Morgunblaðið - 11.06.1940, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 11. júní 1940.
MORGUNBLAÐIÐ
3
Þegar almenningur ljet greip
r
ar sópa í verslunum Alasunds
Helgi Pálsson útgsrðarmaður
kominn heim frá Noregi
HELGI PÁLSSON, útgerðarmaður frá Akur-
eyri, var 1 Álasundi í Noregi er innrásin
var gerð í Noreg. Hann er nú kominn heim.
Hann mun vera fyrsti Islendingurinn sem frá Noregi kem-
ur síðan ósköpin dundu yfir þar. Hann kom til Akureyrar
á föstudaginn var eftir 8 daga ferð frá Álasundi.
— Hvernig komust þjer heim? spurði tíðindamaður blaðsins hann
í síma í gærkvöldi?
— Jeg fór með strokuskipi til Pæreyja. En þaðan komst jeg með
kolaskipi, er var á leið frá Englandi til Seyðisfjarðar og kom við í
Færeyjum.
— Eru mörg norsk strokuskip í Færeyjum ?.
— Mjer var sagt að þau væru
10 eða 12. Skipstjórinn sem jeg
kom með var búinn að strjúka
tvisvar. Hann átti 3 fiskiskip og
er búinn að koma þeim, öllum til
Færeyja. Hann er 75 ára gamall.
Er hann hafði komið tveim skip-
um sínum heimanað fór hann til
baka frá Færeyjum, við annan
mann, á opinni „doríu“ sem hafði
mótor, og strauk síðan að nýju.
Annars máttu skip óáreitt af Þjóð-
verjum fara frá Noregi til íslands
fram til 10. maí.
— Hvernig var að vera í Ála-
sundi eftir að styrjöld hófst þar
í landi?
— Heldúr ömurlegt var það.
Meðan barist var í Suður-Noregi
kom ekki sá dagur fyrir, að eigi
væru gefin hættumerki, svo allir
urðu að flýja í kjallara. En fyrsta
sprettinn var aldrei nein loftárás
gerð á bæinn. Flugvjelar Þjóð-
verja, sem til sást, flugu altaf
lengra norður.
:—' Var breskt lið í Álasundi?
— Já, breskt lið kom þangað
fljótt eftir innrásina.
— Hve mikið?
-— Mjög ólíkum sögum fór af
því. Sumir sögðu 400 manns, aðrir
3—4 þúsund. Jeg held að það hafi
verið nálægt þúsund manns.
— Urðu miklar skemdir og slys
af loftárásum Þjóðverja þar?
— 12 eða 14 hús eyðilögðust.
En engir menn biðu þar bana. All-
mörgum skipum var sökt, bæði í
höfninni og skamt utan við liöfn-
ina, bæði fiskiskipum og vöru-
flutningaskipum.
Annars bar þar fátt til tíðinda
fram til mánaðamóta apríl og maí.
Vandræði urðu vitanlega strax
mikil. Útgerð stöðvaðist svo að
segja alveg. Skipin gátu ekki
stundað veiðar vegna tundurdufla-
hættu. Og verksmiðjuiðnaður bæj-
arins truflaðist fljótlega eða stöðv
aðist.
— Var ekki búist við matvæla-
skorti í landinu?
— Norðmenn töldu að þeir hefðu
kornmat nægan til næsta árs. En
þeir litu yfirleitt mjög döprum
augum á framtíðina.
— Hvenær tóku Þjóðverjar Ála-
sund ?
Bretar missa
flugvjelamóðuskip,
2 tundurspilla og
2 fiutningaskip
Flugvjelamóðurskipið „Glorious“
Þýska herstjórnin tilkynti um miðjan dag á sunnudag-
inn, að þýsk flotadeild, sem í voru orustuskipin
Gneisenau og Scharnhorst, hafi rekið hernað í norðurhöfum
undir stjórn Marshalls aðmíráls, og hafi hún þann 8. júní sökt
enska flugvjelaskipinu ,,Glorious“, sem var 22,500 smálestir
að stærð og tundurspilli. önnur flotadeild hafi sökt 1900 smá-
lesta olíuskipi enska flotans og nýtísku skipi til eyðingar kaf-
bátum.
Flotadeildir þessar voru sagðar hafa tekið mörg hundruð
fanga. un í
Nokkru síðar á sunnudaginn tilkynti breska flotamálaráðu-
neytið, að því hefði borist fregnir, sem bentu til þess, að sjó-
orusta hefði verið háð í Norður-Atlantshafi á laugardaginn (8.
júní), en enga skýrslu væri hægt að gefa um þessa sjóorustu,
fyr en nánari fregnir væru komnar.
STAÐFESTING BRETA
í gær tilkynti breska flotamálaráðuneytið, að enda þótt
engar nánari fregnir hefðu borist af viðureignínni í Norður-At-
lantshafi, þá hefði ráðuneytið ástæðu til að halda ,að „Glorious"
hafi verið sökt í hernaðaraðgerðum við Norður.Nofeg, í sam-
band við herflutningana þaðan og auk þess tveim tundurspill-
um, ,,Ardent“ og „Acasta“, einu herflutningaskipi „Orama“ og
olíuflptningaskipinu „Oil Pioner“. Það er tekið fram, að engir
hermenn hafi verið um borð í herflutningaskipinu.
En ættingjum áhafnanna á öllum skipunum hefði verið til-
kynt um tjónið.
,Glorious“ var systurskip» flugvjelamóðurskipsins „Coura-
geous“, sem sokt var síðastliðið haust. Hafa Bretar þá mist tvö
flugvjelamóðurskip af 7, sem þeir áttu í stríðsbýrjun. ,,Glorious“
var bygt árið 1916, þá sem beitiskip, en síðar var því breytt
(eins og Courageous) í flugvjelamóðurskip.
Skipið flutti á friðartímum 48 flugvjelar.
Tundurspillarnir „Ardint“ og „Acasta“ voru báðir af sömu
gerð, bygðir árið 1930. Þeir voru 1350 smálestir og gátu farið
35 sjómílur á klst.
Bretar hafa nú mist 22 tundurspilla.
„ArdenÞ ‘ og „Acasta" voru systurskip.
— Þýskur her var ekki komirm
þangað þegar jeg fór, aðeins tveir
eða þrír liðsforingjar, sem voru
þar í sambandi við yfirvöld bæj-
arins. En breska liðið fór þaðan
samdægurs og liðið fór frá Ándals-
nesi. Þá varð uppi fótur og fit í
bænum. Setúliðið fór mjög skyndi-
lega út í ýms s£ip, í vöruflutn-
ingaskip, herskip og fiskiskip.
Þá hjelt almenningur í bænum
.að Þjóðverjar væru í nánd., kæmu
á hverri stundu. Og þá þutu menn
í búðirnar og vörugeymslurnar og
ljetu greipar sópa. Við ekkert
varð ráðið. Hver' 1 ók það sem
honum sýndist og hann gat haft
með sjer. Fólk kom með hjólbör-
ur og vagna og margar vöru-
geymslur voru tæmdar á svip-
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU
Ben. G. Waage
heiðraður
á Álafossi
Fánadagurinn á Álafossi var
hátíðlegur haldinn s.l.
sunnudag að Álafossi.
Sigurjón Pjetursson setti há-
tíðina með skörulegri ræðu. Aðr
ir ræðumenn voru Siguföur
Kristjánsson alþm., sem mælti
fyrir minni fánans og Ben. G.
Wáge, forseti 1. S. 1., sem tal-
aði fyrir minni íslands.
Auk þess voru ýrns skemtiat-
riði, svo sem gamanleikur og
fleira.
Sigurjón Pjetursson hefir haft
það fyrir venju undanfarin ár,
að sæma einhvern afreksmann
í íþróttum eða á öðru sviði Ála-
fossmerkinu úr gulli. Að þessu
sinni var forseti 1. S. í, Ben G.
Wáge, sem varð þess heiðurs að
njótandi að fá Álafossmerkið.
Sigurði Kristjánssyni gaf Sig-
urjón pappírshníf með Álafoss-
merkinu.
Fánadagurinn fór hið besta
fram, en færra var þar af fólki
en venjulega, sakir slæms veð-
íslendingur sær-
istfviOureignviO
enska hermenn
Sá atburður gerðist á sunnu-
dagskvöldið að Islending-
ur einn lenti í illdeilum við
breska hermenn á Matsölunni
í Tryggvagötu € og særðist Is-
lendingurinn nokkuð.
Lögreglan kom þarna að og
fór með hinn særða mann á
sjúkrahús og kallaði á ensku
lögregluna til þess að taka
hermennina.
Þegar lögreglan kom, sýndu
hinir bresku hermenn einhvern
mótþróa í fyrstu og við það
skarst kápa eins íslenska lög-
regluþjónsins.
Allir viðkomandi voru und-
ir áhrifum víns og einnig
tvær stúlkur, sem munu hafa
beinlínis eða óbeinlínis átt sinn
þátt í að slagsmál þessi hófust.
Fleiri enskir hermenn voru
þarna inni er óeirðirnar byrj-
uðu, en þeir tóku engan þátt í
þeim, heldur fóru út úr veitinga-
stofunni, er ólætin byrjuðu.
Lögreglan hefir rannsakað
þetta mál og yfirheyrt þá er við-
staddir voru.
Bresku hermennirnir halda
því fram, að íslendingurinn hafi
móðgað þá, en íslendingarnir
vilja skella allri sökinni á her-
mennina.
Margt virðist benda til, að
hjer sje um drykkjuæði að
ræða, þar sem báðir partar eiga
nokkra sök á.
Þess skal að lokum getið, að
sár Islendingsins eru ekki lífs-
hættuleg, og er hann nú kominn
heim til sín.
Jugoslafar
verða
hlutlausir
Deutsches Nachrichten-
buro“ skýrði frá því í
gærkveldi, samkvæmt fregn frá
Belgrad, að stjórnmálamenn þar
ljetu í Ijós þá skoðun, að á-
kvörðun Itala að fara í stríðið,
breytti í engu þeirri stefnu
Júgóslafa, að gæta hlutleysis
gagnvart öllum stríðsaðilum.
Stjórnmálamenn í Belgrad,
segir DNB, hafa veitt sjerstaka
athygli þeim ummælum Musso-
linis, að ætla ekki að draga
Júgóslafíu, Tyrki eða Grikki
inn í styrjöldina.
Hæsti vinningur í Happdrætti
Háskólans -— 10 þús. kr. —■ var á
kvartmiðum í þessum umboðumr
Stefáns A. Pálssonar og Ármanns,
Norðfjarðarumboði og Hríseyjar-
umboði. — Næst hæsti vinningur
— 5 þús. kr. — var einnig á
kvartmiðum í umboði frú Guðrún-
ar Björnsdóttur og frú Önnu Ás-
mundsdóttur, Túngötu 6.