Morgunblaðið - 12.01.1940, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 12. janúar 1940.
Rússar kalla aukið
lið til vopna
Rúlegasli dagurinn
á vígslöðvunum
Norska blaðið „Aftenpost-
en“ skýrir frá því, að
105 háttsettir foringjar í rúss-
neska hermttn hafi verið kall-
aðir heim frá Finnlandi, og
dregnir fyrir sjerdómstól.
Margir hafa verið skotnir.
Kerkostnaflur
Þjóflverja kr.
130000000000
í gær
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
IMOSKVA voru í dag birtar tilkynningar, þar
sem árgöngunum 1922 og 1923 er boðið að láta
skrá sig til herþjónustu. Það er þó ekki talið
að þeir verði kvaddir til vopna strax, heldur verði þeir
aðeins skrásettir og kallaðir í herþjónustu síðar á árinu.
í skeyti frá Helsingfors í kvöld, segir að dagurinn í
dag hafi verið hinn rólegasti á vígstöðvunum, síðan stríðið’
hófst. Er talið að hinir miklu ósigrar undanfarið hafi
dregið alt þor og kjark úr rússnesku hermönnunum.
Rússar biðu tvo ósigra í gær, hjá Salla og á Petsamo-
vígstöðvunum. Gerðu þeir áhlaup á báðum þessum stöðum, en
urðu að láta undan síga fyrir Finnum.
UNDIRBÚNINGUR UNDIR NÝJA SÓKN
Franskur frjettaritari, sem ferðast á vígstöðvunum í Finn-
landi, segir í skeyti þaðan, að þó að allt sé rólegt á yfirborð-
jnu, bæði á Mannerheimlínunni og á hinum löngu herlínum
norðar í landinu, þá sje í rauninni mikið aðhafst á báða bóga
og undirbúningur mjög mikill af hálfu Rússa.
Flugsamgöngur
frá Ameríku
til Norðurlanda
Frá, frjettaritara vorum.
Khöfn í gæi.
FLUGLEIÐIN milli Bandaríkja Ameríku er aft-
ur á dagskrá. En óvíst er hvort heldur verð-
ur flogið yfir Grænland og ísland, eða beint
frá Nýfundnalandi til Noregs.
Fulltrúar frá flugmálaf jelögum og póstmálastjórnum
Norðurlandanna fjögra, Danmörku, Noregs, Svíþjóðar og Finn-
lands, lögðu í dag af stað til Bandaríkjanna til þess að taka upp
samning við amerísk yfirvöld um flugsamgöngur yfir Atlants-
haf frá Norður-Ameríku til Norðurlanda. Gert er ráð fyrir, að
samvinna verði höfð víð Pan American Airways.
Áður en fulltrúarnir lögðu af
Hann lýsir aðstöðu Rússa
á norðurvígstöðvunum svo, að
aðflutningar til þeirra sjeu nú
mjög af skornum skamti og
geri þeir því út smáflokka, til
þess að brjótast inn í landið
til þess að stela matvælum og
vopnum, og þó að ekki komi
fregnir um stórorustur þar norð
ur frá í hinum strjálbygðu hjer-
uðum, þá eigi þó finski her-i
flokkar stöðugt í bardögum við
rússneska ránsflokka.
400 ÞÚS. MANNA HER
Þessi tíðindamaður segir, að
það sje áreiðanlegt, að Rússar
hafi ekki látið af þeirri áætlun
sinni að brjótast inn í Finn-
land, ef ekki á Mannerheim-
víglínunni, þá á miðvígstöðv-
unum eða fyrir norðan Ladoga
vatn.
Segir hann, að Rússar dragi
stöðugt að sjer her og er það
staðfest af fregnum þeim, er
finskum njósnurum hefir tekist
að ná.
Á Kyrjálanesi hafa Rússar
nú 400 þúsund manns undir
vopnum og 2000 fallbyssur
þruma þar látlaust á víggirðing
ar Finna. (FÚ.).
25 ára fangelsi --
fyriraðhlustaáútvarp
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
rönsk fr jettastofa skýr-
ir frá því, samkvæmt
áreiðanlegum heimildum,
að maður nokkur í Lenin-
grad hafi verið dæmdur í
25 ára fangelsi fyrir að
hlusta á útsendingu finska
útvarpsins á rússnesku.
Itölsk ,Garíbalda‘
herdeild
í Finnlandi
Samkvæmt fregnum frá Hels-
ingfors 'komu fyrstu ítölsku
sjálfboðaliðarnir þangað 1 dag.
Þeir verða í sjerstakri herdeild,
sem látin verður ganga undir
nafninu Garibalda-herdeildin.
Garibaldi er, eins og kunnugt
er, ítölsk frelsishetja, sem var uppi
á öldinni sem leið.
Utanríkismálaráðherra Finn-
lands hvatti aðrar þjóðir til þess
í dag, að fresta ekki að veita
Finnum þá aðstoð, sem þær hefði
lofað þeim, vegna sigra Finna að
undanförnu.
Þrátt fyrir þá, sagði hann, hefir
Finnland brýna þörf fyrir alla þá
aðstoð, sem hægt er að láta í tje.
Hjálpin.
Frá Washington berst fregn um
það, að Hamilton Fish, leiðtogi
republikana í fulltrúadeildinni,
hafi bórið fram þingsályktunartil-
lögu, þess efnis, að heimila að
leggja fram 20 miljónir dollara til
hjálpar Finnum,' og er ætlast til,
að fjenu sje varið til kaupa og
flutninga á matvælum og fatnaði,
en ekki til hergagnakaupá.
Sagt er að bresk hergögn sjeu
um þáð bil áð kopa til Helsing-
fors. (FÚ.).
JARÐSKJÁLFTATJÓNIÐ
í TYRKLANDI
Opinberlega hefir verið til-
kynt í Tyrklandi, að
manntjónið af völdum jarð-
skjálftanna hafi orðið 25 þús.
og 80 þús. særðir. #
Um 30 þús. hús hafá að
meira eða minna leyti hrunið.
stað vestur um haf, hjeldu þeir
sameiginlegan fund í Stokk-
hólmi.
,,Politiken“ gerir ráð fyrir,
að flogið verði yfir Island, ef
samningar takast.
En „Berlingske Tidende“ tel-
ur líklegast að flogið verði
beint frá Nýfundnalandi til Stav
anger í Noregi. Forstjóri
danska flugmálafjelagsins Ly-
bye, sem er meðal fulltrúanna í
Ámeríkuförinni, hefir látið hafa
eftir sjer; „Fyrirætlanirnar um
flugleið yfir Grænland og Íb-
land eru úr sögunni".
Hvar er
„Exeter?“
1
Norðurlöntí
verða að segja
sig Ar Þjóða-
bandalaginu
— segja Þjóðverjar.
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
f“% ýsk blöð halda áfram að
hamra á því, að nauð-
synlegt sje að Norðurlönd segi
sig úr Þjóðabandalaginu vegna
hlutleysis síns.
Samt virðast Þjóðverjar hafa
róast er blöðin á Norðurlönd-
um lýstu yfir því, að ekki gæti
komið til mála, að Vestur-Ev-
rópuþjóðirnar fengju bækistöðv
— spyrja Þjóðverjar
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
þýskum frjettum er skýrt | ar fyrir her eða flota hvorki í
frá því, að breska beiti-
skipið „Exeter“, slem barðist
gegn ,,Graf von Spee“ hafi sokk
ið 80 sjómílur út af Argentínu.
En tekið er sjerstaklega fram,
að frjettin sje óstaðfest.
í London er gerð sú athuga-i
semd, við þessa fregn, að Þjóð
verjar noti hjer sömu aðferð
og þegar þeir sögðu, að „Ark
Royal“ hefði verið sökt. Mark-
mið þeirra sje að fá Breta til
þess að gefa upplýsingar um,
hvar „Exeter“ sje.
En á sama hátt og Þjóðverj-
ar urðu að „jeta ofan í sig“
(eins og breska fregnin er orð-
uð) fullyrðingarnar um að „Ark
Royal“ hefði verið sökkt, eins
munu þeir á sínum tíma komast
að raun um, hvar „Exeter“ er.
Aage Danaprins, sem er 53 ára
að aldri, elsti sonur Valdimars
prins, hefir boðist til þess að ger-
ast sjálfboðaliði í her Finnlands.
Prinsinn er vanur hermenslcu, því
að hann var 10 ár í útlendinga-
herdeildinni frakknesku. (FÚ.).
Noregi eða í Svíþjóð.
En blöðin tóku það jafnframt
skýrt fram, að engar ógnanir
gætu stöðvað hergangaflutning-
ana yfir Svíþjóð og Noreg til
Finnlands.
Gústaf Svíakonungur undir-
^trikaði þetta í hásætisræðu, er
hann flutti, er sænska þingið
kom saman til reglulegs þings í
dag. Gustaf konungur sagði, að
Svíþjóð myndi láta Finnum í tje
alla þá aðstoð, sem unt væri.
Svíar, sagði konungur, vita
hverjar skyldur hvíla þeim á
herðum. Þjóðin er hraust, kjark
mikil, og einlægur vilji hennar
til þess að hjálpa Finnum hefir
komið í ljós á margan hátt.
Öryggi lands og þjóðar er
nú það, sem mestu varðar, og
þjóðin hefir sýnt, að hún er fús
til þess að leggja alt í sölurnar
fyrir land sitt.
Gin- og klaufaveiki hefir
færst mjög í aukana í Dan-
mörku og koma að jafnaði fyrir
100 ný veikindatilfelli á viku
- Göring á að
útvega þær
Frá frjettaritara vorum,
Khöfn í gær.
Samkvæmt fregn frá Berlín,
er áætlað að stríðið kosti
Þjóðverja árlega 50 miljarða
ríkismörk (í tölustöfum: 50.-
000.000.000 ríkismörk).
I íslenskum krónum gerir
þetta með dagsgengi kr. 130.-
000.000.000.
Til þess að leysa þá gífur-
legu þraut, að afla þessa fjár,
til stríðsþarfa, var Göring mar-
skálkur nýlega gerður einræðis-
herra í fjármálum.
Samkvæmt því sem þýska
blaðið „Schwarze Korps“ skýr-i
ir frá, mun það ætlun Görings
að afla fjárins m. a. á þá leið,
að fyrirskipa að laun skuli ekki
greidd nema að nokkru leyti í
peningum. Hinn hlutann tekur
ríkið að láni.
Fá launþegar sjerstaka. lán-
seðla frá ríkinu í stað pening-
anna.
Markmiðið með þessu er
tvenskonar: 1 fyrsta lagi mink-
ar kaupgetan og þar af leið-
andi neysla einstaklinganna. Er
þá hægt að einbeina kröftun-
um meir að framleiðslu til hern-
aðarþarfa. Og í öðru lagi auk-
ast lánsmöguleikar ríkisins til
þess, að standa straum af kostn-
aðinum við hina auknu hernað-
arframleiðslu.
AÐFERÐ BRETA.
1 Englandi hefir hagfræðing-
urinn Keynes lagt til, að unnið
verði að sama marki, þ. e. að
minka neyslu einstaklingsins, til
þess að hægt sje að efla fram-
leiðsluna til hernaðarþarfa,
með því að fá menn til að spara
ákveðinn hluta af launum sín-
um.
Til samanburðar við áætluð
hernaðarútgjöld Þjóðverja má
geta þess, að áætluð árleg hern
aðarútgjöld Breta nema 2000
milj. sterlingspundum eða reikn
að í ísl. krónum 50 miljörðum.
íþróttamenn
þjálfaðir til
landvarna
T þróttasamböndin norsku hafa
í dag birt ávarp þar sem
skorað er á íþróttafjelögin að
haga æfingum og starfsemi
þannig, að íþróttamenn verði
sem best undir það búnir að
leggja fram krafta sína í þágu
mdvarnanna. INRP—FBL