Morgunblaðið - 29.12.1943, Blaðsíða 12

12
Miðvikudag'ur 29. des 1943.
2W«í
2
Á sprengdum vegi

Þjóðverjar eyðileggja, sem kunnugt er, alla vegi og brýr
a undanhaldi sínu á Italíu. Myndin sýnir skriðdreka vera að
leggja í skarðí sem sprengt hefir verið í veginn til bæjarins
Piscolella.
Glæfraleg fjármálastefna:
Ríkissjóðinn vantar
tugi miljóna króna
strax á næsta ári
Qrtona á valdi
bandamanna
Einkaskeyti til Morgunblaðsins-
frá Reuter.
DAVIS BROWX frjettarit-.
ari Reuters ,í aðalbækistöðv-
um bandamanna í Norður-
Afríku skýrir frá því, að;
Þjóðverjar liafi tiikynt, að
3>eir bafi yfirgefið . hafnar-
borgina Ortona á austurströnd
Italíu. — Bandamenn haf aft-
fur á móti ekki ennþá dilkynt
um fall borgarinnar. —- Það
<er gert j’áð fyrir að Þjóðverj-
ar neyðist, vegna töku Ortona,
til að hörfa af stóru svæði með
fram ströndinni fyrir norð-
vestan borgjna. Ennfremur
loga miklir eldar í bænura
Tollo, sem er 4 míhur frá,
ströndinni, og þykir það benda.
ti! að þeir muni yfirgefa þann
bje, eftir að háfa gereyft hon-
um.
Það er gert ráð fyrír að
hersveitii- Montgomerys fari
t # ' *
fram hjá Ortona til þess að
veita þýska-* hernum eftirför
og reyni að ná Pescala-vegin-
uín, sem er um 18 km. norðar,
eri eftir þeim vegi verði svo
gerð aðalsóknin til Rómaborg-
ar. — Ortona var síðasta aðal-
hindrunin á leiðinni til þessa
vegar og hefir luin verið nefnd
„minni Stalingrad“.
Þjóðverjar skildu eftir mik-
ið- af jarðsprengjum fyrir norð-
an borgina og er álitið, að það
sje ein orsökin til þess, að her-
sveitir bandamanna fóru fram
hjá borginni. — Ortona fjell
eftir mjög harða bardaga í sjö
dægur og er orustan talin sú
harðasta á Ítalíu, síðan Salerno
orustunni lauk. — Þjóðverjar
-óku skriðdrekum sínum inn í
kjallara húsanna og ljetu byss-
ur þeirra standa út um glugg-
ana, og þurftu bandamenn að
sækja gegn þessum virkjum úr
steinsteypu og stáli. Ennfremur
notuðu Þjóðverjar úrvalsher-
sveitir fallhlífarhermanna og
c’dspúandi skriðdreka. Mann-
tjón varð að sjálfsögðu mikið á
báða bóga.
Það voru Kanadamenn, sem
báru hita og þunga dagsins í
viðureigninni um Ortona. —
Bandamerin tóku einnig nokkra
*Þæi og þorp suðvestur af borg-
inni.
Slökkviliðið kallað
út þrisvar í gær
fSLÖKKVILIÐÍi) var kall-
fið út þrisvar í gær. Um morg-
finrin var slökkviliðið kallað á
Nýlendugötu 7. Ilafði kviknað
þiar útfrá sótugum reykháfi
? fötuin. Slökkviliðinu t.ókst
fijótlegá að slökkva eldina
'0" urðu skemdir smávægileg-
ar.
A öðruru - tímanum var
siökkviliðið kallað inn á(
Jjaugavdg. Þar hafði orðið
bilun á reykháfi. Voru þegar
igerðar ráðstafanir til viðgerð
fi' á því.
Þá var slökkviliðið kallfið
á Laugaveg 36. Er þangað
korn, var eldur í rusli í mið-
stöð í kjallara hússins. Slökkvi
Jiðinu gjekk fljótlega að kæfa
eldinn og urðu engar skemdir.
FJÁRLÖGIN fyrir árið 1944,
sem Alþingi gekk endanlega
frá rjett áður en það fór heim,
liggur nú fyrir prentað með
samlagningartölum og sam-
drætti, Verður hjer getið nið-
urstöðutalna i heild og stærstu
liðanna tekju- og gjaldamegin.
Niðurstöðutölur.
Á rekstursyfirlitinu erutekj-
ur áætlaðar 94.3 milj. kr. og
gjöld 89,8 milj. kr. Tekjuaf-
gangur því 4,5 milj.
Stærstu tekjuliðirnir eru:
Skattar og tollar 77,1 milj. kr.,
tekjur af rekstri ríkisstofnana
16,6 milj. kr. (þaraf Áfengis-
verslun 10.3 milj. og Tóbaks-
einkasala 5,7 milj. kr.).
Stærstu gjaldaliðir koma á
þessar greinar fjárlaganna: 16.
gr. (landbúnaðarmál, sjávar-
útvegsmál, iðnaðarmál, dýrtíð-
arráðstafanir, þ. e. 10 milj.
verðuppbætur á útfluttar land
búnaðarvörur), samtals 20,9
milj. kr.; 13. gr. (þ. e. sam-
göngumálin) 20,1 milj. kr.; 14.
gr. (kirkju- og kenslumál)
13,4 milj.; 17. gr. (fjelagsmál)
10,3 milj. I öðrum greinum ná
gjöldin ekki 10 milj. kr.
Til samanburðar má geta
þess, að á fjárlögum 1943 voru
rekstursútgjöld áætluð 61,2
milj. kr., svo að þau hafa
hækkað um 28,5 milj. kr. Þar
af stafa tæpar 8 milj. af breyt-
ingum á færslu fjárlaganna;
raunveruleg hækkun gjalda
nemur því rúmum 20 milj. kr.
Á sjóðsyfirliti á fjárlögum
1944, er niðurstaðan sú, að nú
er greiðsluhalli er nemur rúm-
um 357 þús. kr.
Glæfralcg fjármálastcfna.
Niðurstöðutölur fjárlaganna
sýná, að þar er teflt á tæpasta
vað og má ekkert út af bera,
til þess að illa fari. En niður-
stöðut.ölur fjárlagarina sýna
þó engan veginn rjetta mynd
af fjármálastefnu þings og
stjórnar.
Á 22. gr. fjárl. eru stórfeld-
ar heimildargreiðslur, sem ekki
eru með taldar í samdrættin-
um. Er þar um að ræða mil-
jónagreiðslur, sem ekki er unt
að komast hjá að greiða.
Einnig samþykti Alþingi
nokkur lög, sem hafa allveru-
leg útgjöld í för með sjer.
Loks má geta þess, að enn er
haldið áfram að verja stórum
fjárfúlgum úr ríkissjóði til þess
að greiða niður vísitöluna.
Af þessu öllu er ljóst, að fjár
málastefna þing og stjórnar er
í hæsta máta glæfraleg. Full-
yrða má, að ríkissjóð komi til
að vanta tugi miljóna i aukn-
um tekjum á árinu 1944, ef
ekki verða gerðar sjerstakar
ráðstafanir strax á næsta þingi
til þess að lækka útgjöldin
stórlega.
Eitt er víst, að skattþegn-
arnir vita á hverju þeir eiga
von, ef ekki alger stefnubreyt-
ing' verður upp tekin á næsta
þingi.'
Churchill albafa
LONDON í gærkvöldi: — í
kvöld var gefin út tilkynning
frá Downing Street 10, for-
sætisráðherrabústaðnum, þar
sem sagt er, að bati Churchills
hafi gengið mjög vel
Fávifahæli að
KleppjárnS'
reykjum
RÍKIÐ hefir í hyggjtt að
reka fávitahæli að Ivlepp-
.járnsreykjum í Borgarfirði,
nú frá næstu áramótum að;
telja. Blaðið hefir snúið sjer
1il landlæknis og spurst fyrir
nm þetta mikilvæga mál.
Skýrði læknir svo frá: Undan
farið hefir fávitahæli verið'
rekið^ að Sólheimum í Gríms-
nesi, en þar sem við mikla
örðuleika er við að et.ja hefir
verið ákveðið að hælið verði
lagt niður nú um áramót.,
Yar þá ákveðið að fávitahæli
yrði starfrækt á Kleppjárns-
reyk.jum í Borgarfirði. Ekki
verður þo hægt að reka heim,
ilið þar, nema-nægilegt starfs
fólk fáist.
Fari svo, að ekki fáist nægi
lega rntkið af fólki, er ekki
hægt annað en að senda fá-1
vitana heim til sín, en vonandi
cr, að það komi ekki til.
Ilið nýjav hæli á Ivlepp-
járnsreykjum verður starf-
rækt með sama sniði og önn-
ur hæli hins opinhera. Gert er
ráð fyrir að í þeim húsakymi
um, sem nú eru þar, muni
vera pláss fyrír um 20 s.júk-
linga.
Tekisl hefir að
þjefla e.s.
Hrímfaxa
E.S. ÍIRÍMFAXI er strand-
aði á dögunum á Raufarhöfn,
og talið var að vafamál hvort
takast mætti að halda skipinu
á floti. Nú hefir tekist að
þjetta skipið til bráðabirgða.
Gerðar verða tilraunir til að
fá dráttarbát til að di’aga
skipið hingað til Reykjavíkur,
þar sem ekki er hægt að
draga skipið á land, til að-
gerða annarsstaðar en hjer.
Togarinn Júpíler
skemdisl ekkert
KAFARI r fenginn til
þess að rannsaka botn togar-
ans „Júpiters", sem rak á
land í Ilafnarfirði. Kom í
ljós að skipið hafði alls ekk-
jert skemst, enda tók það niðri
á leir og lá þár án þess að
haggast nokkuð og komst út
af eigin rammleik með hálf-
aðföllnum sjó.
Ameríska hernum
fengin sljórn
járnbrautanna
STIMSON hermálaráðherra
hefir fyrirskipað ameríska hern
um að taka í sínar hendur
stjórn járnbrautanna í Amer-
iku. Var yfirvofandi verkfall
járnbrautarverkamanna næstk.
1 fimtudag,
Hvað kostar
ulanríkiS'
þjónuslanl
VII) ÍSLENDINGAR höf-
um nú tekið utanríkismálin að
öllu leyti í okkar hendur og
erum sem óðast að ganga frá
framtíðarskipan þeirra mála.
Meðan s j álfstæðisb a rá tta ni
stóð sem kæst hjer fyr á ár-
um, heyrðist oft raddir í þá
átt, að íslenska þjóðin væri
svo fátæk og fámenn, að hún
væri þess ekki megnuð, aÚ
standast þann kostnað, sem,
óhjákvæmilega leiddi af uti
anríkisþjónnstunni. Þetta var
vitarílega sama og seg.ja, að
við gætuni ekki verið sjálfstæð'
þjóð, vcgna fátæktar og fá-
niennis.
Sem betur fer, eru þessar
raddir fyrir löngu þagnaðar
með öllu. Ilitt er svo annað
mál, að sjálfsagt er fyrir okkj
ur Islendinga, að gæta hóf^
á meðferð okkar utanríkisi
þjónustu og sjá til þess, að
hvergi sje þar sóað f.je að'
nauðsynjalausu.
Til þess að þjóðin geti
fylgst með því, hvernig hjer.
er af stað farið, þykir r.jetf
að geta hjcr, hvað Alþingij
áætlaði á árinu 1944 og hvern-
ig því fje er varið.
Ailur kostnaður við þessi
mál er áætlaður kr. 682.000
og skiftist hann þannig:
Sendiráð í Kaupmannahöfnj
62 þús., sendiráð í Stokkhólmij
75 þús'., sendiráð í Londoix
186 þús., sendiráð í Washing-
ton 217 þús., aðalræðismannsi
skrifstofan í New York 83
þús.; kostnaður vegna samn-
inga við erlcnd ríki 60 þús.
Þessar tölur sýna að hjeri
er öllu stiit í hóf og er því vel!
af stað farið.
5900 matvælaseðl-
um úthlutað I gær
ÚTHLUTUN matvælaseðla
hófst í gær og voru þá afhentir
um 5900 seðlar.
Úthlutunin heldur áfram x
dag og á morgun og fer hún
fram í Hótel Heklu frá kl. 10
árdegis til kl. 6 síðdegis.
Menn eru sjersaklega ámint-
ir um að draga ekki að sækja
miðana, sem eru afhentir gegn
framvísun núgildandi stofna.
Nafn og heimilsfang viðkom-
anda verður að vera greinilega
ritað á stofninn.
Drengur handleggs-
brofnar
1 GÆR vildi það slys til áj
Laugaveginum að 'drenguu
datt af reiðhjóli og handleggs
brótnaði.
Drengurinn heitir B.jarniJ
Sigurðsson, til heimls á Berg-t
staðastræti 28B.
Bjáí’ni’ var á leið niður
Laugaveg og ætlaði að stöðva,
reiðhjólið, en þar sem hálftí
var á götunni rann hjólið,
en við það rnisti hann jafn->
vægið og fjell í götuna. Brottní
aði handleggurinn r.jett ofan
við xilfnlið.