Morgunblaðið - 08.01.1944, Blaðsíða 11
Laugardagur 8. janúar 1944.
MORGUNBLAÐIB
lt
fram á, að þjer eigið engin keypti hann hvert einasta
leyndarmál, sem þjer ekki dagblað, sem boðið var til sölu.
vilduð veita henni hlutdeild í. Útlendu blöðin voru varfærn-
Þjer látið hana skilja, að þessi islega og gætilega skrifuð. Þau
taska innihaldi mjög mikilvæg kínversku voru full af formæl-
skjöl. Hún mun því stela henni ingum, hótunum og allskyns
frá yður. Hún mun gera eftir- | stóryrðum: Við höfum rekið ó-
líkingu af uppdráttuntTm og vinina á flótta, með sverð 5
senda til London, og skila yð- j hendi. Þetta er styrjöld upp á
ur skjalatöskunni undir sak-j líf og dauða; barist verður til
leysislegu yfirskini. Þjer látist' hinsta blóðdropa. Kína fyrir
ekki hafa tekið eftir neinu. Hún ! Kínverja. Enginn friður, svo
mun innsigla hina fornu vin-
áttu ykkar með nokkrum glös-
" um af vínblöndu í drykkju-
stofu Shanghai-hótelsins. Þar
með lýkur ævintýrinu. Þjer,
munuð síðan fara til Tokyo eða
dvelja hjer áfram við blaða-
mensku. Jeg vona, að yður
. verði starf þetta til ánægju“.
Yoshio hrukkaði ennið. ,,Jeg
er klauialogur og feiminn'
sagði Jiann, ,,og jeg veit ekki,
hv'orc jeg er fær um o ’i ljúka
þessu erindi svo yður líki, en
þó virðist það ekki ýkja erfitt“,
sagði hann hikandi.
,,Þetta er einu vandkvæði
bundið, vandkvæði, sem jeg fæ
ekki dulið yður“, sagði hr.
Endo. „Þjer hafið ekki mikinn
tíma til stefnu. Það er ástæða
til að ætla, að hr. og frú Russ-
ell yfirgefi borgina um leið og
hleypt er af byssu, svo þjer
hafið aðeins ’ — skulum við
segja —■ viku. Ef til vill ekki
einu sinni viku. Takið skjala-
töskuna með yður. Jeg ráðlegg
yður að byrja þegar í dag að
endurnýja kunningsskapinn
við frú Russell. Þjer eruð al-
gerlega sjálfráður um, hversu
langt þjer látið hann ganga“.
Endo hló ískyggilega, eins og
lengi sem nokkur hermaður er
á lífi. Hinn frækni lofther vor.
Hinn ósigrandi nítjándi her. -
Sami söngurinn Og heima i
Japan, hugsaði Yoshio. Hann
lagði blöðin frá sjer í sætið og
lokaði augunum, til þess að
geta hugsað skýrar. Hann varð
að komast að einhverri niður-
stöðu um, hvernig sókninni
skyldi háttað, áður en hann
hitti Jelenu. Hann velti því
fyrir sjer, hvprt hún klæddist
nokkurn tíma grænsilfraða
kyrtlinum, sem hann hafði gef-
ið henni í París. Honum var í
fersku minni, hversu vel hinn
mjúkgræni litur á silkikyrtlin-
um frá Kyato hafði klætt hina
fölleitu, rauðhærðu konu. Hann
lokaði augunum til að afmá
mynd þá úr huga sjer og opn-
aði skjalatöskuna, í því skyni
að skoða innihald hennar. Hann
skildi hvorki upp nje niður í
uppdráttunum, sem voru gerð-
ir með rauðu og bláu bleki, og
þaðan af minna af skjölunum,
sem voru mestmegnis tölur.
Hann las nokkrar hinna jap-
önsku setninga, sem stóðu
neðst á hverju blaði, en fjekk
enga merkingu út úr þeim.
Dulmál, hugsaði hann með
veraldarvönum manni sómdi?' vaknandi áhuga Það hvarflaði
og Yoshio hló með fyrir kurt-
eisissakir. „Jeg veit ekki, hvort
minn lítilfj örlegi skilningur er
fullnægjandi“, sagði hann ráða
leysislega. „Jeg er aðeins dauð-
legur maður án nokkurra hæfi-
leika“.
Hr. Endo skildi þetta sem
hina venjulegu kurteisisromsu
og fjekk Yoshio skjalatöskuna.
„Við skulum sjá“, sagði hann.
„Þetta er eníi skemtilegra en
poker. Er altaf spilaður jafn-
mikill poker á ritstjórnarskrif-
stofunum? Annan vindling?.. ..
Nei? Ofurlítið meira te? Þjer
hljótið að vera svangur. Mín-
ar einlægustu óskir um vel-
gengni í starfinu. Þjer símið
að honum að reyna að finna
dulmálslykilinn, en gaf brátt
upp þá hugmynd. Leigubifreið-
in nam staðar fyrir utan
Shanghai-hótelið. Hann skildi
blöðin eftir þar sem þau voru
og steig út úr bílnum, og í ann-
að skifti þennan dag stóð hann
frammi fyrir hinum ósvífna
Grikkja við afgreiðsluborðið. í
þetta skifti fjekk hann þær
upplýsingar, að frú Russell
væri ekki heima. Hann krafð-
ist að fá að tala við þjónustu-
stúlku hennar. „Þjer getið
spurt ungfrú Clarkson, fyrst
þjer trúið mjer ekki“, sagði
afgreiðslumaðurinn. „Númer
hennar er 1852“.
Enn einu sinni fór Yoshio
mjer síðan árangurinn? Engin |
nöfn auðvitað. Við gætum til inn í símklefann, og enn einu
dæmis sagt: ilmjurtin blómg-1 sinni safnaðist hópur óþolin-
ast. Ágætt, ágætt. Komið aftur j móðra manna fyrir utan. Hann
sem fyrst og verið varkárir“. j skildi ekki framburð Clarkson
Bros og hneigingar og Yoshio á enskunni og hún ekki hans.
stóð aftur á strætinu með fulla Þannig áttust þau við um stund
skjalatösku af fölsuðum upp- ^Loks gafst hann upp og yfii'gaf
dráttum undir handleggnum, ■ gistihúsið á ný. Hann snæddi
ringlaður og vandræðalegur. j miðdegisverð á litlu gistihúsi
Bara að jeg hefði verið sendur ^ með frönsku nafni og lítilfjör-
til vígstöðvanna, hugsaði hann legri fæðu. Hann skrifaði á kort
sorgbitinn. Því meira, sem til konu sinnar, en gleymdi að
hann hugsaði um köllunarverk láta 'það í póst. Einhvern veg-
sitt, þeim mun minna fær inn tókst honum að eyða deg-
fanst honum hann vera til að inum þangað til sá tími var
framkvæma það. jkominn, sem Clarkson bjóst við
Leigubifreiðarstjórarnir í húsmóðuf sinni heim. í þriðja
þessu hverfi voru ekki jafn skifti kom Yoshio Murata til
fjandsamlegir í garð Japana og Shanghai hótelsins. í þetta
í Nanking-strætinu. „Shanghai skifti fjekk hann þær upplýs-
hótel“, sagði hann borginmann- ’ ingar, að frú Russell væri á-
lega, er honum hafði tekist að samt öðrum gestum úti í þak-
ná í leigubifreið. Á leiðinni ‘garðinum. Hann andvarpaði
djúpt um leið og hann steig
inn í lyftuna.
~Hann var friðarsinni á ófrið-
arstigum. Aleinn án byssu, her-
skipa og sprengja ruddi hann
sjer braut inn í hinn óvinveitta
og veraldlega þakgarð uppi á
risabyggingunni Shanghai hót-
eli.
XI.
Lung Yen kom heim þreyttur,
votur og hamingjusamur, eftir
að hafa elt skátafylkinguna
tímunum saman. Það var ekki
fyrr en regnið skall á og skát-
arnir stigu inn í lestina, sem
fór frá Hongkew til Kiangwan,
að hann lagði af stað áleiðis
•heim. Honum virtist skyndilega
vot strætin tómleg og auð í aus-
andi rigningunni. Þrjár flutn-
ingabifreiðar hlaðnar hermönn
um óku með hávaða og gaura-
gangi fram hjá honum. Ef til
vill var styrjöldin þegar byrj-
uð. Yen velti því fyrir sjer með
heimspekilegri sálarró. Her-
mennirnir voru skítugir eins og
hermenn altáf voru. En barna-
hermennirnir eða skátarnir,
sem sonur Yens tilheyrði, eins
og þeir voru kallaðir, voru aft-
ur á móti svo hreinir, að honum
stóð stuggur af því. Það var
synd, að Lung, skraddarinn og
fjölskylda hans skyldu vera
sofnuð þegar hann kom heim,
því að hann vildi gjarnan hafa
getað skýrt þeim frá, að sonur
hans væri þegar kominn. Hann
læddist varlega á milli rúma
þeirra og komst til herbergis
síns án þess að vekja nokkurn:
Áður en hann lagðist til
svefns skoðaði hann enn einu
sinni litla bílinn og setti hann
af stað. Honum virtist hann nú
öllu meira hægfara en þá um
morguninn. Ef til vill, hugsaði
hann og brosti með sjálfum
sjer, er.hann þreyttur eins og
4.
Þegar kaupmaðurinn nú hafði látið í haf, kom ógur-
legt óveður, svo skipverjar höfðu aldrei vitað anpað eins
og skipið rak og rak, og loksins vissu skipsmenn ekkert
hvar þeir voru staddir.
Að lokum kom skipið að landi, sem kaupmaður hafði
aldrei komið til áður, og komst þar í höfn. Kaupmaður
fór í land og gekk um bæinn. Þar fór hann inn í veitinga-
hús eitt, og var þar mikill hrísvöndur hjá hverju sæti.
Þetta fannst kaupmanninum undarlegt, hann skyldi ekki
hvað gestirnir áttu að gera við hrísvendi, en settist niður
og hugsaði sjer að taka Iftir, hvað aðrir gerðu með þessa
vendi. Og þegar maturinn kom á borðið, fjekk kaup-
maður fljótt að sjá, til hvers vendirnir voru, því þá komu
stórir hópar að músum, svo hver sem við borðið sat, varð
að slá frá sjer með vendi sínum, og ekkert heyrðist ann-
að en smellirnir í vöndunum. Stundum slógu gestirnir
hver annan, og þá urðu þeir að gefa sjer tíma til þess að
segja: „Fyrirgefið!“
„Það er erfitt verk að borða í þessu landi“, sagði kaup-
maðurinn. „En af hverju hafa menn ekki ketti hjér?“
,,Ketti?“, sagð fólkið, það vissi nú ekki hvað það var.
Síðan ljet kaupmaðurinn sækja köttinn, sem hann
hafði keypt handa eldhússtráknum, og þegar kisi kom
inn í veitingahúsið, urðu mýsnar að hypja sig inn í holur
sínar, og fólkið fjekk betri matfrið, en það hafði haft í
manna minnum. Það bað kaupmanninn blessaðan að selja
sjer köttinn, og eftir miklar vífilengjur lofaði hann því
líka, en kötturinn kostaði hvorki meira nje minna en
hundrað dali, en það var borgað með ánægju og þótti
gott verð.
Sðan sigldi kaupmaðurinn aftur af stað, en varla var
skip hans komið út í rúmsjó, fyrr en kaupmaðurinn sá,
hvar kötturinn sat uppþí afturmastrinu, og rjett á eftir
skall yfir stormur og stórviðri af nýju, en ofsafengnara
en áður, skipið rak og rak og kom loks að ókunnu landi.
Kaupmaðurinn fór í land og kom í veitingahús,'þar sem
engu betur var ástatt, en þar sem hann hafði verið síð-
ast, allt fullt af músum, og gestirnir höfðu miklu stærri
vendi til þess að berja frá sjer með, en í hinu fyrsta veit-
ingahúsinu. Og það var heldur ekki vanþörf á, því mýsn-
ar voru bæði fleiri og stærri þama.
Thomas Henry Huxley kom
eitt sinn of seint til borgarinn-
ar, þar sem hann átti að flytja
mikilvægan fyrirlestur. Hann
stökk upp í leigubíl ög sagði
við bílstjórann:
„Akið eins hart og mögulegt
er“.
Það stóð ekki á því, að bíl-
stjórinn þóknaðist viðskifta-
vininum. Bíllinn þeyttist götu
úr götu með ólöglegum hraða.
Huxley hafði komist í slíkan
hugaræsing, að taugakerfið
sljófgaðist, er hann sat í þægi-
legu sæti bílsins, en alt í einu
raknaði hann úr rotinu.
„Hjerna, hjerna“, hrópaði
hann, „vitið þjer nokkuð, hvert
jeg ætlaði að fara?“
„Nei, herra minn“> svaraði
bílstjórinn um leið og hann tók
kráþpa beygju fyrir horn, „en
jeg ek eins hart og jeg get“.
★
Sú saga er sögð, að eitt sinn,
er síðasti einræðisherra Grikk-
lands, Georges Metaxas hers-
höfðingi, kom í eftirlitsferð til
flugstöðvar við Miðjarðarhafið,
hafi honum verið boðið að
fljúga í flugbáti. Hann þáði
boðið og stjórnaði sjálfur flug-
bátnum. Alt gekk að óskum,
þangað til hershöfðinginn skip-
aði fyrir, að nú skyldi lent á
flugvellinum, sem var rjett
fyrir neðan.
„Afsakið, hershöfðingi“, sagði
flugforingi, sem var með hon-
um, „en þetta er bátur og verð-
ur að setjast á sjó“.
,,Auðvitað“, svaraði Metax-
as, „hvað er jeg að rugla“.
Síðan settist báturinn á sjó-
inn og alt gekk vel.
„Flugforingi, jeg er yður
mjög þakklátur fyrir, að þjer
bentuð mjer á þá stóru villu,
sem jeg var næstum búinn að
gera“, sagði einræðisherrann
um leið og hann opnaði hurð
flugbátsins, steig út og steypt-
ist í sjóinn.
★
Frú DwipM T'/Tr>’'’'0''v bjelt
eitt sinn teboð, þar sem J. P.
Morgan var meðal gesta. Dæt-
ur hennar voru þá enn litlar og
átti að fylgja þeim inn í salinn
og kynna þær fyrir gestunum,
en síðan átti að fara með þær
út aftur. Frú Morgan var dauð-
hrædd um, að Anna, sem var
pinskáust af stúlkunum, myndi
gera einhverjar athugasemdir
við nefið á herra Morgan, sem
var víðfrægt fyrir, hve sjer-
kennilegt það var. Til þess að
koma í veg fyrir, að Anna litla
gerði hneyksli, aðvaraði móðir
hennar hana við að gera nokkra
athugasemd við nefið á herra
Morgan, þótt henni fyndist það
eitthvað einkennilegt.
Nú voru börnin leidd inn og
frú Morrow stóð á öndinni, þeg
ar Anna var kynt fyrir herra
Morgan. Hún var hrædd um,
að litla stúlkan gæti ekki þag-
að. En alt gekk vel, og börnin
voru leidd út úr stofunni. Frú-
in varð fegnari en frá verður
sagt og fór af alúð að gegna
húsmóðurstörfum sínum, én
hún var ennþá nokkuð utan
við sig.
„Jæja, herra Morgan“, sagði
hún, „viljið þjer fá rjóma eða
sítrónu í nefið?“