Morgunblaðið - 11.03.1937, Blaðsíða 2

MORGUriBLAÐiÐ
Fimtudajrur 11. mars 1937
■jrl: ;
i , -,
¥■■* .. *
FRAMSOKN 30 ÞUS. UPPREISNAR-
MANNA NORÐAN VIÐ MADRID.
»
Þeir hafa sótt fram um 20 km. síðan í fyrradag.

Varnarráðið sendir
100 þús. hermenn
á vígstöðvarnar.
r
Ahlaup ítalskra hermanna
úr Abyssiníustríðinu“.
FRÁ FRJETTARITARA VORUM:
KKÖFN 1 GÆE.
Uppreisnarmenn sækja fram á vígstöðv-
unum norð-austan við Madrid á 20
km. breiðu svæði í áttina til Guadal-
jara. Segjast þeir vera aðeins 25 km. frá borg-
inni.
Varnarráðið í Madrid hefir boðið út hundrað
þúsund manna nýjum her af yngstu árgöngunum
og sent hann á Guadaljaravígstöðvarnar.
f liði uppreisnarmanna er talið að sje 30 þús. manns.
Vamarróðið í Madrid segir að þar af sjeu 16 þúsundir
vel vopnaðra ftala, sem styðjist við skriðdreka og fall-
byssur.
Miaja hershöfðingi hefir látið svo um mælt, ,,að ítalskir her-
menn úr Abyssiniustríðinu geri nú áhlaup á Madrid“.
Síðan sóknin hófst hafa uppreisnarmenn sótt fram um 20
2
JL
Útgef.: K.f. Árvakur, Reykjavík.
f', *
iSÁuH^érhSOn Kj;u*tan6son og
Valtýr Stefánsson —
ábyrgðarmaður.
Ritstlförif afgreiðsla:
Áúeturstræti 8. — Sími 1600.
Heimasímar:
Jón Kjartansson, nr. 3742
Valtýr Stefánsson, nr. 4220.
Árni Óla, nr. 3045.
Áskriftagjald: kr. 3.00 á mánuði.
f lausasölu: 15 aura eintakið.
25 aura með Lesbök.
Sjálfstæði
í og merming.
Það hefir vakið alveg sjerstaka
ánægju meðai bæjarbúa hvernig
umræðurnnr um sjálfstæðis- og ut-
arrríkismálin fóru fram á Alþingi
á dögunum.
Blöðin haf'a skýrt frá því
helsta sem bar á góma við þessar
amræður.
Um málin var talað skýrt. og
með fullkominni einurð, eins og
Vera ber.
En blöðin hafa að mestu þagað
um eitt, sem sjerstök ástæða er
þó til að minna á og gleðjast yf-
ir í sambandi við þessar umræð-
■r.
Það sem einkendi þessar um-
fæður og setti alveg sjerstakan
8vip á ,þær var, að ekki heyrðist
eitt stvgðaryrði, ekki eitt einasta
orð, er bar vott um kala til sam-
bandsþjóðar vorrar. En þessa hef
ir því miður alt of oft gætt áður,
þegar sjálfstæðismálið hefir borið
á, górna.
En- í fþetlta sföfti beyrðist ekk-
«rt slíkt orð. Þvert á móti heyrð-
usf iriorg orð, er báru vott um
hlýjan vinarbug og fulla viður-
kenningu á því, að sambúðin milli
landanna og samúðin milli þjóð-
anna hafi farið stórum batnandi
eftir 1918, ög væri það engu síð-
nr Dönum að þakka en íslend-
ingum.
Þetta var tónninn í umræðun-
um á' Alþingi á dögunum.
Þessi tónn í garð sambandsþjóð
ar vorrar á Alþingi við umræður
um sjálfstæðismálið er líka sá
eini rjetti, og eini tónninn sem
oss íslendingum ej- samboðinn.
Því að öll þjóðin á að vita það
og skilja, að sjálfstæðisbarátta
vor íslendinga er ekki barátta
gegn Dönum, heldur eingöngu al-
[geg eðlileg hagsmuna- og metn-
aðarbarátta þjóðar, sem alt frá
þyggingu landsins og fram á
þenna dag hefir geymt frelsis-
þrána óskerta í hug hvers ein-
asta borgara.
Þótt sjálfstæðisbarátta vor ís-
lendinga hafi stundum, áður fyr,
mætt litlum skilningi af hálfu
Dana, er það ekki hlutskifti vorra
Islendinga að erfa það á neinn
hátt nú, eftir að fullveldisviður-
kenningin er fengin.
íslenska þjóðin æskir vináttu
og vinfengis við allar þjóðir Norð
urlanda. Og það er einlæg trú
hennar og von, að vináttan milli
Islendinga og Dana skerðist, á
eíigan hátt við það, þótt íslend-
ingar taki sess við þorðið með
Nörðurlandaþjóðunum, sem alger-
lega sjálfstæð þjóð.
Marcanta Brico
sðkk ekki!
Franco fær dýrmætan
hergagnafarm.
FRÁ FRJETTARITARA
VORUM.
KHÖFN I GÆR.
TV/Farcantabrico, skipið,
* sem flutti hergögn
til rauðliða á Spáni og
! herskip uppreisnar-
manna skaut á í Biscaya-
flöa sökk ekki.
Uppreisnarmenn segj
ast hafa stýrt skipinu til
Ferrol á norð-vestur-
strönd Spánar.
I skipinu voru f jörutíu og
sjö flugvjelar, sjö þús. ný-
tísku rifflar, þúsund vjel-
byssur, f jörutíu miljón skot
og önnur skotfæri.
Farmurinn kom frá New
York og Mexico.
Það er talinn vottur um, hve
njósnir Francos hafa verið vel
skipulagðar, að takast skyldi
að hafa upp á þessu skipi, þrátt
fyrir að það hafi siglt undir
breskum fána og með nafni
breska skipsins Adda.
Þegar Canarias nálgaðist,
sendi Marcantabrico út neyðar-
merki í nafni „Adda“ og gerði
sjer með því vonir um að fá
aðstoð frá breskum herskipum.
Meiri hergögn.
London 9. mars F.Ú.
Spanska sendisveitin í Mexico
hefir lýst því yfir, að hún muni
halda áfram að kaupa hergögn
handa spönsku stjórninni, þrátt
fyrir afdrif Marcantabrico og
farms þess.
Stjórnin í Mexico hefir og
lýst því yfir, að hún muni ekki
leggja neitt bann við hergagna-
flu tningi um mextikanskar hafn-
ir til Spánar.
Sem stendur hleður spánskt
skip hergögn og vistir í Vera
Cruz.
TILRAUNAFERÐIR UM
ATLANTSHAF í
MAÍLOK.
í þessari viku verður vinna haf
in á ný við byggingu hins nýja
fiugvallar í Newfoundland, sem
nota á í sambandi við hið fyrir-
hugaða póst- og farþegaflug yfir
norðanvert Atlantshaf. Gert er
ráð fyrir, að tilraunaferðtr geti
hafist í maílok. FU.
km. —
I dag hafa fjörutíu flug-
vjelar varpað sprengjum
yfir víglínu rauðliða.
í Lundúnafregn F.Ú. segir, að
stjórnarherinn hafi komið sjer
vel fyrir, austan við Guadaljara,
og hafi bætt þar við sig stór-
skotaliði, skriðdrekasveitum og
fötgönguliði.
Þá segjast uppreisnarmenn
| hafa unnið á í grend við Oviedo
og í grend við Valenciaveginn
(skv. F.Ú.).
Vopnaðir útlend-
ingar skotnir?
London í gær. FU.
I neðri málstofu breska þings-
ins var Eden spurður að því í
dag, hvort honum væri kunnugt
um það, að Franco hefði skipað
svo fyrir, að allir útlendingar á
Spáni sem fyndust vopnbúnir,
skyldu skotnir án dóms og laga.
Eden sagði, að sjer væri
kunnugt um, að blöð hefðu birt
þessa frjett, en hinsvegar væri
sjer ekki kunnugt um það, hvort
hún styddist við nokkur rök. Er
hann var spurður hvort engin
fyrirmæli væru í alþjóðalögum
gegn slíkri framkomu, sagði Ed-
en, að hann hefði ekki með einu
orði mælt því bót, að útlending-
ar væru skotnir fyrir það eitt,
að bera vopn.
í svari við annari spurn-
ingu sagði Eden, að gæslu-
starfið við Spánarstrendur
—Stærstu—
blöð Breta bönnuð.
London 10. mars F.Ú.
ýska lögreglan gerði f jög
ur ensk dagblöð upp-
tæk í dag, er blöðin bárust
til Þýskalands. Voru það
Times, Daily Telegraph, Mom
ing Post og Evening Stand-
ard.
Times var gert upptækt
vegna greinar um íhlutun
Þjóðverja um Spánarstyrjöld-
ina. Daily Telegraph var gert
upptækt vegna greinar um
hinn landræka þýska rithöf-
und, Ludwig Renn, en Morn-
ing Post fyrir grein um Saar-
hjeraðið. Um ástæðuna fyrir
því, að Evening Standard var
gert upptækt er ekki vitað.
næði ekki til spánskra
skipa sem kynnu að vera
með hergagnafarm til ann-
ars hvors aðila, en aðeins
til erlendra skipa.
Starf gæslumannanna við
landamæri Portúgals og Spán-
ar yrði í því fólgið, að skoða all-
an flutning sem farið væri með
yfir landamærin inn á Spán; og
FRAMH. Á SJÖTTU SfÐU.
Franco.
Hvassyrt árás
Roosevelts á
„gömlu mennina níu"
... *
„Alt getur hrunið
eins og 1929“.
London 10. mars F.Ú.
oosevelt forseti rjeð-
ist með enn meiri
hörku en nokkru sinni
fyr, á hæstarjett Banda-
ríkjanna, í ræðu sem
hann flutti í útvarpið í
gærkvöldi og var henni
útvarpað um alt land.
Forsetinn sagði, að nú
væri svo komið, að verja
þyrfti stjórnarskrána
fyrir hæstarjetti, og
hæstarjett fyrir dómur-
unum sem hann skipuðu.
Hann sagði, að þeir hefðu
komið þannig fram, að
hæstirjettur væri ekki leng-
ur fyrst og fremst dóm.-
stóll, heldur hefðu dómar-
ar hans reynt að nota
hann í stjórnmálalegum
tilgangi.
' Þetta, sagði Roosevelt, væii
alls ekki hlutverk hæstarjettar;
hæstirjettur ætti að dæma í
anda stjórnarskrárinnar, rjett-
láta dóma, frekar en eftir bók-
stafi hennar, órjettláta dóma.
Engum tíma tapa.
Annaðhvort yrði að gera end-
FRAMH. Á SJÖUNÐU SÍÐU.
!