Morgunblaðið - 18.04.1939, Blaðsíða 3
MORGUNBLAÐIÐ
3
Þriðjudaffur 18. apríl 1939.
Þióðstjórnin tekur við
Samkomulag flokkanna
á sunnndag
PJtoSTJÓRN þriggja flokka, Sjálfstæðisflokks-
ins, Framsóknarflokksins og Alþýðuflokksins,
tekur við völdum í dag.
Á sunnudaginn hjeldu þingmenn og miðstjórn Sjálf-
stæðisflokksins fundi, um samningana við Framsóknar-
flokkinn og Alþýðuflokkinn, og var afráðið klukkan 6 á
sunnudagskvöld að fulltrúar Sjálfstæðisflokksins í ríkis-
stjórninni yrðu þeir Ólafur Thors og Jakob Möller.
Símaði Hermann Jónasson þá um kvöldið til konungs
lausnarbeiðni fyrir Skúla Guðmundsson ráðherra.
Hinir flokkarnir höfðu áður fyrir sitt leyti gengið frá
málinu, að Hermann Jónasson yrði áfram forsætisráðhera,
en Eysteinn Jónsson yrði viðskiftamálaráðherra og Stefán
Jóhann Stefánsson fulltrúi Alþýðuflokksins yrði fjelags-
málaráðherra.
Gjaldeyrismálin og
verðlagseftirlitið
rættá Verslunar-
þinginu
ANNAR fundur Verslunarþingsins hófst í Kaup-
þingssalnum kl. 2 á sunnudag. Var fundar-
salurinn þjettskipaður áheyrendum, enda voru
stórmál á dagskránni.
Skipunartillögur voru símaðar konungi fyrir þessa 4 ráðherra, og
fá ráðherraefnin skipun sína frá konungi fyrir hádegi í dag.
VERKASKIFTINGIN
Pundir hafa verið haldnir um verkaskiftinguna í hinu nýja ráðu-
neyti og verður húu í aðalatriðum þessi:
Hermann Jónasson forsætisráðherra fer með dómsmál, landbún-
aðarmáJ, kirkju- og kenslumál.
Olafur Thors atvinnumálaráðherra fer með sjávarútvegsmál, þar
með talin yfirstjórn Sölusamhands ísl. fiskframleiðenda, síldarverk-
smiðja, síldareinkasölu og fiskimálanefndar, samgangna á sjó og landi,
þar með strandferðir og vegamál, póst og síma og þau atvinnumál
önnur, sem ekki eru sjerstaklega undantekin.
Jakob Möller fjármálaráðherra. fer með fjármál, skatta og tolla
og iðnaðarmál og hefir yfirstjórn ríkiseinkasalanna.
Eysteinn Jónsson viðskiftamálaráðherra fer með viðskiftamál og
hankamál.
Stefán Jóh. Stefánsson fjelagsmálaráðherra fer með bæjar- og
sveitarstjórnarmál, tryggingarmál, heilbrigðismál og utanríkismál.
Pundur verður í sameinuðu þingi í dag, þar sem hin nýja stjórn
tekur formlega við og flytur yfirlýsingar sínar í því sambandi.
Fundur í fulltrúaráði
Sjálfstæðisfjelaganna.
I gærkvöldi var haldinn fundur
í fulltrúaráði Sjálfstæðisfjelag-
anna í Reykjavík. Var fundurinn
háldinn í Kaupþingssalnum.
• Pundurinn var injög fjölmenn-
ur. Þar mættu þeir Olafur Thors
Og Jakob Möller, ráðherraefni
flokksins.
Guðm. Benediktsson bæjargjald-
keri stýrði fundinum. Bauð hann
þá Ólaf Thor’s og Jakob Möller
velkomna á fuudinn og tóku fund-
armenn undir bað með því að
hrópa ferfalt húrra fyrir þeim.
Lýsti Ólafur Thors því sem
gei'st hefði innau flokksins í und-
irbúníngí þjóðstjórnarinnar síð-
ustu daga, skýrði frá úrslitum
hinnar leynilegu atkvæðágheiðslu
er fór fram í fulltrúaráðinu á
dögumun, en þau voru á þann
veg, að þvínær allir fulltrúarnir,
er voru við þá atkvæðagreiðslu,
greiddu Jakob MöIIer atkvæði sem
ráðherra, ef til kæmi að einhver
af þíngmönnum flokksins er
greiddu atkvæði gegn gengisbreyt-
ingunni. En það var þó ekki fyrri
en fulltnmráðið árjettaði atkvæða
greiðslu þessa með því að sendá
Jakob MöIIer áskorun að hann
Ijet tilleiðast að taka að sjer ráð-
herraembættið.
Jakob Möller þakkaði fulltrúa-
ráðinu það traust sem honuin hefir
verið sýnt í þessu máli, og gerði
grein fyrir því hvers vegna hann
hefði verið tregur til þess að taka.
þetta starf að sjer, og hvers vegna
hann hefði látið tilleiðast.
Þessir tóku til máls á fundinum
auk þeirra sem fyrr segir: Prú
Guðrún Guðlaugsdóttir, frú Marta
Indriðadóttir, Sigbjörn Armann
kaupmaður og frú Guðrún Jónas-
sou. Var fundurinn svo einhuga
sem hugsast getur í því að fylgja
ráðherrum flokksins fast að mál-
um, enda er fulltrúaráð Sjálfstæð-
isflokksins hjer í Reykjavík skip-
að einvala liði áhugamanna og
kvenna.
í Arnarhváli.
Með fjölgun stjórnardeilda verð-
ur ekki rúm fyrir þær í Stjórnar-
ráðshúsinu. Er ráðgert að f.jár-
málaráðherra og viðskiftamálaráð-
herra, hafi skrifstofu í Arnarhváli,
en þaðan flytji aftur í Stjórnar-
ráðið utanríkismálaskrifstofan.
En til þess að rýma til í Arnar-
hváli verða tollstjóraskrifstofurn-
ar að fara þaðan.
Barnadagsblaðið. í dag geta
dugleg sölubörn enn fengið blaðið
á afgreiðslu Morgunblaðsins, í
Grænuborg og Vesturborg frá kl.
8—12. Nauðsynlegt er, að börn
þau, sem hafa blöð frá því í gær,
skili í dag.
Gestir í bænum. Hótel Borg:
Brynj. Sigurðsson, Seyðisfirði; 0.
1 Hertervig, Siglufirði.
Tregur aíli hjá
Akurnesingum
Síðastliðna viku var afli mjög
tregur á línu. 2 bátar, sem
hafa þorskanet, hafa aflað dável,
ög smábátar hafa fiskað allvel á
færi.
E.s. Sindri kom af saltfísks-
veiðum á laugardag með 72 smál.
eftir 9 daga útivist.
L.v. Ólafur Bjarnason kom af
veiðuin á mánudag með 100 skpd.
Skipið hættir nú veiðutn í bili
vegna fiskileysis.
E.s. Selfoss var á Akranesi í
gær, lestar þar 100 tonn af fiski-
mjöli og 300 tonn af þorskalýsi.
Stofnfundur
nemendasambands
Iðnskólans
Stöfnfundur Nemendasambands
Iðnskólans var lialdinn í
Baðstofu iðnaðarmanna á sunnu-
daginn, að tilhlútun Málfundafje-
lags Iðnskólans. Stofnendur voru
miíli 80—90. Malkmið sambands-
ins er meðal annars að vinna að
aukinni mentun iðnaðarmanna og
velgengni Iðnskólans.
I stjórn sambandsins vöru kosn-
ir: Forseti Ágúst II. Pjetúrsson,
Ög auk hftns Ingólfur Einarsson
járnsmiðuf, Bjarni Bentsson hús-
gagnasmiður, Guðmundúr Jóhanns
son blikksmiður og Georg Kristj-
ánsson forstjóri.
Pyrir stofnun sambandsins ríkti
mjög niikill áhugi. Bárust fund-
inum brjef frá gömlum nemendum
skólans, sem búsettir eru úti á
landi. Ljetu þeir í ljós ánægju
sína yfir stofnun sambandsins og
gerðust stofnendur.
Framlialdsstofnfuudur mun
verð verða haldinn innan skamms.
Háskólafyrirlestrar. Sæuski
sendikennarinn frk. Anna Oster-
man flytur næsta fyrirlestur sinn
í kvöld kl. 8.
Gjaldeyris- og inn-
flutningshöftin.
Pyrsta málið á dagskrá voru
gjaldeyris- og innflutningsmálin
og var framsögumaður Björn Ól-
afsson stórkaupm. Mintist hann
þess, að þjóðin hefði nú búið að
verslunarhöftunum í iy2 ár; þrátt
fyrir marg ítrekaðar kröfur um
afnám þeirra hefðu valdhafarnir
haldið dauðahaldi í þau, til þess
að stuðla að framgangi kaupfje-
laganna og samvinnufjelaganna,
með því að veita þeim frekar inn-
flutnings- og gjaldeyrisleyfi held-
ur en kaupmönnum. Illutdeild
kaupmanna í innflutningsverslun
landsins hefði farið minkandi frá
ári til árs.
Deildi lianu þvínæst mjög á
höfðatölureglu þá, sem notuð
hefði verið við úthlutun innflutn-
ingsleyfa; taldi, að höfðatöluregl-
an væri bygð á trú, en ekki vissu.
Eftir reglu þeirri væri það
svo, að ef kaupfjelögin hefðu
til samans 35000 meðlimi, þá
ættu þau ein að hafa allan
innflutning til landsins.
Sagðist ræðumaður einnig hafa
orðið þess var, að erlendis undruð-
ust menn, sem viðskifti hafa við ís-
land, að Sambandið gæti altaf stað
ið í skilum, en hjá kaupmönnum
söfnuðust vanskilaskuldir. Hin op-
inberu gjaldeyrisleyfi sem kaup-
menn fá, eru engin trygging fyrir
greiðslu og eru þau aðeins blekk-
ing. Víxlar fyrir vörum eru ýmist
afsagðir eða endursendir. Árangur-
inn er nú að koma í Ijós. Allir
fiuna, að opinbert velsæmi í þess-
um málum er á lágu stigi. Undir-
rótin eru hin marklausu gjaldeyr-
islevfi. Knýjandi nauðsyn væri
að hætta að gefa út þessi svika-
leyfi. Gjaldeyrisleyfin eru orðin
einskisvirði, nema í þeim tveim
clearing-löndum, sem við skiftum
við. Við getum ekki framvegis flutt
inn aðrar vörur en þær, sem við
getum greitt.
Það sem fyrst þarf að gera er
að greiða allar innifrosnar skuldir
erlendra manna hjer á landi.
Það má gera þannig: I fyrsta
lagi þarf að athuga, hvað þær eru
miklar. 1 öðru lagi þarf að útvega
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
í dag
Tvær merkar
konur látnar
Emilia Indriðadóttir
Emilía Indriðadóttir (dóttir
Indriða sál. Einarssonar rit-
höf.) andaðist á Landsspítalanum
s.l. laugardag, eftir stutta legu,
en langvarandi vanheilsu. Hún
dvaldi alla tíð í föðurhúsum;
stundaði föður sinn með einstakrl
umhyggju og nú síðast í banalegu
lians. Hún tók virkan þátt í ýms-
um fjelögum, svo sem Leikfjelag-
inu og kom oft fram á leiksviði.
Sigríður Björnsdóttir
Sigríður Björnsdóttir (Jens-
sonar) kaupsýslukona and-
aðist á Landsspítalanum s.l. laug-
ardg, eftir 1 y2 mánaðr legu. Hún
var rúmlega fimtug. Hafði um
lagt skeið verið eigandi Versl,
Augustu Svéndsen; var dugandi
og vel metin í sínu starfi.
ENSKUR TOGARI
TEKUR NIÐRI í
HAFNARFIRÐI
Enskur togari „Comander ■ Ev-
ens“ var á leið til Hafnar-
fjarðar í gærkvöldi með veikan
mann og tók þá niðri á Helga-
skeri.
Sendi hann skeyti um strandið
og var strax brugðið við og farið
út á hafnsögumannsbátnum.
Losnaði togarinn af skerinu og^
var lagt við brvggju í Ilafnar-
firði í gærkvöldi.
Það var um kl. 11 sem skipið
tók niðri, en kluklcan 12y2 var
það lagst við bryggjuna.
Um skemdir er ekki kunnugt,
en líkur eru taldar til þess að
þær sjeu litlar.