Morgunblaðið - 12.01.1944, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 12. jan. 1944,
ÆGIR REYINIIR AÐ NÁ
LAXFOSSI AF SKERIIMIi
Farþegafarangur úr
skipinu farinn að
reka við Gróttu
Eden og Molofov
0* .......^ _
Eden, utanríkismálaráðherra Breta og Molotov, utánríkis-
málaráðherra Rússa. Myndin var tekin á einum af fundum
þeim er utanríkismálaráðherranir áttu saman fyrir skemstu.
V ARÐSKIPIÐ ÆJ.GIR hefir
verið fengið til að reyna að ná
Laxfossi af skerínu fyrir norð-
an Effersey. Gera menn sjer
vonir um, að hægt verði að ná
skipinu út, ef veður leyfir, þ. e.
ef áttin breytist ekki' til muna
frá því sem wú er. I þeirri átt,
sem var í gær, er alveg öldu-
laust við norðanverða Effersey.
— Ekki er fullkunnugt um
skemdir á Laxfossi, en talið er,
að skipið sje ekki mikið brotið
að aftan að minsta kosti.
Pjetur Ingjaldsson skipstjóri
á Laxfossi og stýrimenn hans
íóru um borð í Laxfoss í gær-
dag, en gátu ekkert aðhafst þar.
Sjórinn hafði sprengt upp lest-
arlúgu afturlestarinnar, en þar
var farangur farþega geymdur.
Hafði nokkuð af farangrinum
flotið út úr lestinni. Bárust
fregnir um það frá Gróttu í
gærkveldi, að þar hefði rekið
töskur og annan farangur úr
Laxfossi, als um 10 stykki.
Lítið var af öðrum vörum í
Laxfossi, þar sem skipið fór
þessa ferð til Borgarness og
Akraness eingöngu til að sækja
farþega og póst. Ekki er far-
angur farþega vátrygður og má
því búast við, að margir far-
þega verði fyrir all-tilfinnan-
legu tjóni.
91 maður var með
Laxfossi.
Nú hefir fengist vitneskja
um, hve margir voru um borð
í Laxfossi, er hann strandaði.
Voru það samtals 91 maður, 78
farþegar og 13 skipverjar. Far-
þegar voru flestir Norðlending-
ar, þar á meðal 6 þingmenn og
.stjórn Síldarverksmiðja ríkis-
ins á Siglufirði.
Ekki er ennþá ákveðið, hvern
ig ráðið verður fram ur flutn-
ingum milli Borgarness og
Reykjavíkur á næstunni. Þór
fór í gær með póst og til þess
að sækja mjólk til Borgarness.
Björgun skipbrots-
fólksins,
Það er litlu einu við að bæta
um björgun fólksins íir Lax-
fossi frá því, sem birt var í blað
inu í gærmorgun. Var ítarlega
skýrt, hvernig herbáturinn,
lóðsbáturinn og Magni fluttu
fólkið til lands.
Til viðbótar er það, að fyrst
fór Guðbjartur Ólafsson hafn-
sögumaður og forseti Slysa-
varnafjelagsins á Magna á
atrandstaðinn. Einnig fór lóðs-
báturinn og Jón A. Pjetursson
með honum. Þegar á strandstað
inn kom braut ihjög á skeri,
sem var á bakborðshlið Lax-
foss og var ógerningur fyrir
Magna þá að komást að Lax-
fossi. Þeir Guðbjartur og Jón
komu sjer saman um, að best
myndi vera, eins og á stóð, að
kynna sjer fyrst möguleika á
björgun úr landi. Áður en Guð-
biartur fór út með Magna hafði
hann trygt sjer, að „innrásar-
prammi“ frá ameríska flotan-
um væri til taks, ef sjeð yrði,
að hægt ýrði að nota hann við
björgunina.
Á meðan á þessu stóð fóru
menn frS Slysavarnafjelaginu
út í Effersey með björgunar-
tæki. Hefir því verið lýst áður.
Þrír bátar voru komnir í Eff-
ersey um 11 leytið, eða um sama
leyti, sem Magni kom í annað
sinn á strandstaðinn ásamt am-
eríska bátnum og lóðsbátnum.
Ársæll Jónasson kafari stjórn
aði björgunarundirbúningi í
Effersey og var svo komið, er
fólkið komst í ameríska jframm
ann, að búið var að koma
sterkri taug í Laxfoss frá landi
og var alt tilbúið til að ferja
milli skips og lahds á bátun-
um þremur.
Var talið, að það myndi hafa
tekið um klukkustund að
bjarga fólkinu úr Laxfoss á
þann hátt.
Viðtal við forseta
Slysavarnafjelags-
ins.
ÞAÐ hafa heyrst raddir um,
að björgun farþega og skip-
verja úr Laxfossi hafi gengið
seint í fyrrakvöld. Morgunblað
ið hefir snúið sjer til Guðbjarts
Ólafssonar, forseta Slysavarna-
fjelagsins, og spurt hann, hvort
hann vildi nokkuð segja um
björgunina. Guðbjartur sagði:
— Við björgun úr sjávar-
háska er það mjög nauðsynlegt
og raunar fyrsta boðorð þeirra,
er að björguninni standa, að
haga björgunartilraunum þann
ig, að ekki sje hætta á, að af
þeim hljótist slys. Það má því
ekki flana að neinu. Við viss-
um, að með útfallinu myndi
skerið, sem var á bakborðshlið
Laxfoss, koma upp úr sjó og
draga úr kvikunni, sem var við
skipið, enda reyndist það svo.
Það var einmitt þess vegna,
sem við biðum með björgunar-
tilraunirnar, en á meðan und-
irbjuggum við okkur sem best
við gátum.'
Við skiljum vel, að margir
eru milli vonar og ótta og að
biðin er löng hjá fólkinu, sem
bíður eftir því, að björgunin
komi. En öryggið er fyrir öllu.
Við urðum líka að hafa fleiri
en eitt járn í eldinum við björg
unina. Þessvegna var tekið það
ráð, að undirbúa björgun bæði
frá sjó og landi. í landi voru
tilbúnir þrír bátar og búið að
ná sambandi við skipið og
koma í það sterkri taug, sem
draga mátti bátana á milli
lands og skips. En á þeim út-
búnaði þurfti ekki að halda í
þetta sinn, þar sem það tókst
að bjarga fólkinu í herbátinn
og síðan í Magna með aðstoð
lóðsbátsins.
Jeg álít, að undir þeim kring
umstæðum, sem þarna voru
fyrir hendi, hafi verið farið
rjett að hvað björgunartilraun-
ir snerti — jafnvel þó biðin
hafi orðið nokkuð löng hjá skip
brotsfólkinu.
Staða sænsku lög-
reglunnar í ólriði
rædd
Sænska ríkisþingið hefir
rætt allmikið um stöðn lög-
reglunnar í ófriði og var kjör-
in sjerstök nefnd, til þess að
fjalla um málið. Nefndin var
sammála um það, að hægt
væri að beita lögregiunni til
varnar landinu, ef það ienti
í styrjöld. Jafn greinilegt virt
ist þó, að hermál eru best kom
in í höndum hersins sjálfs,
og að lögreglan hafi á stríðs-
tímum vandasömum lögreglu-
störfum að gcgna. Mest virt-
ist vera undir því komið, að
hver einstakur lögreglumað-
ur viti, hvernig honmn beri
að haga sjer -við hvert tæki-
færi, og að hann forðist eins
lengi og mögulega að sæta
þeirri meðferð, sem ieyni-
skyttur fá af ófriðaraðilum.
Niðurstaðan verður því sú,
að það sjeu aðeins einkennis-
klæddir lögreglumenn, sein
hafa rjett og skyldur til þess
að grípa til vopna gegn ó-
vinum landsins í stríði.
Bilreiðar knúðar
með kolagasi
EltKI minna en 98% af
öllum bifreiðum í Svíþjóð eru
nú knúðar með trjekolagasi.
Notkun vjeknúinna farartækja
hefir annars minkað nokknð
á síðasta ári, og notkun reið-
hjóla enn meir, aðallega vegna
skorts á hjólbörðum. f stað
þess hefir notkun hestvagna
aukist, og er nii 9% af farar-
tækjum í Svíþjóð dregin af
hestufn.
— Rússland
Framh. af bls. 1.
ar hafa átt í miklum orustum
fyrir sunnan Byelaya Tserkov,
og tekið þar nokkur þorp.
Þá segjast Rússar alls hafa
felt um fimtán þúsund Þjóð-
verja á Kirovogradsvæðinu, í
orustunum þar, og tekið allmik
ið herfang, meðal annars 150
skriðdreka og 188 fallbyssur,
og mikið af bifreiðum að auki.
Á öðrum hluta Rússlandsvíg-
stöðvanna virðist ekki hafa ver
ið mikið um að vera, aðeins
staðbundnar viðureignir og
könnunarsveitaviðureignir.
— Reuter.
Engin ný
símnskrá
„NÝ SÍMASKRÁ kemur
að líkindum ekki út fyr en
sjálfvirkastöðin í Reykjavík
verður stækkuð”, sagði Olaf-
ur Kvaran, ritsímastjóri blað-
inu í gær.
Þar sem engar stórvægileg-
ar breytingar hafa orðið s. 1.
ár, nema að heimilisföng
kynnu að hafa breyst, telur
tjórn Landssímans ekkiástæðu
til að láta irrenta nýja sínta-
skrá.
Eins og sjá má af þyí, sem
undan er farið þykir ástæða
að hvetja fólk til að fara vel
með símaskrána, því það kann
að dragast að gefin verði út
ný.
Burmaher Brela
lekur Maungdaw
London í gærkveldi.
MOUNTBATTEN lávarður
hefir tilkynt, að her hans í
Burmað sem nefndur er 14.
herinn, hafi tekið þorpið
Maungdaw, en það er um 32
km innan við landamæri
Burma, og hefir lengi og oft
verið barist um það. Japanar
bafa tvisvar áður tekið það af
Bretum.
Tilkynt er að þorpið hafi
verið tekið eftir mikla fall-
byssuskothríð og sprengjukast.
Einnig er sagt, að árásir hafi
verið gerðar á Akyabsvæðið,
en Akyab er um 80 km fyrir
sunnan Maundaw.
—Reuter.
Gæfa fylgir
trúlofunarhringunum
frá SIGURÞÓR,
Hafnarstræti 4.
Svíar nola sjerloit-
vamareynslu annara
þjóða i
Yfirumsjónarmaður sænsku
loftvarnanna, G. Johnson, hef-
ir í viðtali við Svenska Dag-
bledet skýrt frá því, hvernig
reynsla sú, sem reynst hefir á
loftvörnum í öðrum löndum,
sje notuð í viðbúnaði Svía á
þessu sviði. Svíþjóð er meirá
að segja betur stödd en mörg
lönd önnur á þessu sviði. —
Steinhúsin í stórborgum Sví-
þjóðar eru sterkbygðari en
víða annarstaðar, og oft býð-
ur hinn sænski granítsteinu
meiri möguleika til byrgja-
bygginga, og hvað snei'tir
Stokkhólm, þá er ómetanlegfi
gagn að síkjum borgarinnar til
þess að fá nægilegt vatn til
slökkvistarfa.
Annars hafa hingað- til verið
reist í Stokkhólmi loftvarna-
byrgi fyrir 100 miljónir króna,
ef talin eru með einkabyrgi.
Það gefur þó nokkuð í skyn
um hinn vandvirknislega und-
irbúning, að þegar 1. okt. 1941
var búið að byggja almenn loft
varnabyrgi í Stokkhólmi fyrir,
um 7,6 milj. króna. Loftvarna-
miðstöðvar borgarinnar hafa
verið höggnar í kletta neðan-
jarðar. Þar að auki er nú svQ
vel komið í veg með að setjá
verði, til þess að gera vart við
ef kviknar í skógum, að reist-
ir hafa verið hvorki meira njð
minna en 300 varðturnar af
opinberri hálfu og margir af
einstaklingum. )
Illlllllllllllllllllllillllllllllllllllllliiiíllllllllllllllllllllllf
I 60-70 |
I þúsundir |
| manno j
= lesa Morgunblaðið á hvelj- |
H um degi. Slík útbreiðsla er §
j| langsamlega met hjer á |
= landi, og líklega alheims- |
s met, miðað við fólksfjölda |
§= í landinu. — Það, sem birt- I
| ist í Morgunblaðinu nær 1
= til helmingi fleiri manna |
| en í nokkurri annari útgáfu =
= hjer á'landi.
miiinnnnmiiiiiiiiiiiminnniiniiimmiimiiniiiiiiia