Morgunblaðið - 13.01.1944, Blaðsíða 1
31. árgangur.
9. tbl. — Fimtudagur 13. janúar 1944.
Isafoldarprentsmiðja h.f.
Þjóðverjar hðrfa
við Casslno
MESTL LOFTORUSTUR STRÍÐSINS
London í gærkveldi.
ÞJÓÐVERJAR hafa yfirgef-
ið þorpið Cervaro, nálægt
Cassino á vígsvæði fimtahers-
ins , en ekki hefir enn frjest
Um það, að bandamenn sjeu
komnir til .þorpsins., en barist
er harðlega um fjall eitt nokkru
norðar, Monte Capraro að nafni,
og veita Þjóðverjar þar hart
viðnám og virðast hafa fengið
nokkurn liðsauka, þar á meðal
rnehn úr Hermann Göring her-
fylkinu fræga, og eins fjalla-
hersveit eina.
Veður hefir brugðið til hins
verra aftur með miklum leys-
ingum og vatnselg á vígstöðv-
unum, og hafa bardagar því
verið nokkru minni en undan-
farna daga. Bretar hafa sótt
nokkuð fram hinum megin við
þjóðveginn til Róm, en Cassino
og varnarstöðvar Þjóðverja þar
umhverfis er það, sem hindrar
bandamenn í að ná valdi á þess
um mikilvæga vegi.
Framvarðaskærur eru háðar
á vígstöðvum áttunda hersins
ög einnig er þár stöðugt mikil
fallbyssuskothríð. Orustuflug-
vjelar bandamanna hafa ráðist
að stöðvum Þjóðverja.
— Reuter.
Þetta er Hirohito Japanskeisari, sonur sólarinnar, hinn
dularfyllsti allra þjóðhöfðingja. sem miljónir manna álíta
goðborinn og' tigna sem guð. — Um hann flytur blaðið grein
á 7. síðu í dag, og er hún eftir hinn fræga rithöfund John
Gunther.
Rússor byrjo sókn veston Gomel
Hafa tekið Sarny
London í gærkveldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins
frá Reuter.
RÚSSAR hafa enn byrjað
nýja sókn, að þessu sinni fyrir
vestan Gomel, þar sem þeir
segjast nú hafa sótt fram um
15 km. í tveggja daga áhlaup-
um á 28 km. breiðri víglínu, og
segjast þeir hafa tekið þar all-
rharga bæi og þorp. Þjóðverj-
ár hafa undanfarna daga tal-
að um bardaga á þessum slóð-
um, en takmark Rússa með
Sókninni virðist vera að taka
bæinn Mosiev, sem er fyrir
norðaustan Pripetmýrarnar.
Munu hersveitir Rússa nú vera
16 km. frá bæ þessum.
Taka Sarny.
, Stalin gaf út dagskipan í dag
um töku Sarny, fyrsta stóra
bæjarins, sem Rússar hafa enn
náð í Póllandi. Hafa Rússar
einnig náð þar mikilvægri
járnbraut á vald sitt á allstóru
svæði, eri ekki er getið um
frekari framsókn á þessum
slóðum í herstjórnartilkynning
Unni í kvöld.
ITkrainuvígstöðvarnar.
Einhverjar hörðustu orustur,
sfem lengi hafa verið háðar í
Rússlandi, geisa nú fyrir áust-
an ána Bug, suðaustur af Vin-
itsa, þar sem Þjóðverjar stefna
fram miklu skriðdrekaliði, til
þess að vernda hinar mikilvægu
samgönguleiðir sínar milli
Lwov í Póllandi og Odessa, en
mikils er um vert fyrir Þjóð-
verja að halda þeirri leið op-
inni sem lengst. Fyrir suðvest-
an Kirovograd og við Byelaya
Tserkov geisa einnig miklir
bardagar, og segja Rússar, að
þar sjeu engin lát á gagnáh'laup
um Þjóðverja, sem segjast sjálf
ir hafa unnið nokkuð á nærri
Kirovograd.
KRÍMSKAGINN.
Þar segja Þjóðverjar frá æð-
isgengnum bardögum við mik-
ið landgöngulið Rússa, sem
komist hafi í land hjá Kerch,
og segir, að barist hafi verið
þarna allan daginn í gær af
mikilli grimd.
STÓRTJÓN í RJUKAN
Frá norska blaðafulltrúanum:
— Eitt hinna frjálsu norsku
blaða skýrir frá því, að tjónið
af árás Améríkumanna á stöðv
ar Norsk Hydro við Rjukan hafi
numið 11 miljónum króna, en
við Knaben um 1.5 milj. kr.
281 Frakkar
fyrir herrjetti
Algiers í gærkveldi
Rjettarhöld eru mi hafin
yfir 287 Frökkum, sem þjóð-
frelsisúefndin svokallaða hjer
hefir látið handtaka og ákært
fyrir landráð og fleira. Með-
al hinna handteknu eru ýmsir
ktumir nfenn, svo sem Flandin,
fyrv. forsœtisráðherra Frakka,
Peyrouton, fyrrum landsstj.
í Algier, Boisson, fýrrum lands
stjóra í Vestur-Afríkunýlend-
um Frakka, Bergeret flughers
liöfðingi fyrrum ráðherra
í Vichystjórninni. Það or tle
Menthon dómsfulltrúi nefndar-
innar, sem hefir þessi saka-
mál með höndum. — Reuter.
CLARK OG PATTON
FÁ HEIÐURSMERKI.
London í gærkveldi. — Breta-
konungur hefir látið sæma all-
marga ameríska hershöfðingja
á Miðjarðarhafssvæðinu bresk-
um heiðursmerkjum fyrir
hraustlega framgöngu í stríð-
inu. Eru þeir Mark Clark,
stjórnandi fimta hersins og
Patton, sem áður stjórnaði 7.
hernum, á meðal þeirra.
700 amerískar ftug-
vjelar ráðast á
MLð-Þýskaland
Mikið flugvjelatjón aðila
London í gærkvöldi. — Einkaskeyti til Morg-
unblaðsins frá Reuter.
EINHVERJAR ÓGURLEGUSTU LOFTORUSTUR, er
sögur greina frá, voru háðar yfir Þýskalandi í gær, og
eru nú fyrst að berast af þeim nákvæmar fregnir, sem
ekki eru þó'enn alveg tæmandi. Orustur þessar voru háð-
ar, er 700 amerísk flugvirki og Liberatorflugvjelar, varð-
ar orustuflugvjelum, flugu til árása og orustuflugvjela-
smiðjur Þjóðverja við Achersleben, Halberstadt og Bruns
wick, en í smiðjum á þessum stöðum er unnið að sam-
setningu á orustuflugvjelum af gerðunum Messerchmitt
110, Focke-Wulf 190 og Junkers 88.
Sænska þingið
kemur saman
RÍKISÞING Svía var sett þ.
11. jan. s.l. og sagði Gústav
konungur meðal annars þetta
í hásætisræðu sinni:
Örlögin hafa leikið hinar
norrænu grannþjóðir vorar
hart. Þrautir þeirra valda okk-
ur djúpum trega, og við tökum
af hjarta þátt í vonum þeirra
um að öðlast bráðlega aftur
frið og frelsi. Vjer trúum því,
að oss verði mögulegt að kom-
ast hjá því að dragast inn í
stríðið, en ástandið í heiminum
er þó svo óvist og hættulegt, að
ekki má á nokkurn hátt slaka
á því að vera á varðbergi og
búinn til hvers sem er. Sú vörn
frelsis vors og sjálfstæðis, sem
falin er í samheldni þjóðarinn-
ar og vígbúnaði vorum, er
sterk, og verður henni haldið
við til þess að skjöldur frelsis
vors verði styrkur, hvað serp
kann að koma.
Vjer verðum að léggja að
oss, ekki aðeins vegna eigin
velferðar, heldur jafnvel til á-
taka í því skyni að hjálpa til
við það að byggja heiminn upp
aftur. Friður sá, sem vjer höf-
um notið, skuldbindur oss til
þess að vinna af megni fyrir
mannúð og sáttfýsi. Jeg er þess
fullviss,'að hafa alla þjóðina
að baki mjer, þegar jeg segi, að,
það sje innileg ósk vor að geta
orðið að liði á þessum sviðum'i
I fjárlagafrumvarpinu cvu
tekjurnar áætlaðar 3.106 inilj-
ónir, en gjöldin 3.774 miljónir,
þar af 1.817 miljónir til land-
varnarma. Greiðsluhallinn veið
ur því 668 milj. króna.
Flugmenn Bandaríkja-
manna segja árásimar hafa
verið árangursmiklar, þótt
sprengjuflugvjelar hafi
þurft að berjast við orustu-
flugvjelar Þjóðverja allan
tímann, sem þær voru yfir
Þýskalandi. En það kveður
við allt annan tón hjá Þjóð-
verjum, sem segja þessar
viðureignir mesta. loftsigur,
er þeir hafi nokkru sinni
unnið, þar sem þeir hafi
skotið niður 134 flugvjelar
alls, þar af 124 4-hreyfla
sprengjuflugvjelar, og sjeu
þó varla öll kurl komin til
grafar enn um tjónið. Ekki
gátu Þjóðverjar síns eigin
tjóns.
Aukatilkynning
Um þessar orustur gaf
þýska herstjórnin meira að
segja út aukatilkynningu,
þar sem þeir segja, að árás-
irnar hafi mishepnast ger-
samlega, er orustuflugvjel-
ar hafi truflað sprengjuflug
vjelarnar svo, að lítið hafi
orðið úr því, að þær gætu
skemt skotmörk sín, og
mörgum verið grandað áð-
ur en þær komust á árásar-
staðina.
Bandaríkjamenn hafa til-
kvnt, að eftir því, sem enn
sje best vitað, hafi um 100
þýskar orustuflugvjelar ver
ið skotnar niður, en alls
hafi farist 59 amerískar
sprengjuflugvjelar og fimm
orustuflugvjelar. Er þetta
mesta tjón, sem Bandaríkja
menn hafa enn beðið í árás
á Þýskaland.
Þriggja mínútna hlje
Einn af flugmönnum
Bandaríkjamanna segir, að
sprengjuflugvjelahópur sá,
Fraxnh. á 2. síðu.