Alþýðublaðið - 12.03.1929, Blaðsíða 2

E
ALH?ÐÚBL‘AÐIÐ
* Eftirgfjöf tek|askattsviðaiskans.
Þeim gefið mest, sem ríkastir ern.
tollum á nauðsynjax aimtninings.
EkMert sýntr átakanlegar en
]>etta, twersu gífurlegt váld er
Jagt í hendux Itinna fáu manina,
sem ráða ýfir atvinnutækjurrt
fjöldains, og hvtersu gífurleg er
ágengni þeixra og ósvíM. Þeir
Mífast eigi við að stöðva skipir.
sivío mánuðunrt skiftir og svifta
þúsundir verkafölks atvinnu til.
þess að knýja fram skattaliækk-
anir hamda þedm þeirra, sem rík-
astii eru.
Verkameni! Verkakonor
Tekju- og eigna-skattur er lagð-
ur á tekjur manna. laun eða
gróða, og skuldlausar eignir.
Haim fer stighækkandi eftir því
sem tekjurnar verða hærri og
eignimar meiri og lendir því aðail-
lega á hinum betur megaindi borg-
urum og mest á þeim, sem rík-
astir eru eða tekjiuhæstif.
Hefir hann því frá upphafi ver-
ið sár þyrnir í augum íhaMsins
og máttarstólpa þess. Tollar á
nauðsynjar og þurftarvörur al-
mennings hafa aftur á móti jafn-
an verið uppáhald auðvaMsins og
eftirlæti.
I gær beindi Héðdnn Vaildimars-
son þeirri fyrirspum tl foEsæt-
isráðherrans, hvbrt það væri irétt,
að hanin hefði ákveðáð að hætt
skyldi váð að mnhc'inita tekju-
og eignaskatt þeiirra gjaideiwia,
sem höfðu yfir 4000 króina árs-
tekjur síðast liðið ár,' með 25 °/o
viðauka, og i'nn fremur, Inort
þessi ákvörðun hefði veriö garð
til þess að fá'togaraútgerðarmisnn
tiil þess að Ieysa skipin úir læð-
ingi.
Forsa'.tisráðhí'rra svaraði, að
hann hefði ákveöið, að viðau'kinn
skyldi eigii innhei'nxtur á þessu
ári, em um sfðara atriðið, hvlort
þetta hiefði vemð gert tíl þess að
fá útgerðanm'.nn til að ganga að'
samninguím, varðist hann allra
frétta. KaOilaði það fulkloimáð
„trú.naönrmáJ“. hvað bomuan. og
fultrúa útgerðarmanna, Ólafi
Thoirs, hefði farið á miiíi. Hagur
ríkissjóðs v;æri mjög .góðúr, þar
sem 1 !/m miífljónar króna tekju-
afgangur hefcji orðiið síða'st Mðið
ár og horfur væriu vænlegar. Lét
hann í veðri vaka, að þetta væri
ástæðaí tjl þess, að viðaukinn
ekkii yrði. innheimuir í ár. -
Þótti ’þó flestum áð ræöunni lok-
inhi sem ástæðan myndi öilu
fremur vera „trúnaðarmálnr1.
Olafur Thiors gaf og eins kon-
ar játniingu, því að hann flýstii því
yfir. að hann teldi tekjuiskatts-
lögin ,,r.aniglátustu skattalögsiri' og
að sjálfur myndi hann ekkert
tækifæri Iáta ónotað til að fá
|»eim breytt. þ. e. viðaukann
afnuminn.
Mátti skilja á bonum, að tæki-
færið hc'fði gefist nýlega.
Héðinn vjtti harðflega þetta ti-
tæki foTsætí!sráðhexran!s, Benti
hann á, að það var tiflætlun ai-
þingis í fyrra, að viðnukinu yrði
iimhedmtur. Ef að haguir rikiis-
sjóðs væri svo góður,, að . hann
þyldi h. u. b. % miiHjónar króna
tekjumssii, væri sjáifsagt að
lækka heldur tollana. sem nú eru
lagðir á nauðsynjar fátækra fjöl-
skyMumannia, en skatta af arði
og eignum þeirra. sem hafa yfir
4000 króna árstekjur. Væri hins
vegar um það að ræða, að for-
sætisráðherra hefði keypt útgerð-
armenn með þessum skattaíviln-
unium. til að senda skipin á veiö-
ar, þá væri hér um afa.r háska-
lega braut að ræða. Ekbi næði
mofekuTxi átt að grípa til sfláfcra
xáða til að biimda enda á kaup-
deilur. — Spurði hann að Iiokum
hvort þessa eftirgjöf bæri að
skoða sem yfirlýsingu uim, að
Framsókn væri raú komiri á þá
skoðun ÍhaMsfofcksins, að rétt-
■ara væri að afla ríkissjóði tekna
með tóllum á nauðsyn jar en
skötium. á eignlr og tekjur yíir
þurftarlauin. — Þessu svaraði for-
sætisráðherra neitandi.
Haraldur sýndi fram á það,
hversu afskaplega ramglega þessi
skatuieftirgjöf fcæmi niður. Þau
togarafélögin, sem ríkust væru
og mest hefðu igrætt, fengju mest,
se.imiiega svo íugum þúsunda
skifti sum, en bin, sem berðuist
í 'böbkum, væru eignalaus og
helzt þyrftu stuðnings, fengju
alls ekkert. Óafsakanlegt væri að
taka sér vald tiíl að groiða úr
kaupdeilum á þenna hátt. Kvað
hann fúliltrúá Alþýðúflloiíksins
hafa því að eins faffist á að verð-
toluriim yrði bækkaðnr til bráða-
birgða úr 10o/o upp í 15°/o, á
síðasta þingi, að sanrtímis yrði
hækkaðux skattur á hátekjumönn-
um og eignamönnum um 25°'o' og
Jækkaður tollur á kaffi og sykri;
Kvaðst hann nú myndi bera
fram Srumvarp um að létta
verðtolli alveg af ýmsum
nauðsynlegum vörutegundum.
MagnúS Guðmundissöii léf
liiggja að þvj, að fúlitrúium sjó-
manna myndi hafa verið kuinmugt
um það-, ef forsætisráðherra hfefðii
lofað útgerðarmönmum skatta-
laikkun ti.l þess að fá deillluina
jafnaöa.
Sigurjón Ólafsson svaraði því
á þessa leiö: „Ot af ummælum
þingmanns' Skagfirðinga (M. ’G.)
vil ég Íýsa yfir því, að þa'ð var
efcki á viitorði okkar fulltrúa sjó-
manna við samningana, að nokkr-
um friðindum af hálíu .rikissjóðs
hefði verið lofað tLl handa út-
gerðarmönnum, þegar samkom'u-
lagið komst á hjá forsætisráð-
herra,"
Forsætisráðherrann hefir látið
útgerðarmenin hafa sig til þess
að iviina þeim í sklöttum svo
nemur bundruðum þúsunda kró'na
á þessu ári. Þó lýsir hann’því yf-
ir, að hann teljii réttara að afla
ríkissjóði tekna með b.-inunt
sköttúm. á arð og eignir en mí'eð
Þrælálögin eru kornLn í nefnd.
Munið íundinn í kv&ld. Mótmæl-
ið tilraunum íháldsms tii að
svifta ykkur réttinum til að verð-
legigja vinnu ykkar, réttinum éffi;
að neita að vinna við ókjör og
smánbrlaun.
Samtakarétturinn.
í engu landi hefjr verklýðshreyf-
ingunn: fleygt sviO' ört fram sem
hér á Islandi. Svio má segja, að
verklýðsbaráttain isé enn ekki
nema tæpra 22 ára gömui. Raun-
ar var til héx áður vísir til
verklýðshreyfingar, en lítið kvað
að honum,, sem von var.
Með árinu 1916 hefst hin veru-
lega verklýðshreyfing. Þá er sjó-
niannaverkfall, — fyrsta verk-
falílið hér á landi, sem
nokkra athvgli vakti, —
og þá ef stofnað Alþýðusam-
baind Islands. —Síðan hefir
verkalýðurinn staðið í óslitinni
baráttu uim kaup sitt, kröfur og
'kjiör, Og alt af hefir hann sótt á,
•aldrei hopað, aldrei tapað. Þegar
vinnukaupeiKlur hafá ætlað sér
að þrengja kjörúm alþýðunnar og
hafið sókn, þá hafa alþýðusam-
tökin þegar verið búin til' vairnar,
og eftir skamman leifc hefir vörn
þeirra snúist upp í sófcn. ' f
1 upphafi var aljiýöa rnainna
. treg til sameigiinlegra átaka. Slifc
stéttasamtök, sem alþýðusamitiöfc-
i)n, höfðu eigi þekst hér áður; þau
voru til, en að eins í draiuma-
hyltingum fárra hugsjónamanna,
sem sáu sýnir um sameinaðan fá-
tæklingalýð, ex brýzt beiinit fram
til bættra lífskjara og heimtar
sitt fööurland viðstööúlaust af
harðstjórum hiimins og jarðar.
En það leið eigi languf tími,
þar tál' álþýðan skyfdi',' að sam-
■ tökinl, afl hennar sameinað, .var
eána bjargræðisvonin. Verkamenn
gengu hópum saman í féliögin. Ný
félög voru stofnúö víðs vegar
lum land aflt og hin gömlu
voxu efld, Öll gerðust þau svo
hlekfcir í samtakakeðjuin,nL: AJ-
þýðusambandi Islands,
Barátta verfclýðsfélagunna hér á
undanförnum árum hefir aðallega
gengið út á það, að fá dægurkröf-
um sjnum fullnægt. —■ Barist hef-
ir verið: gegn kauplækkun, fyrir
hækkun, bættum aðbúnaði við
vinnu og lengri: hvíldartíma
(togaravökulögiin,), Þessi1 barátta
hefir oft veriiö börð og stundum
mjög hörð. Verklýðsfélögiin. hafa
jjó ált af staðist þróttraunúia1, og
eftir hverja deálu hefir verkaiýö-
urinn verið efMari að þreki og;
trú á samtökin og stétt sína eri
haun áður var. Samtökin sjájlf
hafa og vaxdð við þær.
Vinnukaupendur hafa alt af trú-
að því, að verkalýðssamtö'kunuiri!.
myndi eigi takast að sameina all-
an þorra alþýðu iim kröfuxnar.
Fyrir því hafa þeir aldrei fylli-
lega viljað viðurkenna rétt þess-
ara samtaka til að ákveða kaup
verkamanna og sjómanna. — Þeir
hafa gengið að kröfunum. Látið
undan styrku saimtakaaflinu — i
sviipdinn.
Með þessu ári, — eftir 22 áras
stríð —, hófst nýtt tímabil í sögu
íslenzfcra adþýðusamtaka.
Nýlega er afstaðin harðvíitug-
asta launadeila, sem háð hefir
verið, iog aldrei hefir verið rætt
eiins iraifcið og pú um samtakarétt-
Lnn og 'ölil grundvailaratriiöi verk-
| lýðsfélaganna. Aldred befir fyr
j yerið barist af jaínnúkilli gnimd
gegn viðgangi alþýðufélaganPa,
'Og aldrei fyr hafa hagsmurair
þeirra veniö varðir af jafnmLfcilli
festu og þrautseigju sem eiranitt
nú.
Nú er deilt og barist um það,
hviort réttur samtafca vinnuselj-
enda sikulii vera óskoraður urn að
verðleggja starfsoAu verka-
manna. Barist er um það, hvlort
vefkalýðurinn eiigi að vera ánauð-
ugur þrælalýður eða eigi. Það eí
barist um frelsi eða ófrelsi.
Vinnufcaupendur berjast fynir
ófrelsiinu, vinnuséljendur héimta
fult frelsi.
Aiþinyi.
Keðri deild.
Þigmennn Ámesiínga flytja frv.
um ófriaun sels í Ölfusá. Var því
í gær vísað ti.1 2. umr. og larad-
búnaðaroefmdar. Frv. þar unr dag-
aði uppi á á siðasta þingi. —
Sveinn flytur frv. mn, að Eski-
fjarðarhreppur fái keypt nokkuð
af Itífvli. prestésefiursim Hólma í
Reyðarfirði, Er' það ætlað til
ræktar- og beitaT-larads fyrir Esk-
firðinga. Frv. vísað til 2. umr. og
allshnd. — Frv. þeirra Magnúsar
Torfasonar um skerðingu á tekju-