Morgunblaðið - 09.01.1944, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLA9IÐ
Sunnudag'ur 9. janúar 1944,
■m
Vetrarvertíð að hefjast á Suðurlandi:
MJÖG AUKIM ÚTGERÐ VIÐ FAXAFLÓA
VERTÍÐ þá, sem nú er að
byrja við Faxaflóa, stunda
tniklu fleiri bátar þorskveiðar
en s.l. ár. Orsakir til þess eru
aðallega þær, að s.l. vertíð var
góður afli og afkoma línubáta-
útgerðarinnar sæmileg við
ÍFaxaflóa, og að þeir mörgu
’fiskibátar, sem stunduðu ýmis-
ikonar flutninga, hafa þá at-
jvinnu ekki lengur, setuliðsvinn
i minkuð og hægara nú en í
fyrra að fá menn í verstöðv-
arnar til sjóróðra og landvinnu.
Beituverð er hjer sama og
s.l. vertíð, eða 105—125 aurar
kílóið. Þá var beituekla, en nú
mun útvegurinn hafa nægilega
• beitu, nema gæftir verði sjer-
staklega góðar. Veiðarfæraverð
er mjög svipað 1. nóv. 1942 og
1. nóv. 1943, neraa hvað öngl-
ar munu vera lítilsháttar ódýr-
ari. Það er gömul venja útgerð-
armanna við Faxafióa að kaupa
megnið af veiðarfærum til
næstu vertíðar í september,
október og nóvembermánuðum.
Mikil vöntun veiðarfæra hefir
verið hjer síðan í nóvember og
hafa nokkrir útgerðarmenn
þurft að kaupa þau fyrir yfir-
verð út um land, til þess að
! geta byrjað vertíð um nýár.
, Ríkisstjórninni mun vera kunn
ugt um þessa veiðarfæraeklu
og hefir hún reynt að greiða
úr því, en hjer á landi hefir
Veiðarfæragerð íslands megnið
af veiðarfærasölunni og hefir
hún upplýst það, að eitthvað
muni rætast úr þessu i þessum
og næsta mánuði, en getur ekk-
ert fullyrt um framtíðina. —
Lína sú, sem nú er notuð, er úr
svönefndum sisal að mestu
ieyti og endist hún miklu síð-
ur en hamplína.
Kolaverðið er nú 30—40
krónum dýrari smál. en s.l. ár.
Olíuverðið er nú 37 aurar kíló,
en var í fyrra um sama leyti
46 aurar. Smurolía er nú 334
aurar kíló, en var í fyara á
sama tíma 324 aurar kíló sama
teg. Saltverð er nú 240—270
kr, smálestin, en var s.l. ár
220—250 krónur. Litlar salt-
birgðir eru við Faxaflóa.
HraSfrystihúsin
eru nú fleiri en nokkru sinni
fyrr. Eru nú þau mörgu frysti-
hús, sem voru í smíðum í fyrra,
tilbúin til þess að taka á móti
fiski. Eru þau hjer við Faxa-
flóa nú 17 talsins, sem til starfa
geta tekið. Auk þess eru tvö
hraðfrystihús í smíðum, annað
í Reykjavík, eign Ingvars Vil-
hjálmssonar og Tryggv'a Ólafs-
sonar, og mun það hús tilbúið
fyrir næstu mánaðamót. Hitt
hraðfrystihúsið er í smíðum í
Höfnum. Stórt hraðfrystihús
útgerðarmanna í Keflavík, svo
kallað „Miljón“, er nú byrjað
að taka við fiski til frystingar,
en frysti engan fisk í fyrra.
Eftir þvi, sem mjer er kunn-
ugt, hcfir gengið erfiðlega að
fá nægilega margar stúlkur til
að vinna í öllum þessum hrað-
frystihúsum. Hafa frj’stihúsin
auglýst í norðanblöðunum eftir
stúlkum í haust og kemur
fjöldi af þeim þaðan hingað
suður, svo húsin munu nú vera
Aflaútlit gott — Mikil atvinnu-
aukning í verstöðvunum
Frásögn Óskars Halldórssonar
búin að fá nokkurnveginn nægt
vinnuafl.
Sjómenn og vcrkamenn.
Líklega 400—500 manns
hafa komið frá því á nýári að
norðan, vestan og víðsvegar að
hingað til Suðurlands. Allur
fjöldinn af þessum mönnum fer
til sjóróðra og landvinnu við
bátana í verstöðvunum, í hrað-
frystihúsin, isunar fiskjar og
annara verka, sem að útgerð
lýtur.
Reykjavík.
Kunnugt er um 3 stóra báta,
sem stunda hjeðan línu í vet-
ur. Eru það bátamir: Jón Þor-
láksson, Ásgeir og Austri.
Beita þeir allir í landi, þvi ekki
fást lengur menn á slíka báta
til útilegu og til að beita um
borð. Bátar þessir munu byrja
í þessum mánuði. Óvíst er enn
þá, hvað margir togbátar ganga
hjeðan, vertíð þeirra byrjar
seinna og kaupdeila stendur
yfir á þeim. Þegar kemur langt
fram á vertíð munu nokkrir
smábátar stunda hjer veiðar á
grunnmiðum og aðrir fara á
dragnót, en óvíst er ennþá,
hvað kemur hingað og til Hafn-
arfjarðar af togbátum utan af
landi meðan fyrnefnd kaup-
deila er óleyst og vinnustöðv-
unar má vænta vegna uppsagn
ar Dagsbrúnarsamninganna.
Engir línubátar gengu hjeðan
á s.l. vertíð, sem aðallega staf-
aði af því, hvað erfitt var að
fá sjómenn á þá, en s.l. ár gekk
hjeðan aðeins línuveiðarinn
Sigríður á línu, en óvíst er enn
þá, hvað hún gerir nú.
Sandgerði.
Frá Sandgerði voru gerðir út
s.l. vertið 22 bátar, þegar flest-
ir voru, en í vetur verða þar
31 eða 32 bátar og er þá alveg
fullskipað að heita má, Væri
kannske unt að hola þar niður
einum báti í viðbót. Haustróðra
i nóvember og desember stund-
uðu þar 3—4 bátar og voru
famir um 20 róðrar. Aflinn var
dágóður.
í Sandgerði er meirihluti út-
gerðarinnar aðkomubétar að
norðan og austan og eru þeir
fyrstu að koma þangað og all-
ur fjöldinn á leiðinni. Þar eru
9 bátar byrjaðir róðra og hafa
flest farið 4 róðra siðan á ný-
ári. Afli þeirra hefir alment
verið 10—12 skpd. í róðri, en
hæst 19 skpd. Þetta er betri
afli en venjulega á þessum
tíma.
Þess má geta, að lokauppgerð
er komin fyrir lifur frá s.l. ver-
tíð í Sandgerði og varð verðið
kr. 1.25 fyrir líter, en kr. 1.50
árið áður.
Keflavík og Njarðvíkur.
Frá Keflavík róa í vetur 27
bátar, en 12 bátar s.l. vertíð,
þegar flest var. Frá Njarðvík-
um genga 6 bátar og mun það
vera sama og s.l. ár. Flestir bát
anna í Keflavík eru aðkomubát
ar. Á föstudag voru 8 bátar á
sjó og öfluðu 11—19 skpd. á
bát, og er það óvenjugóður afli
um þetta leyti árs. Örðugt hefir
verið að fá nægilega margt
kvenfólk til vinnu í hraðfrysti-
húsin, en framboð aðkomu
karlmanna til landvinnu hefir
verið mjög mikið síðustu daga.
Vogar og Vatnsleysuströnd.
Úr Vogum verða gerðir út 4
þilfarsbátar á línu í vetur og
,eru tveir þeirra að byrja. Síð-
ar í vetur ganga þaðan og af
Vátnsleysuströnd fjöldi opinna
smábáta, er stunda netaveiðar,
þegar fiskur gengur undir
Stapa og á grunnmið.
Hafnir.
Þaðan gengur 1 þilfarsbátur
í vetur og 5—6 opnar trillur.
Byrja þessir bátar róðra bráð-
lega og stunda allir línu.
Grindavík.
Þaðan munu í vetur ganga
8 þilfarsbátar og 8 stórir opnar
trillur. Lítið sem ekkert hefir
verið róið í haust og eru fáir
bátar tilbúnir og byrja ekki
róðra alment fyr en í febrúar.
Erfitt hefir verið, það sem af
er, að fá aðkomusjómenn til
Grindavíkur, en búist er við,
að það íagist um n.k. mánaða-
mót. Slæmar gæftir hafa verið,
en á föstudaginn reru fáein
skip þarna og var afli tregur,
eða 1500—3000 kíló af þorski
innanúrteknum með haus á.
Bátar, sem róa úr Járngerðar-
staðahverfi, liggja við festar í
Hópinu, en bátar úr Þórkötlu-
staðahverfi eru dregnir á land.
Akrancs.
Þaðan er meiri útgerð en hef-
ir nokkru sinni áður verið, eða
30 bátar þessa vertíð, en í fyrra
voru þar 22 bátar. Af þessum
30 bátum munu 9-—10 vera að-
komubátar.
Haustróðra stunduðu 4 bát-
ar frá Akranesi. Byrjuðu þeir
um miðjan október og reru til
jóla og fengu tveir hæstu bát-
amir um eða yfir kr. 3200.00 í
hlut hver þeirra.
Eins og venjulega eru Akur-
nesingar alment fyrr tilbúnir
með báta ^ína en aðrar ver-
stöðvar við Faxaflóa. Alment
var farið á sjó s.l. föstudag og
var aflinn óvenjulega mikill
miðað við þennan tíma árs, eða
13—23 skpd. í róðri. Akurnes-
ingar gera út með miklum
myndarskap og kemur þeim nú
vel að hafa síldar- og fiski-
mjölsverksmiðju sína til að
vinna fiskimjöl úr öllum sínum
opinbera verðlag á fæði mundi;
vera reiknað út fyrir skrif-
stofufólk í Reykjavík en eltki
vertíðarsjómenn. Sami maðut’
sagði ennfremur að það væri
sem ómögulegt að koma mönn
um inn í húsnæði vegna hús-a-
leigulaganna og fyrir þau,
1 væri líðan margra sjómanná
miklu verri og gerðu þait
ekki annað en skaprauna sjó-
mönnunum og útgerðarmönn-
um.
fiskúrgangi. Hefir verksmiðjan
aukið talsvert hluti sjómanna
og útgerðarmanna fram yfir
aðrar verstöðvar, sem enga
verksmiðju hafa og verða að
henda beinum og fiskúrgangi.
Og eru bein verðlaus vegna’
þess, hversuvinnaogbílarerui Hornafjörður °£ Austfirðir. -
dýrir, svo að ekki borgar síg að
Þar hefir ekkert verið farið
á sjó á stærri bátum um lengri
tíma, en opnir bátar hafa ró-i
ið innfjarðar undanfarið og
aflað vel. — Stærri þilfara-
sólþurka þau.
Breiðafjörður.
Afli var þar í haust i meðal-
lagi, sjerstaklega var mjög bátarnir stunda róðra í Faxa-
mikil lúðuveiði, og sagði mjer f](ja 0g eru nú flestir á leið-
Breiðfirðingur, sem jeg átti þangað, en 25—30 minui
símtal við, að sjerstaklega liti
vel út með afla. Að visu hefði
ekki verið farinn nema einn
róður síðan á nýári, en þá hefði
verið góður afli á línu. Mjer
var sagt frá, að tilfinnanlegur
skortur væri á stúikum til hrað
frýstihúsanna, en nægilegt af
karlmönnum.
Frá Grundarfirði gengu 4
en
mótorbátar eru að útbúa sig
til Hornafjarðar og stunda
þeir róðra þaðan í vetur og
mun vertíð þeirra byrja seint
í þessum mánuði, er það fýr
en venjulega. Engin síldveiði
hefir verið á Austfjorðum í
haust ,að því er Friðrik Steins,
son skipstjóri skýrði mjer frá.
dekkbátar á línu í vetur. Frá Siglufjörður.
Þar hafa róðrar legið niðri
a tímabili, en nokkrir bátar
.úr Eyjafirði eru nú að útbúaV
sig til að stunda róðra þaðan
Sandi ganga 12 opnir bátar, |
frá Stykkishólmi er mjer ekki
kunnugt hvað mikil útgerð er
í vetur.
Ólafsvík.
Þaðan ganga 5 þilfarsbátar
og 2 trillur. — Jeg vil geta þess
hjer, að jeg kom nýlega til Ó-
lafsvíkur og hafði gert mjer
alt aðra hugmynd um þá ver-
stöð áður. Þá var mokafli þar
í dragnót rjett fyrir utan
bryg;gjuna. Var aflinn mest-
megnis þorskur og talsvert af
stórri og fallegri rauðsprettu.
Þar fiskaðist sama daginn feit
og falleg millisíld í lagnet á
Ólafsfjarðarvík. í Ólafsvík er
stórt og myndarlegt hraðfrysti-
hús, sem tók allan aflann til
vinslu. Það sem jeg var mest
hrifinn af var hvað hafnarkví-
in er góð og örugg, þegar inn
er komið. Lá í henni 60 smá-
lesta skip upp við bryggju.
Einn galli er á, að við lágsjáv-
að er ekki flot inni í kvínni fyr-
ir báta og þarf að sæta sjávar-
föllum til að komast inn og út
úr kvínni. Það sem gerir Ólafs-
vík lifvænlega er bátakvíin og
hraðfrystihúsið.
Vestmannaeyjar.
Þaðan ganga í vetvir um 80
mótorbátar og eru það þrem-
ur M.tum fleira en í fvrra.
Opmi trillubátunum fækkar
þar og eru fáar eftir. Fájr
bátar eru tilbúnir til róðra en
á föstudaginn var þar róið og
vár aflinn 7—9 skpd. á bát
sem línu stunda. I gær var þar
útsynningur og ekki róið.
Gamall og reyndur útgerð
armaður sagði mjer að tals-
vert væri komið þar af að-
komufólki, og mjög miklir erfi
leikar væru á að koma sjó-
mönnum í fæði þar, því há-
marksverð fæðisins væri of
lágt .reiknað þegar vertíðar-
sjómenn ættu í hlut, því þetta
í vetur. Allur fiskur þar er
látinn í hraðfrystihús á staðn-
um og er vinnsiugeta þeirra
miklu meiri en afli sá, sem,
gera má ráð fyrir að fáist
vet r a rm ánuði n a.
Isafjörður.
Við Isafjarðardjiip hefir
verið mokafli eftir nýár, þau
tvö — þrjú skifti sem róið
hefir verið. Stóru útilegu bát-
arnir, Birnirnir og Hugarnir,
verða flestur tilbúnir til veiða,
um miðjan þennan mánuð.
Þegar þessi frjett er skráð,
8. janúar, er 11 stiga frost og
byl.ur fy rir vestan og slæmt
veður. Vantaði enn vjelbát-
inn Jódísi úr róðri frá í gær.
en vjélbáturinn Riehard var
búinn að finna hana og var á
leið tii Isafjarðar með hana.
Patreksfjörður.
Þaðan ganga 6 þilfarsbát-
ar á línu þegai- kemur fram
yfir miðjan janúar. Þegar
kemur fram í mars og apríl
ganga um 40 trillur frá Pat-
reksfirði, Tálknafirði og Vík-
unum. Allur bátáfiSkurinn er
láfinn í hraðfrystihús. Undan-
farin ár hefir verið mikil
vinnufólksekla á Patreksfirði
og hafa unnið ]>ar um 30 Fær-
eyingar við frystinfiru fiskjar.
Óskar Halldórsson.
Til Strandarkirkju: G. P. 10
kr. H. P. 100 kr. Ó. G. 30 kr. H.
Á. 5 kr. N. N. 10 kr. Ónefndur
5 kr. Sjómaður 100 kr. L. E. T.
15 kr. R. Th. 100 kr. G. B. J. 20
60 kr. Brynjólfur 200 kr. Þ. 3 kr.
Svava 100 kr. K. F. 50 kr. Guð-
björg 5 kr. J. S., Vestm. 50 kr.
Ónefndur 10 kr. Samfjelagi 10
kr. Aron B. 10 kr. í. J. 20 kr. G.
B. 10 kr. Jón Jónsson 20 kr.