Alþýðublaðið - 09.04.1929, Blaðsíða 2

B
ALI»f©tIBLAÐI»
: AX.»>Ý©ÚBLJLÐie [
< .temur út á hverjum virkum degi. [
; Ugrelðsla i Alpýðuhúsinu við |
; Hverlisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. [
Í ttl kl. 7 síðd. i
i Siiffifstofa á sama stað opin kl. f
®*/t—10Vi áíd. og kl. 8-9 síðd. [
■ Simar: 988 (afgreiðsian) og 2394 jj
! (skrifstofan). [
; VerQlag': Áskriftarverð kr. 1,50 á t
: mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15 [
; hver mm. eindálka. [
: Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan [
; (í sama húsi, simi 1294). I
Alþingi.
Weð»pi deild.
Ábúð jarða.
Milliíjixigajnefndin i landbúnaö-
armálum hefir samið frumv. tij
ábú'&wlcbga og flytja peir Jömnd-
ur o" Bernharð pað. Var pað rætt
lengi dags í gær, en 1. umræðu
ekki 3pkið.
í fiv. er svO' ákvcðið, að jarðir
skuli að eins leigðar tíl lífetiðar-
ábúðar, og haldi ekkja ábúanda
ábúðarrétti manos síns, jafnt fyr-
ir pað, pó að hún giftist aftur,
ef hún hefix aðskiiiinn fjárhag.
[Hví á að setja pað skiilyrði?]
Þær undantekningar eru pó gerð-
ar á peirri reglu, að landeigandt
geti tekið jörð úr ábúð handa
sjálfum sér, barni s;nu eða fóst-
urharni, sem fær jörðina til elgn-
ar og ábúðar, ef sá réttur er á-
skilinn í byggingaTbréíi og ábúð
er sagt upp með árs fyrirvara.
Hins vegar hafi leiguliði fyrirgert.
ábúðarréttí sínum, ef jarðeigandi
býiðux honum kaup á henni við
fasteignamatsverði, 5 ára graiðslu-
fresti og bankavöxtum, en hann
vill ekki, kaupa. — Jarðeigandi
ieggi jafnan til hús á i/feigujörö.
bæði bæjaxhús og fénaðarhús, og
fiaJdi peim í góðu standi að dómi
úttektarmanna, en peir skulu yfix-
Mta húsin á 5 ára fresti. Um
fardagaleytið næsta ár eftir að
Jögin ganga í gildi á að fara fxam
úttekt á öS'lum leigujörðum á
landinu. SérstakJega skuli athuga
jarðarhúsin vandlega, og séu pau
hrörleg og illa á sig komin, skal
landeigandi skyidur að byggja
pau upp. Hús leigujarðar „skulu
vera að tilhögun. og ásigkomæ
lagi eins og gerist í peirrd Sveit
I bezta meðaíllagi, að áli.ti læknis
og hreppstjóra.“ — Eigi sé leigu-
Mði skyldur að taka við innstceðu-
kúgildi á jiörð, en ef um pau er
samið, skal leigan eftir pau vera
6«/o af vexði peirra eftir verð-
iagsskrá. I greinargerðinni segir.
að sum siðustu ár hafi gjald af
kú'gildum komist upp undir 20»/o
vexti auk ábyrgðar leigutaka á
fénaðinum og viðhaldi hans. —
JaTðeigandi, sem ekki getur kamjð
|örð sinni í áhúð, skal skyldur að
bjóða sveitarstjórn hana til ráð-
sttöfunar, élla greiði hann öll lög-
boðin gjöld af henni, pótt hún
byggist ekki.
Þótt réttur leiguliða sé miklu
betur tryggður samkvæmt frumv,
'pessu, heldur en hann er nú, er
pó á pví stór misfella, sem kemur
í bág við pá stefnu frv. að;
þioma í veg fyrir jarðahrask. Það
er ákvæði pess efnis, að hækka
megi jarðarafgjald samkvæmt
mati, ef bættar samgöngur eða
annað happ, sem jarðeiganda er
ekki að pakka, eykur verðgildi
hennar. Verður. pað atriði nánar
rakið síðar. — —
Þessi mál voru afgreidd:
Frv. um vita og sjómerki (rétít-
ara: kostnað við brottflutning
farartálma af siglingaleið) var
endursent efri deild, o'g frv. wm
lögreglustjóra á Akranesi afgreitt
tiil hennar. Frv. um einkasíma í
sveitum var vísað til 3. umræðu
og frv. um bæjarstjóxn í Hafnar-
ffirði (komjð frá e. d.) til 2. umit
og álisherjarnefndar.
Efrl deild.
Deildin afgreiddi tii neðri deild-
ar frv„ Jóns Baldv. og Erlings um
fiorkaupsrétt kaupstaða og kaup-
túna á hafnarmannvirkjum o. fl.
Mestallur fundurinn fór í pað
að ræða raforkuveitufrv.. íhailds-
manna. Þykir flestum öðrum en
peim sjálfum, að undirbúningur
pess sé ekki betri en verkfræð-
ingarannsóknin á Skeiðaáveitunni
Leggur pví meiri hluti fjárhags-
nefndar til, að pví verði vísað til
stjórnarinnar tíl nauðsynlegs und-
irbúnings. Er hér um að ræða
fyrirtæki, sem kostar marga
tugi miiljóna, og dugir pá flaustr-
ið illa. Jónas Kristjánsson reyndi
að vera skáldlegur og jafnaði
flutningsmönnunum (Jóni Þorl.,
Ingibjörgu og sjálfum sér) við
frelsisengla og æfintýrahetjur,
sem deystu fangið fólk úr triölla
höndum. Glettist Jón Baldv. að
imaMegleikum að peirri samlík-
ingu. — 2. umr. lauk ekki, og
verður pví ekki nánar frá málinu
sagt í dag.
Anslsfssllass
gegn
Hljómsvcit Reykjavíkur.
Svar við „Athugasemd“ Árna
Péturssonar.
1 Alpýðublaölnu 5. p. m. gerir
Árni Pétursson pá „athugaisemd“
við tilvitnun í greín mína í Al-
phl. 3. s. m,, að hann leggi pann
skilning í pessa tilvitnun, að ég
væni hann pess, að hann hafi gef-
ið falsvottorð. Nú vil ég leyfa
mér að lýsa yfir pví, að í pessari
tílvitnun er að eins lýst stað-
r-eyndum, sem hann að nokkru
leyti staðfestir, en ég að öðru
leyti er reiðubúinn að færa sönn-
ur á, ef pess er óslcað. (Til ítar-
légri skýringar skal ég geta pess,
að vottorðshafi lagði pað fxam
sem ástæðu fyrir pví, að hann
færðist undan að uppfylla skuld-
bindingar sínar við Hljömsveit
Reykjavíkur, sem hann hafðí fúUl-
nægt til pess tima.) Hvort Árni
Pétursson óskar að túlka „skiln-
ing“ sinn fyrir „dómstólum lands1-
ins“, um pað verður hann að
eiga við sjáifan sig og sjúkling-
inn, sem vottorðið fékk.
Svar við „Athugasemdi11 Þórar-
ins Guðmundssonar.
Af tilefni „Athugasemdar“ Þór-
arins Guðmundssonar í Alpýðu-
blaðinu i gær vil ég benda hon-
um á, að pað er alment viður-
kend félagsmálasiðfræði, að fé-
lagsmál varða alla viðkomandi
félagsmenn, en eru ekki einka-
mál neins peirra. Auk pess em
menn og félög, sem starfa opin-
berlega, háð afskiftum ails al-
mennings. Ég hefi verið félagi
Þór. Guðmundssonar í Hijómsveit
Reykjavíkur og auk pess fyrir
tilmæli hans vegna stjórnar henm-
ar skuldbundið mig skriflega til
pátttökui í opinbem starfi hennar.
Tel ég mig hafa fullan rétt til
að deila á pá mienn, sem hafa
brugðist félagsskyldum s'num og
skuldbindingum og hlaupið úr
liði hennar og eins pá, ssm bera
fram sleggjudóma henni til
miska. — Þörarinn segist hafa
dvalið erlendis, pegar hijómsveit-
in hóf göngu sína. Þetta er óvar-
lega sagt otg alveg ósatt, pví að
pað er skjalfast, að Hljómsveit
Reykjavíkur var stofnuð á fundi
11. október 1925, að Þórarinn
Guðmundsson var á peim fundi
meðal annara kosinn í stjóm
hennar og að hann lék á fyrstu
hljómleikum hiennar. Á „efnis-
skxá“ 2. hljómleiks Hljómsveitar
Reykjavíkur (sunnudaginn 6. dez.
1925) er 2. liðurinn: „Joseph'
Haydn: Kvartett, Op. 64 nr. 5.“
Þennan lið léku (samkv. „efnis-
skránni“): „Þórarinn Guðniiuinds-
son, P. Rasmussen, Theodór
Árnason og Axel Wold.“ Um
pennan lieik segir E. Th. meðal
annars í „listdómi“ peim, sem ég
vitnaði til í grein minni í Alpbl.
3. p. m.: „Bar par mjög um of á
fyrstu fiðlu, — var líkara fiðiu-
sóló með undirleik, og varð pví
hin einfalda lifandi „polyfoni1*
Haydns gamla eigi svo rétthá,
sem skyldx.“ 1 „liistdómá" E. Th.
um fyrsta hljómleik Hljómsveitar-
innar (8. nóv. 1925) em langt
um harðorðari „aðflnslur“ en í
peim, sem ég hefi vitnað til. Dett-
ur mér í hug, er ég nú les pessa
„listdóma“, hversu kaldhæðið pað
var, er ,,Fálkinn“ birti hlið við
hlið myndir af aðal-próttmönnum
Hljómsveitarinnar, peim Sígfúsi
Einarssyni, Páli ísólfssyni, Þór-
arni Guðmundssyni og — Emiil
Thoroddsen. Væntanlega hefir
par ekki gætt álirifa Þ. G.?
— Hversu „ástandið er hörmulegt
innan sveitarinnar“ hefði Þórar-
inn getað heyrt á hljómleik peiirn,
er henni tókst að halda í fríkirkj-
unni fyrir skömmu við góðan
orðstí „allra sæmilega skyni bor-
inna manna hér í bæ“, annara en
peirra, sem Þ. G. vitnar til, práit
fyrir liðhlaup hans og félag®
hans. — pórarinn virðist jafls
skilningsgóður og frændi hane
um staðreyndirnar viðvíkjandS
læknisvottorðinu. Er honum mic
vegna frjálst að aðstoða frænda
sinn við túlkun „skiLningsinB“.
7. apríl 1929.
Tómas Albentsson.
Með ofanritaðri grein er deil-
unni um Hljóimsveit ReykjavtkiK'
lokið liér í blaðinu.
Rit&tf.
Frá aðalfnudi Kanpfélagf
fivammsfjarðar.
Otdráttur úr fundargerð aðal-
fundar Kaupfélags Hvammsfjiarð-
ar, sem Jialdinn var að Ásgarðf
25. pg 26. marz 1929.
FB„ 6. apríi.
... 10. Hafið var máls á nafjn-
breytingu peirri á verzlunarstaðn-
um Búðaxdal, er nýútkomin á-
ætlun e/s Esju ber með sér. Kouí
öllum fundarmönnum saman uml
að slíkar breytingar á gömium
og góðum nöfnum séu yfirleitt
óviðfeldnar, en sérstaMega sé
bxeytingin á Búdardal í Slcipa-
grnnd óhæfileg, bæði af pví aö
nafnið Búðardalur er frá Land-
námstíð, sbr. Laxdælasaga 13.
kap., bls. 23, og af pví að ött-
nefnið „Skipagrund“ er alls ekkí
ttil í Fjósalandi. Aftur á móti er
mönnum kuninugt um petta ör-
jnefni í Kamhsneslandi, utan Lax-
áróss. Að loknum umræðum var
borin upp og sampykt með öli-
um atkvæðum .svofeld tillaga:
„Fulltrúafundur Kaupfélags
Hvammsfjarðar 1929 skorar á rík-
isstjórnina að hlutast til um að
kauptúnið „Búðardalur“ í DaJia-
sýslu fái framvegis að lialda sín'Wi
xétta nafni, sem virðist í alla?
staði gott og gilt“
Réttan útdrátt staðfestir
Jón Þorieifssím
framkvæmdarstjóril.
Bandalag íslenzkra llsíamauna;
FB., 30. marz.
„Bandalag íslenzlíTa lista-
:manna“, sem stofnað var 6. sept
síðastliðinn, hefir nú tekið tsifi'l
starfa. Aldursráð (senat) banda-
Jagsins skipa skáldin: Einar IBene-
diktsson, Einax H. Kvaran, Ind-
riði Einarsson og Ms. Jón Sveins-
son. I stjóxn eru: Gunnar Gunn-
axsson,, Jón Iæifs og Guðmundur
Einarsson, en í varastjóm: Guð-
mundur Gíslason Hagalín, Páll ís-
ólfsson og Finnur Jónsson. Aðrir
svo nefndir „aðalfélagar“ banda-
lagsins eru: Annie Leifs, Ásgrhn-
ur Jónsson, Ásmundur Sveinsson,
Björgvin Guðmundsson, Brynjólf-
ur Þórðarson, Dóra Sigurðsson,
Eggext Laxdal, Eggert Stefánsson,
Emil Thoroddsen, Emile Walters,