Alþýðublaðið - 13.03.1929, Blaðsíða 2

t
ALfcVÐUBLAÐIÐ
Alda soeialismans.
Bæiarstjéraarkosningar í Dasimörku.
Jafnaðaratenn vlnna á.
ALÞÝiUDLIDIB [
Æfirnur út á hverjum virkum degi. [
ÍlgreiSsla i Aipýöuhusmu við [
Hverlisgötu 8 opin Irá ki. 9 árd. j
«1 ki. 7 síöd. y
Skrifstofa & sama staö opin ki. [
91/,-—IQ'/j, árd. og kl. 8-9 siðd.
Símaj": 988 (aSgreiðslanl og 2394 [
ískrifstofan). I
Verðlag; Áskriftarverð kr. 1,50 á [
másiuði. Auglýsingarverðkr.0,15 [
hver mm. eindálka. [
FientsmiBJa: Alpýðuprenísmiðjan |
(í aama húsi, simi 1294). t
Umhyggja
Hannesas1 á Hvammstanga
og Olafs Thops fyrii* fJSI-
skýMamSnnnin.
í fyrra dag f.ór fram 2. umr. í
neðri deild um frv. Magnúsar
Tiorfasonar um að tekjuskatfur
undir 72 krónum skuli undampeg-
inn 25°/o viðaukanum. — Virðiist
kynlegt í meira fagi að bera frasm
slíkt frumvarp nú. er forsa;tis-
ráðherra hefir lýst yfiir pyí, að
viðaukinn verði ailíls eigi innheimt-
nr á þess'U ári.
Hammes Jónsson frá Hvanxms-
tamga barðist samt ákaft fyrir
f'rv. og studdu þeir hann eftir
getu Ólafur Thors og Magnúe
Jónsson. Létust peir alJir bera
hag „fátæku fjölskyld'umainn.inna,‘
fyrir brjósti. — Hvorki peix né
flutnimgsmaður reymdu að gera
nokkra grein fyrir pyí, hverjsu
miklu tekjum'ssir ríkissjóðs
myndi nema, ef frv. yrði að tög-
um.
Vioru röksemdir þeiirra binair
furðulegustu og sýndu Ijóslega,
að þeir höfðu .ekki hugmynd um
eftir hverjum reglutn takjuskatt-
ur er á lagður. Virtust haildá, að
hann vœri lagður á „hrutto“ tekj-
ur manna.
íléðinn og Haraldur sýndu
fram á, að skatturLnm er lagöur á
tekjumar eftir að búið er að
draga frá kostnað við að afla
þeirra og persönu f rádrá 11 inn'*,
sem nú er 500 krónur á mamn,
eða 2500 krónur fyrir 5 nranna
fjölskyWu. — Síðan viæri 25»/o
bætt við skattinn.
Maður, sem hefir 4000 króna
árstekjur og 7 manns í heimili.
greiðiir þvi að eáns tekjuskatt af
500 krónum, 0,6 o/o, eða 3 krónur.
Viöaukirm á skatti þessa manns
nemur því að eins 75 aurum á
ári. Um þetta munar manminm
auðvitað ekikext. Væri því alt hjal
þeirra vinanma Hannesar og Ól-
afs Thors hræsniin eiinber. Maður
með 7 manns í heimilt þarf að
hafa 7500 króna árstekjur, eða
nærfelt þrenm verkamannslaun, til
að fá 72 króna tekjuskatt. Hasnn
munar sama og ekkert iuim að
borga viðaukanni, 18 krónur.
Hins vegar væri fjölskýidu-
mönnunum íþyngt afskapLega
m.eð toflum á matvönrm og fatn-
aii, vörum, ssm ó-mögulegt væri
að vera án og því meira þyrfti
að knupa af sem f'jölskyildan
viæri stairri. Með því að létta af
tollum á nauðsyinjavörum, væri
þessum möxtnum bezt hjálpað.
Fá nú vinirnir Hannes og Ól-
afur bráðlega að sýna við at-
kvæðagreiðslu umhyggju sína
fyrir fjölskyldumöninunum, þegar
tekið verður til meðferðar frv. Al-
þ ýöu f 1 o k k s fu! 11 rúa n;na ' um . að
létta verðtollinum af ýmsulm
bráðnauðsyn-legum vöruteguaid-
urni.
Þá sjást heilindi þessa-0a
manna.
FandDrinnígærkvðldi
Fundurinn í gærkveldi var
mjög vel sóttur. Stefán Jóh. Ste-
fánsson hióf umræður um þræla-
ilagafrumvarp Jóns, Jörimdar &
Go. Lýsti hann vel hver tilgangur
flutningsmanna -og stóratviinnu-
rekenda væri með þes-su frum-
varpi: að svifta verkalýðinn
þeim eina ósk-oraða rétti, sem
hann hefir, að ákveða verð vi-ninu
sinnar. — Jón Ólafsson alþrn.
var hinn eini andstæðinga-þiinig-
manna, er mjætti á fundinum. Tal-
aði hann len-gi, ein forðaðist mjög
að ræða urn frumvarpið ei-ns og
það liggur fyrir. Talaði han-n að-
a-llega um það eins -og Iiann
„bugsaði s-ér það“. Sagði hiann’
m. a., að enginn væri sky-ldugur
að h-lýða dómnum, að ef báöir
aðilar h-afi k-omið s-ér saman uim
að hlýða dómnum, þá megi þeir
ekki sjálfir rjúfa hann m-eð því
að gera verkfall. (Hlátur). Og
mjög lagði hann áherzlu á að ali-
ar breytingar, sem gerðar yjrðu á
frumvarpinu, mjndu skemma það.
Mj,ög margir tóku ti-1 máls og
v-oru þeir a-llir eind-regnir and-
stæðingar frumvarpsins. Að lok-
um voru samþykt eftirfarandi
mótmæli gegn prœhlögimum
m-eð ölluni atkvæðuim gegn 2:
Almenn-ur kjós-endafuindur i
Bárubúð 12. marz 1929 mótmælir
harðlega frumvarpi því tiil laga
um, dóm í vinnudei-lum, sem nú
-liggur fyrir alþingi, o-g skörair
-eindregið á þiingiið að fella frurn-
varp þetta.
Jakob Möl-ler, sem er mj-ög æst-
ur fylgismaður þrælalaganna.
konx á fundiinn, en- han;; hélt sig
frarnmi við dyr — og var auö-
séð að honum þótti ekkii v,æ!nr
legt að ráðast til uppgöngu í
ræðustólinn.
Nova strandar.
ísafirði, FB., 12. marz.
1 .kvöld um kl. átta strandaði
Nova hér á höfnimiii. Hía'flæði.
Tál-sverður vestarístormur. Mis-
tók-st að leggja skipinu að
bryggju og rak. það upp í’ fjör-
un-a, sem er slétt, svo skemdir
koma liklega ekki til greina..
Bæjarstjórnarkosnimgar fóru
fram í Danmörku í gær. Engim
símiskeyti hafa en-n borist hiug-
að urn kosnimgaúrslitin, e.n sam-
kvæmt Radio-frétt hafa jafinað-
armenn unnið mjög á. T. d. hafa
Því var haldið frarn hér í blað-
mu í gær, að vinnukaupendiur
berðust fyrir ófrelsiii, er þe-iir vildu
setja dómstól á stofn., sem ætti
s-vo- að dærna um. launakjör
verkalýðsins.
Þetta er rétt.
Það heffr margsinnis verið sýnt
fram á það hér í blaðinu, að
verkanx. eiga yfirleitt ekki annað en
vinnuþrek sitt. Þeirra bjargiæðis-
von -er að geta s-elt ffessa ei-gn
s[na og selt hama ve!. Þeir reyna
þ-ví að k-omast að s-em beztum
kjörum. Reyna að hafa stöðuga
vinnu og v-ilja fá sem mest fyrir
vinnu-na.
Vinna-n ein er því grundvöLluf-
inin undir Líf-i verkamairnsins og
fjöliskyldu hans.
5'vto hefir verað hiagað ölilu
vinnuskipulagi i auðva-ldsþjóðfé-
laginu, að fáir eiinstaklingar -ka-upa
vinnuþrek fj-ölda manna og nota
það viö framlelðslutæki s:in. Þess-
. ir fáui menin hafa verið einriáðir
urn hvað mikið þeir hafa greitt
til fjöldanis fyrir vinnuna. Þeir
hafa miðað allán siinn atvinnu-
rekstur vi'ð eigin hag. Náunginn,
verkamaðurinn, hefiir verið óvið-
komandi. i augum vin-nukaupand-
ans hefir hann að eins víer-ið fram-
leiðslutæki’, s-em. rétt væri o-g
sjálfisagt að „spekulera'1 með.
Farið hefiir ver-ið með hann eins
og vélima eða báti-nn. þegar hamin
hefir ver.i-ö orðinn bilaðuf hefir
honum verið vik-ið til h.liðar, kasÞ
að út og annar ungur maður og
óbilaður hefi-r verið tekinn í stað-
imn.
í þessum leik befir sá, sem
keypt hefir vinnuna verið einráð-
ur. Verkanxaðurinn, fátæklingur-
inn að eins þræll.
En s-vio kom birtan, sem skar
sivo í -augu eignastéttarinnar, að
hún ætlaði að æra-st.
Vinnusiljendumir, eignaleys-
ingjamir, st-ofnuðu með sér sam-
tök. Gerðu kröfur. HéLdu því
fram, að þeir væru rnenn eins og
hiniiir. Sögðu, að framíeiðslan
byggðist á þeim; heimtuðu hærra
og samningsbumliö kaup og
bætta . aðbúð við vimmu-na.
B-aráttan hófst, baráttan hiarð-
aði og baráttan stendur nú hiæst
hiér á landi.
Lengi vel jxíttu-st atviinnurek-
þeir bætt við sig fjórum bæjar-
stjórnarsætum í Xaupmaimahöfn,
en þar hafa þeir verið í meirL
hluta undanfarið.
Nánar á morguin.
endur einfæriir um að halda
vinnulýöinum í skef junx. En þegar
sá samnleikur ra;nn u-pp fytrif
þeim, að þeir voru að verða vmn-
máttugir tíl þess, heimtuðu peir
vernd ríkisv-aldsiíns.
Frumivarpið um dó-m í vinnu-
deilum er krafa atvinnureknxda
tiL ríkasvaWsins um verndun gegn
kröfum bins vinnandi lýðs. og
ef , -það verður -samþykt, þá er
staðfesting fengim fyrir þvi. að
ríkisvaldið er íramkvæmdavalá
auðvaídsins, en ekki vendari
alira stétta jafnt.
Sú s-amþykt mymdi og verða
stóridómur um þ-að, að verka-
menn og sj-ómenn ’nefbu engai,
rétt til áð ákveða kaup sitt, held-
ur færi sú ákvöröun eftíx dómi
tilkvaddra dómaTa, sem. yfirl-eitt
miundu verða á borð við þau
dómaraiefni, sem héidu veizlu til
heiðurs dæmduim d-ómara hér á.
dögunum.
KosniDgaréttnr'
styrkpega.
Þegar Ma.gnúis Guömiundssoii
talaði á alþingi fyrir nefndarálití
þeirra Hákanar í Haga um frv.
um. kosni-ngar í málefniuim sveita
og kaupistaða, Þ-ar sem þeir eru
hvorki meö því né móti, að kosn-
ingaréííurinn sé rýmkaður, en
lýsa sig andstæða öllum öörum
atriðum frumvarpisins, þá ko-m
þiað sanit greinilega í Ijós, að
honum var ekki unx. að þeir, semi
’neyðst bafa tjl að þiggja af svteit,.
skuli hafa skliyrðislausan kosn-
ingarétt. Þótti hionum þ-að nóg, a-ð
sv-eitarstjórnir megi leyfa þeinr,
er þeim, lízt, að halda kosniínga-
réttinum, isem þó er með þvi skil-
yrði, að þá sé styrkurinn j-afn-
framt strikaður út; en það ákvæði
dregur óefað enn nxeir en ella úr
því, !að þessi heimild sé no-tuð.
Vioru og þ-au lög frá íhaldsstjórn-
inui nmnin. og er Magnúsi am
um þenna óskapnað s-iaxn. Taldi
hann þá slæpmgja eiina og of-
drykkjumenn, sem missi kosn-
i'ngarétt samkvæmlt þeáim löguan
vegna þegins sveitastyrks. —
Fýlgisinenn frumvarpshxs sýndu
fram á, hvílíka fjarstæðu Magnús
fór með. Úrskurðarvaldið er lagt
í hendur pólitískra sverta- og