Morgunblaðið - 03.09.1939, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 3. sept. 1939.
Bretar línna ekki fyr
en Hitler kollvarpað
Breska heirnsveldið
stendur með
Englendingum
London
^ amveldislönd
Mussolini,
sem nu gerir
tilraunina.
síðustu
FRAMH. AF ANNARI SIÐU.
Mussolinis hefðu haft nein áhrif
á þá.
Sir Archibald Sinclair hvatti
til þess að breska þingið ljeti
ekki á sjer finna á þessari
stundu, að það bæri ekki traust
íil franska þingsins.
BLÖÐIN
EINBEITT
Samkvæmt breskum blöðum
hefir breska þjóðin aldrei verið
eins samtaka og nú. ,,Times“
segir, að Hitler hafi neytt Þjóð-
verj^ til þess að taka að sjer
það ábyrgðarmikla verk að
hreinsa til í álfunni með vopna-
valdi, og nú skuli verkið verða
gert, hvað sem það kostar, svo
að ekki þurfi um að bæta.
Manchester Guardian segir,
að breska þjóðin eigi ekkert
sökótt við þýskú þjóðina, En
lunsvegar skuli það ekkert
leyndarmál vera fyrir heimin-
um, að því aðeins fari Bretar
í stríð, að þeir muni ekki linna
fyr en þeir hafa kollvarpað
Hitler og öllu hans skipulagi.
Daily Telegraph segir, að
Englendingar hafi aldrei verið
eins rólegir í byrjun styrjaldar
eíns og nú og mörgum finnist
eins og Ijett sje af honum fargi
e/tir hið óþolandi taugastríð.
í gær. FÚ.
Breta hafa
hvert af öðru heitið móður-
landinu fullum stuðningi.
Stjórnin í Kanada hefir farið
fram á það, að fá heimild til hvers
konar stuðnings við Bretland í
styrjöld, sem háð er til að stöðva
ofbeldi og ágengni.
Forsætisráðher)>a Ástralíu flutti
útvarpsávarp í dag og sagði m.
a.: „Vjer höfum einn konung, eitt
flagg, og vjer vlnnum allir, sem
bresk lönd byggjum, fyrir sama
málefni“.
Fjörutíu og sex indverskir þjóð
höfðingjar hafa heitir Georg VI.
konungi Bretlands og keisara Ind-
lands allan þann stiiðning, sem
þeir geta í tje Játið, ef til styrj-
aldar kemur.
REYKJAVÍKURBRJEF.
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU.
snöggu skoðanaumskifti sjeu sjálf-
sögð og eðlileg. Þ. e. a. s. enn sem
komið er telja þeir sig hafa skoð-
un. En í raun og' veru hefir þjálf-
unin í þjónustu kommúnismans,
sem kunnugt er, verið í því inni-
falin að leggja niður sjálfstæða
skoðun, vera ekki annað en mál-
pípa eða einskonar bunutrekt fyr-
ir þær kenningar sem sendar eru
austan úr Moskva.
Vafalaust verða þeir kommún-
istaforingjar, sem enn eru að basla
við að hafa skoðun, að lúta í
lægra haldi. Ellcgar þeir verða
reknir úr flokknum.
Það er nokkuð erfitt að liugsa
sjer, að hinar skoðanalausu mál-
pípur Rússa geti til lengdar haft
áhrif á frjálsborna íslendinga. í
raun og veru geta menn sætt sig
við að svona flokkur sje til í land-
inu. Þeir sem eru andlega úrkynj-
aðir lenda þar, festast þar — öðr-
um til viðvörunar.
Stjórnarbruyt-
ingin i Englandi
Donsku kennararnir
|—.áð varð kunnugt í Löndon
f-* síðdegis í gær, að verka-
mannaflokkurinn hefði neitað boðij un(jrun yfjr ag sj^ hjn yoldugu
FRAMH. AF ÞRIÐJU SIÐU,
vísu höfum við sjeð nokkur mál-
verk hjeðan. En við trúðum því
ekki, að þau gæfu rjetta mynd
af landinu, trúðum því ekki, að
fjöllin væru svo litskrúðug, eins
og myndirnar sýndu. En svo
sjáum við, er hingað kemur, að
sjálfur veruleikinn er enn þá
ótrúlegri en málverkin.
Við verðum gagnteknir af
Mr. Chamberlains um að taka þátt
í myndun nýrrar stríðsstjórnar.
Verkamannaflokkurinn tilkynti
Mr. Chamberlain að hann fylgdi
stefnu stjórnarinnar í utanríkis-
nilum af heilum hug, en vildi þó
efíki að svo stöddu taka þátt í
stjórnarmyndun.
>í gær var talið að fjórir nýir
ráðherrar myndu verða teknir í
stjórnina þegar breytingin verð-
ur gerð á henni. T^eir af hs|sum
fjórum ern Eden og Ghtirchill.
náttúruöfl hjer, er við kynnumst
jarðhitanum, fossunum o. fl.
En ef til vill vekur það
mesta eftirtekt okkar, hve sterk
trú á framtíðinni er ríkjandi
meðal þjóðarinnar. Þó þið sje-
uð fámennir, og þó ykkur vanti
tilfinnanlega fjármagn, þá er-
uð þið vissir um, að ykkur
takist að sigra erfiðleikana. Og
það er þessi vissa, sem fyrst
og fremst gefur ykkur styrkinn
til þess.
Ófriðarundir-
búningur Dana
Hverfa frá sterling-
pundi
Frá frjettaritara vorurn.
Khöfn í gær.
Danir hafa kallað fimm ár-
ganga til herþjónustu.
Á föstuddagskvöld samþykti
Ríkisþingið lög um að úttekt
sparifjáreigenda úr bönkum
yrði takmörkum háð. Á laugar-
daginn voru til umræðu í þing-
inu frumvörp til laga um
skömtun á nauðsynjum og um
takmörkun á vöruálagningu.
Á föstudaginn var það ákveð-
ið, að dönsk króna skyldi fylgja
sterlingspundinu, og pundið
skyldi skráð í kr. 22,40 á með-
an sterlingsgengið yrði ekki
lægra en svo, að 4,32 dollarar
væru í pundi.
En á laugardag var ster-
lingspundið lægra. Þá voru 4,19
dollarar í pundi, svo sterlings-
gengið í Höfn var þann dag
skráð kr. 21,65.
Búist er við að íhaldsflokkur-
inn og jafnvel flokkur vinstri
manna fái fulltrúa í ríkisstjórn-
inni.
í Svíþjóð.
Sænska stjórnin býr nú flotann
að öllu leyti út til þess
geta tekið að sjer varnir landsins.
Er í Svíþjóð nokkur ótti um að
til sjóorustu kunni að koma utan
við Gautaborg.
Ræða Daladiers
í gær
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gxr.
ldungadeild franska þings-
ins samþykti í dag í einu
hljóði 400 miljón sterlings-
punda fjárveitingu til hernað-
arþarfa.
I ræðu, sem Daladier flutti í
franska þinginu í dag, lýsti
hann yfir því, að Frakkar
myndu standa við skuldbinding-
ar sínar við Pólverja. Því hvern-<
ig væri hag Frakklands komið
ef þeir gerðu það ekki.
Þeir myndu standa einir og
yfirgefnir. Þjóðverjar hefðu lof-
að að virða sjálfstæði Áustur-
ríkis og Tjekkóslóvakíu og
svikið það. Þeir hefðu lofað að
virða landamæúi Frakklands,
en ef Frakkar leyfðu þeim að
kúga Pólverja, þá væri röðin
næst komin að Elsass og Loth-
ringen.
Allir frjálsbornir menn, sagði
Daladier, munu veita Pólverjum
stuðning.
Loftárásir
á Varsjá
FRAMH. AF ANNARI SÍÐU.
ur-PrúSslandi til sömu borgar og
telja Þjóðverjar, að þessar her
deildir muni þá og þegar ná sam
an. Eru pólsku göngin þá einangr
uð frá öðrum hlutum Póllands
Um leið einangrast herdeildir
Pólverja, sem eru í göngunum.
Loftárásir.
I dag kl. rúmlega 5 eftir Mið
Evróputíma var gerð loftárás í
Varsjá. Tuttugu flugvjelar flugu
yfir borgina og voru þar á sveimi
í 25 mínútur. Þær svifu einar sjer
eða þrjár í hóp í 5000 feta hæð
Pólskar eltiflugvjelar tóku sig
strax upp og sló í bardaga í loft-
inu. Um tjón í Varsjá liefir ekk-
ert frjest.
Fyr í dag, klukkan rúmlega
þrjú, hafði önnur loftárás verið
gerð á Varsjá. Um tjón af þeirri
loftárás hefir heldur ekkert frjest
Sumar fregnir herma, að 6 loft-
árásir hafi verið gerðar á höfuð-
borgina í dag.
Loftárásir hafa verið gerðar
ýmsar aðrar borgir í Póllandi, þ.
á. m. Posen og Krakau. í Kraka.u
segjast Pólverjar hafa skotið £
flugvjelar Þjóðverja niður.
Samtals segjast þeir hafa skot
ið niður 34 þýskar flugvjelar.
Þeir segjast hafa tekið 100 skrið
dreka af Þjóðverjum og yfir 500
stríðsfanga.
Þjóðverjar segjast aftur á móti
hafa eyðilagt margar flugvjelar
Pólverja í loftárásum á flugvjela-
stöðvar þeirra.
í frjett frá Varsjá segir, að
þýskar árásarflugvjelar hafi með-
al annars kastað sprengjum á
járnbrautarlest, seni var að flytja
konur og börn.
Sjöfug:
Frú Marsibil
Ólalsdóttir
Ö'
Fekk tveggja
klst. frest
D
ÞAKKAR
MUSSOLINI.
En Daladier fór strax
í upphafi ræðu sinnar lofsam-
legum ummælum um viðleitni
Mussolinis til þess að stilla til
friðar og hjet honum stuðningi
Frakka, með sömu skilyrðum
og Bretar hafa gert.
Hvað eftir annað kvað við
dynjandi lófaklapp er Daladier
flutti ræðu sína og frá öllum
flokkum, jafnvel kommúnistum.
r. Burkhardt, fulltrúi Þjóða-
bandalagsins í Danzig er
nú kominn til Kovno í Lithauen.
Hann hefir sagt í viðtali við blaða
menn, að honum hafi verið gef-
ính tVeggja klst. frestur til þess
að hafa sig á burt frá Danzig með
starfslið sitt, og Gestapo-lögreglu
menn hefðu fylgt sjer til járn-
brautarstöðvarinnar.
Dr. Burkhardt f'er til London.
SÍLDIN.
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
ein skip með slatta. Veiðiveður
var ekkert á síldarsvæðinu í gær
eða fyrradag. Ekkert af Hjalteyr-
arskipunum hefir hætt veiðum.
Þau bíða fram yfir helgi og sjá
hverju fram vindur og leita, ef
veður batnar.
Alls hefir Hjalteyrarverksmiðj-
an fengið um 160 þús. mál.
Húsavík.
Þar, lönduðu í gær og fyrrinótt:
Sæborg 700 málum, Barði og Vís-
ir 550, Birkir 570, Frosti, Einar
og Kristinn 350 niálum. Þrær verk
smiðjunnar í Húsavík eru fullar.
\morgun er ein af merkiskon-
um þjóðarinnar sjötug, frá
Marsibil Ólafsdóttir, nú búsett í
Borg-arnesi. Hún er fædd að Rauðs
stöðum í Arnarfirði 4. sept. 1869.
Komin af góðum dýrfirskum ætt-
um, dóttir Ólafs Pjeturssonar, er
síðar var skipstjóri á Þingeyri,
hins mesta dugnaðarmanns.
Árið 1888 giftist hún Matthíasi
Ólafssyni fyrv. alþm. og voru þau
lengst búsett í Ilaukadal í Dýra-
firði eða fram til ársins 1914, að
þau fluttust til Reykjavíkur. Hún
hefir alið manni sínum 15 börn, af
þeim lifa 11, öll uppkomin og hin
mannvænlegustu. •
Frú Marsibil hóf ung sitt mikil-
væga lífsstarf, starf móðurinnar,
húsmóðurinnar og konunnar og
jafnframt því að stjórna gestrisms
fyrirmyndar heimili, hefir hún
veitt börnum sínum þá bestu að-
hlynningu og uppeldi, sem á verð—
ur kosið. Hún er kona hreinlincf
og vönduð til orðs og æðis, reiðu-
búii; að taka málstað þess, sem á
er hallað, hver sem í hlut á og
einkar fundvís á hið góða í öllum
mönnum, yfir höfuð búin þeim
kostum og ltvendygðum, sem góða
konu prýða. Þrátt fyrir sín grán
hár og lúnu hendur, er hún enn
glöð og ung í anda og glöðust í
hópi sinna mörgu barna og barna-
barna, en meðal þeirra dvelur hú«
nú um þessar mundir.
Við vinir hennar óskum þess: að
su gleði endist henni til leiðar-
loka. Vinur.
FÁ EKKI KOLASKIP TIL
ÍSLANDS.
Aftenposten í Osló skýrir 'fráí
því í gær, að svo mikill skipa
skortur sje nú, að ekkert skip fá-
ist til þess að fara með kol tij ís-
lands fyn en 8. september, og sje'
nú verið að yfirvega hvort ekkf
skuli reyna að fá lánuð kol hjá
íslendingum handa norskum skip-
í, sem þeim yrðu svo borguð
mjög bráðlega.
TYRKIR standa með
BRETUM.
T
yrkneska ríkisstjórnin kora
saman á fund í gærkvöldi.
Að fundinum loknum var sendi-
herra Breta tilkynt, að Tyrkir
myndu standa við allar sínar
skuldbindingar gagnvai't Bret-
landi og Frakklandi.
Georg Bretakonungur og Inan-
ui Tvi'klandsforseti hafa skifst á
hlýjum kveðjum.