Morgunblaðið - 05.03.1937, Blaðsíða 5
Föstudagur 5. mars 1937.
MORGUNBLAÐIÐ
5
Minningarorð
Ároa Jónsson.
ilinn 20. febr. þ. á. ljest að
Sieimili sonar síns, Sigurjóns Arna-
sonar í Pjetursey í Mýrdal, merk-
isbóndinn Arni Jónsson, 82 ára
«að aldri, fæddur 14. mars 1855,
sonur Jóns Olafssonar bónda í
Pjetursey og konu hans Elínar
Bjarnadóttur frá Skógum undir
Eyjafjöllum,dóttir sjera Kjartans
•er þar var lengi prestur. Jón
Olafsosn var bróðir Guðmundar
•Ólafssonar í Eyjarliólum, föður
Eyjólfs kreppstjóra á Hóli og
þeirra systkina og voru þeir
bræður sýnir Ólafs Högnasonar,
■er fyrStur reysti bú í Eyjarhóliun.
Kona Árna var Þórunn Sigurð-
.ardóttir frá Pjeturseý. Voru þau
þar því bæði borin og börn fædd,
•og hafa alið þar allan sinn aldur
að undanteknum 2 vetrum er þau
•dvöldn hjá börnum sínum í
Reykjavík.
Þau hjón eignuðust 13 börn. Af
jþeim eru enn á lifi 6 : Elín hús-
freyja og yfirsetukona í Hrífu-
nesi, Sigurjön bóndi í Pjetursey,
Kjartan skipstjóri í Reykjavík,
•Oddsteinn, Eyþór og Matthildur
•olþbúsett í Reykjavík.
Sigríður dóttir hans, kona Jó-
lianns Pálssonar húsasmiðs í
Reykjavík, ljest fáum dögum á
undan föður sínum.
Árni byrjaði búskap 1885, en
ljet af búskap 1925. Var heilsa
lians þá farin að bila, enda tók
þá sonur hans við búsforráðum.
Með Árna í, Pjetursey er. til
moldar genginn einn af merkustu
bændum hjeraðsins. Hann var sí-
starfandi elju- og reglumaður,
enda kom honum það vel því mik-
Ið verk var honum falið — upp-
eldi hins stóra harnahóps. Hann
var vel gefinn til lífs og sálar víð
lesinn og stálminnugur og unni
mjög öllu því sem þjóðlegt var
og til menningar mátti horfa.
Hjálpsemi og gestrisni þeirra
hjóna er fyrir löngu víðkunn orð-
in, og munu þau aldrei neinn synj-
andi hafa látið frá sjer fara er til
þeirra leituðu og mun þó oft á
fyrri árum hafa verið þröngt í
búi hjá þeim með hið stóra og
mannmarga heimili.
Sambúð þeirra lijóna var með
ágætum og voru þau mjög sam-
taka í því að gera hamingju heim-
ilisins sem mesta, lögðu þau mikla
stund á að manna börn sín sem
best og búa þau undir lífið, enda
bera þau þess merki.
Hin síðari ár lagði hann mikla
stund á að bæta jörð sína að hús-
um og' ræktun og lagði þar með
grundvöllinn að hinum miklu um-
bótum sonar hans, svo jörðin er
nú ein hin prýðilegast setna jörð
í hreppnum.
Árni lieitin var svo vinsæll að
1 jeg hvgg að fullyrða megi að hann
hafi engan óvin átt, en fjölmarga
vini.
Síðustu árin er hann lifði var
hann mjög þrotin að heilsu, en
hafði þó fótavist fram að síðustu
æfidögum. Hann lá ekki rúmfast-
ur nema síðustu vikuna, er liann
lifði.
Allir hinir mörgu vinir hans og
sveitungar blessa minningu hans.
M. Finnbogason.
Um §ðgu Efósniynda
r
á Islandi.
Guðspekifjelagar. Fundur í
Septimu í kvöld kl. 8,30. Efni:
Erindi: Alvara náttúruandans.
Utanfjelagsmenn velkomnir á
fundinn. ^
Hr. ritstj.
PEGAR jeg á sunnudaginn var
(21. þ. m.) opnaði Lesbók
Morgunblaðsins og sá fyrirsÖgn-
ina: Um sögu ljósmyndanna frá
upphafi og á landi hjer, ásamt
mynd af Jóni J. Dahlmann ljós-
myndara, lyftist á mjer brúnin.
Jeg hjelt, eftir fyrirsögninni að
dæma, að hjer væri á ferðinni
saga ljósmyndasmíðis á íslandi,
en eftir lesturinn sá jeg, að svo
var ekki, og urðu það mjer nokk-
ur vonbrigði. Útaf þessari alt of
stuttu frásögn lir. Dahlmanns,
um ljósmyndasmíði hjer á landi,
vildi jeg leyfa mjer að bæta ofur-
litlu við frásögnina og leiðrjetta
smáskekkjur frásagnar hr. Dahl-
manns.
*
Fyrsti ljósmyndasmiður hjer á
landi mun liafa verið Siggeir
Pálsson, f. 15. júlí 1815, d. 1866.
Hann gekk skólaveginn, en tók
ekki stúdentspróf og var lengst
af embættislaus. Kvæntist 1845
Onnu dóttur sjera Olafs Indriða-
sonar (systur Páls og Jóns Ól-
afssona skáldanna). Þau áttu ekki
skap saman og skildu loks sam-
vistir. Dóttir þeirra Stefanía (d.
1905), móðir sjera Geirs vígslu-
biskups og sjera Ólafs í Hraun-
gerði. Eftir að þau skildu var
Siggeir um stundarsakir í Noregi,
og mun fyrstur íslendinga hafa
numið ljósmyndagerð (sólmynda-
gerð). Árið 1867 4. ágúst, vígðist
hann til Skeggjastaða á Langanes
strönd.
Fyrsti ljósmyndarinn hjer í
Reykjavík mun hafa verið Guð-
brandur Guðbrandsen. Hann tók
hjer myndir skömmu eftir 1860
til 1870. Fyrst tók hann hinar svo
kölluðu ,,Dagrierre“-myndir, en
síðast notaði hann votar plötur.
*
í kringum árið 1870 kom Sig-
fús Eymundsen og setti sig hjer
niður sem ljósmyndari. Hann not-
aði votar plötur til ársins 1883.
Þá var jeg hjá honum sem lærling
ur. Þetta sumar sigldi Sigfús til
Englands og sendi hann mjer þá
þurar plötur, og fyrstu myndirn-
ar, sem jeg tók, tók jeg á þær
plötur. Jeg get þess arna hjer
vegna þess, að hr. Dahlmann seg-
ir, að þurplötur hafi fyrst farið
að flytjast hingað til Iandsins eft-
ir 1890.
Þá segir hr. Dahlmann, að
stækkaðar myndir hafi ekki þekst
fyr en eftir 1898. Jeg get full-
vissað haiin og aðra um, að um
leið og Sigfús hóf myndatöku
hjer, stækkaði hann jafnhliða
myndir. En þá stækkaði hann á
plötur og „kopieraði“ svo þær
myndir á vanalegan pappír, sem
þá var „forsilfraður“ sama dag-
inn og hann átti að notast.
Árið 1890 fór jeg til Skotlands
og vann þar að myndasmíði. Þar
lærði jeg að stækka myndir á
pappír, og þegar heim ltom stækk
aði jeg myndir í heilarkar stærð.
Heima hjá mjer á jeg myndir,
sem jeg stækkaði fyrir 1898, og
er hr. Dahlmann guðvelkomið að
sjá þær.
*
Þá segir sami hr. Dahlmann, að
myndir, sem teknar voru á dags-
ljóspappír, entust illa.
Jeg get sýnt honum 50 ára og
eldri myndir, sem teknar voru á
dagsljóspappír, sem enn eru með
öllu óupplitaðar, og um leið gæti
jeg sýnt honum 3—4 ára gamlar
gasljóspappírsmyndir, sem farnar
eru að fölna.
Dagsljóspappírsmyndir hjeldu
sjer vel, væru þær hafðar hæfi-
lega lengi í „natronbaði“ og vel
þvegnar út á eftir. En hitt er anri
að mál, að þær geymdust illa i
raka, eða ef sólarljós skein á þær
dögum saman. Jeg held sama gildí
um gasljóspappírsmyndir. Þær
afmást engu síður en þær gömlu,
ef þær eru illa geymdar.
Um myndatöku hjer á landi
gæti jeg sagt eitt og annað, en
sleppi því í þetta sinn.
Dan. Daníelsson.
Happdrætfg Háskóla tsiands
Söflustaðir
Austurstræti 12. Sími 3582. Laufásvegur 61. Sími 3484.
Laugavegur 66. Sími 4010. Reykjavíkurv. 5. Sími 4970.
Túngata 3. Sími 4380. Varðarhúsið. Sími 3244.
Týsgata 1. Sími 3586. Vesturgata 42. Sími 2814.
1 Hafnarfirði: V. Long og Versl. Þorvalds Bjarnasonar.
StÓFÍr vinningar i happdrætfinu
koma alfaf évænf. Veritf reiðu-
búnir atf taka viíf óvæntum
grótfa metf því atf kaupa happ-
drættismitfa.