Morgunblaðið - 15.02.1944, Blaðsíða 12

VI
Dagsfarún
boðar
verkfall
TRÚNAÐARRÁÐ verka
mannafjelagsins Dagsbrún hef-
ir ákveðið að til framkvæmda
komi vinnustöðvun þann 22. þ.
m., ef samningar takast ekki
fyrir þann tíma. — Atvinnu-
rekendur fengu tilkynningu um
þetta í gær.
Þá hefir stjórn Alþýðusam-
bandsins tilkynnt stjórn Dags-
brúnar, að hún sje samþykk að-
gerðum fjelagsins og' heitir
Dagsbrún allan þfenn stuðning,
sefn hún geti í tje látið.
lauðsyn öruggari
veðurfregna
PJETUR Ottesen flytur svo-
h 1 jóðandi þingsályktunartillögu
í Sþ.:
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjórnina að freista þess
að fá því til vegar komið, að
veðurstofan fái aðstöðu til að
láta landsmönnum í tje veður-
fregnir og veðurspár, er að
haldi mega komau.
Áskorun frá Ingólfi.
Á fundi í fjelaginu Ingólfi,
Reykjavíkurdeild Slysavarna-
fjelags íslands, var hinn 13.
íebrúar s. 1. samþykt með öll-
um samhljóða atkvæðum svo-
hljóðandi tillaga:
„Fundurinn skorar á Alþingi
og ríkisstjórn að beita sjer af
alefli fyrir því við stjórn setu-
liðsins, að fá því framgengt að
útvarpa megi á dulmáli veð-
urfrjettum til íslenskra fiski-
Skipa og til verstöðvanna. —
Bendir fundurinn á, að lífi og
afkomu sjómannastjettarinnar
er stefnt í mikinn voða með
því að viðhalda því banni á
veðurfrjettum til fiskiskipa
gegnum útvarp, sem verið hef-
ir i gildi undanfarið.
Yerslunarjöfnuður-
inn óhagslæður
Verslunarjöfnuðurinn í janú-
.irmánuði s. 1. var óhagstæður
um 7.022 miljónir króna. Verð-
mæti innfluttrar vöru nam kr.
14.782.233, en útfluttrar vöru
7.759.743. Á sama tíma í fyrra
var verslunarjöfnuðurinn óhag-
. íæður um 15,7 milj. króna.
Verðmæti innfluttrar vöru
nam 22.7 milj. kr., en útfluttrar
vöru 7.0 miljónir króna.
1 gjaldþrol s. I. ár
ITA(ÍTÍÐINI)L\ skýi'a frá,
því, að samkvæmt iimköllun-
trai í Lögbirtingablaðinu hafi
orðið 8 gjaldþrot hjer á landi
ít.l. ár. 011 urðu þessi g.jald-
þrot hjer í Reykjavík. Árið
-1942 varð ekkert gjaldþrot, en
1941 voru gjaldþ.rotin 9. Ár-
í . 1936—1940 voru þau 14,
2 að meðaltali. Á árunum
1931-1935 voru g.jalddjtrot
ilest hjer á landi írá því farið
\<irað halda um Jiau skýrslur,
eða 30,i 8 að meðaltali.
Kafbáhmenn fluftir á land
ÞEGAR HERFANGAR, s m teknir hafa verið á sjó úti, eru færðir í land, er bundið fyrir
augu þeirra, svo að þeir sjái ekk', hvar þcir koma að landi. — Myndin sýnir þýska kafbátsmenn
vera færða þannig á land í bresk i höfn.
Stórfeldur skortur veiðarfæra
Vandræði ef eigi fæst
úr bætt nú þegar
VEIÐARFÆRASKORTUR er nú svo tilfinnanlegur hjer á
landi, að til stórvandræða horfir.. Fáist ekki úr þessu bætt hið
bráðasta, er fyrirsjáanlegt að útgerðin mun minka stórlega í
ýmsum verstöðvum og það nú í byrjun aðalvertíðar.
Þetta mál bar á góma á Al-
þingi í gær. Var það rætt tals-
vert utan daghkrár í Nd. Spurð
ist Finnur Jónsson,*um það hjá
viðskiptamálaráðherra, hvaða
líkLff væru til þess, að úr þessu
fengist bætt hið skjótasta.
Upplýsingar ráðherra.
Björn Ólafsson viðskiptamála
málaráðherra gaf eftirfarandi
upplýsingar i sambandi við
þetta mál. .
Þegar eftir Japanir hernámu
Filippseyjar, fór að bera á
skorti á ýmiskonar hampvöru.
Það eru aðalalega tvenskonar
tegundir af hampi, sem við Is-
lendingar höfum notað til veiða
færagergar, þ. e. ítalskur hamp
ur (frá Ítalíu) og Manilla
hampur, sem komið hefir frá
Filippseyjum. ítalskur hamp-
ur hefir ekki fengist síðan
Ítalío fór í stríðið. Og Manilla-
hampur hvarf af markaðinum
þegar Japanar hernumdu Fil-
ippseyjar.
Þegar svo var komið, að Is-
lendingar gátu ekki framar
fengið þessa nauðsynjavöru,
var leitað á náðir aðalviðskipta-
þjóða okkar í stríðinu, Breta og
Bandaríkjamanna. Náðist sam-
komulag um það, -að Bretar
skyldu láta okkur fá vist magn
af hampvöru, eða sem svarar
800—1000 tonnum á ári.
Það er rúmt ár síðan þetta
samkomulag var gert. Gekk alt
sæmilega á s. 1. ári, vegna þess
að í landinu voru til talsverðar
birgðir af veiðarfærum.
En nú fór óðum að ganga á
birgðirnar og var þá sýnilegt,
að hampvörumagn það, sem
okkur var ætlað, var of lítið.
Var þá reynt að fá skamtinn
aukinn, svo að útgerðin þyrfti
ekki að dragast saman. En
J»eim tilmælum okkar var synj-
að það sem verra var, skamt-
urinn var minkaður um nálcga
þriðjung.
Þega svo var málum komið,
var ríkisstjórninni ljóst, að hjer
horfði til stórvandræða, ef eigi
fengist úr bætt. En þegar allar
tilraunir til þess að fá leyfi
ustfyrir meiri innflutning
reyndust árangurslausar, á-
kvað ríkisstjórnin að reyna
hina diplomatisku leið. Hefir
málið verið rætt við stjórn
Bandaríkjanna, án þess að það
hafi enn borið árangur.
Einnig hefir málið verið
rætt í viðskiptanefndinni, sem
nú situr hjer á rökstólum.
Ríkisstjórnin mun gera alt,
sem í hennar valdi stendur, til
þéss að fá þetta mál leyst, sagði
viðskiptamálaráðherra að lok-
um. Henni er það fullkomlega
ljóst, að útgerðin hlýtur að
dragast stórlega saman, vegna
skorts á veiðarfærum, ef ekki
fæst meiri innflutningur á þess-
urp vörum en nú er ráðgert.
Fiskaflinn 380,000
smáleslir 1943
ÁRIÐ 1943 veiddu íslcnd-.
jngar 381,497 smálestir fiskjar
og var það heldur »ieira en
árið áður, (335,895 smál.) Frá;
þessu er skýrt í síðustu hag-
tíðindum, tekið sanmn eftir
mánaðarskýrslum frá Fiskifje-
lagi Islands.
Samkvæmt þessu var fisk-
aflinn, sem hjersegir,- (í svig-
um tölur ársins 1942): Isaður
fiskur, í flutningaskip 89,129
smálestir (94,817). Afli fiski-
skipa útfluttur af þeim sjálf-
um 73,144 lestir (57,080). Fisk'
ur til frystingar 31,833 (24,-
358). Fiskur í herslu 1183 lestir
(879). Fiskur í niðursuðu 166.
iestir (207); Saltfiskur, ven.ju
legur salt fiskur 3,772 smálestir
(10,472). tunnusaltaður fiskur
312 lestir (2,947). Síld 181,-
958 smálestir (145,135).
Þriðjudagur 15. febrúar 1944.
Ályklun
í lýSveldismálinu
Á SUNNUDAGINN var fund
urhaldinn í Málfundafjelaginu
Óðinn.
Fundurinn samþykti eftirfar
andi ályktun varðandi sjálf-
stæðismálið og var hún sam-
þykt í einu hljóði:
„Fundur í Málfundafjelaginu
Óðinn, haldinn 13. febrúar
1944, lýsir yfir þeirri skoðun
sinni, að hann telur full og
tafarlaus sambandsslit við
Danmörku og stofnun lýðveld-
is eigi síðar en 17. júní n. k.
sjálfsagt, enda í fullu samræmi
við óskir og frelsisbaráttu þjóð
arinnar á undanförnum árum
og öldum, og nákvæmlega í
samræmi við skilning þjóðar-
innar á sambandslagasamningn
um, sem gjörður var 1918.
Telur fundurinn alt annað en
full og tafarlaus sambandsslit
og stofnun lýðveldis nú, er við
höfum fullan samningslegan
rjett til þess, vansæmandi fyrir
þjóðina og óvirðing við minn-
ingu og frelsisbaráttu bestu
landsins sona.
Jafnframt lýsir fundurinn
þeirri skoðun sinni, að forseti
lýðveldisins eigi að vera þjóð-
kjörinn, því svo sje best gætt
fullkomins lýðræðis“.
Fundurinn samþykti inrttöku
beiðni 9 manna.
Fundurinn var vel sóttur og
ríkti mikill áhugi fyrir málefn-
um þjóðarinnar.
Finskir sijórnmála-
menn í Svíþjóð
London í gærkveldi.
Það hefir vakið mikla at-
hygli, að fjórir kunnir finskir
stjórnmálamenn-eru nú staddir
í Stokkhólmi, eg eru meðal
þeirra þeir Erko og Paasikivi,
þá er einnig innanríkisráðherra
Finnlands þar. Eru á kreiki
bollaleggingar og getgátur um
það, að menn þessir sjeu að
leita hófanna um frið, en ekk-
ert hefir enn gerst, er staðfesti
það. Paasikivi er sagður vera
að leita sjer lækninga.
— Reuter.
Islendingar eiga alls
v
653 skip, samtals rúml.
40 þús, brúttó lestir
Skjótt viðbragð.
Ymsir þingmenn tóku til
máls og undirstrikuðu það, að
hjer yrði að bregðast skjótt við,
ekki ætti vandræcii af að
hljótast. Pjetur Ottesen minti
á hið gífurlega veiðarfæratjón,
sem orðið hefði í verstöðvunum
undanfarna ofviðrisdaga, en
það hefði stóraukið vandræðin.
Á SlÐASTLlÐNU HAUSTI
áttu Islendiugar als 653 skip,
seni voru samtals 40,815 smá-
jlestií^brúttó og 19,693 smálest
lir nettó. Þar af eru 7 ski|> 1000
jtil 1999 smálestir. 3 ski]> 500
ilil 999 smálestir, 65 skip 100
|1il 499, 55 ski]> 50—99 lestir,
1)1 skip 30—4!) iestir 252 skip
J.12—29 lestii' og 210 undir 12
jiestir. Árið 1941 áttu Islend-
ingar 600 skip samtals 41,233;
brúttó iestir, en 627 skip árið;
1942 samtals 40,575 lestír,
Smærri skipum hefir því fjölg
að, en stærri skipuimni íækk-»
að.
Botnviirpu.skip evu talin 30.
.Onnur fiskiski]) 604, farþegá-
skip 8, vöruflutni ngask i ]) 7,
varðskip 2, eitt björgunarskip!
og eitt dráttarskip.
Af farþegaskipum eru 5|
gufuskip: Brúarfoss, Dettifoss,
(íoðafoss, Lagarfoss og Súðin,
jen 3 eru mótorskip: Esja Fagra
nes og Laxfoss, (sem strandaðl
eftir áramótin).. Vöruflutn-
iugaskipin eru: Selfoss, Fjall-
j'oss, Herrnóður og Katla (guful
skip), og Skeljungur, Skaft-
fellingur og Baldur frá Stvkk-
ishólmi (mótorskip). Varð-
skipin eru: Ægir og Óðiml'
(mótorskip). Björgunarskipið.
er Sæbjörg, og dráttarskipið1
er Magni, eign Reykjavíkur-
bafuar