Morgunblaðið - 21.09.1939, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 21. sept. 1939.
Mr. Chamberlain
og Daladier segfa:
STRÍÐIÐ
HELDUR
ÁFRAM
i
BRETAR OG FRAKKAR svöruðu Hitler í gær
á þá leið, að stríðinu myndi verða haldið
áfram, þar til (með orðufti Mr. Chámber-
iains) „búið væri að leysa Evrópuþjóðirnar frá hinum
Stöðuga ótta við ágengni og ofbeldi og varðveita sjálf-
stæði þeirra og frelsi“.
NÁIN BRESK-FRÖNSK SAMVINNA
M. Daladier, forsætisráðherra Frakka, sagði í skýrslu
til franska ráðuneytisins í gær, að stríðinu myndi verða
haldið áfram þar til Bretar, Frakkar og Pólverjar hefðu
unnið sameiginlegan sigur og pólska ríkið hefði verið
endurreist í sinni fyrri mynd.
M. Daladier sagði, að sanistarf Breta og Frákka fari stöð-
Ugt vaxandi og hefði aldrei verið meira en nú.
Ráðuneytið samþykti allar tillögur Daladiers vegna sfyrj-
aldarinnar, og ráðstafnir hans í fjárhags- og viðskiftamálum.
Að loknum ráðuneytisfundinum ræddi Daladier við Hore-
Belisha, hermálaráðherra Breta, og Hankey lávarð, ráðherra
án stjórnardeildar, sem báðir eru staddir í París.
Megin-kjarninn í ræSu sem Mr. Chamberlain flutti í
breska þinginu í gær var, að ræða Hitlers í Danzig í
fyrradag hefði í engu breytt ástandinu.
ENGIN ÆVINTÝRI í HERSTJÓRNINNI
Mr. Chamberlain gaf samtímis mikilvæga yfirlýsingu um
það, hvernig styrjöld Bandamanna við Þjóðverja myndi verða
háð. Hann sagði:
„Breska stjórnin mun ekki flana að neinu og ekki grípa
til neinna ráða, sem hermálaráðunautar vorir eru ekki að fullu
samþykkir. Það er ekki til svo stór fórn, að vjer munum hika
við að taka oss hana á herðar, svo fremi, að ráðunautar vorir,
bandamenn vorir og vjer sjálfir erum sannfærðir um, að hún
stuðli að því, að sigur vinnist.
Vjer munum ekki flana út í nein ævintýri, sem af kann
að leiða, að vjer leggjum her og flota í hættur að óþörfu og
tafið gæti hinn endanlega sigur“.
Mr. Chamberlain kvaðst ekki koma með neinar getgátur
Þurkast Pólland út,
sameiginleg þýsk-
rússnesk landamæri?
10 ára
stríö?
Eða leiftur-
stríð!
Frá frjettaritara tiorum.
Khöfn í gær.
Eftir ræður Hitlers, Mr,
Chamberlains og Dala-
diers er mikið rætt um hvérn-
ig framhald styrjaldarinnar
verður. í Frakklandi og Bret-
landi eru menn farnir að tala
um 10 ára stríð.
Bæði bresk og ítölsk blöð eru
sammála um, að útflutnings-
möguleikar Rússa sjeu litlir og
hráefni Pólverja að viðbættum
þeim vörum, sem Rússar geta
flutt út muni ekki nægja til
þess að gera hafnbann Breta
gegn Þjóðverjum þýðingarlaust.
í Englandi eru menn farn-
ir að velta vöngum yfir
því, hvort Hitler óttist,
þrátt fyrir að hann hafi
ekki viljað viðurkenna
það, afleiðingar langvar-
andi styrjaldar og muni því
reyna leifturhraða sókn á
vesturvígstöðvunum strax
og losnar um þýsku her-
ina í Póllandi.
Rússar hafa hrifsað
staérri skerf en Þjóð-
verjar gerðu ráð fyrir
Rydz-Smiglv fangi
í Rúmeníu
• ■■• .;■ '■■■i?. .'r"rú v • ' V •'••', . /•
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
EUTERSFREGN hermir í kvöld, að vegna þess
hve Rússar hafa sótt langt fram vestur á bóg-
inn sje horfur á að Hitler hætti við þá fýrir-
ætlun sína, að láta lítið póískt ríki vera á milli Þýskalands
og Rússlands, heldur láti þýsk-rússnesku landamærin ná
saman.
Rússneski herinn var sagður í kvöld vera kominn til
ungversku landamæranna. Franska blaðið „Le Temps“
segir, að rússneski herinn hafi hjer farið lengra en gert
var ráð fyrir í þýsk-rússneska sáttmálanum og getur blað-
Ið þess til, að markmið Rússa sje, að hindra að landamæri
Þýskalands og Rúmeníu nái saman, og að koma með því
í veg fyrir að Hitler brjóti sjer leið til Svartahafsins.
í dag hefir rússneski herinn lagt undir sig allstóran skika
af olíusvæðunum í austanverðri Galiziu. Herinn var í kvöld kom-
inn til Lwow (Lemberg) sem er mikilvægasta borgin í olíuhjer-
uðunum. Hefir altaf verið talið að Þjóðverjar ætluðu sjer þessa
borg og voru þeir búnir að umkringja hana á þrjá vegu.
Fjórir þýskir stjórnarembættismenn komu til Moskva í dag,
til þess að taka upp samninga við rússnesku stjórnina um hin
nýju landamæri.
STRÍÐINU LOKIÐ?
von Brauchitsch, yfirhershöfðingi Þjóðverja birti skipun til
hersins í dag, þar sem segir að stríðinu í Póllandi sje lokið, og
pólski herinn hafi verið upprættur.
um, hvenær úrslitastundin myndi koma í ljós. En hann kvaðst
vera sannfærður um, að bandamönnum mundi aukast styrkur
smám saman og þegar mest á reyndi, myndi þeir bera sigur úr
býtum.
Hann lauk máli sínu með því, að vitna í orð pólsks her-
foringja, sem sagði nýlega:
„Vjer munum berjast. Fjandmennirnir munu vaða yfir mik-
inn hluta lands vors og miklar þjáningar bíða vor, en ef þjer
leggið oss lið, munum vjer hrósa sigri að lokum“.
SVAR TIL HITLERS
Mr. Chamberlain hóf mál sitt með því að svara Hitler
og sagði, að Bretar legðu ekki í vana sinn að vera
stórorðir og hafa í hótunum, og ef til vill væri þar að
finna ástæðuna, að Þjóðverjum veittist svo erfitt að skilja
Breta. En þótt svo væri, kvaðst Mr. Chamberlain mundu ta^a
um málin rólega og æsingalaust. Hann kvað ræðu Hitlers ekki
mundu valda neinni breytingu, það, sem menn yrði að horf-
ast í augu við væri óbreytt eftir sem áður.
I ANDA
FRIÐRIKS MIKLA.
í þýskum blöðúm er lögð
mikil áhersla á ummæli Hitl-
ers í ræðu hans í gær, að stríðið
myndi ekki verða háð eftir
hugmyndum, sem breskir stofu-
hernaðarsjerfræðingar gerðu
sjer um það, heldur myndu
Þjóðverjar hafa fullan íhlutun-
arrjett um það, hve lengi það
stæði.
En samtímis undirstrika blöð-
in það sem Hitler ságði um að
þýska þjóðin væri gagntekin
anda Friðriks mikla. En Frið-
rik mikli háði sjö ára styrjöld
og stóð sem sigurvegari að lok-
um.
Mr. Chamberlain kvað Hitler
hafa farið með ósatt mál, er
hann sagði, að Frakkland hefði
fallist á friðartillögur Musso-
lini, en Bretar hafnað þeim, og
yrði opinber viðauka-skýrsla
varðandi þessa staðhæfingu
gefin út á morgun, og yrði þar
með iagðar fyrir þingið stað-
reyndirnar í málinj.
MARKMIÐ BRETA
OG FRAKKA.
Þar næst mótmælti Chamber-
lain þeirri staðhæfingr. Hitlers,
oð mannúðar hefði \ erið gætt
við allar hernaðarlegai aðgerð-
ir í Póllandi. Það væri ekki nóg,
að halda slíku fram, því að stað
reyndirnar sönnuðu hið gagn-
stæða, og sú aðferð Þjóðverja,
að gera loftárásir á óvíggirtar
borgir og þorp, méð þeim af-
leiðingum, að konur og börn
bíði bana, hefði vakið hryll-
ing í öllum íöndum.
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Berliner Börsen-Zeitung skrif
ar um ræðuna, að hún sýni að
engin málamiðlun sje hugsan-
leg. Ef Bretar og Frakkar vilja
frið, þá verði þeir að sætta sig
við það ástand, sem skapast
hefir í Austur-Evrópu.
Sum blöðin, eins og t. d.
„Völkischer Beobachter“ segir,
að landamæri hins þýska rík-
is hafi nú verið endanlega á-'
kveðin eða m. ö. o. að Hitler
hugsi ekki til þess að færa þau
út meir en orðið er.
Rydz-Sirdgly, yfirhershöfðingi Pól-
verja og hinn sterki maður þeirra,
sem fyrir nokkru var sagður hafaj
sagt af sjer, er nú fangi með öðr-!
um pólskum hermönnum í Rúmeníu
í fregnum frá Varsjá segir
þó, að varnarliðið þar verjist
enn og hafi í dag gert gagnsókn
norðan við borgina og hrakið
þýskar hersveitir, þar í burtu.
Eins segir Varsjáútvarpið að
pólskar hersveitir verjist hjá
Kutno og í Lwow.
RYDZ-SMIGLY FANGI.
Fyrir tveim dögum sagði
þýska herforingjaráðið að
pólski herinn hjá Kutno hefði
verið upprættur. En í morgun
sagði í hernaðartilkynningu
Þjóðverja, að mesta orusta, sem
nokkru sinni hefði verið háð,
stæði þá yfir á þessum slóðum.
I hernaðartilkynningunni sagði,
að 105 þús pólskir hermenn
hefðu verið handteknir.
Fregnir, sem borist hafa frá
Bukarest til London í kvöld
herma, að Rydz-Smigly yfir-
hershöfðingi Pólverja hafi ver-
ið settur í fangabúðir ásamt
öðrum pólskum hermönnum,
skamt innan rúmensku landa-
mæranna.
von Brauchitsch kom til
vesturvígstöðvanna í dag.
FRAMIL Á SJÖTTU SÍÐU.