Morgunblaðið - 20.03.1937, Blaðsíða 6

6
MCRGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 20. mars 1937.
öppreisnsrmenn tapa
Brihuega aftur.
C Molafhershöfðingi|beril
á móti sigurfrjettum
rauðliða.
London í gær. FÚ.
Stjórnarherinn spánski tók
Brihuega í gærkvöldi, og
sex önnur þorp þar í nágrenn-
iau. Brihuega er í Tajuna-daln-
um, og hefir mikla hemaðar-
lega þýðingu. Uppreisnarmenn
höfðu gert bæinn að aðalbæki-
stöð þess hluta hersins á þess-
um stöðvum, sem átti að sækja
suður á bóginn og rjúfa sam-
göngur milli Madridborgar og
austurstrandarinnar, en samein-
ast síðan hemum á Jarama-víg-
stöðvunum.
Páfinn hvetur-til
f baráttu, gegn
kcmmúnistum.
Rómaborg í gær. FÚ
Páfinn birti í dag páfabrjef
gegn kommúnistum og
hvetur hann alla kristna menn
til þess að berjast á móti þeim
af alefli.
Miaja hershöfðingi kvaddi
blaðamenn á fund sinn í dag,
og skýrði þeim frá sigri stjórn-
arhersins við Brihuega. Hann
sagði, að stjórnarherinn væri nú
sem óðast að búa þar um sig,
að stjómarliðið væri stöðugt að
bæta við sig herfangi, og að
frekari frjetta mætti vænta í
kvöld.
Borið á móti
sigurfregnurn
rauðliða.
Mola hershöfðingi hefir bor-
ið á móti því, samkvæmt frjett
í Salamanca útvarpinu, að upp
reisnarmenn hafi tapað einni
einustu vjelbyssu, eða byssu
af nokkurri gerð, á Guadaljara
vígstöðvunum. Hann heldur því
fram, að hlje það, sem orðið
hefir á framsókn uppreisnar-
manna á þessum stöðum, stafi
eingöngu af óhagstæðu veðri.
Þá segjast uppreisnarmenn
hafa sótt fram lítilsháttar sunn-
an við Madrid, og að hersveitir
stjómarinnar fari halloka fyrir
hersveitum þeirra, bæði á Ovie-
do- og Cordoba-vígstöðvunum.
Loks halda uppreisnarmenn
því fram, að tilraunir stjórnar-
hersins til að hrekja þá út úr
háskólahverfinu hafi gersam-
lega mistekist, og að í bardag-
anum sem þar átti sjer stað í
gær, hafi 300 menn úr liði
stjórnarinnar fallið. Ennfremur
hafi uppreisnarmenn tekrð mik-
ið herfang.
í brjefinu segir, að kommún-
isminn byggi á hreinni efnis-
hyggju og miði að því, að rífa
niður alla virðingu fyrir rjett-
mætum yfirvöldum, hvort held-
ur sjeu veraldlegs eða andlegs
eðlis.
Þá fylgir útskýring á því,
hvernig kirkjan hljóti að vera
andvíg allri starfsemi kommún-
ista og telji það heilaga skyldu
sína, að vinna á móti henni.
Að lokum lætur páfi í Ijósi
þá von, að allir þeir, sem trúa
á guð, telji sjer skylt, að berjast
af alefli á móti þessari starfsemi
hinna guðlausu.
Flugvjel verður notuð
við landmælingar
hjer f sumar.
Khöfn í gær. FÚ.
anski mælingaleiðangurinn
leggur af stað til íslands
23. maí n. k. Ákveðið er, að
leiðangursmenn hafi með sjer
eina Henkel-flugvjel og er fyr-
irhugað að nota hana við kort-
lagningu þeirra svæða i óbygð-
um Islands, sem enn hafa ekki
verið kortlögð, ef veður verð-
ur svo hagstætt, að flugi verði
komið við. Er þá von um. að
takast megi, að ljúka við kort-
lagningu íslenskra óbygða á
komanda sumri.
Franco hefir
tekið 21
norðkt skip.
Khöfn i gær. FÚ.
Herskip Francos hafa nú tek-
ið alls 21 norsk skip og lagt
hald á farm þann er í þeim
▼ar. Af þessum sökum hefir nú
▼erið farið fram á það, sam-
kvæmt því sem Arbejderblaðið
segir, að norsk skip, fái að
fylgjast með enskum kauþför-
um, sem eru í gæslu herskipa,
þar sern því verður við komið.
Síldarmjölsverð
fer hækkandi.
Khöfn í gær. FÚ.
ýska síldarmjölseinkasalan j
stendur nú í samningum
við Norðmenn um kaup á 40
þúsund sekkjum af síldarmjöli.
Verðið á síldarmjöli fer hækk-
andi og kemur það einnig fram
á mjöli því, sem Norðmenn eru
nú í þann veginn að selja íil
New York.
Fiskimðlaþing
í London.
Tveir fulltrúar
frá íslandi.
Khöfn í gær. FÚ.
Fiskimálaráðstefna stendur
nú yfir í London og taka
þátt í henni fulltrúar frá 11
löndum er fiskveiðar stunda við
norðanvert Atlantshaf.
Ráðstefna þessi hefir til með
ferðar möskva stærð neta og
botnvörpu með það fyrir augum
að hlífa ungviði, og er búist
við, að samningur hjeraðlútandi
verði undirritaður á morg'un.
*
Island á tvo fulltrúa á þess-
ari ráðstefnu, þá Svein Bjöms-
son sendiherrá og Árna Frið-
riksson fiskifræðing.
Ekki var gert ráð fyrir því,
að friðun fiskisvæða yrði tek-
in fyrir á þessari ráðstefnu, en
önnur ráðstefna er fyrirhuguð
í vor, og þá verður friðunin
sennilega tekin fyrir.
HJÁLPARSTARFSEMI
VEGNA INFLÚENSU I
SVEITUM.
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
um nauðstöddu sveitaheimilum.
En til þess þetta geti komist í
kring nægilega fljótt, þarf sam-
tök manna um þessa nauðsyn-
legu hjálparstarfsemi. Norðan-
lands er ekki mikil atvinna við
sjávarsíðuna um þetta leyti árs,
og ætti annríki kaupstaðar-
manna ekki að vera því til fyr-
irstöðu að þetta gæti tekist.
Enn sem komið er mun mest
þörf á þessháttar hjálparstarf-
semi í Húnavatnssýslu. í sveit-
unum austanfjalls kveður ekki
mikið að influensu og heldur
ekki á Vestfjörðum, nje á
Austurlandi eða Norðurlandi
austanverðu. En ef veikin hag-
ar sjer svipað út um land eins
og hjer í Reykjavík, getur hún
alt í einu breiðst mjög ört út.
Á Blönduósi, vestan Blöndu,
voru um 160 manns veikir fyr-
ir nokkrum dögum. Og þar var
veikin allþung, og eins hefir
hún verið slæm á Skagaströnd.
Á Akureyri hefir hún verið
mun vægari og hefir þó fengið
mikla útbreiðslu þar. Hún er
komin á Kristneshæli, Sval-
barðseyri og Hjaltyeri, en lít-
.5 út um sveitir þar.
Trúlofunarhringa
fóið þið hjá
Sigurþóri, Hafnarstæti 4.
Sendir gegn póstkröfu hvert á lcnd
sem er. Sendið nákvæmt mál.
Úr og klukkur í miklu úrvali.
Tekjur bæjar-
og sveitafjelaga.
Á tnn nð svíkja?
t j ómarf lokkarnir
hafa á hverju þingi
lofað því, að bæjar- og
sveitarfjelögum skyldi
sjeð fyrir nýjum tekju-
stofnum, en þeir hafa
jafnan svikið þau loforð.
Ýmsrr bjuggust við því, að
úr þessu yrði bætt á þessu þingi,
en ekki bólar á neinu frum-
varpi frá stjórninni í þessa átt.
Hinsvegar hefir Bernh. Ste-
fánsson flutt frumvarp, um
tekjur bæjar- og sveitarfjelaga,
sem hvorki er fugl nje fiskur.
Hann hefir tekið tvo kafla
úr frumvarpi milliþinganefndar
frá í fyrra, þ. e. kaflana um
aðflutningsgjald og um skatt
ríkisstofnana, og gert úr þeim
sjerstakt frumvarp, með lítils-
háttar viðaukum.
Þetta frumvarp Bemharðs
var nokkuð rætt í Ed. í gær.
Pjetur Magnússon benti rjetti-
lega á í þessum umræðum, að
hið bága ástand sem nú rikti
hjá bæjar- og sveitarfjelögum,
stafaði fyrst og fremst af því
að byrðar skattþegnanna væru
of þungar. Leiðin út úr ógöng-
unum væri þvi ekki sú, að auka
byrðarnar með nýjum álögum.
Það sem jrera þyrfti væri, að
reyna að skapa annað viðhorf
í atvinnulífi landsmanna, svo að
atvinnuvegirnir yrðu reknir
með hagnaði, en ekki með tapi,
eins og nú væri.
Áður hefði sú leið verið far-
in, að bæjar- og sveitarfjelögin
hefðu haft beinu skattana, en
ríkið hina óbeinu skatta. Nú
væri hinsvegar farið að skifta
báðum þessum tekjustofnun
milli ríkis og sveitarfjelaga.
Hver er ástæðan?, spurði P.
M. Hún er sú, að beini skatt-
urinn (tekjuskatturinn og út-
svar) er orðinn of hár. Reynsl-
an er búin að sýna þetta átak-
anlega, m. a. á því, að þrátt
fyrir gífurlega hækkun tekju-
skattsstigans síðari ár standa
tekjur ríkissjóðs í stað. Þetta
bendir til þess að komið er
yfir leyfilegt hámark í skatta-
álögum.
Jeg spyr, sagði P. M. að
lokum. Hver er vinningurinn við
það, að skifta bæði tollinum
og beina skattinum? Jeg sje
ekki vinninginn við þetta. Sýn-
ist þvert á móti það verða erf-
iðara í framkvæmdinni. Hitt
væri miklu betra að lækka
tekjuskattinn og gera sveitar-
fjelögum á þann hátt mögulegt
að afla nauðsynlegra tekna.
Maignús Guðmundsson leit
svo á, að þetta frumvarp Bern-
harðs myndi ekki bæta úr hinni
brýnu þörf. Það væri hvorki
fugl nje fiskur.
Hann kvaðst í milliþinga-
nefndinni hafa viljað fara þá
leiðina, að láta, ríkið afhenda
bæjar- og sveitarfjelögum ein-
hverja af sínum tekjustofnun.
En um það hefði ekki fengist
samkomulag. Því hafi nefndin
neyðst til að fara hina leiðina,
að dreifa tekjustofnun bæjar-
og sveitarfjelaga.
M. G. kvaðst sannfærður um
að til þess að einhverjum ár-
angri yrði náð með þessari leið,
yrði að taka upp vörugjaldið,
sem milliþinganefndin lagði til.
Mörg bæjar- og sveitarfjelög
væru í hreinustu vandræðum,
og þau myndu hvert af öðru
komast í þrot og fara á ríkis-
framfæri, ef ekkert yrði aðgert
til þess að afla þeim aukinna
tékna.
Méð framfærslulögunum nýju
hefði fátækraframfærið mikið
til flust yfir á bæjarfjelögin
og hin stærri kauptún, og yrði
að sjá þeim fyrir auknum tekj-
um til þess að standast þann
gífurlega kostnað, sem af fá-
tækraíramfærinu leiddi.
Einnig bæri að líta á það,
sagði M. G., að mörg kauptún
landsins væru beinlínis bygð
upp á versluninni. En svo færi
verslunin smám saman yfir í
hendur skattfrjálsra samvinnu-
fjelaga.
Vandræði bæjar- og sveitar-
fjelaga færi vaxandi ár frá ári.
Þeim gágnaði það ekki neitt,
að þingið væri að þvæla málið
fram og aftur. Það þyrfti fram-
kvæmdir, og þær strax.
*
Ýmsir fleiri tóku til máls„
og mátti skilja á flm. Bernh.
Stef. að hann myndi fús til sam-
komulags um breytingar eða
viðauka á frumvarpinu. Um-
ræðunni varð ekki lokið.
SKILNAÐARMÁL SIMP-
SONSHJÓNANNA.
FRAMH. AF ANNARI SÍÐU.
voru fram af manni einum er
ikrafðist að hjónaskilnaður Simp
sonshjónanna yrði dæmdur ó-
löglegur. -— Mótmælin voru
rökstudd með því, að
frú Simpson hefði vísvitandi
leynt hinn konunglega embætt-
ismann í hjónaskilnaðarmálum
ýmsum upplýsingum um sam-
búð hennar og manns hennar.
Rjetturinn vísaði kærunni frá
vegna ónógra sannana. Eftir
þéssi úrslit er þá litið svo á, að-
hjónaskilnaður Simpson hjón-
anna standi óhaggaður.
Hrfsgrjön og Hrfsmjöl.
5ig. t?. Skjalðberg.
(HEILDSALAN).