Alþýðublaðið - 04.04.1929, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
©siIISalIegap nýjar vörur bætast daglega við
í wefslmi Bem. ££. I»ói»as*ims!s®íiar« Úr mörgii að
velja. Verðið afbragð.
■á
s
ialþýbdelaðibE
; Jcemur út á hverjum virkum degi. :
t :........= . .. . = ‘
: MgrelðaSa í Aiþýðuhúsinu við >
; Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. :
: til ki. 7 síöd.
; Skrlfstofa á sama stað opin kl. :
: 9*/g —101/* árd. og kl. 8—9 siðd. |
; Slmar: 988 (afgreiðslan) og 2394 :
: (8krifstofan).
; Verilag: Áskriftarverð kr. 1,50 á ;
: mánuðl. Auglýsingarverðkr.0,15 >
; hver mm. eindálka. :
: Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan >
• (í sama húsi, simi 1294). :
Mpliagfla
Með^i deiMV
t gær ger'ði deildin fullnaðar-
ályktun uin a'ð skora á ríkisstjðrn-
ina a'ð auka landhelgisgæzlMna
við irmanverðan Faxaflóia og víð-
ar. — Frv. stjórnarirmar um rann-
sóknir r parfir atvinnuveganna
var vísað til 2. umr. og landbún-
aðarnefndar (áður samþ. í e. d.).
Frv. um breytingu á lögum um
vita, sjómerki o„ fl. (brotitnám far-
artálma af siglingaíeið) var vísað
til 3. umræðu. Samkvæmt tillögu
sjávarútvegsnefndar _ var jrví
breytt á pá leið, að kostnaðarhluti
hafnarsjóðs við hremsun sigfinga-
leiðar megi aldrei nema meiru en
fjórðungi tekna hans pað ár, en
var hálfum árstekjum hans, eins
og efri deild gekk frá frv. Hitt
greiöi ríkissjóður. Hins vegar sjáí
hafnarsjóður á hverjum sfað um
minni háttar aðgerðir til brott-
náms farartáima, án aðstoðar rik-
ísitts, ef ekki nemur hærri upp-
hæð en 500 kr. Slíkar greiðs'Iur
hafnarsjóðs eða ríkissjóðs koma
pó því að eins til gveina, að
greiðsluskyldan nái ekkr til ann-
ara aðilja. sem hægt er að láta
bo'rga verkið. — Einnig var frv.
tum lögreglustjóra á Akranesi af-
greitt til 3. umræðu. í umræðum
um pa’ð komst Magnús Guð-
mundsson pannig að orði, að
hreppshefndin á Akranési ætii að
gera sig að nokkurs konar til-
traunadýri í pesisu máli. Það mun
hafa átt að vera viðurkenningar-
orð, en var naumast tiltakamliega
smekklega sagt.
Efs’i d@SM. ,
Þar fór svo sem vera bar. Frv
um einkasöiu á tóbaki var af-
greitt andmælalaust ti! 2. umræð'u
og visað til fjárhagsnefndár, en
frv„ um skerðing á teJquskatts-
viðaukanum var felt með jöfnum
atkvæðum.
Landhelsisoæzla á InnaMerð-
iiffl Faxafióa.
Neðri delid alpingis sampykti
í gær til fullnnstu pingsálykitun
um aukna landhelgisgæzlu váð
inmanverðan Faxaflóa, samkvæmt
tillögu peirri, er Héðinin Valdi-
marsson og Sigurjón Á. Ólafsson
fluttu. — ViðbötartiIIögur voru
einmfg sampyktar um aukna lamd-
helgisgæzlu á sunmaniverðum
Breiðafirði og sérstaka gæzlu á
svæðinu frá Hombjargi að
Straumnesi við Patreksfjörð (frá
Hákoni), og á Húnaflóa (frá
Hannesi). Gæzlubátur hefir verið
að starfi fyrir Vestfjörðumnú síð-
ari árin. Voru ýmsir fylgjemdur
málsinis eldki grumlausir um, að
viðbótartiHögurnar gætu orðið
aðaltillögunmi að falli, pví að við-
bæfurnar mymdu pá e. t. v. pykja
of umfanigsmiltlar, og greiddu
snmir peirra, sem láta sér yfir-
leitt ant um lamdhielgisgæzlu, pvi
atkvæði gegn peim, eimgöngu af
peirri ástæðu. Sigurjón lagði á-
herzlu á, að gæzluháturinm, sem
verða á á inmanverðum Faxafló/a,
getur ekki haft fleiri staði til
yfirsóknar, — svo sem að verja
Breiðafjárðarmáð —■, svo að starf
hans komi að tilætluðum miotum.
Hákon kvað pað og ekki vera
sína tilætlum, að sami báfurimn
befði gæzluna á peim slóðum.
Verður að væntá pess, að1 ríkis-
stjórnim taki pær bendingar full-
komlega til greina og setji sér-
stakan gæzlubát til að amniast
landhelgisgæzluma á imnanverðum
Faxaflóa, eins og brýna nauðsyn
ber til.
Khöfn, FB., 3. apr£L
Bairdagar í Kína.
Frá Sbanghai er símað til Rit-
zau-fréttastoftunnar: Tilkyut hefir
verið opinberlega, að her stj órn-
arinnar í Nanking hafi tekið her-
skildi borgina Hangchbw, sem er
tuttu,gu mflur enskar frá Hanfeow
Framsófen herliðs Nankingstjórn-
arinnar heldur áfra.m.
Frá London er símað: Blaðið
Daily Telegraph hefir fengið
sfeeyti ifrá Shanghai pess efniis, að
ákafir bardagar séu háðix við
Yangtzefljótið ,á rríilli hexs Nan-
kingstjórnarinnar og Hankowhers-
ins. Öll verzlun í Yangtzedalmum:
er lömuð. Nanking-stjórnin býst
við pví, að Feng Yuh-siang rnuni
taka Hankow herskildi innian
hálfs mánaðar,.
Framleiðsla tilbúíns áburðar eykst
í Noregi.
Frá New York City er símað:
Hvirfilbylúr hefir gert mikiö tjón
í ríkjunium Minnesota, Iowa og
Wisconsin. Eigna'tjónið nemur all-
mörgum inDljóuuni dollara. Ellefu
menn hafa faxist.
Tjón af hvirfilbyljum.
Frá Osló er símað: Stækkun
verksmiðja Norsfe Hydros við
Rjukan verður fullgerð í pessium
mánuöi. Framleiðsla tilbúins á-
burðar verður pá aukin að mikl-
um mun. Framleiðslan er nú eitt
hundrað og áttatíu púsund sma-
lestir árlega, en á að verða fjögur.
hundruð og fimtíu púsund smá-
lestir árlega. Hinar nýju bygg-
ingar félagsins við Rjukan hafa
feostað rúmlega sjötíu milljónir
kxóna.
Enga sýniardýrö#!
Á alpingi er komið fram frum-
varp til nýrra myntlaga. Tilganig-
uxinin með pví er sá að gera
vexð íslenzku krónunnar eins og
pað er nú að frambúðárgildi ís-
lenzkra peninga.
Það hefir meira gildi fyrir al-
pýðustétt íslendimga, hvert er
gildi íslenzkra peninga, pött fast
sé og óxaskanílegt, etn flesta grun-
ar, svo að ekki er úr vegii, áðj
af tilefiri pessa nýmælis séu rifj-
uð upp meginatriði peningagildis-
málsins frá sjónarmiði alpýðu-
stéttarinnar, svo ,að henni veröi
Ijóst, hvert verk verði með lög-
festingu pessa nýmæliis unnið, ef
úr pví verður, hver orsök pess
og afléiðing og hviort rás við-
burðanna mætti ekki veita í
h-eppilegra farveg en stungið hefir
verið upp á enn pá.
B ölvun auðvald s styrjaldarimniar
miklu 1914—1918 gekk a-ftur hér
úti í hinu afskekt-a a'uðvaldshorni
-okkar í síhækkandi verðlagi á
útlendum nauðsynj-av-öxum, síða-n
á innlendri v-öru og loks á vinnu
starfsfólksins. Þ-etta, að feaup-
hækkanirnar urðu síðastar á ferð-
inini, hafði p,að í f-ör með sér, að-
eignastéttin í landinu rakaði sam-
an fé, sem átt hefði að renna til
v-erkafólksins svo sem kauphækk-
un í samxæmi við v-erðhækkun
framleiðslunnar. Sv-o, p-egar ó-
ráðsía gróðaburgeisanna -leiddi
yiðskiftakreppu yfir pjóðina eft-
ir stríðið, stirðnaði veröhækkunin
í lággengi íslenzkra peninga. Á
pessu tímabili hafði alpífcmstétt-
in, kauppegar og einyrkjar, kip-
aTí stórfé l vasa burgeisasléffar-
imar, ,,eigenda“ framleiðslutækjr
anna.
Rétta aðferðin við pað að rekjia
pessa óáran ofan af pjóðinni
befði verið sú að pvinga fram
verðhækku-n á islenzku krónunini
smátt og simiátt á viðlíka tímar
bi-li og hún hafði, sígið y®r, svlo
að útlend vara hefði lækkað -og
samhliða innlend framLeiðsIuvara,
og kaupgjaldslækkun hefði pá
komið á eftiT af sjálfu sér. Hefði
>á gmgi&gróði burgeismna
skilad sér aftur til alpýdumar,
sern hann var s-oginm út úr, —
undan blóðugum nöglum starís-
han-danna-
Sv-o er að sjá, sem forsjónin,
sem Islendingum veitir santnarv
lega ekki af að hafa dálitla stundí
emn pá, hafi viljað léiða pjóðina.
pessa braut út úr ógöngunum,
pví að árið 1924 ranin upp ein-
dæm-a góðeeri fyrir „pessa pjóð“,
sem hafði pau áhrif, að íslenzkl
fcróna hækfcaði úr minna en helm-
ittgi upp í fjóTa fimtu hluta af
lögmæltu gildi sífflu o-g hefði náð
fullu gildi, 'ef hiínn útváldi fon-
maður auðvaldsims á pj-óðarfleyt-
Unni íslenzku, Jón Þorláksson,
hefði ekki með seðilaflóð-i sk-olaðt
pví, sem eftix var órunnið til al-
pýðunnar aftur af tapi hennar,
í vasa burgeisanna og auövalds-
stéttin síöan stífíað fyrir strauim-
ánn -með g-engisnefind og pví Iík»
um kekkjum.
■ Síðan hefir islenzkri krónu verið
haldið niðri irneð valdi prátt fyriú
andmæli alira, sem væri haguri
í hækkun hemnax, en hvort sem
mönmum líkar pað betur eða ver,
pá skyldu allir muna, að pem-
ingarnir, sem Jón Þorláksson og
fylgi-páfagaukar hian-s kalla nú
„kotung'skrónu", eru a.Umr, sen%
'sedlaflóð Jóns Þoriúkssonar ár-
ÍT) 1924 hefif borio fram.
Það er nú varla líkl-egt, að því
verði komið til leiöar fyrir íhalds-
öflunuiln í „pessu landi“ eftíx
svona langa stöðvun á eðlilfigxf
rás viðburðanna, sem átt hefðl
lað leiða af góðærinu' 1924, að
íslenzkri krónu vérði komið aftu®
í upphaflegt gildi, og er pví trú-
Íegt,. að horfið verði að pví að
bxeyta myntlö(gumum, m-eð pví áð
ólögákveðið peninga-gildi er ber»
sýnilega mjög varasamt. En hitti
er engu síður-varasamt að breytai
mynitlöguinum í pað horf að lög-
festa núverandi gildi ísl-enzkrar
krónu se-m myntfót fyrir ísland,
pví að pað er sama sem að lög-
leida, tU fmmbúdar dýrfíd, sýnd-
árdýrtíð, í landinu. Með pví værl
fest það verðlag o-g kauplag,
sem nú er, og sultarsónninn una
dýrt vöruv-erð og hátt kaup-
gjald myndi aldrei hætta-
„Mundus vult decipi —,.“ Þaðer
nú einu sinnii svo, að öll -tímf-
anleg gildi eru viðmiðuð, og pað
má mikla svo lítilfjiörlégusttj
hluti, að himim djörfustu vaxi í
augum. Þess vegna yill fólkið
blekkjast, — minka sér hlutina,
svo að áræðið vaxi. Af peirri -á-
stæðu eru litlir peningar v'.iösjár-
v-erðir. Þeir hafa í f-ör. með .sér
háar tölur, iog með pví að >menn
meta ekki peniingaleg íræði nú
á dögum með pví að véga til-
kostnaðinn í guHh-augum eða
smjörbelgjum, heldur með pví að
reikna með tölugildum-, pá er auð»
sætt, að háar tölur lítiila peninga
hljóta að vaxa mönnuim í augum,
en lágar t-ölur stórra peninga
auka fólki áræði að sama skaph