Alþýðublaðið - 07.03.1929, Side 2

ALÞ.VÐUBLAÐIÐ
ALB»ÝÐUBLAÐIÐ[
< iöiíiur út á hverjum virkum degi. I
< .... .................. .....: |
I UereiMa i Alpýðuhúsinu við ;
< Hverlisgötu 8 opin frá kL 9 árd. ;
HI ki. 7 síðd.
< Skiifstofa á sama stað opin kl. ;
9V,—10*/* árd. og kl. 8—9 siðd. {
j Simaur s 988 (afgreiðsían) og 2394 ;
5 (skrifstofan). •
j Verðlagt Áskriftarverð kr. 1,50 á :
< mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15 ■
j hver mm. eindálka. :
< iPrentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan >
< (í sama húsi, simi 1294).
Þrælslöpta.
Framhaldsumræður á alpingi.
unnar hafa sýnt- mátt sinn í kau;p-
deilunni í vetur, og að það var
s’jómðnnunum að þakka, en ekki
útgerðarmönnunum, að deilan fór
friðsamlega fram.
Þá kvartaði Ólafur um, að far-
ingjar verkaiýðsins og Alþýðu-
blaðið æstu verkaiýðmn til a<nd-
úðar gegn honum og öðrum út-
gerðarmönnum. HaraTdur benti
honum á, að það eru útgnrðar-
menn sjálfir, sem með breytni
sinni og aðbúð við verkalýðmn
skapa þá andúð gegn þeim. sem
Óiafur tálaði um, en engir aðrir,
og bæri það ijóst- vitni þess, hve
iliai þeim færist stjórn á atvinnu-
rekstri, sem kvarta þyrftu undan
andúð þ.eirra, sem hjá þeim vúrrna.
bora með eftir heitu vatni og
gufu.
Uppreist í Mexiee.
Khöfn, FB„ 5. mairz.
Frá Mexico City er sjmað: Upp-
reist er bafin gegn stjórninlni. í
Mexico í Mexicíoríkjunum Vera
Cruz og Sonora. Aguirre ’ hers'-
höfðingi er foringi uppreistar-
matrna. Hafa uppreistarmenn tek-
ið borgina Vera Cruz og nokkrair
smáborgir. Sagt er, að uppreist-
armenn hafi stuðning sjö Mexi'co-
rikja. St/órnin í Mexico hefir iög-
lertt skeytaeftir'iit. Calles, fyrver-
andi ríkisforseti, hefir verið skip-
aður hermáiaTgðherra.
Frá London er símað: Stjórnin
í Mexico tilkynnir, að uppreistin
sé. að eins í ríkjunum Sonora og
Vera Cruz. Hins vegar segir í
fregn frá United Press, að upp-
reistin breiðist út um iandið, upp-
reistarmenn hafi numið úr gildi
iögin á móti kaþólsku kirkjunni
og skipað :svo fyrir, að opna skuli
kirkjurnar á ný. Uppreistarmenn
segjast hafa unnið sigur á stjórn-
arhernum í ríkinu Nuevoleon o,g
hertekið mikið af skotfærum.
Aguirra hershöfðingi kvað hörfa
undan stjórnarhernum nálægt
borginni Vera Cruz. Uppreistar-
menn viija að sögn steypa Gil
íorseta í Mexioo. Ætla þeir sér að
setja Vaienzuela bershöfðingja á
foxsetastólinn.
Hvað er Um Suiid-
hölllna ?
Verður byggingu hennar lokið
1930?
Eða ætlar bæjarstjórnin að tapa
tiilagi ríkissjóðs fyrir óhæfilegan
drátt og seinlæti ?
Þannig spyrja, nú hinir mörgu
fylgjendur sundballarmáisms.
Ég skal ekki blanda mér í þær
deiiur, er bæjarverkfræðingunkm
hefir vakið út af teikningum
Guðjóns Samúeissonar af vlænt-
anlegri sundhöil, tii þess brestur
miig þekkingu. En hitt er mér
kunnugt. að ýmsir íþróttamenn,
forseti í. S. í. og fleiri, er beztai
þekkingu hafa á því, hvernig
sundhallir eiga að vera, hafa yfir-
farið teikningar Guðjóns og verið
harðáraægðir með alia innréttingu
og fyrirkomulag. Enda virðist þar
ekki neinu illa fyrir komið og
vel séð fyrir öllu, er að böðum og
hreinlæti lýtur. Auðvitað er alt af
hægt að gera meiri kröfur. En
við verðum að muna það í þessu
sem öðru, að vjð erum fátækir og
getum þvf ekki haft ált eins fuil-
komið og h:in auðugu og mann-
mörigu nágrannaríki. Þetta hafa
íþróttamenn vorir skiiið og þess
vegna stilt kröfum sínum í hóf;
haldið þó fast við það mikilsverð-
asta frá sjónarmiði heilsufræð-
innar, — sjólaugina.
Um hitt, hvernig laugtn snýr,
eða um þak- og veggjaJþykt,
hafa þeir að sjálfsögðu ekkert
sagt. Enda þótt þeim að sjálf-
sögðu finnist æskilegast að aðal-
inngangurinn geti orðið frá aðal-
götu, en það getur haran tæpliega
orðið, ef laugin sraýr á annan veg
en Guðjón ætlast til.
En að ekki sé nægilegt vatn í
vatnsleiöslu bæjarins tii að blanda
með Laugavatnið er svo- f jarstett,
að þ.ví verður varlá trúað, enda
væri það alit of mikili snopp-
ungur fyrir bæjarstjórn og bæj-
arverkfræðinga vora, því eins og:
kunnugt er, þá var vatnsieiðsian
endurbyggð fyrir örfáum árum.
Qg enginn getur trúað því í
aivöru, að nú, eftir að húsameist-
ari ríkisins hefir hvað eftir amnað
siglt til að kynna sér byggingu.
sundhalla, að þá sé ekki til raægi-
leg verkleg þekking tif að koma
þessu mannvirki upp. Enda verð-
ur ekki séð, að sá ágreinnigur.
sem er á milli bæjarverkfræðingsi
og húsameistara ;sé það mikill,
að ekki megi Iieysa úr honum.
strax, ef ekki stendur eitthvað
annað á bak við.
Þess vegna er það sjálfsagð
og xéttmæt krafa allra fylgjenda.
þessa máls, að byggingin verði
hafin nú þegar og ekki seimia en
um næstu mánaðamót. Verði
það ekKi, þá getur ekki hjá. því
farið, að menn fari að trúa þeim.
grunsemdum, er ganga um bæinn,
að ráðandi menn í bæijarstjórn
séu stöðugt að leita að nýjum og;
nýjum ráðum til þess að draga
málið á langinn, þar til útséð
verði um það, að ríkissjóðsstyrk-
urinn fáist ekki, og koma á þann
hátt m[álinu fyrir kattarnef. Mað-
W ífi Hi með iað trúa slíkuira ó-
heilindum, ailra sízt um þá menn,
er fagurt hafa talað um þetta mál
á mannfundum. En hvers er ekki
að vænta af háhfu þeirta nxanna,
er búið hafa svo að uppeidismái-
um þessa bæjar að ævarandi
smán verður að og óbætaniegt
tjón fyrir kynsióðina, sem upp
vex.
Sundhöllip er ódýrt og fljót-
virkt ráð til þess- að bæta að
nokkru hið vanrækta iíkamsupp-
eWi hæjarbúa. Verður því þung-
ur ábyrgðarbluti þeirra manna,
er bregða fæti fyrir það mál.
Kanmtrj.
Halldór Kiljan Laxness.
Lesbök fyrir jafnaðarmenn.
„Ég er nú að ijúka .við að
semja bók h. u. b. jtólf ar'kiir,
lesbók fyrir jafnaðarmenn, og
heitir hún Alþýðubókin; er það
vinna mín í hálft annað ár. Bók-
Í:n mniheldur 12 by 1 tingarritgerðj<
ir. . ,
Þannig skxifaði Halldór Kiíljan,
sem nú dvelur í Los Angeles,
ritstjóra Alþýðublaðsins raýlega..
1 gær varð Jörundur enn að
hefja fund í neðri deild alþiingis
með því, að skýra frá mótmælum
gegn þrælálagafrumvarpi bans.
Voru þau mótmiæli frá Jafnaðar-
mannafélagi íslands.
Bráðfega komu þrælalögin til
uniræöu. Voru haldnar fjórar
ræður um það mál, ein umræðum
síðan frestað, því að venjuiiegur
fundartimi var þá úti.
Fyrst töluöu þeir Sigurður Egg-
erz, Lárus í Klaustri og Ólafur
Tbors. Ræður Ólafs og Sigurðar
voru mjög svipaðar. Þetta ætti
svo sem ekki að vera þviingunar-
dómur, eitthvað anna'ð(!). Og þeg-
ar bent var á eina amböguna í
frumvarpinu eftir aðra, var sífelt
sama viðkvæðið: Þetta má lag-
færa í raefnd. — Lárus talaði í
gagngerðum íhaldsanda, um þá
þörf, sem sé á þvingunardómslög-
unura, að vökuiög sjómarana séu
óþörf, um að störf forustumanna
verkalýösins séu uranin í eigin-
gjörnum tilgangi og annan s’likan
„Morgunblaðs“-„fróðleilk“. Haran
kvað ijótt að segja, að einhver
sé liöhlaupi. en mintist ekkert á,
hvort það sé ijótt að veirn lið-
hlauþi.
Þá talaði Haráldur Guðmunds-
son.’ Bonfi hann á þá eftirtektar-
verðu staðreynd, að ailir, sem töl-
uðu með þrælalagafrumvarpinu,
téldu þörf á, að því yrði breytt.
Þeir sæu sjálfir, að það er ekki
frambærilegt.
Ól. Thors kvað verkaiýðinn
myndu komast lengra með „frið-
samlegum samtökum“ sem hann
nefndi svo, heldur en með verk-
föilum. Haraldur benti á, hvar
fiskur lá undir steini. hjiá Ólafi,
og spurði, hvaða árangur það
myndi hafa, að t .d. sjómenn
kæmu til útgerðarmanna og
segðu: Við viljum raunar hærra
kaup, því að við getum ekki lifað
sómasamlegu lí^ af því, sem v;ð
fáum, en ,víð ætlum samt að ha'lda
áfrám að vinna, þótt við fáum
enga hækkun. Myndu þeir fá kjör
sín bætt með ]rví móti ? Ætli
þeira gengi; ekki betur, ef ýt-
gerðarmeim vita, að þeir hætta
vinnunni, ef kröfum þeirra er ekki
sint? Hins vegar benti Haraldur
á, að friðsamleg sarntök álþýð-
Einar Árnason
fjármálaráðherra.
Einar Árnason frá Eyrarlandi,
1. þingm. Eyfirðinga, var í dag
útnefndur sem fjármá'laráðherra.
Stefnnmá! Hoovers.
Khöfn, FB., 5. marz.
Frá Washington er símað: í
ræðu þeirri, sem Herbert Hooveír
hélt, er hahn tök við embættinu
í gær, fordæmdi hanin óleyfilega
áfengissölu, kvaðst ætla að kalla
saman aukaþing til þess að iræða
tollábireytiilgar í þei'ni tilgangi að
hjálpa .bændum landsins o. s. frv
FoTsetinn' ræddi og friðarmálin
og kvaðst viðurkenna, að velferð
og ■ friður Bandaríkjanna v,æri
kominn undir veiferð og friði
annara larada, Bandaríkin óski
einskis frekara en ef hægt væri
að vairðveita friðinn á milli allra
þjóða. Kvaðst hann og vongöður
um. að takast mymli að jafna
'deilumál þ jóðanna á friðsamlegan
hátt. Eigi kvað hanin Bandaríkin
vdlja takast á hendur pólitískar
skyldur, t. d. með því að ganga
í Þjóðabandalagið.
Mplnyi.
Neðrl deild.
Þar voru þessi mál afgreidd í
gær: Tvö stjórnarfrv. voru af-
greidd ti'I efrl deildar, um lénd-
ingar- og leiðar-merki og um
lanWækningar. Frv. um breytimg
á lögum um útflutningsgjald af
síld o. fl. var samþyfct %il 3:t
umræðu og frv. um fiskiræktar-
félög; sem e. d. er búin að af-
greiða, var vísað ti 2. umr. og
landbúnaðarnefndar. — Eftir það
héldu áfram umræður um þræla-
lögin.
Efri deild.
Þar var skotið á fundi og á-
kveðið, að tvær umræður verði
í deiidinni um þingsái.-tillögu
um kaup á áhöldum tll þess að