Morgunblaðið - 03.01.1939, Síða 6
6
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 3. janúar 1939-
Úr daglega lífinu
I hvert skifti, sem meim um áramót
setja nýtt veggalmanak upp á þilið hjá
sjei', þá finna þeir til eftirvæntingar.
Hvað geyma þeir, allir þessir ólifuðu
dagar? Hvernig verða þeir?
Og menn fara að hugsa um árið sem
leið, alt það, sem aflaga fór og van-
rækt var, alt það sem ætti að breytast
til batnaðíu' á hinu nýbyrjaða ári.
★
Þeir setn eru vanir að kenna öSrum
um flest eða alt, sem er öðru vísi en
það á að vera, breyta stundum útaf
þessari venju, og beina huganum meira
til sjálfs sín rjett um áramótin. Því ára
mót eru einskonar sameiginlegjr afmæl-
isdagar allra manna. Þau minna menn
á þetta, sem allir ættu að hafa í huga'
alla daga, að „æfin er stutt en listin
löng, og lífsins braut í sannleiká
þröng“.
*
Þegar menn taka til starfa eftir ára-
mótin gera þeir sínar ákvarðanir um
jýmiskonar breytingar á dagfari og
hugarfari. Trassar lofa sjálfum sjer þvi
að verða hirðumenn, diykkjumenn fara
í bindindi, og önuglyndir menn of
kaldlyndir verða staðráðnir í því að
leggja þessi skapeinkenni niður, fara
úr þeim, eins og slitnum flíkum. Sumir
sem eru að því komnir að kæfa sig
í reykingum, ákveða nú að hætta að
revkja, aðrír hætta að taka í nefið. —
Menn fara sem sje í allskonar bindimh
upp úr áramótunum, hversu haldgóo
sem þau rerða eða varanleg.
★
Mikið myndu margir fagna því, ef
ýmsir menn sem gegna opinberam
stóðum hjer á landi vildu gerast þátt-
takendur í þessum nýárs siðabótum.
Ef t. d. útvarpsstjórinn vildi breyta
til, þó ekki væri nema í því að fara að
ósk'nn hlustenda og útvega þeim við-
feldinn þul. Eða t. d. ef hin háa inn-
flutnings- og gjaldeyrisnefnd vildi gera
sjer það að reglu, að láta rjettlæti
rík.ja í úthlutun gjaldeyrisleyfa. Þannig
mætti vafalaust lengi telja. Og sjeu það
einhverjir af lesendum blaðsins, sem
hafa einhverjar slíkar óskir fram að
færa, þá gætu þeir sent blaðinu Jínu,
svo þær yrðu birtar hjer i frásögnum
úr daglega lífinu.
★
Svohljóðandi hrjef barst blaðinu í
gær: 'fcUWl"
Þjer minnist ekki að ástæðulausu'
á atlar hinar mörgu jólakveðjur, er út-
varpið flutti nú um jóliri. fæiðinlegri
lestur er vart hægt að liugsa sjer; það
vax bókstaflega óþolandi, enda munu
m<#gir hafa lokað fyrir útvarpið með-
an á þeim stóð. Er mjer nror að halda
að allmargir, sem kveðjur sendu hafi
gert það af einskærnm hjegómaskap,
hafa haft gainan af að heyra nafn sitt
og sinna nefnt í útvarpinu. Þær hafa
komið að litlu gagni fyrír móttakanda,
kveðjprnar sem sendar voru til þeirra
er lokuðu fyrir það kviildið. Meðáu
þetta kveðjuæði stendur yfir, megum
við útvarpshlustendur víst sætta okkur
við slíkar „trakteringa-r" fi-á. útvarp-
inu um hverja stórhátíð.
ÚtvarpsMustandi.
★
I gær var óvenjulega ömurlegt hjer
í bænum. AJIar búðir og skrifstofur Iok
aðar. Það út af fyrir sig gerði ekkert
til. En fólkið sem hafði vegna þessa
fengið frí, hefir vafalaust lítið getað
notið þess.
Hjer var norðan hvassviðri, íheð
frosti, en hríðarlaust. Moldrokið á göt-
unum var svo mikið, að það var verra
en nokkur hríð. Yar mesta raun að fara
eftir götunum. Sennilega hafa. margir
notað mikið af frídeginúm til að sofa.
Þannig byrjaði árið, með kuldahryss-
ing og deyf inni og hinum mesta svelj-
ana í veðrinu. En máske er það fyrir-
boði þess, að árið geymi í skauti sínu
það sein gagnstrott er þessu.
★
Einn góðkunningi blaðsins var að
velta því fyrir sjer hjer um daginn
hvort menn gœtu drepið titlinga á
rjúpnaveiðum.
HRÍÐARVEÐRIÐ.
PRAMH. AJF ÞRIÐJU SÍÐU.
gamlársdag, en í gær hvesti á ný
með blindhríð.
Hríðin hefir náð til Norðanst-
urlands og Vestfjarða nyrst.
F-rost hefir ekki verið mjög
mikið. í gær var mest 10 stiga
frost á Síðumúla í Borgarfirði,
en þar var heiðskírt. Iljer í bæn-
uiíí var 7 stiga frost í gærmorg-
un, en ekki nema 1 stigs frost
um 6-leytið í gærkvöldi. Sum-
staðar var kominn 1—3 stiga
hiti hjer á landi í gær, t. d. á
Dalatanga 1 stigs hiti og á Hól-
um í Hornafirði 3 stiga hiti.
Fárviðri.
Á Jan Mayen var í gær norð-
austan fárviðri, 12 vindstig. Á
Bretlandi var norðan hvassviðri
og hiti um frostmark.
Utlit var fyrir að lægja myndi
í nótt veðnrofsann, sagði Veður-
stofan, en norðanáttin mun samt
haldast enn. Lágþrýstisvæði er
yfir Norðursjónum, en óvenju-
lega hát loftþrýsting á norðan-
verðu Grænlandi. Þar var í gær
20 stiga frost.
DÁN ARFREGN.
íra Jón Þorvaldsson prestnr á
Stað á Reykjanesi, ljest í
Landakotsspítala á gamlárskvöld.
Hann var á ferð í Englandi í önd-
verðum desember, en veiktist þar
og hvarf heim þess vegna. Kom
hann hingað með Gullfossi rjett
fyrir jólin og fór þá beint í spít,-
alann.
Lík hans verður flutt vestur til
Flatevjar í dag, en kveðjuathöfn
fer fram í dómkirkjunni - kl. 4þ2.
Sfötug: Frú Elísabet
Jónsdóttir
Qrenjaðarstaður í Þingeyjar-
sýslu hefir löngum verið
talinn meðal hinna virðulegustu
prestssetra landsins, bæði í forn-
um og nýjum sið. Þar hafa og
margar konur hinna merkustu
presta átt sinn þátt í þvítað gjöra
garðinn frægan. Meðal þeirra er
hin megingóða kona, frú María
Elísahet, er nú um síðustu áramót
varð sjötíu ára að aldri.
Frú Elísabet (svó er liún oftast.
nefnd) er fædd að Hítarnesi í
Mýrasýslu hinn 1. janúar 1869. Sjö
ára að aldri fluttist hún með for-
eldrum sínum, merkisprestinum
sjera Jóni Björnssyni og hinni á-
gætu konu hans, frú Ingibjörgu;
Hinriksdóttur (d. 27. mars 1910),
að Ásgautsstöðum við Stokksevri,
árið 1876, og þjónaði sjera, Jón
því brauði til dánardægurs, 2. maí
'1892. Lengst af bjuggu þau sjera
Jón og frú Ingibjörg á Eyrar-
bakka og vann hann þar m. a.
að því með áhuga miklum og ó-
sjerplægni að þar var í fyrsta
sinni kirkja reist, er vígð var hinn
14. des. 1890 með mikilíi viðhöfn.
.yígsluna framkvæmdi Hallgrímur
bisknp Sveinsson. Hinn 17. sept.
1893 giftist frú Elísabet sjera
P. Helga Hjálmarssyni þá nýlega
útskrifuðm úr Reykjavíkurskóla.
Tveim árum síðar, hinn 25. ágúst
'1895 var sjera Helgi vígður til
Helgastaða í Reykjadal, en hann
’sagði því branði lhusu árið 1907
og gerðist þá aðstoðarprestur sjera
Benedikts Kristjánssonar að
Grenjaðarstað og varð sjera Ilelgi
síðan kjörinn eftirpia.ðiup hans;
■ þjónaði hann því brauði þar til
hann fluttist með fjölskyldu sinni,
sökum heilsubrests, hingað til
Reykjavíkur árið 1930.
Þeim sjera Helga og frú Elísa-
betu hefir eigi orðið barna auðið,
en umkomulaus börn þrjú hafa
þau tekið að sjer, alið þau npp
sem væri þau þeirra eigin börn og
mannað þau vel.
Sjera P. Helga ‘ IT.jálmiirssý'ni
h'efír jafnan verið viðbrgðið fyrir
dugnað hans, samviskusemi og
skyldurækni í öllurn störfum sín-
um, andlegum og veraldlegum,
enda verið klerkur góður. Hann
hefir verið búforkur hÍDn mesti
og mun Grenjaðarstaður lengi
bera þess menjar að þár hefir
stórvirkur maður staoio, áð ýn\s-
um mikilsverðurn framkvæmdum
til fyrirmyndar á marga lund.
auk hins mikla starfs síns í prests-
émbætti sínu, mun sjera ííeigi
hafa lát.ið mikið til sín taka öll
venjuleg málefní hjeraðsins, var
oddviti hreppsins, síðustu árin þar
póstafgreiðsulmaður n. s. frv. um
mörg ár og leysr öll þau störf af
Elísabet Jónsdóttir.
hendi ,ineð hinni mestu sæmd.
Hehnili prestshjónanna að Grenj-
aðarstað var venjulega mann-
margt nijög og manndómsbragur
þar á öllu hinn mesti bæði innan-
húss og utan, má því af líkum
ráða, að oft hafi það komið til
konunuar kasta, eigi síður en
manns hennar, að halda uppi góðri
reglu og risnu á svo mannmörgu
heimili, sem þar var, veita mÖnn-
um beina, íiðsinna langfefðamönn-
um og öðrum er að garði bar, enda
mun svo alment álitið, að frú
Elísabet hafi leyst þessi miklu og
vandasömu störf sín af hendi með
hinni mestu prýði, þótt eigi væri
hún ávalt hraust eða heil heilsu.
Æskuheimili frú Elísahetar var
sannkallaður friðar- og griðastað-
urfjolda barna og unglinga er
þailgað sóttu gleðisamkomur sína.r
öðrum stöðnm fremur. Saklaus og
sönn sgleði, svásleg sönglist og sí-
s.tarfarrdi kærleikur skipuðu þar
jafnan hinn æðsta sess, og þótt
frú Elísabet væri þá enn barn að
aldri, lieillaði húri hugi.allra ann-
ara barna með háttprýði sinni,
hljóðfæraleik og liinni fögru söng-
íjödd sinni, enda hefir sönglistin
Verið hennar líf og yndi alla tíð*
Hún lærði á fyrstu æskuárum sín-
um er austur kom, að leika á
harmóníum hjá Bjarna sál. Páls-
syni, er þá var organisti við
Stokkseyrarkirkju og vildarvinur
foreldra hennar. Hún var og í
söngfjelagi með Fjarna, uns hann
fjell fí'á (druknaði) 24. febr. 1.887.
en síðan í söngfjelaginu ,,Bára“
á Eyrarbakka um langt skeið.
Það. I.eið beldur eigi á löngu, að
frú Elísabet stofnaði söngfjelag í
Réykjadal er þangað kpm, og var
hún. siiugstjóri þess nm mörg ár.
Hú)i þefir sarnið mörg sönglög,
sem:;]),ó,íflirgi hafa prentuð verið,
némai eitt: ,,Farfuglarnir“; en
flest niunu lög hennar vers kunn
FKAMH. A SJÖUNDU SÍÐU
Itiskupinn
kveður
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
prestakynslóð hlýtur ávalt að'
vera erfiðleikum bundin og fer
þá vitanlega best á því, að hinn
aldraði dragi sig í hlje, áður en
menn taka af nefndum ástæð-
um að óska í hjarta sínu brott-
farar hans.
Sem að líkum ræður hyrfi
hann frá indælu starfi sínu, eins-
og hann sagði, ekki angurblíðu-
laust. En sjerstaklega mætti
hann minnast þakkarskuldar-
innar sem hann fyndi á sjer
hvíla á allar hliðar.
★
Hann ætti þakkarskuld að-
gjalda landsstjórn og löggjaf-
arvaldi fyrir það traust, sem
hann hefði átt þar að mæta í
flestum greinum. Hann ætti
þakkarskuld að gjalda próföst-
um þessa lands, látnum og lif-
andi, fyrir yfirleitt góða sam-
vinnu og ánægjulega. Hið sama
væri að segja um prestastjett
landsins alls yfir. Þótt sumum
þeirra kynni að hafa mislíkað
við sig, hefði hann átt mestu
elskusemi að mæta hjá þeim
öllum og á heimilum þeirra
víðsvegar um land. Einnig værl
hann í þakkarskuld við allá
söfnuði landsins, sem hann
hefði heimsótt og fyrir hinar
alúðlegu viðtökur, sem hann
hefði átt að mæta á fjölda
sveitaheimila, sem hefðu tekið
á móti sjer sem aufúsugesti,.
þótt hann kæmi til þeirra öll-
ilm ókunnugur og það á mesta
annatíma ársins. Hefði hann
sannreynt það á ferðum sínum
um landið, að enn væri gest-
risnin einn af elskulegustu þátt-
unum í þjóðlífi voru. Allra
safnaða kærstur væri honum
þó dómkirkjusöfnuðurinn í
Reykjavík, þar sem hann hefðí
átt sitt kirkjulega heimili í
meira en 70 ár, og við enga af
landsins prestum hefði hann
átt meira saman að sælda en
við presta þess safnaðar, sem
þá heldur aldrei hefðu sýnt sjer
annað en fölskvalausan vinar-
hug í einu og öllu.
Loks mintist biskup þakkar-
skuldar við kirkjuráð hinnarísl.,
þjóðkirkju fyrir ánægjulegt
'samstarf nokkur undanfarin ár,
og við Prestafjelag íslands, og
stjórn þess sjerstaklega, fyrir
áhuga þess á málum kirkju
vorrar og ómetanlegan stuðning-
sem það hefði veitt biskupi í
starfi hans fyr og síðar. En um-
i'ram alt bæri sjer þó að beina
þakklæti sínu til guðs fyrir alla
hluti í nafni drottins vors Jesú
Krists, -og lauk biskup máli sínu
með þakkargjö’i'5 og fyrirbæn
fyrir kirkju oí kristni þessa
lands, fyrir eftirmanni sínum á
biskupsstóli, fyrir starfsmönn-
um kirkjunnar, fyrir landi og
þjóð, fyrir konungi og lands-
stjórn, fyrir atvinnuvegum þjóð-
arinnar til lands og sjávar, ósk-
andi landi og lýð góðs og"
gleðilegs nýárs.
Trúlofun. Nýlega hafa opinber-
að trúlfefun sína ungfrú Elín
Blöndal, Snælandi við Elliðaár og
Emil Jónsson.