Alþýðublaðið - 26.02.1929, Blaðsíða 2

2
ALP. VÐUBLAÐIÐ
Frá borgarafnndiDnm í gærbvoldi.
• Einróma mótmæii gegn vinnndómsfrnmvarpinu.
Þegar kl. vantaði 15 mín. í
9 var Bárain orðin troðfull út úr
dyrum. Voru par aðallega s jómenn
og verkamenn, en auk peirra
margir iðnaðar- o:g verzlunar-
menn,
Kl. 9 setti Guðjón Benedikts-
son fundinn og kvaddi til fundar-
stjóra Hannes Guörnundsson
verkamann. Guðjón hóf því næst
árás á ,, t ugth ú s “ -1 agaf r um var p
þeirra Jörundar & Co. Jakob
Möller talaði næstur og varði
frumvarpið áf miklum móð. Jón
Ólafsson og Jón Helgason Ljós1
bera-ritstjóri mæltu með frum-
varpinu, en fjöldi manna an!d-
mælti ]iví harðlega. Eftirfarandi
ályktun var samþykt á fundinum:
„Borgarafundur í Bárubúð í
Reykjavík 25. febr. 1929 mót-
mælir eindregið lagafrumyarpi
því um vinnudómstól, er nú hefir
verið borið fram á alþingi,
þar eð fundurinn áljtur að sjó-
Fundurinn í Sjómannafélagi
Hafnarfjarðax í gærkveldi var
mjög fjölsóttur. Var samkomu-
hús bæjarins troðfult. Voru sjó-
menn ákveðnir í því að slíta eigi
sambandi við Sjómannafélag
Reykjavíkur, heldur berjast við
hlið þess þar til yfirstandandi
deilu lyki. Var að lokum sam-
þykt svolátandi tillaga í einu
hljóði: ,,
„Sjómannáíélag Hafnarfjarðar
Á fundi Sjómannafélagsins í
Hafnarfirði í gærkveldi víttu
fundarmenn harðlega frumvarp
það, sem nú liggur fyrir alþingi
um þvingunardóm í vinnudeilum.
Var að umræðum loknum sam-
þykt í einu hljóði eftirfarandi til-
laga:
Sálarrannsóknarfélag íslands.
Fundur verður haldinn á fimtu-
daginn. Einar H. Kvaran flytur
erindi um dularfull fyrirbrigði 1
fornritum vorum. Sjá auglýsingu
í blaðinu í dag.
Veðrið.
KI. 8. í morgun var austain-
hvassviðri við suðurströnd lands-
ins og stormur í haji, ,en á öllu
sem togaraframkvæmdarstjórar
og aðrir borgarar.“
Uhdir fundarlokin kom fram
tillaga um að bera frarn van-
traust á ríkisstjórnina ef hún .léti
það viðgangast að flokksmenn
hennar styddu frumvarpið. Enn
fremur var samþykt að skora á
sambandsstjórn Alþýðuflokksins
að sjá um, að verklýðs-
félög víðs vegar um landið
komi mótmæluim gegn fruimvarp-
inu í tæka tíð til alþingis O'g lýsi
því yfir, að þau viðurkenni aldrei
gerðardóm í kaupdeiluan. 1 því
sambandi skal þess getið, að
stjórn Alþýðuflokksins hefir þeg-
ar gert ráðstafanir um að verka-
lýður úti um íand geti fengið tóm
til að koma frám með mótmæli
gcgn frumvarpinu.
Á fundinum voru nær eingöngu
sjómenn og verkamenn. Kom
vilji verkalýðsins þar eindregið
lýsir ýfir þvj, að' þar .sem Sjó-
mannafélag Hafnarfjarðar og Sjó-
mannafélag Reykjavíkur eru sam-
kvæmt 22. gr. félagslagánna einn
og sami aðili' í samningum um
kaupgjald á togurum, þá mun
það ekki gera sérsamninga við
togaraeigendur né heimiia með-
limum sínum að gera þá, nema
með samþykki Sjómannafélags
„Sjómannafélag Hafnarfjarðar
mótmælir harðlega frumvarpi því
tii laga um dóm í vinnudeilum,
sem boiið hefir verið fram á al-
þingi, og skorar á alþingi að fella
það tafarlaust.“
Norðurlandi og Austfjörðum var
logn eða hægviðri og bjart veður.
Hiti syðra 2—3 stig, en 0—4 st.
frost fyrir norðan. 10—15 sfiga
Jrost í Danmörku og einnig frost
og snjókoma austan til á Stóra-
Bretlandi. Veðurútlit í kvöld og
nóft: Suðvesturland: Hvaiss á.
austan. Regn og krapaskúrir.
Faxaflói: Stinningsgola á austan.
Léttskýjað. Vestfirðir: Stilt og
gott veður.
Síldarbræðslustöð
ffíkisins.
Síðasta alþingi samþykti Lög
, um stofnun síldarbræðslustöðva.
Þar segir svo: „Ríkiisstjóminni er
heimilt að stofna og starfrækja
eða láta starfrækja sjldarbræðslu-
stöðvar á Norðurlandi og annars
staðar, ])ar sem hentast þykir.“
Nú er í ráði, að ríkið láti, í vor
gera sí 1 darbræðslustöð á Siglu-
firði.
Stjórnin hefir lagt fyrir alþ/ngi
frv. um rekstur stöðvarinnar, —
„frv. uni rekstur verksmiðju til
bræðslu sjldar.“
Þar er gert ráð fyrir því, að
stöðin kaupi ekki síldina, heldur
taki við henni til vinslu fyrir eig-
endur hennar. Ákvæði um
greiðsiu andvirðiisinis eru sett í
líkingu við það; sem á sér stað
hjá Sambandi ísl. samvinnufélaga.
Sé verð síldarinnaT ááetlað og
megi greiða eigendum hennar alt
að 70 % þess um leið og hún er
afhent ,í stöðina til vinslu. Þann
kostnað, er nú skai greina., skal
draga frá söluverðinu: 1. Stjórn-
arkostnað og annan venjulegan
reksturskostnað. 2. 5°/o afborgun
af stofnkostoaði sitöðvarinnar. 3.
5% fyrningargjald af húsum,
mannvirkjum, vélum og áhöldum
hennar. 4. 5<)/o í varasjóð. Það,
sern afgangs verður fram yfir þá
uppha^ð, sem greidd er við mót-
töku sjldarinnar í stöðina, greiðisf
eigendum síldarinnár í lok starfs-
árs, eftir að reikniingsskil hafa
verið gerð um söluna.
Ef sérstaklega stendur á er svo
til ætlasit, að heimilt sé að kaupa
síld við ákveðnu verði af utanrik-
ismönnum, en svo er ráð fyrir
gert í greinargerð frv., að sú
heimild verði því að eins notuð,
að þannig standi á, að stöðáin hafi
að því sinni ekki nóg starfsefni
ella og hægt sé að' ná tækifær-
iskaupum á sjldinni.
Það ákvæði er i frv., að skylt
skuli að selja samvinn'ufélögum
hænda alt að þriðjungi þess síld-
armjöls, sem stöðin vinnur árlega,
enda hafi þau gert pöntun sína
fyrir 15. ágústmánaðar. Félögiin
tnegi að eins láta síldarmjölið af
hendi til notkunar innamlamds.
Siglufjarðarkaupstaður leggi
fram nokkurt fé til stöðvarinnar
eftir því, sem um semst við rík-
isstjórnima.
í frv. er gert ráð fyrir því, að
bræðslustöðinni verði sett sérstök
þriggja manna stjóm. Skipi at-
vinnumálaráðherra einn, stjórn
síldareinkasölunnar amnan og
hæjarstjórn SigMjarðar hinn
þriðja. Hitt er óefað miklu hag-
kvæmara, að síldareinkasalan og
bærðslu-stöðin eða -stöðvarnar
séu undir einni stjórn. Er 'jþvi
rétt að breyta þessu ákvæði
þannig, að stjórn síldareinkasöl-
unnar taki einnig við stjóm
bræð slu s t'öð va r i nnar.
Lögum þessum er einnig ætlað
að taka til annara síldarbræðsM-'
stöðva, sem ríkið lætur relsa sfð-
ar. —
Það er orðið Ijóst hugsaadii
mönnum, að síldveiðin getux þrí
að eins verið tryggur at\r,inn»-
vegur, að einkasala sé á sllld-
inni. Jafnframt er nauðsynlegt, aö
ríkið eigi, bræðslustöðvar, þar
sem unmið sé úr henni.
Alþingi.
Bíeöpi deild.
Auk frv. Haralds Guðmunds-
sonar um. alþýðufræðslu á ísa-
firði, sem, sagt er frá á öðrunx
stað í blaðiiwi, var stjómarfitv.
um tannlækningar áfgreitt flU 2.
umr. og allsherjamd.
Deil'din' félst á Ixing’sál.-tifllögu.
Guunars um að skiora á stjómma
að sjá um, að ríkisrekstur út-
varps verði tekinn upp hið allra
fyrsta, og var húin afgreddd sem
álykflun deildarinnar. — Forsæ,tss-
ráðherra upplýstí, að það, sean
einfeum hafi vaJdið þeim drættt,
sem orÖinn er á því að reisa út-
varpsstöðina, sé, að ákveða þarf
bylgjulengd hennax, en um það
verður að vera samikotmulag við
aðraT þjóðir, svoi að ein útvarps-
stöð ónýti ekki skeyti annaraír.
Nú verði alþjóðafundur um út-
varpismíál í Prag 4. apríl n. k.,
og þangað sendi islenzka ríkið
fulltrúa, Gumnlaug Briem verk-
fræðimg, og verði þá reynt að fá
Jausrt á þessu rruili.
Um þingsál-tillögu Alþýöu-
floikksfull'trúamna lum skipun
nefndar til aö rannsaka hag og
rekstur tQgaraútgerðarinnar var
ákveðin ein umraeða.
9
Eíri deild.
Þar fór fram fyrri umræða «nr
þingsál.-tillögu A lþý ðuflö,kksful 1-
trúanna um, að nokkur leiðrétjt-
ing verð’i gerö í ár á dýrtíðarupp-
bótargreiðslu starfsmanna riikisins.
sem hefir lækkað miklu meira eifc:
sainngirni er tál, svo sem nánar
var sagt frá hér. í blaðinu í gær.
Jón Baldvinssoin reifaði málið og
sýndd fram á, að ríkiniu bar að
bæta úr þessu misrétti. Var tál-
lagan samþykt til síðari umræðu
og henni vísað til fjárhagsnefnd-
ar.
Einnig var frv. stjómarinnar
um breytingu á lögum um skrán-
iingu sfcipa afgreiiítt til 2. umir.
og vísað til sjtávarútvegsnefndar
Heilbrigðismálin.
Landlækmiir befir bdr.t í Lögbirt-
iiingablaðimi opið bréf ti.1 héraðs-
lækma, þair -sem þeir eru alllily
hver um sig, béðnir að senda' svar
við 'þessari spummgtu fyrir lok
aprilmánaðar n. ,k.: „I hverju telj-
ið þé(r heilbrigðismálum héraðsins
einlkum ábótavant og hvemig æfl-
ið þér að helzt verði úr þvi,
bætt ?“
menn og verkamenn hafi sama
rétt til þess að ákveða kaup sitt
fram um að fylkja sér saman
gegn þvingunarráðstöfunum auð-
valdsins.
SasmfHMfi.
Fnndur SjómannaSélags Hafnarffarðap samþyhkir að
standa fast með Sjómannafélagi Resrkjavíhnir í kaup~
deilnnni.
Reykjavíkur.“
, Fundurinn stóð til kl. 1 í nótt,
Sjómannafélag Hafnarfjarðar skorar á aijiingi að Sella
tafarlaust frumvarp til iaga nm dóm í vinnndeilram.