Morgunblaðið - 18.02.1937, Síða 4

4
Það var ekki vegna
gleymsku að út-
varpið þagði.
„Reillurnar" verða svona
skrítnar i framkvæmdlnni.
MORGUNBLAÐIÐ mintist fyrir skömmu á
þann mikla áhuga, sem skyndilega væri
vaknaður hjá Ríkisútvarpinu fyrir birt-
ingu fregna af undirrjettardómum í meiðyrðamálum.
Jafnframt benti blaðið á það einkennilega fyrir-
brigði, að þessi „hlutlausa“ ríkisstofnun kæmi ekki auga
á aðra dóma en þá, sem fallið hafa á ritstjóra Morgun-
blaðsins. Hún sæi ekki dómana á ritstjóra stjórnarblað-
anna.
í þessu sambandi var þess get-
ið, að á s.l. ári hafi verið kveðnir
upp samtímis 6 dómar í meiðyrða
málum, sem framkvæmdastjórar
Sölusambands ísl. fiskframleið-
enda höfðuðu gegn ritstjóra Al-
þýðublaðsins fyrir lygar og róg.
Ritstjórinn var dæmdur í 900 kr.
sekt og 450 kr. í málskostnað, en
hið „hlutlausa“ Ríkisútvarp þagði
vendilega yfir þessu.
Útvarpsstjórinn, sem ábyrgð
ber á frjettaflutningi útvaípsins,
hefir í tilefni af þessum ummæl-
um Morgunblaðsins óskað þess,
að blaðið birti eftirfarandi at-
hugasemd:
Herra ritstjóri!
Þó dregist hafi, leyfi jeg mjer
að senda yður hjermeð eftirfar-
andi athugasemd út af greininni:
„Frjettaflutningur útvarpsins af
meiðyrðamálum" í blaði yðar 4.
þ. m.
Samkvæmt frjettareglum út-
varpsins eru, að( jafnaði, birtir
hæstarjettardómar, þó með þeim
takmörkunum, sem settar eru í
reglunum. Hins er enginn kostur
að birta undirrjettardóma, sem
falla í öllum undirrjettum í land-
inu, og hefir því orðið að beita
þar miklu þrengra vali. — Hefir
sú regla verið látin gilda, að birta
undirrjettardóma í málum, sem
hafa valdið, eða verið stofnað til
í sambandi við miklar opinberar
deilur, eða mjög varðað almenna
hagsmuni eða alment öryggi. Auk
þess þykir sjerstök ástæða, þegar
þess er óskað, að birta undirrjett-
ardóma í málum, sem embættis-
menn, opinberir starfsmenn og
sýslunarmenn eða aðrir þeir, sem
gegna víðtækum trúnaðarstörfum
höfða, til þess að hnekkja áburði
er varðar embættisheiður þeirra
eða starfsheiður.
Samkvæmt framansögðu er það
rangt, sem borið er fram í grein
yðar, að Frjettastofa útvarpsins
hafi „gleymt“ í þessu efni, og
mundi hún fúslega hafa getið
dómsniðurstöðu í meiðyrðamálum
þeim, sem um getur í grein yðar,
ef henni hefði borist dómarnir
með ósk um birtingu.
Með þökk fyrir birtinguna.
Jónas Þorbergsson.
Samkvæmt þessu brjefi útvarps
stjóra gildir sú regla í útvarpinu,
að undirrjettardómar eru þar
birtir:
1. „í málum, sem hafa valdið,
eða verið stofnað til í sambandi
við miklar opinberar deilur, eða
mjög varðað almenna hagsmuni
eða alment öryggi“.
2. „í málum, sem embættis-
menn, opinberir starfsmenn og
sýslunarmenn eða aðrir þeir, sem
gegna víðtækum trúnaðarstöðum
höfða, til þess að hnekkja áburði
er varðar embættisheiður þeirra
eða starfsheiður“. Þó eru dómar
í slíkum málum því aðeins birtir,
að þess sje óskað.
Þannig eru reglumar, að sögn
útvarpsstjóra.
En hvernig verða svo þessar
reglur í framkvæmdinni?
Útvarpið birti á ‘dögunum dóms-
niðurstöður í meiðyrðamálum
Guðm. Pjeturssonar gegn ritstj.
Morgunblaðsins, og sú birting
hefir farið fram samkv. síðari
reglunni, eftir því sem útvarps-
stjórinn hefir tjáð blaðinu.
Útvarpið birti ennfremur und-
irrjettardóminn í máli Mjólkur-
sölunefndar gegn ritstj. Morgun-
blaðsins ‘og Vísis og þrem hús-
mæðrum. Sú birting var bygð á
fyrri reglunni, að til málsins hafi
verið stofnað í sambandi við op-
inberar deilur, sagði útvarpsstjóri.
En hver er svo munurinn á
þessu máli og málum fram-
kvæmdastjóra S. í. F. gegn rit-
stjóra Alþýðublaðsins 1 Þau mál
voru einnig höfðuð í sambandi
við miklar opinberar deilur (Gis-
mondi-málið o. fl.), og málin
snertu útgerðarmenn um alt land.
Vill ekki útvarpsstjórinn skýra
það fyrir almenningi, hver er mun
urinn á þessum málum?
Útvarpsstjórinn lætur birta
dóminn í mjólkurmálinu, án þess
að um sje beðið.
Hinsvegar sá útvarpsstjórinn
ekki ástæðu til að birta dómana
í málum framkvæmdastjóra S. 1.
F. gegn ritstjóra Alþýðublaðsins,
en telur hinsvegar að sjálfsagt
hefði verið að birta dómsniður-
stöðurnar, ef þess hefði verið
óskað.
í öðru tilfellinu birtir útvarp-
ið ótilkvatt. í hinu tilfellinu
þurfti að biðja um birtingu.
Hver er munurinn á málunum,
herra útvarpsstjóri ?
Er hann nokkur annar en sá,
að í öðru tilfellinu áttu pólitískir
andstæðingar í hlut, en í hinu
samherji?
Hjálpræðisherinn. í kvöld kl.
8 y2 samkoma. Kaptein Nærvik
stjórnar og talar. Söngur og hljóð
færasláttur. Allir velkomnir. Ann-
að kvöld helgunarsamkoma. Adj.
Svava Gísladóttir stjórnar.
MORGÚÍÍBLAÐIÐ
Fimtudaginn 18. febr. 1937.
Leikhúsið
Annara manna
konur.
Hálf fascistisk
síjórn í Japan.
Gamanleikur í þrem þátt-
um eftir Walter Hackett.
Leikurinn „Annara manna kon-
ur“, er Leikf jelagið sýnir nú,
eftir Walter Hackett, er bráðfjör-
ugur frá upphafi til enda. Er hann
saminn af hinum mesta hagleilc
fyrir svið, þar sem hinir furðu-
legustu atburðir og tilviljanir eru
fljettaðar saman í spennandi reif-
ara, og er blandað saman í hæfi-
legum hlutföllum, ástamálum og
leynilögreglumálum, svo bíógestir
fá það ekki betra.
Hjer verður þráður leiksins
ekki rakinn, enda yrði það langt
mál, ef rekja ætti öll þau atvik
og tildrög atvika, sem gerðust í
þessu eina hótelherbergi sem sýnt
er haustkvöld eitt og að morgni
næsta dags.
Arndís Björnsdóttir hefir mesta
og vandasamasta hlutverkið, og
er leikur hennar mjög ánægju-
legur. Hin ljéta kímni hefir oft
reynst hennar sterka hlið. Þarna
nýtur hún sín hvað eftir annað
vel á þeim nótum.
En þarna þarf hún og oft að
taka á öðrum hæfileika sínum,
sem henni lætur vel, og það eru
hin snöggu skapbrigði. Á einu
vetfangi breytir hún hvað eftir
annað um svip, og geðblæ og
gerir það svo eðlilega, að áhorf-
endur leggja trúnað á, fylgja
henni eftir, skilja hana. Þetta út
af fyrir sig gerir leikinn áhorf-
endum minnisstæðan.
Indriði Waage hefir annað að-
alhlutverk leiksins á hendi. Hann
og Ingibjörg Steinsdóttir, sem er
„ánnars manns kona“, verða eins-
konar „strandaglópar“ á hinu af-
skekta gistihúsi, af því þau missa
frá sjer bílinn. Það má geta þess,
að áður en lýkur hefir „maður-
inn konunnar“ (Gestur Pálsson)
rekist þangað líka, en Anthony
Peel (Indriði) er um sama leyti
orðinn afhuga Angela "Worthing
(Ingibj. Steinsd.) og floginn yfir
til „þernunnar“ (Arndísar).
En áður en svo langt er komið
hefir margt gerst sögulegt, í sam-
bandi við þjófnað, mannsinorð,
hjónaskilnaðarmál og ástaræfin-
týri.
Leikur Indriði hlutverk sitt
með meiri myndarskap, en oft áð-
ur. Er óskandi að hann haldi á-
fram á sömu braut. En Ingibjörg
Steinsdóttir hefir því miður ekki
þann kvenlega yndisþokka sem
þetta hlutverk útheimtir, nje
skilning sem þarf til að gera leik
hennar eðlilegan, meðan hún er
hin brotthlaupna ástleitna hefðar-
frú. Þegar hún fer í vargaham-
inn, ellegar gengur um svefn-
drukkin af eiturlyfjum, sem í síð-
asta þætti, er leikur hennar trú-
verðugri.
Hj ónaskilnaðars j erf ræðinginn,
leynilögreglumanninn sem bregð-
ur sjer, þegar því er að skifta í
„handverk“ glæpamannsins, Reg-
Anthony Peel (Indriði Waage) og
„Þernan“ (Arndís Björnsdóttir).
Reginald de Brett
(Ragnar E. Kvaran).
inald de Brett, leikur Ragnar
Kvaran, mátulega afsleppan, út-
smoginn og kænan, svo áhorfend-
ur sjá innra mann þessarar vel til-
búnu baktjaldapersónu.
Þeir Haraldur Björnsson, Brynj-
ólfur Jóhannesson og Gestur leika
smærri hlutverk og fara vel með
þau öll, að ógleymdum Alfred
Andrjessyni, sem við og við fjörg-
ar upp á leiksviðinu með nærveru
sinni, í gerfi lögreglumanns.
En yfirleitt er sýning á leik
þessum lýtalaus, efnið, sem fyr
segir, bráðskemtilegt, að vísu
nokkuð reifaralegt. En er það
ekki þesskonar efni sem nútíma-
fólk sækist eftir?
Heimatrúboð leikmanna, Hverf-
isgötu 50. Samkoma í kvöld kl. 8.
Allir velkomnir.
Hyashi, forsætisráðherra í hinni
nýju stjórn Japana.
Ffömdu kviðristu
í mótmælaskyni við
pólitíska spillingu.
London í gær. FÚ.
Fimm háttsettir Japanir
frömdu í gær kvið-
ristu (Hara-kiri) í Tokio,
á mjög áberandi stað í
borginni og lýstu því yfir,
að það væri gert í mót-
mælaskyni gegn pólitískri
spillingu og núverandi
stjómarfari í Japan.
Hara-kiri, eða kviðristun,
er æfagamall japanskur siður
meðal aðalsmanna, og beittu
menn því, er þeir þóttust hafa
orðið fyrir óbætanlegri móðgun,
eða annari ógæfu. Þá var það
og algengt á miðöldum að keis-
arinn sendi þeim mönnum, er
hann taldi hafa brotið af sjer,
afar kurteislega orðaða ósk um,
að þeir vildu deyja. Jafnframt
sendi keisarinn hlutaðeiganda
gimsteinumprýddan hníf og fór
háttstandandi embættismaður
með hvoru tveggja. Þegar söku-
dólgurinn hafði fengið skila-
boðin og hnífinn, átti hann að
klæðast viðhafnar klæðnaði sín-
um, síðan var reistur fjögurra
til fimm þumlunga hár pallur
í húsi hans og því næst kvaddi
hann sendimann keisara og ein-
hvern vina sinna til að vera
votta að athöfninni. Að því
búnu var kviðskurðurinn fram-
inn, þannig að sökudólgurinn
stakk hnífnum á hol neðan við
rifbeinin vinstra megin, risti
síðan hægt yfir kviðinn og
skyldi ef vel var, gera dálitla
sprettu upp á við undir bringu-
beinið).
Kálfaskinn - Húðir.
kaupi je^ hæsta verði.
5ig. þ. 5k|alöberg,