Morgunblaðið - 15.12.1943, Blaðsíða 11
Miövikudagur 15.
JsSsSgöíESI
MORGUNBLAÐÍÐ
11
Sagan af kongsdóttur
og svarta bola
Helen svaraði aðeins með
brosi, sem varpaði ljóma á
hvern andlitsdrátt hennar. —
Frank virti hana fyrir sjer
með óblandinni hrifningu. —
Hann hafði aldrei sjeð neitt
jafn fagurt. Hann hafði aldrei
sjeð jafn fallega og dásamlega
konu, sem bar ■erfið örlög með
annari eins hugprýði og hún.
Hann hafði ekki einu sinni get-
að ímyndað sjer að önnur eins
kona væri til.
japanskt skip bar Ruth Ander
Son æ nær honum, en þó var
hann fjarlægari henni en
nokkru sinni fyr.
,,Jeg ætla að ná í leigu bif-
reið“, sagði Helen.
„Jeg fylgi þjer heim“, sagði
Frank. ,,Jeg læt þig ekki vera
eina með honum. Jeg ætla að
gæta þín“.
Hún hjelt áfram að horfa á
hann með dulræðu brosi. Hún
hristi höfuðið lítið eitt. Bifreið
in staðnæmdist hjá þeim og
Frank hjálpaði henni inn í hana.
Hinn vanalegi viðburður skeði
er þau voru að aka af stað.
Kínverjarnir æptu og rjettu
fram lófann eftir ölmusu. •—
Frank ljet sem hann sæi það
ekki og lokaði glugganum, en
bifreiðastjórinn ók ekki af stað.
Frank blótaði lágt og skipaði
honum að .hypja sig af stað
tafarlaust.
„Gefðu þeim eitthvað“, sagði
Helen. „Hann langar til að
hjálpa þeim; þess vegna ekur
hann ekki af stað. Þetta eru
fátækir ræflar“.
„Eða hann fær prósentur“,
tautaði Frank. Hann æpti öll
skammaryrði, sem kínversku-
kunnátta hans leyfði honum og
með óvæntum rykk hafði bif-
reiðin sig af stað. Það varð
dauðaþögn um leið og þau
komust fram hjá æpandi skríln
um, þau mæltu ekki orð frá
vörum lengi vel, þar sem þau
sátu hlið við hlið,' svo nálægt
hvert öðru að axlir þeirra og
handleggir snertust. Þau fundu
ekkert til þess, það var eðlis-
hvöt sem laðaði þau hvort að
öðrru.
„Er þetta — jeg á við, hefir
þetta oft komið fyrir áður?“
spurði Frank eftir nokkra
stund. Hún brosti eins og áður
en svaraði engu. Hann sá nú að
tár runnu niður kinnar hennar,
enda þótt brosið hyrfi ekki af
andliti hennar.
„Já“, sagði hún eftir nokkurt
hik. „Þannig er lífi mínu hátt-
að nú“.
Hún reyndi að þurka af sjer
tárin á handarbakinu; hún fór
í senn klaufalega og barnalega
að því, og kinnar hennar voru
orðnar jafnvotar aftur eftir
augnablik. Tárin streymdu án
afláts eins og sumarregn. Má-
mó, hugsaði Frank. Það var al-
gerlega óvænt hugsun, hann
hafði ekki hugsað til Mamó
langa langa lengi. Regnið frá
Wai Alealea sagði löngu gleymd
rödd innra með honum. „Regn-
ið frá Wai Alealea“, heyrði
hann sjálfan sig segja um leið
og hann laut yfir Helen.
„Afsakaðu“, hvíslaði hún.
„Jeg hefi enga æfingu í að
gráta“.
Það er þessi borg, hugsaði
hún. Maður verður viðkvæm-
ur hjerna. Hún hafði ekki grát
ið í mörg ár. Nú streymdu tár-
in úr augum hennar eins og
hún væri að úthella tárum sem
safnast hefðu fyrir í tíu ár.
„Gráttu ekki meira“, bað
Frank og dró hana nær sjer. ■—•
Hún þurkaði sjer um augun á
faldi gula kjólsins, því að hún
hafði gleymt töskunni sinni í
Delmonico.
„Þegar jeg var barn“, sagði
hún og hjelt áfram að kjökra
,;þá var krystalskúla í herberg-
inu mínu —“
,,Já?“ sagði Frank spyrjandi, ■
þegar hún þagnaði.
„Það var allt og sumt“, sagði
hún.
„Hve lengi hefurðu lifað
þessu lífi?“ spurði Frank reiði-
lega. Hann var nú kominn svo
nálægt henni að andardráttur
hans ljek um hár hennar.
„Þrjú ár“.
„Hversvegna giftistu hon-
um?“ spurði hann. Hún heyrði
gremju og afbrýði í rödd hans,
og hugsaði sig vandlega um áð
ur ert hún svaraði.
„Meðaumkvun“, sagði hún,
„mig langaði til að bjarga hon-
um — en jeg get það ekki. Jeg
elska hann ekki nógu heitt —
það er ástæðan11.
Áður en Frank vissi hvað
hann var að gera, hafði hann
tekið hana í faðm sjer; vangar
hennar voru enn votir, varirn-
ar ilmandi; hann tók báðum
handleggjunum utan um háls-
inn á henni. Þau vissu hvorki
í þennan heim nje annan, með-
an þau óku þannig áfram, það
skiptist á birta og myrkur, er 1
þau óku fram hjá götuljósun-
um.
Einhvers staðar langt úti á ánni
kvað við draugalegur blástur
skips. Það var að sigla inn.
VI.
Yen var aðeins fátækur drátt
arkarl, en það kom upp úr kaf
inu er í nauðirnar rak að hann
átti vini sem vildu hjálpa hon-
um. Vinátta gerir meira að
segja vatnið sætt sagði gamla
máltækið. Þeir tóku sig saman
og hófu samskot til að útvega
þá átta dollara, sem það myndi1
kosta að gera glorsoltinn drátt
arkarlinn Yen að virðulegum
og sómasamlegum herra Lung
Yen, sem gat tekið á móti syni
sínum, án þess að þurfa að fyr-
irverða sig fyrir sjálfan sig. —
Tólf menn lánuðu fimtíu cent
hver. Kwe Kuei lagði tvo doll-
ara í sjóðinn. Yen átti að end-
urgreiða upphæðina smám sam-
an fimtíu sent á mánuði, þac.
sem þetta var lánað í vináttu-
skyni átti hann að sleppa við
að borga rentur. Ef hann hætti
við Reykinn mikla gæti hann
hæglega staði$ við þessar skuld
bindingar. Og ef hann yrði
svo lánsamur að fá útlendinga
til að fara til Kwe Kuei losnaði
hann brátt við skuld sína, því
að útlendingar borguðu fyrir
Reykinn Mikla með silfurpen-
ingum og Yen fjekk háar pró-
sentur. Það tók Kwe Kuei eðli-
lega nokkra daga að safna sam-
an lánsfjenu, svo að Yen átti
aðeins þrjá daga eftir til að
gerbreyta sjálfum sjer. Hann
byrjaði þegar að velja sjer föt
til að taka á móti syni sínum í.
Hann þrammaði af stað til
Fooking-strætis, þar sem úði
og grúði af fornsölum, sem
höfðu á boðstólum jakka, buxur
og kyrtla. Sölumennirnir sungu
viðstöðulaust lof og dýrt því
sem þeir höfðu á boðstólnum
og hinu undursamlega lágu
verði sem menn þurftu að
greiða fyrir það.
„Síður kyrtill úr þykksilki,
sterkur og fallegur, nógu fínn
handa mandarin, fjórir doll-
arar. Önnur eins kaup komið
þjer aldrei til með að geta gert
........jakki úr sterku svörtu
klæði, aðeins notaður einu
sinni, jakki hæfur brúðguma,
hálfur dollar, aðeins .... þess-
ar buxur, sem bankastjóri
klæddist á hátíðisdegi, gljáandi
eins og vatn hins silfraða sjáv-
ar, fínasta silki frá Chekang,
óslítandi, kosta þann, sem er
svo lánsamur að geta notað
þær aðeins þrjátíu cent........
Síður kyrtill úr þykksilki",
og síðan endurtekning á öllu
saman.
Yen staðnæmdist ekki til að
kaupa það sem hann vantaði í
fyrstu versluninni. Þetta var
of hátíðlegt tækifæri til þess.
Hann reikaði strætið þvert og
endilangt, skoðaði hverja flík,
sem haldið var upp til sýnis,
þreifaði á efninu, skoðaði liti
og gæði flíkurinnar, bar hana
upp að birtunni til að vita hvort
hvergi sæi í gegnum hana, lagði
hana síðan frá sjer aftur, hikaði
hjelt áfram, kom aftur, þrefaði
um verðið og hjelt loks burtu
án þess að kaupa hana. ‘
Hann hegðaði sjer svona í
hverri fornsölu, hann skoðaði
einnig gömul föt sem lágu þar
í hrúgum en voru ekki höfð til
sýnis. Lofsöngur sölumannsins
gerði hann tortrygginn í stað
Æfintýr eftir P. Chr- Ásbjörnsen.
3.
inni, en enginn varð glaðari en dóttir konungsins, hún
Katrín. En drotningin gerði sjer upp veiki, og gaf lækn-
inum marga peninga, til þess að hann segði, að henni gæti
ekki batnað aftur, nema hún fengi kjöt af svarta bola að
borða. Bæði Katrín konungsdóttir og aðrir spurðu lækn-
inn, hvort ekki væri eitthvað annað meðal til. sem gæti
læknað drotninguna, og báðu um að slátra ekki bola, því
öllum þótti vænt um hann, og sögðu að annar eins boli
væri ekki til í öllu ríkinu. En það var ekki við það kom-
andi, það varð að slátra honum, ekki um annað að tala.
Þegar Katrín konungsdóttir heyrði það, varð henni mjög
illa við og fór niður í fjós til bola. Þar stóð hann með
hangandi höfuð og var eitthvað svo stúrinn á svipinn, að
Katrín fór að hágráta.
„Hvers vegna ertu að gráta?“ spurði boli.
Þá sagði hún honum, að konungurinn væri kominn
heim aftur, og að drotningin hefði lagst veik, og sagt,
að hún gæti ekki korhist á fætur.
„Ef mjer verður komið fyrir kattarnef, þá verður ekki
verið lengi að gera út af við þig líka“, sagði boli. „Ef þú
ert sama sinnis og jeg, þá förum við burtu hjeðan í nótt“.
Katrínu konungsdóttur fanst að vísu leiðinlegt að fara
burtu frá föður sínum, en þó var enn verra að vera undir
sama þaki og drotningin, og svo lofaði hún bola að hún
skyldi koma með honum.
Um kvöldið, þegar allir aðrir voru háttaðir, læddist
Katrín út í f jós til bola, og svo lögðu þau af stað eins fljótt
og þau gátu. Boli bar konungsdóttur á bakinu. Hann mun-
aði ekki mikið um það, og hann fór hratt yfir. Þegar svo
fólk kom á fætur næsta morgun og átti að fara að slátra
svarta bola, þá var hann allur á burt, og þegar konungur
kom og spurði eftir dóttur sinni, var hún líka horfin.
Hann ljet leita hennar tim alt landið og lýsa eftir henni
við allar kirkjur, en enginn hafði sjeð neitt til hennar nje
heldur til svarta bola.
En meðan á þessu gekk, fór boli um mörg lönd með
Katrínu konungsdóttur, og»svo komu þau að stórum
koparskógi. Trje og greinar og blöð og biórn, alt var úr
kopar.
En áður en þau fóru inn í skóginn, sagði boli við kon-
Þegar Mark Twain stundaði
blaðamennsku, var hann rit-
stjóri smáblaðs eins í Missouri.
Eitt sinn fjekk hann 'brjef frá
kaupmanni, sem -var þekktur
fyrir, hve nískur hann var. —
Hann *%d- tímdi aldrei að aug-
lýsa varning sinn. I brjefinu
skýrði kaupmaðurinn frá því,
að hann hefði sjeð kónguló
skríða eftir blaðinu, sem hann
fjekk þá um morguninn. Hann
spurði þvínæst Twain, hvort
hann áliti að þetta væri góðs
eða ills viti.
Twain svaraði: — Þó þjer
finnið könguló í blaðinu yðar
veit það hvorki á gott eða illt.
Köngulóin skreið aðeins eftir
blaðinu til þess að sjá, hvaða
kaupmenn auglýstu ekki í því,
því að hún veit að til þeirra
getur hún farið og spunnið vef
sinn 1 dyrunum hjá þeim og
lifað þar rólegu lífi óhindrað til
dauðadags".
★
Sölumaður kom eitt sinn og
pantaði herbergi í einu af
stærstu gistihúsum Chicago-
borgar. Hann hafði meðferðis
einungis smátösku, Dyravörður
gistihússins spurði hann að,
hvar hinn farangur hans væri.
, „Jeg hefi engan“, svaraði
sölumaðurinn.
, „Hvað, jeg hjelt að þjer vær-
uð sölumaður?" sagði dyra-
vörðurinn.
„Það er rjett, jeg er sölumað-
ur, en jeg hefi engan farangur
með mjer. Jeg sel visku“.
Dyravörðurinn hristi höfuð-
ið og sagði:
„Jæja, herra, þjer eruð fyrsti
sölumaðurinn, sem gistir hjer
og hefir ekki haft með sjer neitt
sýnishorn11.
★
Victor Emanuel Ítalíukon-
ungur, \hefir um lengri tíma
verið mjög afskiftalítill af mál
efnum ríkisins og haft sáralít-
il áhrif og völd. Það er sagt frá
því, að eitt sinn var hann á
gangi ásamt Mussolini í skemti
garði einum í Rómaborg. Þá
ljet konungurinn vasaklút sinn
falla á jörðina. Mussolini varð
hugsi um stund, en áttaði sig
þó nokkuð fljótt á, að honum
bar að taka vasaklútinn upp og
gerði sig líklegan til þess að
gera það, en konungurinn
stöðvaði hann.
„Leyfið mjer- að taka klút-
inn upp“, sagði konungur.
„Hann er hvort sem er það
eina, sem þjer hafið látið mig
hindrunarlaust reka nefið í að
undanförnu“.
★
„Það er víst guðs vilji, að
jeg taki ofan“, heyrðist maður-
inn segja þegar hann óð út í
Tjörnina í þriðja sinn eftir hatt
inum sínum.
★
Líkræða:
Presturinn: Hinn látni var
ágætismaður. Þegar aðrir
sváfu, vakti hann, og það, sem
aðra vantaði, fanst hjá honum.
★
Canadabúar borða nú 1 milj-
ón kg. meira smjör en þeir
gerðu fyrir stríð. Ástæðan fyr-
ir því mun vera sú, að þeim var
bannað að auka smjörneytslu
sína.