Morgunblaðið - 22.12.1943, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 22. des. 1943,
Gamlar glæður
Á MEÐAL þeirra bóka, sem
ísafoldarprentsmiðja hefir gef-
ið út, er „Gamlar glæður”,
æskuminningar Guðbjargar
Jónsdóttur frá Broddanesi. Er
þetta all stór bók og lýsir hún
siðum, venjum og háttum
manna á Ströndum fyrir 2—3
mannsöldrum. Er þangað mik-
inn fróðleik að sækja fyrir þá
sem kynnast vilja lífi og lifn-
aðarháttum manfta í afskekt-
um sveitum, að „kvöldi hins
gamla tíma”, áður en búskap-
arhættir breyttust, samgöng-
ur bötnuðu og á meðan fólk
fjekk yíirleitt alla mentun sína
á heimilunum sjálfum. Fjölda
manna er getið í bókinni og
þeim lýst af skilningi og góð-
viid. Trúi jeg ekki öðru en
þessi bók verði talin mikils
virði af öllum þeim, sem fást
við ættarsögur og aldarfars-
lýsingar. Munu þeir geta sótt
þangað mikinn fróðleik um
menn og málefni, og mikið hald
betri en hægt er að fá á skot-
spónum, því að lesa má það á
milli línanna, að Guðbjög vill
segja satt og rjett frá, og ekki
halla á neinn mann. A.
^ *
S MIPAUTCE PO
li m
Akranesferðirnar
Báturinn fer frá Reykjavík
kl. 10 árdegis á aðfangadag jóla
og frá Akranesi strax og af-
greiðslu er lokið, sennilega milli
kl. 1 og 2 síðdegis.
Á jóladag og annan í jólum
verður báturinn ekki i förum,
en upp frá því eins og venju-
lega.
Á gamlársdag verður ferð
bátsins hagað eins og á aðfanga
dag jóla.
Á nýársdag og annan í nýári
i
verður báturinn ekki í förum,
en upp frá því eins og venju-
lega.
SKIP TIL SÖLU
í ráði er að selja v.s. Þór R.
E. 158, ef aðgengilegt boð fæst,
og er því hjer með óskað eftir
liiboðum í skipið. Verða þau
opnuð á skrifstofu vorri fimtu-
daginn 30. þ. mán,, kl. 2 síðd.
Rjettur áskilinn til að taka
hvaða tilboði^sem er eða hafna
öllum.
Þór
Tekið á • móti flutningi til
Vestmannaeyja árdegis í dag.
Súðin
Tekið á móti flutningi til ísa-
fjarðar í dag.
Vormaður Noregs
Jacob B. Bull er maður nefnd
ur. Hann er einhver frægasti
þjóðlífslýsandi norskur, er uppi
hefir verið. Hann hefir færst
margt í fang, varðveitt ótal
perlur norsku þjóðarinnar frá
gleymsku.
Nú hefir ein þessara bóka
verið þýdd á íslensku. Það er
óhætt að segja, að saga trúar-
frömuðarins Hans Nielsen
Hauge sje mesta verk Bulls. Og
jafnóhætt er að fullyrða, að
Hauge beri með rjettu nafnið
Vormaður Noregs. Af hans
völdum varð mikill gróandi í
andlegu lífi þjóðarinnar, enda
þótt Hauge hlyti sömu öi'lög og
svo margir siðbætendur, væri
'hrjáður og hrakinn fyrir engar
sakir. Hjá því komast fæstir spá
menn.
íslenskan á „Vormaður Nor-
egs er mjög sæmileg, og furð-
anlega hefir þýðanda tekist að
ná stíl Bulls, en það er varla á
allra færi, svo sjerkennilega
hressilegur sem hann er. Og
það er íslendingum jafn holt
og hverjum öðrum, að kynnast
miklum mönnum, og verið get-
ur það þeim til varnaðar að
kynnast meðferð þeirri, sem
Hauge sótti af sinni þjóð.
St.
5. og 8. herinn bæta
aðstöðuna.
LONDON í gærkveldi: —
Fimti og áttundi herinn hafa
nokkuð bætt aðstöðu sína á íta-
líuvígstöðvunum og allharðir
bardagar orðið sumsstaðar, en
yfirleitt hafa engar meiri hátt-
ar breytingar orðið þar. Reuter.
Kínverjar ná borg.
LONDON í gærkveldi: —
í herstjórnartilkynningu Kín-
verja í kvöld, segir að kínversk
ir herir hafi náð borginni Lin-
sin í Hunanfylki eftir harðar
orustur, þar sem báðir aðilar
biðu ógurlegt manntjón. —
Reuter.
- Hitler
Framh. af bls. 1.
Kontrakt Bridge
Kenslubók og lög
SPIL hafa löngum þótt
góð dagrastytting og skemt-
un. Er til ótölulegur fjöldi.
spila, sum þjóðleg, ef svo
mætti að orði kveða, og önn-
ur alþjóðleg, spiluð af fófki
úr öMum stjettum um allan
heim.'
pessum spilafjölda má!
raunverulega skifta í tvo höf-
uðflokka: 1. Spil, þar sem
alt er undir hendingu eða
heppni komið, og 2. spil, sem
krefjast umhugsunar og þekk-
ingar á vissum reglum.
Til hins síðar talda flokks-
íns lelst „Bridge“ og her þó
langt af öllum öðrum spilum,
enda hefir það rutt sjer ó-
trúlega til rúms um allan
lieim. Og með „Kontrakt-
Bridge" og þeim reglum, sein
því fylgja, má seg.ja að það
hafi verið gert að viðfangs-
efni fyrir vismuni manna,
og mjög vel til þess fallið að
skerpa athugunargáfu þeirra.
Er það aðallega einum manni
að þakka, að spilið hefir ver-
ið hafið á svo hátt stig, Ely
Culbertson. Ilann hefir upp-
götvað sjerstök vísindi sam-
bandi við það, bæði um sagn-
ir og spilamensku, og má|
svo kalla að það sjc orðin
sjerstök fræðigreiri að læra
að ;spila bridge.
Culbertson hefir ritað
nokkrar kenslubækur í spil-
inu og er hin seinasta nú kom
in út í íslenskri þýðingu, eft-
3r Bjarna Guðmundsson. Er
Þetta ekki neitt smákver, rúm
lega 300 síður í Skírnisbroti.
ÍÆun alveg þarflaust að rekja
efni bókarinnar, en mörgum
mun hún verða kærkomin, því
að bridg e er nú orðið aðal-
spilið hjer á landi, og á þeg-
ar §vo mikil ítök, að stofnuð
hafa verið sjerstök bridgefje-
lög, en kepni í bridge fer ár-
lega fram í helstu kaupstöð-
um landsins.
Þá er einnig komin út „Lög
um Kontraktbridge", sem
kallast mega Alþjóða-bridge-
lög, því að þau hafa verið
samþykt af stærsta spilaklúbb
um í New York, London og
París.
Útgefandi beggja þessara
bóka er Einar Kristjánsson,
Keykjavík.
fylgir þá orustuflugvjeladeild
flugvjel hans. Auk 500 S. S.-
manna, sem eru einkalífverðir
Hitlers, eru altaf þýskir leyni-
lögreglumenn og fótgönguliðs-
sveitir í grend við stöðvar
hans. Allir sem óska að hitta
Hitler,, einnig háttsettir nas-
istaforingjar, verða að gæta vel
að því, að ekki stafi hætta af
skotvopnum þeirra, áður en
þeim er hleypt inn.
Hitler fer venjulega á fætur
kl. 6 á morgnana, síðan situr
hann fund með herforingjum
sínum kl. 8. Að því búnu fæst
hann við ýmisleg utanríkismál.
Þegar hann hefir matast kl. 1,30
byrjað hann viðræður við ráð-
herra, og ýmsa foringja flokks
ins, einnig herforingja, en að
því loknu borðar hann aðal-
máltíð dagsins. Hitler legst til
svefns um kl. 2, eftir að hafa
fengið á miðnætti skýrslu um
herstöðuna”.
Árás á Chittagong.
LONDON í gærkveldi: ■—
Fregnir frá Newdehli herma, að
japanskar flugvjelar hafi í nótt
sem leið gert árás á indversku
borgina Chittagong. — Urðu
skemdir nókkrar og einnig
manntjón. — Reuter.
MILO
l(USIIlllltlML ItNi JÓBJJON. filKMITl i
Jörundur hunda-
dagakóngur
Eftir Rhys Davis. Her-
steinn Pálsson þýddi. —
Bókfellsútgáfan gaf út.
Rvík 1943. Prentsmiðja
Akraness.
Æfintýramenn, ■—■ hversu
mikill ljómi stendur oft af slík-
um í hugum manna, og af mik-
illi athygli er fylgst með gjörð-
um þeirra, sem orð hafa fengið
á sig, fyrir að vera æfintýra-
menn. Sö^ur þeirra eru lesnar
af kynsloðunum, löngu eftir
þeirra dag, fátt vekur eins
mikla mikla hrifning lesenda,
eins og að fylgjast með afdrif-
um slíkra manna, því raunveru
legir æfintýramenn eru fágæt-
ir, þótt allir eigi raunar síp æf-
intýr.
Eitt sinn kom einn þessara
æfintýramanna hingað til lands
og gerði hvorki meira nje minna
en það, að gerast hæstráðandi
Islands til sjós og lands, eins og
hann orðaði það. Og íslensku
þjóðinni hefir lengi leikið for-
vitni á að vita eitthvað meira
um þenna mann, sem var „kóng
ur“ landsins eina hundadaga,
fyrsti kóngur, sem hjer hefir
nokkru sinni haft setu, þótt
segja megi, að hann hafi kann-
ske ekki verið rjett til ríkis bor
inn.
Jörgen Jörgensen, eða Jör-
undur hundadagakonungurý
eins og hann heitir enn í dag
í munni íslenskrar alþýðu, er
einhver mesti æfintýramaður,
sem uppi hefir verið, og munu
mörgum finnast örlög hans
hryggileg, því að ýmsu leyti
hefir mikið verið í hann spunn-
ið. Og það er eigi alllítill vandi
að rita svo sögu slíks manns,
að mestu eftir nákvæmri rann-
sókn gamalla heimilda, að hún
verði nægilega „spennandi“ og
ljett aflestrar, en þetta hefir höf
undinum, hinum breska þing-
manni, Rhys Davis, tekist mæta
vel. Hann vegur og metur heim
ildir af mikilli skarpskygni, án
þess þó nokkurntímann að gera
frásögnina þunglamalega, ,eins
og hún oft vill verða á slíkum
bókum. Hann gerir frásögnina
um Jörund sjerstaklega aðgengi
lega og ljetta aflestrar, en leið-
ir þó fram flest þau vitni í mál
um hans, sem hægt er.
Það er várla hægt að segja
með sanni, að það atriði, að
Jörundi var steypt af stóli úr
„konungstigninni” hjer, hafi
orðið til þess, að síðan fór að
halla undan fæti fyrir hon-
um. Áður hafði hann komist
í margan krappan dans, eins
og þegar hann sigldi dönsku
víkingaskipi, sem hann yar
foringi á, beint í hendur Breta.
Og altaf var það svo, að marg-
ir trúðu Jörundi, og gerðust
þátttakendur í hinum fárán-
legu fyrirtækjum hans. j
Síðari kafli bókarinnar er
næsta átakanlegur. Þegar fjár
hættuspilafýsnin fer að ná tang
arhaldi á Jörundi, fer fyrst að
halla mjög undan fæti fyrir
honum. Og konungurinn verð-
ur tukthúslimur. t
Bókin er, eins og áður er
sagt, bráðskemtileg aflestrar,
auk þess sem hún gefur greini
lega, en nokkuð málskrúðuga
lýsingu á högum íslendinga á
þessum tímum. Mun hún þvx
verða víðlesin og er það að
vonurh. Frágangur allur er á-
gætur.
J. i
urður Erlendsson, fiskimatsmaður í Keflav^k, og Ágústa Guð-
jónsdóttir.
I
£
I
i
X
X
X
TILKVNIMIIMG
Við undirritaðar tilkynnum hjer með, að
hárgreiðslustofan í Aðalstræti 8, er gengið
hefir undir nafninu, Hárgreiðslustofa Guggu
Sigurðar, hefir nú skift um nafn og heitir
hún framvegis
Hárgreiðslustofan Bylgja-
Virðingarfyllst
Guðb. Jakobsdóttir. Jóh. Guðbrandsdóttir.
X

VI
•ti
Vj
ii
CMX**I,*«**é**»M.**X*********H»**»H«HXH«**«HX*4X**»‘*»M«*C*#XMiM***«H***»M’«H»***MXH**C**XH*****4*M*<i