Morgunblaðið - 04.04.1943, Blaðsíða 2

U o R G U N B L A Ð I Ð
Sunnudagur 4. apríl 1943.
BÚMland:
Barist við Oon-
etz og á Kubao-
svæðinu
London í gærkveldi.
regnir frá Rússlandi
herma í dag, að yfir-
leitt sje lítið barist þar yfir-
léitt, heist þó á Kubansvæðinu,
þar sem Rússar hafa unnið
n|»kkuð á, en einnig við Dotv
etz, |>ar sem Þjóðverjar gera
rhiaup.
Rússar hafa nú viðurkent
i'él! bæjarins Syevsk. nálægt
Kursk, sem Þjóðverjar tilkyntu
t'|rrir nokkru, að þeir hefðu
tékið. Þá haí'a ttússar yfirgef-
i?j bæinn Sumy, en hann er á
símu slóðum og Syevsk.
} Þjóðverjar tiikyntu í dag, að
þeir hefðu gert hörð áhlaup
fyrir sunnan Ilmenvatn. Segir
þar, að þeir hafi sótt fram
gegnum mýrar og fen, og yfir-
leitt við hin verstu skilyrði, en
hafi þö tekist að hrekjá Rússa
nokkuð afturbák, /og fellt fyr-
ir þeim um 1200 manns,
ttússar hafa nú gert upp
reikningana , yfir, vetrarsókn
múL og segir þar, að þeir hafi
í henni náð aftur á sitt vald
landsvæði, sem er þrisvar sinn
urti stærrá, en England óg Skot
land samanlagt. Einnig segja
tfeÁr tiú.' madhtjóni því," sem
þeír hafa valdið andstæðing-
unum. og 'einnlg frá hergagná-
þeirr'a. —- Reuter.
Bretar vinna á i Norður-Tunis
Annarsstaðar er litið
um að rera
Sandamenn geta gert
inntás bvar sem ur
Stokkhólmi í gærkveldi
LfMia^en hershöfðingi,
yiirnutðiir setuliðs Þjóð-
vcrja l Tjolíandi, sagði erlénd
um bírðaniönmim, sem fengvi
a.Ö fara vim víggirðingasvæði
Þjóðverja í Hollandi fyrir
nokkru, að innrás Bandamanna
væri möguleg hvar sem vera
skyldi á strönduro Evrópu, með
þeirri tækni, sem nú væri fyrir
hendi. *
Berlínarl'rjettaritari Aí'ton-
bladet, sem var 'xneð í þessari
föi*, skrifar í dag, að undirbún-
ingur Þjóðverja til innrásar-
varna í Hollandi, sje mjög mik
ill og oflugur hvarvetna. Ferð
blaðámannanna tðk fimm daga
og’ éáu’ þeir margt á þessari
férð. ínnrásaræfingar hafa
vérið haldnar allvíða um Hol-
land einkum við strendurnar.
tteuter.
Rommel repr að hindra sameiningu
BaidarlKlamauna og áttiwda hersins
l/mdon í gærkveldi. Binkaskeyti til Morgunbl; frá Reuter.
FYRSTI breski herinn hefir enn sótt nokkuð
fram nyrst í Tunis, en annars er ekki mikið
um að vera þar sem stendur- Þó eru nokkrir
bardagar háðir fyrir austan E1 Guettar, þar spnj ..Banda-
ríkjamenn reyna að sækja fram, til þess að sameinast átt-
unda hernum breska, sem býr sig nú tmdir ný átök. Er
vöm Þjóðverja þarna hin harðastíi, og verjast þeir að baki
mikilla jarðsprengjusvæða, og er,Rommel auðsjáanlega á-
kveðinn í því, aö hindra í lengstu lög sameiningu Banda-
ríkjamanna óg áttnnda hersins. , ......
FrjetUirituriim lær siiro.æt um það,;íuj Ronin\el og vyn .\rnún
mupj beita fiilri ó-rftu til þess að halda fjall$atöðvum þeino,, j-env
þeir hafa nú suður um endilangt landið. Hafa þeir víggirt öll
fjallaskörðín ramlega. og hafa staðið orustur um eitt slíkt, Fonduk-
skarðið. Hafa árásir bándamanna ekki borið þar neinn árangur
enn sem komið ev.
250 þús. franskra
verkamanna
í Þýskalandi
Skýrsia Lavals
London í gærkveldL
L.aval gaf stjórnarmeðlim-
um sínum skýrslu í dag
um viðskifti Frakka og Þjóð-
verja, og sagði þá meðal ann-
ars, að % miljónar franskra
verkamanna hefðu farið til
Þýskalands.
Ennfremur tilkynti Lavaí,
að allir franskir karlmenn til
70 ára aldurs yrðu skyldaðir
til þess að vinna að landbún-
aðarstörfum, ef með þyrfti.
Einnig hefir Laval ' tilkynt,
að tmgir Frakkar verði kall-
aðir í sveitir, sem vernda eiga
samgöngutæki í Frakklandi.
tteuter. / «■< <
BreytiDg á tíma
breska útvarpsins
tii Islands
Áttpodi herlnn breski hefir
nú mikinn viðbúnað undir
nýja sókn, og segja frjettarit-
arar, að þar verði mikið högg
greitt á sínum tíma. Meðal ann
arra sveita, sem í áttunda
hernum erum, er indvérskt
herfylki, 6. nýsjálenska her-
fylkið og breska 50. og 51.
herfvlkið.
EISENHOWER í
HEIMSÓKN.
Eisenhówer hershöfðingi
heimsótti áttunda herinn í gær
og hafði tal af Montgomery.
Hrósaði hann áttunda hernum
mjög eftir heimsóknína, bæði
útbúnaði hans óg þaráftu-
kjarki. Hann íjet einnig þá
skoðun síiia í ljósí, að frám-
undan yæru harðir bardagar.
og ihyndu möndulveldin leggja
allt kapp á að verjast, sém
icngst I Tujiis.
SLÆMT FLUGVEÐUR.
I gær og dag hefir verið
fremur vont flugveður í Tunis,
og ekki eins mikið um loft-
hernað og áður. Þó hafa ljett-
ar sprengjuflugvjelár banda-
manna gert árásir á flugvöll
möndulveldanna nærri Sfax,
og einnig á ýmsa staði á Sikil-
ey, þar á meðal Messina.
r
fá aðstðOu til
loftárása ð Japan
•■ jLond oro,, fc- gærkve 1 di.
ilkynt var frá bækistöðv-
n|;,p:..•! um ameríska flughers-
hersins í Chugking í dag að
Bandaríkjamenn hefðu nú að-
stöðu til þess að gera loftárás-
ir á borgir, í Japan.
Bækistöðvar þær, sem þetta
gera rnögujegfc, eru ;í Kiapgs!
fvlki, én flu^Íeiðin fil Japan er
rojög .Iöng þaðen/ eða 21.60 km.
til Toício pg 1/500 km. ti! Naga-
pá var tilkynt, að 0 japansk-
ar orustuflugvjelar hefðu í
gærkvefdi ráðist á bækistöðvar
þessar. Voru 7 þeirra skotnar
rijður. #
IVý|ar breytlniíar
á frðnskn
«t)«mlnni?
Londoþi /í gærkveldi.
Petain marskálkur mun
flytja útvarpsræðu á
morgun (sunnudag) og til-
kýnriá mikilvægar breytingar
á frönsku stjórnihni. Reuter.
Ný útgáfa af
r
Islendingasög-
um á dönsku
Vinsamleg ummæii
danska biaðsins
„Natíonaltidende"
Loftárásir á kaf-
bátastöðvar
Uniivergkur rófl-
hrrrM f KÓlÉk
London í gærkveldi.;
C* orsætisráðherra Ungverja’
* lands er kominn til Róma-!
borgar, að því er þýska frjetta-:
stofan segir. Var ennfremur
sagt, að hann myndi ræða við
Páfa. — Reuter.
I
Frá og með 4. apríl, verðurj
útvarpað á íslensku frá j
-.undúnum á sunnudögum kl.
L5.15, íslenskur tími. Útvarp-
ið verður á 24,8 metrum.
i
Kvennadeild Slys^yarnafjc'lags-!
ins heldur skemjbifuud fyrir fj6'!
lagskonur í Oddfellpwhusinu ann- j
að kvöld kl. 9 í tilefni af 15 ára'
afmæli sínu. Márgt verður þarj
til skerotunar, auk kaffidrykkju, j
og munu fjelagskonui' því eflaust
fjölmenna. , I
Ðreska flugmálaráðuneytið
tilkynti í' gær, að bresk-
ar sprengjuflugvjelar hefðu
í fýrrinótt ráðist á kafbáta-
stöðvar Þjóðverja í Lorient og
St. Nazaire í Frakklandi. —
Einnig voru lögð tundurdufl á
siglmgáíeiðum .óvinanna. Tvær
flugvjelar komu ekki aftur.
Engra þýskra flugvjela
varð vart yfir Bretlandi í fyrri
nótt, en í gærmorgun rjeðust
nokkrar slíkar á bæ einn í
Suður-Englandi. Var þar
manntjón, er sprengja kom á
loftvarnarbyrgi.
Næturvörður er í Revkjavíkur
Apóteki.
uid þykir kalt I
Banrfarfkiunum
PIÍILADELPHIA: — T/ndir
f y rirsög ni nn i ..fislendfngar
skjálfa af kúlda í Philadelp-
hiá“ birtir Pbiladejphiá Bullet-
in viðtal við nokkra íslenská
stúdenta, sem nú stiinda nám
þar. Útdrættir úr greimnni
fara hjer á eftir. Það er kald-
ara í Philadelphia, en á í«-
landi, segja ívar Daníelsson,
Kjartan Jónsson, Sigurður
Jónsson, Sigurður Ólafsson,
Sigurður Magnússon og Matt-
hías Ingibergsson. Þessir ungu
menn eru nú að ljúka námi
sínu í Philadelphia College of
Pharmacy and Science og una
sjer hið besta. Þeir komu hing-
að á skipum, sem voru i skipa-
lest og voru margar Vikur á
leiðinni. Fjórir þeirra komU í
september síðastliðnum og
tveir fyrir tveimur mánuðum,
en allir hafa þeir verið nógu
lengi til þess að mynda sjer
skoðanir um Bandaríkin og í-
búa þeirra.
Þeir eru undrandi yfir því
að verða ekki varir við neina
glæpamenn á ferli og finnst
munurinn á hinni raunveru-
legu Ameríku og Ameríku
kvikmyndanna mjög eftirtekG
arverður. Gestirnir eru frá 22
FRAMH Á SJÖUNDU SÍÐU
T danska blaðinu „National-
* tidende“, er út kom þann
5. ágúst 1942, birtist eftirfar-
andi grein um íslendingasögur
á dönsku; en nýlega er hafin
ný útgáfa af þeim í Danmörku:
„íslendingasögumar eru
fýfst ög fremst dýrmætur fjár-
sjóður íslensku þjóðarinnaf. én
þær eru einnig norramai'. stolt.
sameign allra þjóða, sem af
norrænum rótum eru runnar
Eins og persónurnar í sögunum
hugsuðu og framkvæmdu, þann
ig hugsuðu og t'ramkvæmdu
forfeður Norðmanna. Svla óg
Dana. Hiri sjerstæðu skilyrði
á íslándi veittu Islendmgum
að vísu sjerstæðan blæ. og
gert þá sjerkennilegri. eftir
því, séjn tímar hafa liðið Yraui
Én alstaðar, þar sem maður
les um samfundi Islendinga
og annara Nórðurlandabúa k
horí'num tímum, þá finnur mað-
ur, að þar hafa nákonmir
frændur hittst, — menn sero
töluðu gagnlíka tungu, sém
lutu spma lögraáli í stríði pg
friði, og sem höfðu sömu sjón
armið við lögmálum lífs og
dauð'a. Þessvegna er það, sem
íslendingasögur hafa svo
mikla þýðingu fyrir Norðurlönd
611, — þær fræða oss ekki ein-
ungis um Island og.Islendinga,
en h^fa auk þess að geyma
rika þætti af sögu vorrar eigin
skapgerða r og andlegu við
horfi. Þær eru í allra e;gin
legustu inerkingu orðsins, nor-
rænar, og því meir sem ntaður
kynnir fr.ler þær, því betur lifir
maður inn i hugsana <*g
tiif'Hnjngaheim', sem kemrr
roamú að hugsa og finaa til
eins og norrænum manni ber.
Það er því með mikilli gleði.
að maður verður þess var, að
„Det tredje Standpunkts For
lag“ hefir hafið nýja útgáfu a
hinu fræga verki, er N. M.
Petersen gaf Út: „Islændinger-
nes Færd hjemme og ude“. Ný-
lega er komið á markaðinn
fyrsta bindið, sem auk formála
eftir Bjarna M. Gíslason, hefir
inni að halda Egissögu Skalla-
grímssonar og Eyrbyggja-sögu.
N. M. Petersen (1791—1862)
var ekki aðeins heitur unnandi
fornsögu íslands, heldur og
söguhéimsins yfirleitt. Hann var
og á þeirri skoðun, að af þekk
ingu slíkra bókmenta mættí
þróast þjóðlegur þróttur og sið-
ferðileg viðreisn. En sjerstak-
leg»a var skoðun hans sú, að
fornbókmentir Norðurlanda
væru besti túlkur norrænna
hugsana, og að þýðing á
Heimskiringlu Snorra og Islend-
ingasögum væri góðverk í þágu
norrænnar samvinnu, — bæði
með þyí, að vjer kyntumst ís-
lendingum betur, og augu vor
FRAMT-1. Á SJÖTTTJ SÍÐU.