðherra skipar,
starfi í hverjum peim kaupstað
eða hréppi, par sem kvikmyniddr
eru sýndar. Þeir úrskurði, hverj-
ar myndir megi sýna, og skulu
peir barnia að sýna pær m,ýndir,
„sem telja verður pess eðlis, að
pær spilli smekk manna eða góð-
um siðum.“
Myndskoðunarmenn geti sett
hámarksverð á sæti í kvikmynida-
húsi, en úrskurði peiira megf
skjóta til dómsmálaráðuneytisíns1.
Er á pað bent í greinaigerð frv.,
að verð á kvi km yndasýn ingum
hér á landi hafi alloft verið ó-
hæfilega hátt
Fyrir kvikmyndaleyfi skai
greiða árlegt gjald eftir sérstök-
um reglum, pannig, að gjaidið
vaxi með fjárhagsgengi hvers
kvikmyndahúss, en lækki, ef
keppinautum fjöigax eða verð á
sýmngarsætum lækkar. Renni 2/3
gjaldsins í rflcissjóð, en 1/3 í
sveitár- eða bæjar-sjóð.
Gert er ráð fyrir, að frv. verði
að lögum 1. aprd næst komandi.
Bókarfregn.
TímaTit Þjóðrækiinsfé-
lags Meaidinga. IX. ár.
Winndpeg 1927.
(Nl.)
Það er blátt áfram hræðilegt, að
til skuli vera nokkur maður 1929,
sem lítur svo á, að pær parfir,
sem spretta af sjúkleik, séu manni
til vanza, að parfir, sem menn
ekki geta fullnægt sjálfir, séu til
vauza, frekar en pær, sem menn
geta fullnægt. Þörf er pörf en
ekki skömm. Það eitt virðist
vanta upp á ósvífnina, að Guðm.
haldi pví fram, að hið opinbem
og einstaklingax skuli ganga fram
hjá, ef peir rekast á manninn, sem
■ferðaðist frá Jerásalem tíl Jerikó,
flakandi í sárum. Ég vil engum
óska, ekki óvini minum og ekki
Guðm., að pá eða peirra hendi
böl af brjóstveiki, en gott væri,
að hann lærði að skilja petta méð
háskalausu móti. En meðal ann-
ara orða: Var pað þetta, 'sem
hann vax að segja sjúklingum á
Vífilsstöðum, þegar hann eins og
hann raupar af síðar, reyndi að
skemta þeim eina klukkustund,
sem „var pegið með einstakri á-
næg|u“? Guðm. veit og gerla um
upptök veikinnar; hún legst á
pasturslítið fólk, af því að pað
hlífir sér. „Svo virðist, sem
berklaveikin vaxi> í skjóli mann-
úðar og góðvilja.“ Ég veit ekki
hvað á að segja um pennan hugs-
unarhátt. Hann segir í raun og
Nú hefir páfimn fengið riki til
umráða; er hamn par einvaldur.
Hefir Mussolini gert mikiun sarnn-
ing við páfainn og gefið honum
veru alt sjálfur. Guðm. segir, að
sig sundli við að við eigum eins
og við erum á okkur komnir „að
standa frammi fyrir allri Heilms-
kriugluuni á 1000 ára afmæli al-
pin.gis“. Það er óparfi af honum;
hann mun varla verða hafður til
sýnis, en pað er furða, að hann
skuli ekki svima við að setja
fram aðrar eins skoðanir og
pessar. Guðm. blaðrar auðvitað
líka um stjórnmál. Það er sann-
ast að segja, að foringjar hvers
stjórnmálaflokks í landinu raunu
segja það um pessi mál, setm
þarf á aliar hliðaT. Það er bezt
að láta pá eiua, pað er hætt við
að við hinir tölum af peim fiokk-
um, sem við viljum styðja, eins
og Guðm. auðvitað gerir. Guðm.
hefir aðalíega neikviæðar skoð-
andr, honum pykir saimvimna ílL
frjáls samkeppnd ekki góð og er
alveg fráhverfúr pjóðnýtingu. En
hvað vili haun pá? Ekkert? Er
hann pá stjórnleysingi ? Guðm.
hnýtir oft í jafnaðarmenn, en
pegar hann miimist á kröfu
peirra um að fá viranjudagimn
styttan segir haarm: „Gott væri
ef pað gæti tekist.“ Nú skyldií
maður halda, að haran myndi sýna
fram á að öllum möraniuim vzen
hvíldira nauðsynLeg. En ástæðan
til óskarinnar reynist ekki vfera
samhugur, heldur síngimi. Hann
óskar vegna pess, að bændur
vinna meiíltt en gott er. En um
aðra varðar haun ekki: „Sjómenn
fá hvíldartima, pegar pær árstíðir
eru, sem engar gæftir eða afla
gefa, pá geta þeir notið hvíldar
og skemtana." Guðm. heldur víst
að atvinnuleysi sé hvíld, en pað
er ein sú mista slitraun. Það er
sorglegt, að bændur purfa að
vinraa við of, og þyrfti að sjá
nokkur fríðindi og par með trygt
sér vináttu hans og syndajfyrir-
gefningu. Á myndirani hér að of-
an. sést páfiran í garðinum um-
hverfis Vatikandð.
ráð við þvj. „Sífelt stríð," segir
Guðm., „kyrkir sálina", sem
reyradar má sjá af greminni. I
greininni er margt spaugilegt, t. d„
þegar Guðm. er að segja Vestui-
íslendiingum, hvernig gangi til í
útlöndum, margt ilt, t. d. þegar
haran reynir að bera róg á millí
sjávarmanna og sveita, og margt
heimskulegt, t. d. þegar hamn
heldur pví fram, að við verðura
að binda okkur við stjórnmála-
skoðaniT Jóns Sigurðssonar og,
Beraedikts Sveirassomar. Því ekki
skoðanir Þorgeirs Ljósvetninga-
goða eða Jóns Arasonar? Sam-
kvæmt órjúfandi raáttúrulögmáli
breytist alt, og skoðanir marana
líka með breyttum kriragumstæð-
um. Ef Jóra og Beraedikt væru
vorrar tíðar meran, gætu peir
blátt áfram ekki haft síniar gömlu
skoðanir. Við pær vitleysur er
ógerningur að eltast. En áður en
skilist er við greiraina skal vikið
að hiraum afkáraiegu skoðurauim
Guðm. á kaupgjaldi. „Lausafólk-
ið tók hærra kaup en atviranur
vegirnir poldu. Það flaug með
kaupið út í veður menturaar og
vind skemtaraa." Hvað hlýtur að
vera kaup manns á ári, — verð
ársvinrau hans? Það hlýtur að
vera pað, sem viðurværi hans
kostar um sama tíma með klæð-
um og skæðum og hæfilegum
murauði, mentun o. fl. Ef Guðiti.
væri að hugsa um að ráða sig í
búðarvist, og kaupmaðuriran segð-
ist tapa á verzlun, sirani, svo að
hanra gæti ekki greitt Guðm. það,
sem hanra pyrfti til viðurværis,
réði Guðm, sig pá þangað? Eða
ef Guðm. ætlaði að kaupa rjól-
bita, grenslaðist kaupmaðuriran pá
eftir getu Guðm. áður era hann
setti upp verðið? Eða ef Guðjn.