Morgunblaðið - 17.09.1936, Side 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 17. sept. 1936.
Meirihlutinn i Landsþingi Dana veltur
á hlutkesti á Borgundarhúlmi.
/
Sósíalistar og lhaldsmenn
juku sitt atkvæðamagn
við kosningarnar.
Kosningar til Landsþingsins fóru fram á
þriðjudag. Úrslit kosninganna urðu þannig,
að það veltur á hlutkesti á Borgundar-
hólmi, hvort stjórnarflokkarnir fá meirihluta í Lands-
þinginu eða ekki.
Þar voru kosnir 44 kjörmenn og fylgja 22 þeirra
stjórnarflokkunum, en 22 stjórnarandstæðingum. Eftir
því hlutkesti fer það, hvort þarna verður kosinn Vinstri-
maður eða sósíalisti.
Breytinfcar á kjörfyW im, Því eftir er a5eins þi ti
flokkanna fra siSustu^ iugI „„ búist „ vi6 þv!
kosmngum reyndust miklar,
í þeim kjördæmum, þar sem
kosningar fóru fram að
þessu sinni, en það var, sem
lög mæla fyrir, aðeins í
helming kjördæmanna.
Ef miðað er við fyrra kjörfylgi
fiokkanna, jókst fjigi íhalds-
manna tiitölnlega mest.
íhaldsflokkurinn liafði áður
78.000 atkvæði í kjördæmum þess
um, en bætti við sig 40.000 og
fjekk nú 118.000. Sósíalistar
höfðu áður 167.000, en fengu nú
62.000 fleiri atkvæði, eða 229.-
000.
Vinstrimenn urðu verst úti við
þessar kosningar, enda höfðu
menn búist við því, sakir sundr-
ungar þeirrar, sem verið hefir í
þeim flokki undanfariu ár.
Þeir fengu við síðustu kosning-
ar 170.000 atkv., en nú 138.000,
töpuðu 32.000.
Til þess að fá meirihluta í
Landsþinginu þurftu stjórnar-
flokkarnir að bæta við sig þrem
þingsætum.
Flokkaskifting Landsþingsins
var sú, að fhaldsmenn höfðu 13
þingsæti, Vinstrimenn 27, radi-
kalir 7 og sósíalistar 28.
Eftir kosningarnar hafa sósíal-
istar 30 þingsæti og radikalir 7
eins og áður, íhaldsmenn 15, unhu
tvö, óg Vinstri 22, töpuðu 4.
Þá eru talin 74 þingsæti. En
alls verða þingsætin 76 í Lands-
þinginu, og er það hæsta tala
þingmanna, sem þar getur ver-
ið. Af þeim tveim, sem ótalin
■eru, er annað þingsætið frá Borg-
“undarhólmi, þar sem varpað verð
ur hlutkesti um það, hvort
Vinstrimaður eða sósíalisti hrepp-
ir sætið. En hann verður sá, sem
■sker úr um meirihlutaim í þing-
að fulltrúi Færeyinga í Lands-
þinginu verði utanflokka, eða
hlutlaus, þegar um deilumál
stjórnarsinna og stjórnarandstæð-
inga er að ræða.
Ummæli Stauninffs
um úrslitin.
Eftir kosningarnar gaf Tt.
Stauning iit ávarp. Þar komst
hann m. a. þannig að orði:
Mótstaða Landsþingsins er nú
brotin á bak aftur, því sá
meirihluti, sem kann að fást
með þingsæti, sem fengið er
með hlutkesti, verður ekki tek-
inn til greina, ef sá meirihluti,
sem þannig er fenginn, ætlar
að neyta sín gagnvart meiri
hluta Þjóðþingsins.
Hann vaa-ð fyrir
vonbrigðum.
„Nationaltidende“ í Höfn líta
svo á, að Stauning fo”sætisráðh.
hafi búist við því, að fylgi sósíal-
ista hefði aukist meira en raun
varð á.
Og Beringatíðindi segja í dag,
að hvernig sem fari með hlutkest-
ið á Borgundarhólmi, þá hafi
þessi kosning skorið úr um það,
að stjórnarskrárbreyting standi
fyrir dyrum. (Þar mun átt við
afnám Landsþingsins, sem er á
stefnuskrá sósíalista.)
Smáflokkarnir.
I sendiherrafrjett í gær er sagt
frá því, að „Frie Folkeparti“ hafi
fengið 19.767 atkv. „Retsforbun-
det“ 9464 atkv., Sljesvíkurflokk-
urinn 8856 atkv. og Nazistar
2018 atkv., en hvergi svo háa at-
kvæðatölu, að nokkur þeirra
flokka kæmi manni að.
2»eflr ItlofiH
bethi meðmæll
Ný bók. Guðmundur Daníels-
son frá Guttormshaga sendir nú
frá sjer nýja bók og er hún kom-
in í bókaverslanir. Heitir hún
Ilmur daganna. í fyrra kom út
eftir þenna sama höfund bókin
Bræðurnir í Grashaga. Hlaut hún
góða dóma og mun hafa selst vel.
Er þessi nýja bók myndarleg að
fitliti og verður hennar getið síð-
ar.
ERLENDAR FRJETTIR
í STUTTU MÁLI-
STJÖRNIN í Madrid hefir heitið 1000
sterlingspunda verðlaunum hverjum
þeim, sem skýtur niður flugvjel úr flug-
flota uppreisnarmanna, þareð flugfloti uppreisn-
armanna er miklu öflugri en flugfloti stjórnar-
innar.
I Bilbao er nú safnað 40 þús manna her, til þess að veita
uppreisnarmönnum viðnám, er þeir ráðast á borgina. Annars er
búist við, að uppreisnarmenn muni nú beita kröftum sínum til
þess að ná Madrid (segir í Lundúnafregn FÚ).
Samtal við Mola hershöfðingja.
Mola hershöfðingi hefir átt tal við blaðamenn þýsku frjetta-
stofunnar „Deutsches Nachrichten Búro“. Sagði hann við það
tækifæri, að örðugleikar þeir, sem uppreisnarmenn hefðu átt við
að stríða, fyrstu þrjár vikur uppreisnarinnar, væru nú yfir-
unnir. Hann sagði ennfremur, að uppreisnarmenn hefðu nú nóg
af peningum, vopnum og hermönnum. Næsta og þýðingarmesta
sporið væri að taka höfuðborgina Madrid, og kvaðst hann búast
við, að hún fjelli innan nokkurra vikna. Ljet hann svo um mælt,
að þá myndu stórveldin þegar í stað viðurkenna stjórn uppreisn-
armanna á Spáni.
Allsherjarverkfall í Frakklandi?
Enn er óvíst, hvernig vinnudeilunum í Frakklandi lýkur
(segir í Lundúnafregn FÚ). Fulltrúar verkamanna og vinnuveit-
enda sátu á fundi með þremur ráðherranna í dag, og stjórnaði
Blum forsætisráðherra fundinum (en þeim fundi var ekki lokið
er frjettin var send). Menn hafa óttast, að til allsherjarverkfalls
kynni að koma.
Kröfugöngur voru farnar um götur Lilleborgar í gærkvöldi,
og varð lögreglan að skerast í leikinn. — Um 30 manns hlutu
meiðsli í ryskingum við lögregluna.
Hitler og Mussolini neita þátttöku.
Ítalía og Þýskaland mun ekki taka þátt í 5-velda ráðstefnu
um Locarnomálin, í næsta mánuði, en franskir og breskir stjórn-
málamenn gera sjer vonir um, að af ráðstefnunni geti orðið
I seinna. Bæði Italía og Þýskaland hafa þegið boð Frakklands,
Bretlands og Belgíu, um að sækja fimmvelda undirbúningsráð-
stefnu um Locarnomálin, og öryggismálin yfirleitt, en bæði hafa
lagt áherslu á það, að þau telji nauðsynlegt að undirbúa slíka
!ráðstefnu betur en unt væri að gera á stuttum tíma, og þau sjái
^sjer því ekki fært, að taka þátt í henni ef hún verði haldin í
næsta mánuði.
Sá orðrómur hefir gosið upp, að Hitler hefði boðist til þess,
að takmarka vígbúnað sinn, gegn því að Frakkar segðu upp
fransk-rússneska samningnum, en hann er borinn til baka.
2 fulltrúar frá Abyssiníu.
Það hefir enn ekki komið í ljós, hverja afstöðu ítalska
stjórnin muni taka gagnvart þátttöku Abyssiníumanna í fundi
Þjóðabandalagsþingsins. Það er álitið, að för Avenol, aðalritara
Þjóðabandalagsins, til Róm á dögunum, hafi staðið í sambandi
við þetta mál. Tveir af hinum þremur fulltrúum Abyssiníu verða
dr. Martin, í London og lögfræðingurinn Gaston Jez í París, sem
áður hefir verið fulltrúi Abyssiníu í Genf.
Merkir menn látnir.
í dag hafa andast í Vínarborg tveir merkir stjórnmáh
menn, annar grískur, hinn austurrískur: Dr. Alexander Zaim:
fyrv. forseti Grikkja, og Dr. Karl Buresch, fyrv. fjármálará?
herra Austurríkismanna.
s
ORO húsmæðraskóli
viðurk. af ríkinu, með barnauppeldisdeild. Verkleg og bók-
leg kensla í allsk. húsmæðrastörfunn. Nýtt 5 mán. námskeið
byrjar 4. nór. og 4. inaí. Mánaðargjald 100 kr. Miðstöð, bað,
rafmagnseldhús. Upplýsingar veittar. Innsóknir mótteknar
_____ E. Vestergaard, skólastýra. ■
! miar
< '
i: fdanlegar
4 ►
4 *
ii fegrunar-
og

:| snyrtivörur. ||
ii ::
ÍIReykjavíkurj
jl npótek j
i: lijúkranardcildin. |
< >
með morgunkaffinu.
Nýir kaupendur
fá blaðlð ókcypis
fil næsikomandl
mánaðamóta.
Hringið í síina 1600
og gerisl
kaupendiu.
SJÁLFVIRKl
ÞVOTTAEFNI
ödadUoi. OóriausL
0jörlr þvottkna-
mjallhvftann án
þess aö hann sjo
nuddaðureöa
, blelkj^öur.________s
Bankabyggsmjöl
fæsl i