Morgunblaðið - 22.03.1941, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 22. mars 1941.
<
Sr. Pjetur Helgi Hjðlmarsson
(rá Grenjaðastað
Alwinnulíf og sljórn-
inál I Færeyjum
ar er hetja hnigin í valinn.
í latínuskólann kom hann
vorið 1887, tvítugur að aldri,
rammur að afli, íþróttmaður góð-
ur og glæsilegur ásýndum, svo
aem hann átti kyn til í báðár ætt-
ir, Beykjahlíðar- og Skútustaða-
settir. Á meðal vor, hinna yngri
<og óþroskaðri bekkjarbræðra sinna
varð hann þá þegar hctjan. sem
fáir stóðust fyrir, ef á oss var
leitað.
Þegar lengra út i lífið kom og
hann tók til starfa sem prestur,
hóndi' og fyrirliði í sveitarmálum,
varð hann líka hetjan, sem ekki
sneiddi hjá erfiðleikunum. Hann
ijet sjaldan illviðri eða ófærð
hamla sjer frá að gegna skyldu-
verkum sínura, rneðau hann var
heill heilsu, og hikaði ekki við að
fylgja sannfæringu sinni um það,
sem hann taldi sanngjarnt og
rjett, þótt við andstöðu væri' að
■etja. Hann sat Grenjaðarstað með
dugnaði og myndarskap, og var
'þó vandi að setjast þar í sæti
Benedikts prófasts Kristjánsson-
ar, og mikið bætti hann þá jörð
með áveitu úr Laxá yfir tún og
engjar, svo heyfengur óx þar að
miklum mun.
Þegar heilsunni hnignaði og
sorgir og andstreymi sóttu hann
heim, var hann enn sama hetjan,
það duldi'st engum, sem sá hann
síðustu missirin, er hann lifði, og
hann var að berjast við ellina ná
lega á hnjánum. En þegar hetjan
var fallin, var samt enn að sjá
gleðiglampa á ásjónunní, eins og
hann hefði, með Guðs hjálp, unn-
3ð síðustu glímuna, þó hann vrði
að kasta slitna kuflínum.
Síra Helgi var þó eigi aðeins
fimleikamaður og fullhugi, heldur
líka prúðmenni og valmenni. Sem
góður drengur, trúr og áreiðan-
legur, ávann hann sjer hylli kenn-
ara sinna og skólabræðra. Sem
skyldurækinn prestur, ráðhollur
og hjálpsamur fjelagsmaður, naut
hann virðingar og vinsælda hjá
söfnuðum sínum, og það varð
mörgum hughægra, þegar að syrti.
ef hann var í fararbroddi. sam-
ferðamönnum hans á lífsleiðinni
fanst eins og oss, sem með honum
vorum á skólaferðunum, að öllu
væri óhætt, ef á undan sæi á
breiðu herðarnar hans.
Hann var líka hetja í kenni-
mannsstarfi sínu, ekki þó vegna
mælsku eða orðgnóttar, heldur af
því, að hann trúði og þessvegna
talaði hann.
Heimilisfaðir var hann hinn
besti, ástríkur eiginmaður og um-
hyggjusamur faðir fósturbarna
sinna. Kona hans, frú María Elísa-
het Jónsdóttir, átti líka sinn
mikla og góða þátt í því, að gera
heimili þeirra ánægjulegt og að-
laðandi. Hún var og er listhneigð
gáfukona, sem skemti oft fólki
sínu og gestum með söng og hljóð
færaslætti. En síra Helgi naut og
annars hörpuhljóms, einkum er
leið á æfidaginn. Eins og Heimir
sló hörpu sína forðum, til þess að
breiða yfir grát barnsins, sem
hann vildi bjarga, sló minn gamli,
látni vinur
'ó
„trúartóninn, líftón allra lýða,
þá lýsir stjarna, hverri sólu skærri
á meðan nóttin nöpur er að líða“.
Og nú er hún horfin, hetjan
með barnshjartað.
Ásmundur Gíslason.
Aðalfundur
i „AngliaM
jG^ jelagið Anglia helt aðal-
fund sinn í fyrrakvöld
við mikið fjölmenni. Forseti
fjelagsins, síra Friðrik Hall-
grímsson, setti fundinn og
skýrði frá störfum fjelagsins á
liðnu starfsári, eða síðan 15.
febrúar 1940, er síðasti aðal-
fundur var haldinn. Hefir fje-
lagið starfað af miklu fjöri og
haldið marga og skemtilega
fundi. Var stjórninni þökkuð
starfsemin og hún endurkosin
í einu hljóði.
Því næst flutti Geir G.
Zoéga vegamálastjóri fróðlegt
og skemtilegt erindi um ferða-
lag til óbygða Suðurlands og
sýndi í lok þess nokkrar af-
burða fallegar skuggamyndir.
Var gerður góður rómur að er-
indi vegamálastjóra.
Eins og skýrsla stjórnarinnar
bar með sjer, hefir verið mikið
fjör í fjelagslífinu á liðnu
starfsári. Fjelagar voru 277, og
hefir fundarsókn verið með af-
brigðum góð, oftast um 2—300
manns á fundi, stundum fleiri.
Alls voru haldnir sex fjelags-
fundir, en auk þeirra ein dans-
veisla (í samvinnu við ,,Alli-
ance Frangaise11) og tvö spila-
kvöld. Að meðtöldum þessum
aðalfundi hafa því verið haldin
10 samkvæmi og viðstaddir
verið alls um 2500 manns, eða
að meðaltali 250 manns í
hverju.
Stjórn fjelagsins skipa: Mr.
C. Howard Smith, sendiherra,
heiðursforseti, síra Friðrik
Hallgrímsson, forseti, Sig. B.
Sigurðsson, konsúll, varafor-
seti, Mr. F. M. Shepherd, aðal-
konsúll, formaður stjórnar-
nefndar, Mr. John Lindsay,
kaupm. gjaldkeri og ritari og
meðstjórnendur: Daníel Gísla-
son, verslunarmaður, Mr. How-
ard Little, kennari, Einar Pjet-
ursson, stórkaupm. og Mr. Cyril
Jackson, sendikennari.
FRAMH. AF ÞRIÐJTJ SÍÐU.
nauðsynlega aðflutninga og
veitti ábyrgð á 100.000 dollara
láni í Ameríku.
Þann 12. apríl s. 1. gengu
breskir hermenn á land í Þórs-
höfn og Færeyjar voru her-
numdar. Lögþingið bar fram
mótmæli gegn hernáminu. Síð-
an gerði Lögþingið fyrirspurn
um það til Breta, hvaða afstöðu
þeir tækju til Færeyja, nú er
Þjóðverjar hefðu hernumið
Danmörku. Við fengum ekki
svar um það strax. Var fyrir-
spurn okkar símuð til London.
Er svarið kom, var það á þá
leið, að Bretar vildu kaupa alt
það sem við hefðum að selja og
, selja okkur alt sem við þyrft-
um á að halda.
Þá reis upp spurningin um
það, hvers virði peningarnir
væru. Margir álitu, að danska
krónan yrði þá og þegar einsk-
is virði. Voru margir kaup-
menn að því komnir að hætta
viðskiftum, því þeir vildu ekki
taka við peningum fyrir vörur
sínar.
Þá komu boð frá Englandi
þess efnis, að Bretar ábyrgðust
að gengið á þeim peningum,
sem voru í umferð í Færeyjum,
sem álitið var að væri rúmlega
2 milj. króna, skyldi gamsvara
22 kr. í sterlingspundi.
Er hjer var komið sögu, vildu
sumir þingmenn Lögþingsins,
að við tækjum öll mál í okkar
hendur, löggjöf og alt saman.
Aðrir voru því mótfallnir, og
þeir fengu byr, eftir að Bretar
höfðu viðurkent það umboð,
sem amtmaður og Lögþing
hafði fengið frá dönsku
stjórninni um vald til að gera
lögformlegar ráðstafanir til
bráðabirgða, meðan sambands-
laust yrði við Danmörku.
Við, sem erum á þeirri skoð-
un, að rjett sje að fara þessa
leið, viljum ekki breyta neinum
lögum, nema nauðsyn beri til.
Hinir vilja að við Færeyingar
samþykkjum nýja stjórnarskrá.
Fyrsta missiri ófriðarins
gerðust litlar breytingar í fisk-
veiðum okkar frá því, sem áð-
ur hafði verið. í fyrrasumar
fóru mörg skip okkar til Græn-
lands, eins og venja hafði ver-
ið. En er fram á haustið kom
1940 var það sýnilegt, að við
urðum að leggja megináherslu
á ísfisksölu til Englands. Og þá
kom það vandamál, hvemig við
ættum að sjá sjómönnum okk-
ar fyrir atvinnu, sem nú mistu
skiprúm á fiskflutningaskipun-
um, Á kútterunum eru venju-
lega 20—25 menn, á skonnort-
um 30 við veiðar. Þegar skipin
eru í flutningum, þarf ekki
meira en þriðjung af þeim
mannfjolda. Og það var m. a.
með tilliti til þessa, sem Lög-
þingið sendi samninganefndina
hingað til íslands.
Það, sem fyrir okkur vakti
var, að landar okkar kæmust
sem flestir hingað til lands í
sumar, stunduðu hjer veiðar á
trillubátum og veiddu í færeysk
og íslensk flutningaskip.
Er hingað kom, fengum við
hinar bestu undirtektir. Ríkis-
stjórnin skildi vandræði okkar
og eins nefnd sú, sem falið var
að semja við okkur hjer. Að
samningunum loknum fórum
við svo hringferð um landið til
þess að athuga hvar hinir fær-
eysku bátar gætu komið sjer
fyrir í sumar, einkum á Norð-
urlandi, því þar eru Færeying-
ar ókunnugir. Hvar sem við
komum, fengum við hinar
bestu viðtökur.
Við höfum enga samninga
gert við menn hjer, fyrir báta-
útgerðarmenn okkar. Erindi
okkar í verstöðvarnar var aðal-
lega að kynnast þar fólki og
staðháttum, svo við gætum orð-
ið milligöngumenn við væntan-
lega samninga.
Að endingu bað Rasmus-
sen Morgunblaðið að flytja öll-
um þeim er hann hafði kynst
hjer og haft viðskifti við sinar
bestu þakkir, og þá einkum rík-
isstjórninni, samninganefndinni
íslensku og danska sendiráðinu
hjer í Reykjavík, svo og ótal
mörgum, er þeir nefndarmenn
höfðu haft sambánd við víðs-
vegar í verstöðvum landsins.
Hann kvaðst 'harma það mjög,
hve Færeyingar hefðu lítil
kynni af íslandi, og hve lítil
viðskifti hefðu á undanförnum
árum verið milli Færeyinga og
Sslendinga. Ýmsar iðnaðarvör-
ur sá hann t. d. hjer íslenskar,
er hann taldi (að markaður gæti'
orðið fyrir í Færeyjum í fram-
tíðinni.
Barátta á hafinu...
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU.
honum, reynast trúir synir og dæt-
ur ættjarðar vorrar, er vjer heyr-
um brimgnýinn í bylgjum hafsins
og háreystið í þjóðunum?
Viljum vjer þá vera í ljóssins
fylking? Viljum vjer á þessum
baráttu- og stríðstímum ganga til
sigurgjafarinnar, eins og hinir
drenglunduðu íslendingar, sem á
alvarlegum tímamótum þjóðarinn-
ar helguðu sig Guði, og gengu til
sigurgjafar fyrir augliti hans, eins
og sagt er frá, er kristin trú festi
rætur í hugum manna á helgum
stað þessa lands.
Gefumst Guði, og hiðjum:
Hlífi þjer, ættjörð, Guð, í sinni
mildi.
★
Blessaðir í nafni Drottins sjeu
ástvinir liinna látnu sjómanna.
Segjum með trii og trausti:
f hendi Guðs er hvér ein tíð,
í hendi Guðs er alt vort stríð.
Hið minsta happ, hið mesta fár,
hið mikla djúp, hið litla tár.
Blessúð minning er tengd við
hverf nafn.
Þriðja og síðasta kynnikvöld
Guðspekifjelags íslands verður
annað kvöld. Koma þar fram 3
ræðumenn og tala um „meistar-
ana“, um striðið í ljósi Guðspek-
innar og um áhættu efnishyggj-
unnar. Hljómlist á undan og eft-
ir erindunum.
Minningarorð um
Ólöfu Ólafsdóttur
Idag verður jarðsungin hjer i
Reykjavík Ólöf Ólafsdóttir
frá Efri-Brúnavöllum á Skeiðum.
Ólöf var fædd 2. apríl 1862 að
Langholtskoti í Hrunamanna-
hreppi, og þar ólst hún upp og
vann síðan eftir að hún varð full-
vaxta, bæði á heimili foreldra
sinna og í vinnumensku hjá
vandalausum, uns h\in giftist eft-
irlifandi manni sínum, Þorgeiri
Árnasvni frá Löngumýri á Skeið-
um. Reistu þau fyrst bú að Löngu-
mýri og bjuggu í sömu sveitinni
allan sinn búskap, eða 36 ár,
lengst af á Efri-Brúnavöllum.
Þau eignuðust eina dóttur, Guð-
rúnu að nafni, er jafnan hefir
verið með foreldrum sínum.
Þeim Ólöfu og Þorgeiri búnað-
ist vel, því að hæði voru þau dug-
leg og ráðdeildarsöm. Urðu þau
því brátt fremur veitandi en þurf-
andi, og naut margur þar góðs af.
Skyldmennum sínum reyndist Ólöf
hinn mesti bjargvættur. Ó1 hún
meðal annars upp son systurdótt-
ur sinnar og reyndist honum sem
móðir. Annar piltur vandalaus.
ólst einnig upp hjá þeim hjónum,
og gekk Ólöf honum í móðurstað,
og jafnan har hún hag þéssara
fóstursona sinna fyrir hrjósti til
dauðadags, eins og væru þeir
hennar eigin hörn. Tvö aldurhnig-
in systkini hennar áttu skjól hjá
henni í ellinni. Yfirleitt var Ólöf
mjög hjálpfús og raungóð kona,
hæði við skylda og vandalausa og
gerði mörgum gott. Er mjer, sem
þetta rita, vel kunnugt um, að
hún skar aldrei við neglur, það
sem hún ljet öðrum í tje. Munu
því margir minnast hennar nú
með þakklæti, hæði skyldir og-
vandalausir.
Ólöf var mjög nærgætin við
sjúka og náttúruð fyrir hjúkrun-
arstörf, þótt ólærð væri, og þótti
gott að leita til hennar í þeim
efnum. Þætti mjer trúlegt, að hún
hefði lagt hjúkrunarstörf fyrir
sig, ef hún hefði átt þess kost að
nema til þess í æsku.
Ólöf heitin var greind kona,
minnug og hókhneigð og las tals-
vert mikið. Henni þótti mjög
gaman að kveðskap, einkum al-
þýðukveðskap, og var sjálf hag-
mælt. í trúarskoðunum var hún
frjálslynd og leitandi og hafði
mikið yndi af að lesa og ræða um
andleg mál og fylgdist vel með
umræðum um þau í ræðu og ritú
Fyrir nokkrum árum brugðu
þau hjón búi og fluttust hingað
til Reykjavíkur, ásamt dóttur
sinni, og hafa átt hjer heimili síð-
ustu árin. Ólöf var þá orðin þrot-
in að heilsu, enda aldurhnigin
nokkuð. Hún andaðist aðfaranótt
10 .þ. m. eftir stutta, en nokkúð
strancra sjúkdómslegu.
Bléssúð sje minning hennar.
M. J.
Leiksýning. Á sunnudaginn var
hafði leikflokkur St. Framtíðin
frumsýningu á gamanleik, sem
hann hráðfyndinn frá upphafi til
heitir „Húsið við þjóðegvinn". Er
enda og var stöðugur hlátur í
húsihu alaln tímann. Fjöldi fólks
varð frá að hverfa þá, svo að nú
er í ráði að sýna leikinn aftur á
morgun. ,