Morgunblaðið - 07.01.1944, Blaðsíða 11

Föstudagur 7. janúar 1944.
WORGUNBLAÐIÐ
11
ÍFU£
i\m mm
„Meðal annars“, svaraði
Endo, „starfa jeg við trygging-
ar. En samt gegni jeg öðrum
enn mikilvægari störfum“.
Hann tók svart leðurhylki út
úr skápnum og lagði það á skrif
borðið, um leið og hann leit
beint í augu Yoshio Murata.
„Jeg geri hið mesta, sem lítil-
fjörlegir hæfileikar mínir leyfa
fyrir fósturland mitt“.
Yoshio drakk teið. Reykið
þjer?“ spurði hr. Endo. „Auð-
vitað reykið þjer. Jeg verð að
biðja yður afsökunar. Af því
jeg reyki ekki sjálfur, gleymi
jeg altaf að bjóða vinum mín-
um vindlinga“.
Hann ýtti pakka af japönsk-
um vindlingum til Yoshio og
kveikti fyrir hann á eldspýtu.
„Mjer hefir verið skýrt frá,
að eftir dauða hins mjög hátt-
virta bróður yðar hafið þjer
gengið í þjónustu málefnis
vprs“, sagði Endo næst. Og um
leið og hann mintist á hinn
látna Kitaró, stóð hann upp og
hneigði sig.
',,Það var ósk hans“, sagði
Yoshio. Hann gat aldrei hugs-
að til Kitarós án þess að kenna
undarlegrar beiskju. Enda þótt
dauði Kitarós hefði vérið gagns
laus og heimskulegur, varoaði
hann ævintýraljóma á piann.
Meðan Kitaró lifði hafði hann
verið sá fegurri og fræknari
þeirra tveggja — yngri bróð-
irinn, en sonur konunnar, sem
faðir hans hafði elskað heitast.
að þjer hafið hitt og talað við
frú Russell á blómasýningu, og
einnig síðar á Hótel Imperial.
Samræður ykkar gáfu til
kynna, að þjer væruð henni
þaulkunnugur“.
„Ó — það var Jelena“, sagði
Yoshio og brosti afsakandi.
„Mjer datt ekki í hug að spyrja
hana að heiti eiginmannsins.
Hvað kallast hún núna? Russ-
ell?“
„Jelena, það er hverju orði
sannara“, svaraði hr. Endo.
„Jelena Trubova, áður en hún
giftist í fyrsta sinn. Nú kallast
hún Helén Russell. Það er þá
satt, að þjer hafið þekt þessa
Jelenu Trubova í mörg ár, og
það vel? Var það í París, sem
þið kyntust?“
„Stendur þetta í nokkru sam-
bandi við skipanirnar, sem jeg
á að fá?“ spurði Yoshio bros-
andi og kurteis, en dálítið
vandræðalegur. Fundir hans
og Jelenu í Tokyo höfðu ekki
einungis verið af tilviljun,
heldur einnig niðurlægjandi
fyrir hann. Hún hafði tekið
kveðju hans kurteislega og
blátt áfram, enda þótt hún
hefði auðsjáanlega ekki þekt
hann aftur. Hún var einasta'ótal tækifæri til að hitta kon-
sendir ekki þessar skýrslur
fyrir peninga. Nú teljum við
næsta ákjósanlegt, að þessar
skýrslur hennar sjeu okkur
vil“.
„Jeg skil“, svaraði Yoshio
Satt að segja skildi hann ekki
upp nje niður í neinu.
Hr. Endo opnaði og lokaði
skjalatöskunni á víxl, rjetti
Yoshio hana síðan.
„í þessari skjalatösku eru
teikningar og skýrslugerðir.
sem við höfum gert, og við
viljum láta frú Russell senda
þær til London“, sagði hann og
kla^paði og strauk töskuna,
eiris og hún væri lifandi vera.
Hr. Endo hafði teygjanlegar,
apalegar varir, sem hann kipr-
aði saman, þegar sjerlega vel
lá á honum. Yoshio reyndi að
átta sig á orðum hans.
„Og hvað á jeg að gera í
því?“ spurði hann.
„Ekkert er einfaldara. Þjer
hittið frú Russell af tilviljun
eins og í Tokyo. Russells-hjón-
in búa á Shanghai-hótelinu,
eins og yður mun eflaust renna
grun í. Það var slæmt, að þjer
skylduð ekki geta fengið her-
bergi þar, en engu að síður eru
dHf
Evrópukonan, sem harin hafði
haft náin kynni af, og hún
hafði haft mikil áhrif á líf
*
hans. Stundum kendi hann
henni um þá staðreynd, að hon
um fanst eiginkona sín leiðin-
leg og lítilmótleg, enda þótt
Yoshio hafði þótt mjög vænt hún gerði honum alt til geðs.
um bróður sinn, svo að það Stundum fanst honum hinn
hafði verið hægðarleikur fyrir undarlegi tómleiki
Kitaró að skyggja á hann. Nú,
þegar Kitaró lifði ekki lengur
til að draga úr broddi afbrýð-
isseminnar ,með
fann Yoshio
í lífi hans
vera að einhverju leyti henni
að kenna, þótt hann gerði sjer
ekki fyllilega ljóst, hvers vegna.
návist sinni, Hann hafði gefið henni silfur-
stundum til dréginn, grænan kyrtil, sem
beiskju í hans garð. Þeir látnu eitt sinn hafði tilheyrt prins-
greini- essu við keisarahirðina. En það
lifðu enn sterkari og
legri en hinir lifandi. Yoshio
varð að takast á hendur ábyrgð
fyrir málstað, sem hann trúði
ekki á, því að drengskapur hans
krafðist, að hann stæði við heit
ið, er hann gaf bróður sínum
á dánardægri hans. Hinn heil-
agi kviðristudauðdagr hafði
neytt Yoshio til að fórna sjer
fyrir málstað, er hann áleit
barnalegan og þýðingarlausan.
Það var engu líkara en að
Yoshio hefði við dauða Kitarós
glatað rjettinum til að lifa sínu
eigin lífi, og yrði upp frá því
að lifa lífi Kitarós og ljúka því,
sem hann hafði eigi fullgert.
Þetta var nokkuð, sem hann
fjekk aldrei skilið til fulls.
Þetta var einnig nokkuð, sem
hann nefndi aldrei á nafn við
nokkurn lifandi mann.
„Mætti jeg vita, hvert þetta
hlutverk er?“ spurði hann.
Hr. Endo settist við hlið
hans og horfði hvast á hann.
Það varð nokkur þögn.
„Þjer eruð kunnugur hinni
háttvirtu frú Russell?“ spurði
hann loks; rödd hans var
kæruleysisleg og án allra blæ-
brigða.
„Nei, það hlýtur að vera mis-
skilningur“, svaraði Yoshio
undrandi. Aftur horfði maður-
inn hvast á hann, augu hans
virtust bora sig inn í heila
Ypshio, og lesa hugsanir hans.
var greinilegt, að hún mundi
ekkert eftir honum, og hann
hafði engin áhrif haft á hana.
Hann rjetti úr sjer og lagði
lófana á borðið. Ósjálfrátt tók
hann þá stöðu, sem afi hans
hafði kent honum í bernsku.
„Málinu er þannig varið“,
sagði hr. Endo, „að þessi frú
Russell er breskur njósnari".
„Ó —“, sagði Yoshio.
„Við þóttumst vissir um, að
| þjer vissuð ekkert um það. Aft-
ur á móti gera fyrri kynni yð-
ar af konunni yður kleift að
Ijúka því vandalausa starfi,
sem vjer trúum yður fyrir.
Þetta starf mun án efa geta
veitt yður mikinn sóma, enda
þótt það sje algerlega hættu-
laust. Eflaust verður líka á-
nægjan ein við að framkvæma
það nóg þóknun".
Hr. Endo brosti íbygnu brosi.
Yoshio tók aðra sígarettu, um
leið og hann var búinn að
slökkva í þeirri fyrri.
„Þessi frú Russell eða Jelena
Trubova, eða hvað sem þjer
viljið kalla hana, sendir skrif-
aðar skýrslur til leyniþjónust-
unnar í Whitehall. Hún gerir
það mestmegnis sjer til gam-
ans. Eins og þjer vitið er Eng-
lendingum gamanið fyrir öllu.
Frú Russell er vellauðug og
hefir gifst inn í ætt, sem hefir
stjórnmálalega þýðingu. Það
Sagan um skildinginn
Æfintýri eftir Jörgen Moe.
3.
Ef þú hefðir ekki fleygt peningunum, hefðum við bæði
lifað besta lífi allá' okkar æfi. En þú ert og verður heimsk-
ingi, og nú vil jeg ekki hafa þig hjer lengur í eftirdragi.
Nú geturðu farið og sjeð fyrir þjer sjálfur“.
Nú varð drengurinn að leggja af stað út í heiminn, og
hann fór bæði langa vegu og stranga og spurði eftir vinnu.
En hvar sem hann kom, sýndist fólki hann of lítill og
veikbygður, og sagðist ekki geta nýtt hann til neins. Að
lokum kom hann til kaupmanns eins og þar fjekk hann
að vera í eldhúsinu og átti að bera inn eldivið og vatn.
Þegar hann var búinn að vera þar lengi, þurfti kaup-
maðurinn að fara til útlanda, og spurði hann alla þjóna
sína, hvað hann ætti að kaupa handa hverium þeirra, og
koma með heim til þeirra aftur. Þegar allir höfðu sagt
hvað þei^ vildu fá, kom líka röðin að drengnum, sem bar
eldiviðinn og vatnið. Hann rjetti fram skildinginn sinn.
„Ja, hvað á jeg að kaupa fyrir hann þenna?“ spurði
kaupmaðurinn. „Það verða nú engin býsn, sem þú færð
fyrir hann?“
„Kauptu bara það fyrir hann, sem þú getur fengið,
hann er vel fenginn, það veit jeg“, sagð’ drengurinn.
Þessu lofaði húsbóndi hans og lagði svo af stað.
Þegar kaupmaðurinn hafði selt farminn af skipi sínu í
erlendri höfn, og keypt það, sem hann hafði lofað þjónum
sínum, fór hann niður í skipið aftur og ætlaði að fara að
leggja frá landi. Þá fyrst mundi hann eftir því, að vika-
drengurinn hafði sent með honum skildíng, sem hann
átti að kaupa eitthvað fyrir. „Þarf jeg nú að fara að flækj-
ast upp í sölubúðirnar aftur vegna þessa skildings?“,
hugsaði hann. „Maður hefir heldur ekki annað en ógagn
af því, að taka svona snúninga að sjer“.
í sama bili kom gömul kerling gangandi eftir hafnar-
bakkanum, þar sem skipið lá. Hún hafði poka á bakinu.
„Hvað hefirðu í þessum poka þínum, kona góð?“ spurði
kaupmaðurinn.
„Það er nú ekki annað en köttur“, sagðo konan. „Jeg
hefi ekki efni á að gefa honum lengur, svo jeg ætlaði að
kasta honum í sjóinn og drekkja honum“.
„Strákur sagði, að jeg skyldi kaupa það fyrir skild-
inginn, sem jeg gæti fengið fyrir hann“, tautaði kaup-
maðurinn við sjálfan sig og svo spurði hann kerlinguna,
!J)U'l-eiða3 uppU'úi°^ yður. ^Þjer jhvort hún vildi ekki selJa honum köttinn fyrir skilding.
munuð ekki þurfa að leggjal Jú- kerlingin var ekki lengi að þiggja þetta boð, og
mikið á yður til að sýna henni ■ samdist þeim um þessa verslun.
una — eins og af tilviljun. Það
yrði raunar erfiðara að komast
hjá því að hitta hana, í and-
dyrinu, þakgarðinum eða
drykkjustofunni. Jæja þá: Þjer
hittið frú Russell, verðið undr-
andi og glaður. Þjer endurný-
ið hin gömlu kynni. Þjer dylg-
ið um, að þjer sjeuð hjer í
Shanghai í mikilvægum, leyni-
legum erindagerðum. Frú Russ-
ell sjer þá um hitt, því muri
yður óhætt að treysta. Hún

„Við höfum frjett frá Tokyo, má telja henni til lofs, að hún
Mark Twain var oft mjög
gramur yfir því, hve franskt
kaffi var þunt og ljelegt. Hann
lýsti tilbúningi þess á þessa
leið:
„Kaffibaunum er nuddað við
kaffirót, rótin molnar og er
sett í könnuna, síðan er vatni
helt á“.
★
Þessi saga er sögð af Max
Muller:
„Tennyson hafði mjög mikl-
ar mætur á pípunni sinni og
skildi hana helst aldrei við
sig. Eitt sinn var jeg ásamt
nokkrum öðrum vinum hans
hjá honum og snerust umræð-
urnar um tóbak. Nokkrir af
þeim, sem viðstaddir voru,
hjeldu því fram, að Tennyson
gæti aldrei hætt að reykja.
„Það getur hver maður
gert“, hvaraði Tennyson, „að-
eins ef hann vill það sjálfur“.
En þegar vinir hans hjeldu
áfx-am að draga í efa, að svo
væri, sagði hann:
„Jeg skal hætta að reykja
þegar í kvöld“.
Þetta sama kvöld frjetti jeg,
að hann hefði kastað pípum
sínum og tóbaki út um svefn-
herbergisgluggann áður hann
gekk til hvíldar. — Daginn eft-
ir leið honum að því er virtist
bara vel, en var nokkuð eig-
ingjarn. Næsta dag þar á eftir
\ar hann nokkuð skápillur og
hótfyndinn, og þriðja daginn
vissi enginn, hvað átti að gera
við hann. Fjórða daginn, eftir
hræðiTega nótt, fór hann
snemma á fætur, fór út í garð-
inn, tók eina af hinum brotnu
pípum, tróð í hana tóbaks-
mylsnu, sem hann farin þar hjá,
sogaði að sjer nokkra væna
reyki, og eftir það varð hann
eins og hann átti að sjer að
vera“.
★
J;*
mýkjandi
að getur verið nokkuð auð-
fyrir heimsfræga
menn að koma á staði, sem
frægð þeirra hefir ekki náð til.
Smæðartilfinningin gerir þá
vart við sig. Söngvarinn En-
rico Caruso kom eitt sinn á
sveitabæ, er hann var á ferða-
lagi uppi í sveit. Á meðan hann
beið eftir hressingu, ræddi
hann við bóndann, sem spurði
hann að nafni. Hann sagði, að
hann væri Caruso. Bóndinn
ljómaði allur af ánægju og
hrópaði:
„En sá heiður, en sá heiður,
sem þjer sýnið mjer, með því
að koma í hús mitt á ferðalagi
yðar, Robinson Crusoe“,
★
íri var dreginn fyrir rjett
fyrir litlar sakir.
„Er enginn hjerna inni, sem
þjer getið bent á og getur stað-
fest, að þjer hafið verið lög-
hlýðinn maður?“ spurði dóm-
arinn.
„Jú, herra dómari“, svaraði
maðurinn, „lögreglustjóririn get
ur gert það“.
„Jeg“, sagði lögreglustjóvinn,
„jeg, sem hefi aldrei sjeð þenna
mann fyrr“.
„Þarna sjáið þjer“, svaraði
írinn. „Jeg hefi átt heima í
þessu bygðarlagi í 12 ár og lög-
reglustjórinn þekkir mig ekki
einu sinni“.