Morgunblaðið - 04.12.1943, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 4. desember 1943
Ufbreiðslufundur
iempiara í Hafnar-
firði
Frá frjettaritara vorum
í Hafnarfirði.
GÓÐTEMPLARAREGLAN
Rjer í Hafnarfirði ætlar að hafa
útbreiðslufund fyrir starfsemi
sína n.k. sunnudag. I tilefni af
því hefi jeg átt eftirfarandi við-
tal við þingtemplar Kristinn J.
Magnússon:
— Hvað geturðu sagt mjer
um starf Góðtemplarareglunn-
ar hjer?
— Það er nú víst fátt af
henni að segja nú. Okkur finst
deyfð í henní, en þar er þó síst
lakara starf í henni en öðrum
fjelagsskap. Það virðist alt fje-
lagslíf vera mjög dauft á þess-
um tímum. Annars eru stúk-
urnar tvær, Daníelsher nr. 4,
55 ára og Morgunstjarnan nr.
11, 58 ára; og má með sanni
segja, að starf þeirra hafi oft
verið með ágætum og þær
mörgu góðu til leiðar komið.
— Þið ætlið að hafa út-
breiðslufund, hefi jeg heyrt.
— Já, þingstúkan, en hún er
tengiliður á milli stúknanna,
gengst fyrir útbreiðslufundi nú
á sunnudaginn kemur. Fyrst
verður «ettur stigfundur kl.
■3% og veitt stigið. Kl. 4 byrjar
svo opinn fundur fyrir almenn-
ing, Þar flytur erindi herri Ind-
riði Indriðason frá Fjalli og hr.
leikfimiskennari Viggó Nathan
aelsson sýnir kvikmynd (hljóm
mynd). Vonum við, að fundur-
inn geti orðið bæði til fróðleiks
og skemtunar.
Annars er það með Regluna
eins og svo mörg þörf og nyt-
söm fjelög, að þau eiga erfitt
oppdráttar. Hún hefir boðað
bindindi í nær 60 ár, þjóðinni
til mikillar blessunar, en betur
má, ef duga skal og langt er
onn að lokamarkinu.
Þegar athugaðar eru þær
breytingar. .sem orðið hafa í
þjóðlífinu á síðustu árum, sjest
hvað nýtt hefir verið upp tek-
ið, en mörgu hinu eldra hafn-
að, sem lakara þótti. Þá er það
merkilegt, samhliða aukinni
mentun og menningu, að áfeng
inu skyldi ekki vera fyrir borð
kastað, sem fánýtum og skað-
legum hlut, sem alt of margir
hafa skaðast á.
Það eykur gildi hvers manns
að vera reglumaður, en áfeng-
ið hefir mörgum orðið fjötur
um fót. Og vel færí á því, nú
á 25 ára afmæli fullveldis ís-
lands, að æska þess vildi stíga
á stokk og strengja þess heit
að hafa Bakkus aldrei að föru-
naut á lífsleiðinni.
Ráðsiefnur í Ausíur-
löndum
CURTIN forsætisráðherra
Ástralíu og Mac Arthur hers-
höfðingi hafa setið á ráðstefnu,
sem sögð er mjög mikilvæg, og
mun þar að nokkri leyti vera
fjallað um ályktanir þær, sem
gerðar voru á Kairoráðstefn-
nnni. Sagði Curtin, að Ástralíu
menn myndu í engu bregðast.
Þá hefir Mountbatten lávarð
iir, sem nýkominn er af ráð-
stefnunni í Kairo, haldið fund
með herráði sínu.
Einstæður
„frjetta44-
lestur
FRJETTASTOFA Ríkisút-
i •
varpsins notaði síðari frjetta-
tímann í gærkvöldi til þess að
lesa upp brjef það, sem 14 und-
irskriftamanna höfðu sent
stjórnarskrárnefnd nú fyrir
skemstu. En í brjefi þessu er
farið hinum hörðustu orðum
um ákvörðun þá, sem Alþingi
hefir nú tekið í lýðveldismál-
inu og sem kunngerð var al-
þjóð á fullveldisdaginn. Er svo
djúpt tekið í árinni í brjefi
þessu, að fullyrt er, að ætlan
þingsins sje, að stofna lýðveldi
á íslandi ,,við þær aðstæður og
á þann hátt, sem misbýður
drengskapar- og sómatilfinn-
ingu þjóðarinnar“, og að Al-
þingi „neyði þjóðina til þess að
verða sundurlynda' um lausn
þessa stórmáls“. — Það er ekki
Alþingi eitt, sem þessir háu
herrar dæma svona hart. Rík-
isstjórnin á hjer sína hlutdeild,
því að hún hefir unnið með
þinginu í þessu máli.
En fyrst Ríkisútvarpið fann
hvöt hjá sjer til þess að birta
þetta einstæða plagg, og það
tveim dögum eftir að það til-
kynti alþjóð ákvarðanir Al-
þingis< í lýðveldismálinu, væri
vissulega ekki til of mikils
mælst, að útvarpið birti í heild
álit stjórnarskrárnefndar frá 7.
apríl s.l. og gleymi þá ekki nöfn
unum, sem undir álitinu standa
Þá kæmi greinilega í ljós,
hverjir það eru, sem „neyði
þjóðina til að vera sundurlynda
um lausn þessa stórmáls“.
Risaflugbáfurinn
Mars iekinn í notkun
RISAF.LUGBÁTURINN Mars
70 smálestir að stærð, hefir nú
farið reynsluför sína og verið
afhentur flugdeild Bandaríkja-
flotans. Vænghaf flugbáts þessa
er yfir 200 fet og knýja hann
4 hreyflar, hver 2,200 hestafla.
í Jlugbát þessum eru svefnklef-
ar fyrir 32 menn, en auk far-
þega getur hann tekið allt að
50 smálestir af vörum.
Á reynsluferð sinni var Mars
alls 32 klukkustundir, sam-
fleytt á flugi með 22 manna á-
höfn og flaug vegalengd, sem
svarar, að hann hafi farið frá
New York til Berlín. Flugbát-
urinn mun verða í förum fyrir
flota Bandaríkjanna.
— FRAKKAR REIÐIR
Framh. af bls. 1.
veldi. Sú umsögn Smuts, að
það þýði ekkert fyrir Frakka
að tala aðeins, er rjett, en
sannar aðeins vanþekkingu
hans á málefnum Frakka. Það:
er hart að hugsa sjer að til
sjeu menn, sem ekki vilja sjá,
að hið fjórða franska lýðveldi
er að fæðast hjer í Algiers,
og að þetta unga Frakkland
mun fylgja hinum stoltu
erfðavenjum feðranna' ‘.
Mjer var tjáð af hálfu
nefndarmanns eins úr þjóð-
frelsisnefndinni, að leyft. yröi,
í Algiers að birta ræðu Smutfj
í heild, og gætu ritstjórar
ráðið þeim athugasemdum,
er þeir gerðu við hana.
ISLENSK STÚLKA í
BRESKAFLUGHERNUM
UNG ÍSLENSK kona í ensk-
um flugmannsbúningi. Hún
vekur eftirtekt, bæði , hjer
heima og eins í Englandi. Jeg
hitti hana að máli á dögunum.
Hún var á förum til Englands.
Hún hafði verið hjer í fríi hjá
fólki sínu. Hún heitir Droplaug
og er dóttir Jóhanns Hafstein
Jóhannssonar, forstjóra Mann-
talsskrifstofunnar. Hún- giftist
enskum liðsforingja, majór Les-
lie R. Conney, er stjórnaði hjer
póstmálum Breta. Hún fór til
Englands fyrir 2Va ári.
— Hvernig stóð á því að þjer
fóruð í flugherinn, spyr jeg
hana.
— Konur í Englandi þurfa
að vinna, sem hafa aldur til
þess. Konur, sem eiga börn inn
an við þrettán ára aldur, þurfa
þó ekki að vinna nema part úr
deginum.
—•- Hver eru helstu störf
kvennanna?
— Þær'vinna við hlið karl-
manna í öllum greinum.
— Nema að því að skjóta úr
byssum?
—- Þær standa við byssurn-
ar eins og aðrir. Nýlega skaut
kvenmaður þýska flugvjel yfir
Englandi. Þær vinna í verk-
smiðjum, í skipasmíðastöðvum
og alstaðar.

Droplaug Jóhannsdóttir.
alveg' hissa hvað hjer er mikið
til af öllu.
— Öðruvísi í Englandi?
—• í Englandi er nóg til af
öllu, en ekki of mikið af neinu.
Mjer þótti skrítið að koma hjer
inn í búð og sjá pappír vafið
utanum það sem maður kaupir.
Þvílík eyðsla á pappír. í Eng-
landi eru menn sektaðir fyrir
að fleygja strætisvagnamiða.
Þar er ekki notaður umbúða-
pappír eins og hjer. Það er
óþarfi.
-•■ -m
— Hvernig líkar bresku her
mönnunum við ísland?
— Þeir tala yfirleitt vel um
dvöl sína hjer. Nema veðrátt-
una. Þeim þykir hjer vera nokk
uð stormasamt. En margt fólk
í Englandi heldur enn í dag að
hjer sjeu Eskimóar. Jeg hef
stundum lent í orðakasti við
fólk, sem þannig hugsar, og
spyr þá t. d. hvort því sýnist
jeg líta út eins og Eskimói.
— Hvenær heldur fólkið í
Englandi að styrjöldin verði
úti?
— Það eru misjafnar skoð- >
anir á því þar, eins og hjer,
Sumir halda að við sig'rum á
næsta ári-, en aðrir að það verði
ekki fyrri en snemmavá árinu
1945. En allir eru vissir um sig-
urinn. Og allir eru samtaka um
það, að vinna að sigrinum, kou
ur jafnt sem karlar. Þessi sam
hugur gerir manni svo gott og
glatt í geði, sagði frú Droplaug-
Conney, um leið og hún sveifl-
aði sjer í flugmanns yfirhöfn-
ina. Því nú gat hún ekki sagt
mjer meira frá Englandi. Hún
þurfti að kveðja fjölskyldu
sína og flýta sjer til skips, oi’
flutti hana áleiðis til skyldu-
starfanna fyrir breska heims-
veldið.
— Hvenær genguð þjer í flug
herinn breska?
— Jeg var fyrst 9 mánuði
í Englandi áður en jeg byrjaði
að vinna. Við áttum um tíma
heima í Bristol. Húsið oþkai
hrundi í loftárás. Við vorum í
tvær klukkustundir niðri í rúst
unum. Þegar við komúm upp
á götunar varð fyrir fótum
mjer sundurtætt barnslík. Þá
vildi maðurinn minn. að jeg
færi hingað heim. Jeg sagði
honum, að ef jeg fengi ekki að
vera kyr í Englandi og yrði að
fara til íslands, þá skyldi_ hann
ekki vonast eftir mjer aftur.
Svo varð jeg kyr.
— Hvar er maðurinn yðar?
— Hann er í 8. hernum á
Ítalíu. ’
— Heyrið þjer oft frá hon-
um?
—- Hann skrifar mjer altaT
annan hvern dag. Honum lfður
bærilega ennþá. Allir, sem eru
í her Montgomery, eru vissir
um að alt gangi vel. Maðúrimi
minn var í her hans í Afríku,
á Sikiley og nú á Ítalíu.
— Við hvað vinnið þjer í
flughernum?
— Jeg er í pósthúsi í London.
Til þess að komast þar að,
þurfti jeg að ganga undir próf.
Margir fjellu. Það var svo
þungt. En mjer fanst það
myndi verða óbærilegt fyrir
mig, ef þannig færi fyrir mjer.
einu íslensku konunni, sem hef
ir reynt að komast í flugher-
inn. Það tókst. Jeg er ánægð.
En maður þarf að vera við góða
heilsu. Á fætur kl. 6 á morgn-
ana. Svo marsjerum við til
morgunverðar. Svo fimleika-
æfingar. Svo byrjar vinnan kl.
8 og er til kl. 5.
— Var ekki gaman að koma
heim?
— Jú, vitaskuld. En jeg varð
Leikfjelag Hafnarfjarðar
„Ráðskona Bakkabræðra"
eftir Oskar Braaten —
Ráðskonan og Bakkabræður.
LEI IvFJ E LA 0 IIAFNAR-
FJARÐAR hafði frumsýningu
á leikrítí þessu síðastliðið
sunnudagskvöld, fyrir fullu
húsinu og miklurn fögnuði á
horfenda.
Efni leiksins verður ekki
rakið li.jer, enda mun það
mörgum vera kunnugt frá því,
er það var leikið í útvarpinu
fyrir ekki all-löngu síðan.
Leikstjórn hefir ungfrú
Hulda Runólfsdóttir haft á
hendi og tekist mæta vel. Ilúrt
fer einnig með aðalhlutverk-
ið, hina myndugu ráðskonu
þeirra Bakkabræðra, og leik-
ur liana ágætlega og af mild-
um skörungsskap, enda ber
hún mjög af öðrum leikend-
um. Þó voru þeir I.akkabræð
ur oft „skemtilegir. einkunt
Gísli, er Ársæll Pálsson leik-
ur af góðri kímni enda er
hann „ljósið í familíunni“ og
fyrir þeim bræðrum í flestu<
Hlutverk Axels, elskhugans í
leiknum, fer Sveinn V. Stefáns
son með, frjálsmannlega ogj
eðlilega.
Um aðra leikendur er fátt
að segja. Yfirleitt var leikur;
þeirra tilþrifalítill og varð til
þess að setja nokkurn við-
vaningsbrag á sýninguna.
Leikrit þetta er að vísui
ekki miklar bókmentir og
gerir ekki kröfu til þess*
en það er skemtilegt og
vel til þess fallið að koma á-
horfendum í gott. skap, endá
tókst það fyllilega í þetta sjnn,'
þrátt fyrir Ijelegt „leikhús'*1
og afleita vistarveru í Góð-
templarahúsi þeirra IlafnfirðH
ínga. En vonandi verður ráðn
in bót á þeirrn hliö málsinsí
áður en langt um líður.
Sigurður Grímsson.