Morgunblaðið - 23.02.1944, Blaðsíða 12

12
Miðvikudagur 23. febr. 1944,
blenskir siúdenlar í Danmörku
ÞESSI MYND cr af sex íslenskum stúdentum í Kaupmannahöfn og birtist hún fyrir
skömmu í Kaupmannahafnarblaöinu B. T. ásamt stuttu viðtaii vift hvern þeirra. A myndinni
eru, sitjandi: Gísli Kristjánsson, Tryggvi Briem og Ingibjörg Böðvarsdóttir. — I aftari röð:
Rögnvaidur borkelsson, Sveinn Björnsson og Oskar Þórftarson. — Grein um stúdcntana á
bls. 2.
LOFTSÓKNIN GEGN ÞÝSKALANDI:
Miklar dagárásir
frá flugstöbvum í
Englandi og Itatíu
London í gærkvöldi. — Einkaskeyti til Morgun
blaðsins frá Reuter.
SPRKXG-JUFLU(!VJELAR Bandaríkjamanna úr 8. og 15.
flugherjum Bandaríkjanna, sem hafa bækistöðvar í Englandi
og' í Italíu fóru í fyrsta sinn í dag til loftárása í sameiningu
á Þýskaland. Voru þetta miklar loftárásir og var þeini eink-
um beint að verksmiðjum Þjóðverja, sem framleiða orustu-
flugvjelar, eða orustuflugvjelahluta.
Þetta er þriðja dagárás
Samningar
við Dagsbriin
undirritaðir
SAMNINGAR voru undir-
ritaðir í gærkveldi á skrifstofu
Jónatans Hallvarðssonar saka-
dómara, sem er sáttasemjari
ríkisins i vinnudeilum, milli
-stjórnar Dagsbrúnar og fulltrúa
atvinnurekenda.
Hafði sáttasemjari ríkisins,
ásamt þrem stjórnskipuðum
aðstoðarmönnum. borið fram
miðlunartillögur, er ekki varð
samkomulag milli aðilja, og
gengu báðir aðiljar að þeim
miðlunartillögum.
A bls. 6 í blaðinu í dag er
sa'gt frá, í hverju samkomulag
þetta liggur.
Dagsbrúnarfundur var hald-
inn í gærkveldi til að ræða
safnkomulagið. Þar var sam-
b -'kt einróma eftirfarandi til-
laga:
„Fundur í Verkamannafje-
*aginu Dagsbrún, haldinn 22.
febrúar 1944, samþykkir að
heimila stjórninni að undirrita
fyrir fjelagsins hönd samkomu
fag það, er fyrir liggur um
nýjan kaup og kjarasamning“.
Talsmaður Dagsbrúnar sagði
Morgunblaðinu, að um 800
manns hafi verið á fundinum.
Ljóð og vísur
Káins koma úi
í hausl
Á HAUSTI KOMANDA verð
ur gefin út hjer'á landi heild-
arútgáfa af ljóðum og vísum
Vestur-Islendingsins K. N.
-Túlius. sem eins og kunnugt er
var vinsælasta kýmniskáld ís-
lendinga vestan hafs.
Það er Bókfellsútgáfan, sem
hefir trygt sjer rjettinn til að
gefa út ljóðasafn Káins og hef-
ir þegar gert samninga við það
um hlutaðeigendur. Dr. Rögn-
valdur Pjetursson var byrjað-
ur að safna saman Ijóðum og
\dsum Káins áður en hann
Ijest, en við því starfi tók við
af honum prófessor Richard
Esck og er því nú að mestu
lokið.
Richard Beck hefir skrifað
.•kýringar með vísunum, þar
sem ástæða þykir til. Þá verð-
ur með þessari útgáfu Bók-
fallsútgáfunnar ævisaga Káins
eftir samtiðarmann hans og
. loks mun kunnur Vestur-Is-
iendingur rita sjerstakan for-
roála fyrir bókinni.
Farþegi á „Þór"
hverfur
MAÐUR að nafni Kristinn
Erlendsson frá Bakka í Dýra-
firði, er var meðal farþega á
, Þór“ á föstudaginn var, er
skipið var á leið frá Vestmann-
eyjum til Reykjavíkur, hvarf
af skipinu, á meðan það var í
rúmsjó.
Ekki er vitað, með hvaða
hætti maðurinn fjell útbyrðis,
c-n veður var ekki sjerstaklega
slæmt.
Bahdaríkjamanna í röð á or-
ustuflugvjela verksmiðjur
Þjóðverja og eru gerðar í
þeim tilgangi að eyðileggja
eins og unt er framleiðslu
Þjóðverja á orustuvjelum og
þar með veikja flugvarnir
þeirra.
Ráðist var á ýmsa staði í
Þýskalandi, þar sem orustu-
flugvjelar eru framleiddar, m.
a. á Regensburg, Bernberg og
Halberstadt. Bandamenn mistu
41 sprengjuflugvjel,
Loftárás á Zagreb.
Þá gerðu bandamenn loft-
árás á ýmsa staði í Júgóslafíu
í dag. Loftárás var gerð á Za-
greb og hafnarborgir, þar á
meðal á Zara, sem er um 150
km. suður af Fiume og Siben-
ik, sem er 50 km. sunnar á
Dalmatíuströnd. Það voru Li-
berator-vjelar, sem gerðu þess
ar árásir.
Á hernaðarstaði í hernumdu
löndunum, Norður-Frakklandi,
Belgíu og Hollandi voru einn-
ig gerðar loftárásir í dag.
Flugvjelatjón.
Síðan á mánuðagsnótt, er
breskar flugvjelar gerðu hina
miklu loftárás á Leipzig, er
talið að bandamenn hafi sent
7000 flugvjelar til árása á
Þýskaland. I þessum árásum
hafa þeir varpað niður um
10.000 smálestum af sprengj-
um. — I þessum árásum hafa
bandamenn mist 133 flugvjel-
ar, eða tæpl. 21/2% af flugvjela
styrknum, sem tekið hefir þátt
í árásunum. Á sama tíma hafa
Þjóðverjar mist 181 flugvjel.
Frá 1. janúar þ. á. hafa Þjóð-
verjar mist samtals 2500 flug-
vjelar á vestur- og suðurvíg-
stöðvunum.
D vergkaf bátaforing j ar
heiðraðir.
LONDON í gær —: Foringjar
tveggja dvergkafbáta, sepi
gerðu árásina á þýska orustíi-
skipið Tirpitz, þar sem það lá
í firði í Norður-Noregi í sept-
ember í haust, hafa verið
sæmdir æðsta stríðsheiðurs-
merki Breta, Victoria Cross. —
Báðir kafbátsforingjarnir eru
fangar Þjóðverja, þar sem þeir
neyddust til að sökkva kafbát-
um sínum eftir árásina. Kaf-
bátarnir hjetu X-6 og X-7. —
Fjórir aðrir kafbátsmenn, sem
einnig eru fangar. voru sæmd-
ir heiðursmerkjum. — Reuter.
Churchill svarar
fyrirspurn um rit-
skoðun
í SPURNINGATÍMA í neðri
málstofunni í dag spurði þing-
maðurinn Emanuel Shinwell
hvernig stæði á ritskoðun
þeirri, sem frjettaritarar banda
manna á Ítalíuvígstöðvunum
hefðu orðið að þola undanfar-
ið. Churchill forsætisráðherra
svaraði því, að hann hefði ekki
þurft að fara langt til að leita
sjer upplýsinga um það mál,
því það hefði verið hann sjálf-
ur, sem hefði sent Wilson hers-
höfðingja skeyti og beðið hann
að sjá um, að slúðursögur bær-
ust ekki frá vígstöðvunum á
Itálíu, þar sem þær væru aðeins
til þess að gefa almenningi rang
ar hugmyndir um bárdaga þar
og auk þess gæfu þær óvinun-
um upplýsingar. Churchill tók
það fram, að þessar sögur
hefðu ekki komið frá frjetta-
riturum á orustusvæðinu, sem
væru í sömu, hættu og her-
mennirnir, heldur ættu þær
upptök sín hjá mönnum i Na-
poli og í Algiers.
Hryllileg meðferð
í fangelsum
Þjóðverja
SAMKVÆMT frjett frá
norska blaðafulltrúanum lát-
ast Norðmenn stöðugt í fanga-
búðúm í Noregi og Þýskalandi.
Það hefir nú verið tilkynt,
að Sverre Pettersen, fyrv. rit-
ari norska rafmagns- og orku-
verasambandsins, hafi látist
vegna misþyrminga í fangabúð
um. Hann var tekinn fastur i
nóvember 1941 og var hafður
í haldi í ýmsum fangelsum, en
var látinn laus rjett fyrir sið-
ustu jól. Pettersen var fert.ug-
ur að aldri og lætui eftir sig
konu og barn.
Aili að kenna
Norðmðnnum
skemdarverkið
ÞÆR FREGNIR hafa borist
frá Noregi, að þeir rúml. 10
þús. norskir borgarar, sem
settir hafa verið til þess að
gæta jámbrautarlínanna hjá
Osló og leggja líf sitt í hættu
við það, sjeu óvopnaðir. Norð-
menn hafa altaf verið á því
hreina með, hvað Þjóðverjar
hafa ætlað sjer með þessu, og
hefir það líka komið í ljós.
Norskir varðmenn við járn-
brautárlínuna skamt frá Lille-
hammer urðu varir við ein-
kennisklæddan þýskan her-
mann halda sig á brautinni í
nokkurri fjarlægð. Þeir þorðu
ekkert að aðhafast- vopnlaus-
ir, en þegar sá þýski var far-
inn, fóru þeir á staðinn og
fundu sprengju, sem liann
hafði komið þar fyrir, og tókst
að fjarlægja hana, áður en hún
gerði tjón.
- Hóf fyrir Veslur-
íslendinga
Framh. af bls. fimm.
sinna af Vestur-íslendingum,
og þá sjerstaklega hins mikla
starfs sr. Jóns Bjamasonar, er
um langt skeið var forystumað
ur landa vestra. Hann lýsti og
vesturför sr. Kjartans Helga-
sonar og hve xniklum vinsæld-
um hann hefði náð í fyrirlestra
ferð um Islendingabygðir. Sr.
Kjartan flutti með sjer ein-
kennilegar smágjafir, er hann
útbýtti á íslenskum heimilum
vestra. Voru það sniápakkar,
er hann tók upp úr vestisvasa
sínum. I þeim voru fræ ís-
lenskra jurta, einkum af
þrílitri fjólu eða þrenning-
argrasi. Ætlaðist hann til,
að fræi hinna íslensku skraut-
jurta yrði sáð við hin íslensku
heimili vestra. Þetta finst
mjer, sagði ræðumaður, vera
táknrænt fyrir starf hugsjóna-
manna, er sá frækornum sínum
þar sem þeir koma.
Fleiri ræður voru fluttar.
Olafur Thors talaði m. a. um
ættjarðarást íslendinga beggja
megin hafsins, Vilhjálmur Þór
sömuleiðis, og þó einkum land-
nemanna vestra. Árni G. Ey-
lands mintist Rögnvaldar Pjet-
urssonar.
Dóri Hjálmarsson þakkaði
góðar viðtökur hjer á landi, og
lýsti vellíðan sinni hjer, sagði
m. a„ að hjer væri gott lofts-
lag. Það markaði hann m. a.
á því, að góðkunningi sinn einn,
sem verið hefði ákveðinn repu-
blikani, hefði sagt sjer í gær,
að næst ætlaði hann að kjósa
Roosevelt.
Gísli Sveinsson mælti fyrir
minni Gunnars Björnssonar og
fjölskyldu hans, og Eysteinn
Jónsson mintist Bandaríkja-
þjóðar, og vináttu þeirrar, er
stjórn Bandaríkjanna hefir sýnt
íslendingum á marga lund, m.
a. með því að senda hingað á-
gæta Vestur-íslendinga til
ýmsra starfa.
Var kvöldveisla þessi hin á-
nægjulegasta. enda stjórnað
með hinn'i mestu rausn og
myndugleik af forseta sam-
einaðs þings, Gísla Sveinssyni.