Morgunblaðið - 10.02.1944, Blaðsíða 5

Fimtudagur 10. febrúar 1944
MORGUNBLAÐIÐ
5

— J\ienjijó)Áin oa _ÁJciniiíiÁ
I

%"(r(WVVV\H«%*WV*«H«*VVVV^
Reykingar
kvenna
Nú má svo heita, að konur
og karlar njóti jafnrjettis hjer
á landi, á mörgum sviðum. En
engu að siður er það svo, að
konum leyfist ekki ávalt það
sama og karlmönnum. Þær eru
í eðli sínu veikbygðari og fín-
gerðari verur en karlmennirnir.
Þær gera kröfur á þeim grund-
velli, og þess vegna hljóta að
verða gerðar kröfur til þeirra
á sama grundvelli.
Tóbaksreikingar kvenna hafa
farið mjög í vöxt síðari ár, og
eru íslenskar konur engann
veginn eftirbátar kynsystra
sinna í öðrum löndum í þeim
efnum.
Jeg heyrði ungan mann hafa
orð á því hjer á dögunum, að
ung stúlka hjer í Reykjavík,
sem ekki reykti, mætti heita
hrein undantekning. Vonandi
er þar nokkuð hart að orði
kveðið, en mun þó vera nokk-
uð til í því.
Það er t. d. algeng sjón á
kaffihúsum hjer, að sjá ungar
stúlkur þrífa vindlingaveski
sitt strax og þær eru komnar
Snn úr dyrunum, og sleppa síð-
an ekki vindlingnum úr munn-
vikinu, meðan þær eru inni.
Það-eru mjög skiptar skoðan-
ir um, hvort nokkuð sje við það
að athuga, þótt konur reyki,
þegar þær eru komnar til vits
og ái’a. „Þær eru líklega sjálf-
ráðar, hvort þær gera það eða
ekki“, segja margir, og er það
vitanlega rjett.
En það er óneitanlega ömur-
leg sjón, að sjá unglingsstúlk-
ur, sem vart hafa slitið barns-
skónum, með vindling hang-
andi í öðru munnvikinu. Þær
halda að þetta sje dömulegt og
fint, og gera þetta til þess að
„vera með“.
Það er einnig ófögur sjón, að
sjá móðurina reykja, á meðan
hún gefur bami sínu að borða
eða sjá stúlku gera morgun-
verkin og búa til matinn reykj-
andi.
Þá er það alt annað en fegr-
andi fyrir útlitið að reykja mik
ið. Hinn ferski hörundslitur
æskunnar hverfur smátt og
smátt og hörundið Verður gul-
íeitt, en augun sljógvast.
Bjart höi-und og skær augu
þykja ein mesta prýði kvenlegr
ar fegurðar. En það er stað-
reynd, að stúlkur, sem reykja
nokkuð að ráði, geta eigi hald-
íð hnossum þessum til lengdar.
Þá mætti einnig minnast á
hendurnar í sambandi við feg-
urðarrækt og tóbaksreykingar.
Flestar stúlkur vilja hafa fel-
legar hendur. En stúlkur þær
'sem reykja mikið, geta ekki
haft fallegar hendur, því að
reykurinn setur óhjákvæmilega
merki sitt á þær. Fátt er öllu ó-
fegurra en að sjá ungar stúlk-
ur með gula fingurgóma og
neglur af tóbaksreykingum.
Ekkert naglalakk getur breitt
Frainhald á b)s. 8
Þegar valinn er lífsförunautur
JEG var viðstaddur brúð-
kaup hjerna á dögunum. Þeg-
ar brúðhjónin óku burt, sneru
gestirnir sjer hvor að öðrum.
andvörpuðu ng sögðu: „Það
vildi jeg óska, að þau yrðu nú
hamingjusöm“.
Hversvegna sögðu þeir þetta?
Ef til vill vegna þess, að þeir
vissu um svo mörg hamingju-
snauð hjónabönd, og þeir vissu,
máske einnig að hinir tveir að-
ilar í hjónabandi þessu. sem
var stríðshjónaband, höfðu ekki
undirbúið sig neitt undir þetta
mesta og örðugasta viðfangs-
efni mannsins, hjónabandið.
Það var eins og þeim hefði verið
slept upp á reginfjöllum, með
orðunum: „Það vildi jeg óska,
að þau findu nú gullnámu“ . .
eða eins og sagt væri við garð
yrkjumann, sem vitað væri, að
ekki hefði sett neitt sæði í garð
sinn: „Jeg vona, að þú uppsker
ir nú mikið af yndislegum blóm
um . . . .“.
Að höndla hina sönnu ham-
ingju í hjónabandinu er eitt
mesta þrekvirki sem til er, og
þessvegna vel þess vert, að öllu
lífinu sje varið til þess og í raun
rjettri þarf að verja öllu lifinu
til þess. Jeg hygg, að grund-
vallaratriðið sje valið á mak-
anum. Það getur vart verið til
neitt ömurlegra, en að komast
Eftir dr. Thurman B. Rice
skyndilega eða smátt og smátt
að raun um, að maður sá, er
valinn hefir verið sem lífsföru-,
nautur, sje ekki „sá eini rjetti“.
Osamkomulag og stöðugt rifr-
ildi í hjónabandinu mun ekki
aðeins leggja lif hjónanna í
rústir, heldur og eitra líf barna
þeirra og allra afkomenda.
Orsakir ósamkoinulags.
Það eru margar orsakir fyrir
ósamþýðanleika í hjónaband-
inu '— ólikir hættir og siðir,
siðferði, trú, mentun, þjóðfje-
lagsstaða, og jafnvel ólík þjóð-
erni. Þegar tvær mannleg-
ar verur verða ástfangnar hvor
af annari, getur oft l'arið svo,
að þær loki augunum af á-
settu ráði, eða ósjálfrátt, um
stund, fyrir veruleikanum og
gifti sig, án þess að skeyta um
nokkuð annað.
Það hlýtur að' vera mögu-
legt, jafnvel þótt maður sje al-
varlega ástfanginn, að hafa dá-
lítinn snefil af óbrjálaðri dóm-
greind. Þegar á alt er litýý er
sú hugmynd, að verða skynsam
lega ástfanginn, engann veginn
ný. Hjer áður fyrr var algengt,
og tíðkast enn í sumum lönd-
um, að heilbrigð skynsemi
foreldranna kýs tengdason-
inn eða dótturina. — Og
ef til vill er það betra, en láta
ungt fólk, með óþroskaðar til-
finningar og litla lífsreynslu,
gera það.
Foreldrar geta undirbúið
börn sín dálitið undir hið mikil
væga val, með því að sýna gott,
fordæmi. Dóttir þess manns,
sem ætíð er umhyggjusamur og
háttvís í framkomu allri, mun
t. d. sjaldan verða hrifin af
ruddamenni eða ósiðuðum
dóna. .-. sonur þeirra móður,
sem ætíð er blíð og ástúðleg,
mun vart vilja giftast stúlku,
sem úrill er og duttlungafull.
Þjer giftist fjölskyldu.
Þjer getið á margann hátt
komist að því fyrirfram, hversu
mikla möguleika þjer hafið á,
að höndla hjónabands-gæfuna,
ef þjer aðeins hugsið skynsam-
lega um það. Ef þjer trúið á
mikilvægi arfgengis, þá gefið
‘gaum að fjölskyldu unnusta
yðar eða unnustu, vegna þess
að í raun rjettri giftist þjer fjöl
skyldunni líka. Þrátt fyrh’ upp-
eldi og sjereinkenni, einstakl-
ingsins, sem um er að ræða,
koma ættareinkennin fyrr cða

NÍI ER SKÍÐAFÆRIÐ, oj allir, sem vetlingi geta valdið, jafnt ungir sem gamlir, og kon-
ur sem karlar, flýja í faðm hinna islensku fjalla, og þeysa á skiðum yfir hæðir og hóla. — Hjer á
myndinni eru sýndir mjög snotrir skíðabúnmgar. Til vinstri: rauð'ur jakki og bláar buxur. — I
miðjunni: Hvítur jakki og himinbláar buxur. Til hægri: Biár skíðabúningur, rauð húfa og rauðir
vetlingar. - . í ' ;-i i ' ' '1
síðar í Ijós. í gömlum,'norskum
orðskviði segir: „Giftist eigi
stúlkunni sem er eina góða
stúlkan í fjölskyldunni“.
Snilligáfa eða andlegur veik-
leiki getur ef til vill komið fram
hjá hvaða fjölskyldu sem er,
en hjá vissum fjölskyldum er~
það algengast. Gáfur eru að
miklu leyti arfgengiseinkenni.
Geðveiki og berklar fylgja oft
ættum og einnig heyrnarleysi
og sjónleysi. Heilsan er mjög
mikilvægt atriði, vegna þess að
ef húsbóndinn er heilsuveill,
getur hann ekki sjeð fyrir fjöl-
skyldu sinni, og heilsuveil kona
getur ekki auðveldlega alið
hraust börn eða hugsað um
heimili sit'.
Olíkar skaphafnir.
Það er oftast mjög heimsku-
legt að giftast þeim, sem er
manni algjörlega ólíkur. Það er
skakt að ætla að erfðaeinkenn-
um sje hægt að breyta eftir
hjónaband. Eitt sinn heyrði jeg
getið um stúlku, er átti unn-
usta, sem stal bensíni úr bílum
annara manna. Hún ljet hann -
lofa sjer að hætta ósvinnu þess-
ari, og giftist honum í þeirri
trú, að hann myndi efna það
loforð. En i stað þess færði hann
út kvíarnar, og var loks hand-
tekinn og settur í fangelsi fyrir
stórþjófnað, en konan varð að
vinna fyrir sjer og hinum þrem
börnum sínum. Vinir hennar
kendu í brjósti um hana, en
hún gat aðeins sjálfri sjer um
kent, því að hún vissi fyrirfram
hvernig maður hennar var.
Hann lofaði að vísu betrun og
bót, en í veröldinni úir og grú-
ir af konum, er bíða þess, að
menn þeirra breytist til batn-
aðar.
En þjer þurfið ekki að giftast
vondum manni til þess að verða
óhamingjusamar. Ólík þjóðfje-
lagsstaða, ólíkar venjur og sið-
ir, geta eins vel eyðilagt hjóna-
bandið.
Ef þjer metið greind og góð-
ar gáfur mest allra eiginleika,
þá giftist ekki þeim, er ekki
getur staðið við kröfur yðar í
því enn.
Ef þjer elskið jazz-músik en
bóndi yðar symphoníur, er
sennilegt að einhverntíma verði
rifist. Ef þjer hafið þroskaðan
bókmentasmekk, en maður yð-
ar hugsar aðeins um íþróttir,
er hætt við, að þið finnið aldrei
sameiginlegan, andlegan grund
völl. Qg hjónabönd, þar sem
hvor aðilinn fer sínar eigin leið-
ir, eru sjaldan 100% hamingju-
söm.
Nú á tímum er ætlast til þess,
að konan taki sjer stöðu vi5
hliðbónda síns, og sjerhver mað
ur þarfnast þess, að konan virði
gáfur hans, eins og hann virðir
gáfur hennar.
Það er ekki nóg, að húsbónd-
Framhald á bls. 10.