Morgunblaðið - 29.12.1943, Blaðsíða 8
8
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 29. des 1943.
Minningaro
Við þektumst snemma um
æfi árdagsskeið,
i og áttum saman þrá um
blóma leið.
Og gullstrengjaða gýju
vonin snart,
já, gjörvalt lífið var þá
sólarbj art.
J. B.
í DAG, miðvikudaginn 29.
des., verður til grafar borinn
norður á Grýtubakka í Höfða-
hverfi, einn af gömlu hún-
versku bændunum, Erlendur
Erlendsson frá Hnausum.
Um æsku hans og uppvaxt-
arár er mjer að mestu ókunn-
ugt, annað en það, að hann var
fæddur í Skálholti 20. júní
1874. Foreldrar hans voru, Er-
lendur Eyjólfsson frá Snorra-
stöðum í Laugardal og Mar-
grjet Ingimundardóttir frá
Efstadal í Laugardal.
Erlendur sál. misti föður
sinn, er hann var nýfæddur, en
gæfustjarna hans var þá strax
hátt á lofti, því að hin valin-
kunnu sæmdarhjón Eiríkur
Eiríksson og kona hans Guð-
rún Jónsdóttir í Miklaholti í
Biskupstungum, tóku hann til
uppfósturs. Ólst hann upp hjá
þeim í hinu mesta ástríki til
fullorðins ára, en þá höfðu ör-
lögin ákvarðað leiðir hans norð
ur í Húnaþing. — Þar kyntist
hann eftirlifandi konu sinni
Sigurbjörgu Þorsteinsdóttur
frá Grund í Svínadal. Þau gift
ust 20. apríl 1901 og byrjuðu
búskap á Rútsstöðum í Svína-
dal og bjuggu síðan á ýmsum
stöðum í Húnaþingi, síðast
Hnausum.
Vorið 1929 brugðu þau búi
og fluttu . til Reykjavíkur,
stundaði hann þar veggfóðrun
o. fl., uns sjónin tók að deprast
að hann 1940 flutti til dóttur
sinnar Jóhönnu og manns
hennar að Grýtubakka í Höfða
hverfi.
Þeim hjónum Erlendi og Sig
urbjörgu varð margra bama
auðið, af þeim komust upp og
lifa átta, tveir drengir og sex
stúlkur.
Eftir að Erlendur sál. kom 1
Húnaþing, kyntumst við mik-
ið, sem mest stafaði af sam-
eiginlegum málefnum okkar.
Hann var afburða söngelsk-
ur maður og hafði á unga aldri
um Erlend
gengið í þjónustu þjóðkirkj-
unnar og gegnt organleikara-
starfi til fjölda ára, síðast við
Þingeyrakirkju, þar til hann
flutti suður.
Um Erlend sál. má með sanni
segja, við leiðarlokin, ,að harm
var lánsmaður. Frá náttúrnrm
ar hendi var hann glæsimenni.
hrókur alls fagnaðar, alt ljek
í höndum hans og afburða dug
legur, sterkur og snar og þbtti
mikill glímumaður á yngri ár-
um. Munu nú flestir glímufje-
lagar hans látnir, nema frændi
hans f.v. bankastj. Bjaim Jó.os
son frá Unnarholti.
Lángefni virtist Erlendur
sál. hafa hlotið í vöggugjöf,
fyrst og fremst að fá það upp-
eldi, sem hann fekk hjá fóst-
urforeldrum sínum, og annað,
þá leiðir hans á þroskabraut
lágu burt úr átthögunum, að
kynnast þá þeirri konu, er úr
því varð lífsförunautur hans,
af einni bestu bændaætt í
Húnaþingi (hún og Magnús
Guðmundsson f.v. ráðherra
voru bræðrabörn).
Síðast og ekki síst, að öll
börn þeirra, sem upp komust,
reynast hin mannvænlegustu.
Heimili þeirra hjóna var
annálað gestrisnis og gleðskap
arheimili. Höguðu atvikin því
þannig, að lengst af bjuggu
þau við þjóðbraut. Var því af
eðlilegum ástæðum oft mann-
margt á heimili þeirra, enda
bæði hjónin höfðingjar í lund
og vinsæl í hjeraði.
Sem fleira, hafði Erlendur
sál. þegið söngnæmi í vöggu-
gjöf og einmitt á uppvaxtar-
árum hans og fyr, var á þeiin
Erlendsson
slóðum og víðar í Árnessýslu,
vagga sönglistarinnar í land-
inu, er með fram hefir skap-
ast af áhrifum frá hinni þjóð-
kunnu Bergsætt, sem heíir alið
hvern afburðamanninn efti:
annan á sviði tónlistar.
Á uppvaxtar- og þroskaái-
um Erlendar sál. voru ýmsir
afburða raddmenn í Tungun-
um, þar á meðal Brekkubræð-
ur, Björn og Jón, ennfremur
Erlendur hálfbróðir hans, allt
afburða söngmenn.
Þetta umhverfi æskuaranr.a
var það, sem mótaði tónlistar-
eðli Erlendar sál., er fylgdi
honum til síðustu stundar.
Fyrstu kynni hans af lífiru
voru í sveit, í samfjelagi við
hina lifandi náttúru, horfa á
grasið og blómin spretta og
fölna, hlusta á vorfuglaklið-
inn og fylgja þeim í anda út
í bláma fjarlægðarinnar, er
þeir kvöddu. Horfa á skepn-
urnar fæðast og þroskast og
lifa með þeim.
Myndir af öllu þess o f) ,
hafa setið óafmáanlegar á
hugarspjöldum hans, er hann
á gamals aldri flutti út í sveit,
Iangt norður í land til dóttur
sinnar, sem bar gæfu til að
annast hann, er honum lá
mest á.
Erlendur sál. ljest að Grýtu-
bakka 19. þ. m. á sjötugasta
aldursári. Við gröf hins látna,
skyldurækna og óeigingjarna
sæmdarmanns, fjarri átthögum
og æskustöðvum, mun að þjóð
arvenju sunginn sálmurinn
„Alt eins og blómstrið eina1'.
Verður þá skoðað að líkum, frá
þjóðfjelagsins hlið, að fuliu
greitt fyrir áratuga störf hans
hans í þjónustu íslensku rík-
iskirkjunnar.
Þorsteinn Konráðsson.
— VOPN GUÐANNA.
Framh. af bls. 2.
samanlögðu mjög glæsileg og
vissulega þess verð að hún
verði mikið sótt.
Frú Ásta Norðmann hefir
sjeð um dansinn í leiknum og
farist það ágætlega úr hendi,
eins og vænta mátti.
I leikslok var höfundur og
leikendur óspart hyltir af leik-
húsgestum.
Sigurður Grímsson.
— Rússland
Framh. af bls. 1.
til að færa hersveitunum ben-
sín og matvæli. Þessi nýja sókn
Rússa í Ukrainu hefir augsýni-
lega komið Þjóðverjum alger-
lega á óvart. Rauði herinn
sækir nú fram eftir landsvæði
þar sem eru raðir þýskra her-
mannagrafa og, sem á eru letr-
uð dagsetningar í nóvember og
desember 1943 og bera glögt
vitni því óhemju manntjóni, er
Þjóðverjar urðu fyrir í gag-n-
sókn sinni fyrir skemstu.
Rússar notuðu nýja skrið-
drekategund.
Rússar tefldu fram nýrri
tegund skriðdreka í sókn sinni
vestur af Kiev, jog er talið að
þeir eigi þessum skriodrekum
sigur sinn að þakka að miklu
leyti. Þessir skriðdrekar komu
Þjóðverjum mjög á óvart og
tókst Rússum með þeim að
brjóta sjer braut gegnum sterk
ar varnir Þjóðverja. — Ekki
hefir verið látið neitt uppi um
þessa nýju skriðdrekategund,
eða hverjir yfirburðir þeirra
ero.
Rússar taka Korostyshev.
— í herstjórnartilkynningu
Rússa í kvöld er tilkynt, að
þeir hafi tekið borgina Koros-
tyshev og Koteyvka og 60 aðra
bæi og þorp á Zitomirsvæðinu.
Rússar segjast hafa hrundið
öflugum gagnárásum Þjóð-
verja fyrir norðan Kirovgrad.
í gær (mánudag), segjast
Rússar hafa eyðilagt 105 óvina
skriðdreka.
Korostyshev er um 30 km
austur af Zitomir og um 28 km
suður af Radomysl á vestur-
bakka Terevfljótsins.
Uppsögn Dags-
brúnarsamninga
ATKV.EÐAGREIÐSLA fer.
fram um það í Dagsbrún núna
eftir áramótin, hvort fjelagið
eigi að segja upp samningum
við atvinnurekendur.
Trtmaðarráð fjelagsins jmf-
ir samþykt að láta fara fram
allsherjaratkvæðagreiðslu um
þetta mál og að hvetja fje-
lagsmenn til þess að sam-
þykkja uppsögnina.
— Siiarnborsi
Framh. af bls. 1.
Sharnhorst og skutu að því
tundurskeýtum. Þrjú skeyti-n
hittu. Litlu síðar komst Duke
of York enn í færi við þýska;
orustuskipið og hitti })að.
Logaði nú Sharnhorst og var
nærri stöðvað. Komst þá
beitiskipið Jamaica í tund-
urskeytafæri og hitti Sharn-
horst og sökti skipinu. Þetta
var klukkan 7,45.
Heillaóskir.
George Bretakonungur hefir
sent Bruce Fraser flotaforingja
skeyti, þar sem hann segir:
,,Góð frammistaða, Duke of
York og þið hinir. Jeg er hreyk
inn af ykkur“.
Churchill sendi flotaforingj-
anum eftirfarandi skeyti:
„Hjartanlegar hamingjuóskir
til yðar og heimaflotans fyrir
fyrirtaks frammistöðu. Alt kem
ur til hans, sem kann að biða“.
« Duke of York.
Duke of York er eitt af nýj-
ustu og fullkomnustu orustu-
skipum Breta. Sennilega 45.000
smálestir að stærð. Það var
fyrst kunnugt að það vseri full-
búið fyrir' tveimur árum, er
Churchill sigldi með því vestur
til Ameríku á fund Roosevelts
forseta. Duke of York er syst-
urskip Prince of Wáles, sem
sökt var skamt frá Singapore.
Beitiskipin, sem þátt tóku í
þessari sjóorustu, eru einnig
kunn af fyrri afrekum. Shef-
field og Norfolk voru með, er
Bismarck var sökt.
- „Alfaslóðir"
Framhald af bls. 6.
samdi ævintýrin sín, ekki síst
„Riddarann í skóginum“, ævin-
týrið um kóngsdótturina, sem í
harmi sínum vildi ekki kaupa
gleðina því dýra verði að
gleyma dökkeyga riddaranum,
sem hafði eftir örskamma sælu
gefið henni gáfu sorgarinnar. í
þessu yndislega ævintýri eru
mikil skáldleg tilþrif, hinn
„dramatíski“ stígandi er ósvik-
inn, djúpsett lífsspeki er klædd
í fagurt form og í látleysi sínu
er stíllinn heillandi.
Það væri freistandi að minn-
ast á sögu afdalabóndans og
annað fleira, því að með þessari
bók eignast höfundurinn vafa-
laust lesendahóp, sem hlakkar
til að fá meira. Jón Auðuns.
X - 9
OO^XiOOO^XiOOOOOOC^OOOOOOOOOO^
Eítir Robert Storm
ÖOOOOOOÖOOOOO'OKXX ><><>00000000)
K"S TAU'G WITH THE AGStSTANT
\NA K DEN.. e^^ænBH»aaaBaaiSEes®mTr-
HE WA& A FAMOUB STUNT
MAN BEFORE HE COsVMlTTED
MURDER...WHAT FACTB
HAVE yOU eOT ON HIAI? J|
..ESSE VJAO ABSOLUTEUS
NO W/y FOR "ALEXANDER,
THE GREAT," TO GET
OUT CF THI5 PRiBQN,
X-9 l ^
f THERE N
MUBT HAVE
EEEN
rnv ...HE'S
. OUT! >
HÉ A1UST
HAVE BEEN
DOUBLE-
JOINTEDO
TO &OUEET.E
INTO THAT
CANNONÍ
X-9 ræðir við aðstoðarfangavörðinn: —Einhvern
veginn hefir hann komist, því farinn er hann.
Fangavörðurinn:- — Það var ábyggilega ekki
nokkur leíð fyrir Alexander að -strjúka úr þessu
fangelsi,
X-9: — Hánn var frægur maður áður en. hann
Fangavörðurinn: —- Við Skulum athuga þessar
blaðaúrklippur. — í blaðinu er sýnd mynd áf
Alexander. þar sem honum er skofið -úr- fall-
var tekinn. Hvað vitið þjer um hann?
byssu.