Morgunblaðið - 01.03.1944, Blaðsíða 11
Miðvikudagtir 1. mars 1944.
MORGUNBLAÐIÐ
11
Engu að síður hefir hann feng-
ið kvalakast aftur og það geng-
ur seint að klæða hann þess-
vegna. Hann er undursamleg-
ur, karlanginn. Þjer þekkið
kínverska máltækið, læknir:
Hafið kistuna tilbúna — og
þjer munuð ekki deyja‘!.
Dr. Hain stóð þarna ráða-
leysislega um stund, síðan
laumaðist hann út. Honum
hafði skyndilega dottið í hug,
að annars staðar væri meiri
þörf fyrir nærveru hans. Sir
Henry Kingsdale-Smith og dr.
Bradley munu þurfa á mjer að
hálda, hugsaði hann og haltr-
aði áleiðis til lyftunnar. Pearl
tók ekki einu sinni eftir, að
hann fór. „Kemur Yutsing
einnig?“ spurði hún Liu.
..Sonurinn verður eftir hjá
föðurnum“, svaraði Liu.
Hún kinkaði kolli. Henni
hafði skilist á þessum síðustu
mínútum, að henni bar að lifa
fyrir fjölskylduna, en ekki fyr-
ir hina einangruðu vináttu
þeirra Yutsing. Hin nýja á-
byrgð, sem faðirinn hafði lagt
henni á herðar, dró úr sorg
hennar og skygði á afbrýðis-
semina.
Hún reigði sig, kveikti sjer
í vindlingi til að sýnast kæru-
leysisleg, tók hendurnar upp
úr vösunum og gekk til Meilan.
„Ef þjer væri sama, Meilan",
sagði hún vingjarnlega, „þá er
það ósk föðurins, að við höld-
,um saman núna, uns hann hef-
ir tekið frekari ákvarðanir. Ef
þú vilt, getum við farið núna;
og' vertu ekki smeik, Meilan“.
„Mikill heiður fyrir mína lít-
ilmótlegu persónu“, hvíslaði
Meilan og hneygði sig djúpt.
Hún smeygði hendinni fín-
gerðri eins og grip úr fílabeini
í vinnuhrjúfan lófa Pearl og
hugsaði: Engin furða er á að
Yutsing skuli ekki vera mikið
hrifin af ástaratlotum þessarar
handar.
Lyftudrengurinn var dálítið
ringlaður. Hann talaði án afláts
um sprengjurnar. „Heyrðu
frúrnar sprengjurnar? Það er
sagt að þrjú hundruð manns
hafi sprungið í loft upp eigi all-
langt hjeðan. Sprengjur,
sprengjur!“ Meilan þreifaði á
pilsi og jakka Pearl með fingr-
unum. „Fallegt silki“, sagði
hún i trúnaðarrómi. „Jeg gæti
útsaumað handa þjer jakka úr
svona silki, ef þú vildir. Jeg
kann að sauma út. Mjer þykir
mjög gaman að því. Jeg kann
líka Peking-sporið".
Litlí silkiormur, hugsaði
Pearl, og hlýnaði um hjartaræt
urnar. Henni kom í hug setning
sem hún hafði einhverntímann
lesið. „Hversvegna segja þeir
„augnabrúnir eins og silki-
orma“, sagði hún við Liu á
ensku. Liu skildi hana undir-
eins og leit á Meilan. „Þú hefir
aldrei sjeð silkiorm, Pearl. Þú
er altof greind, það er það sem
að þjer er“. Hann sagði þetta
eins og kínverskir foreldrar,
foreldrar sem ávíta börn sín og
kalla þau „slæman dreng“ og
„heimska stúlku“, í stað þess
að kjassa þau og hrósa þeim,
því að það getur vakið öfund
aridanna.
Lyftan nam staðar á tíundu
hæð og nokkrir farþegar bætt-
ust í hópinn. Kurt Planke milli
tveggja óeinkennisklæddra lög-
reglumanna, sem báru þó stöðu
sína utan á sjer. Aðeins lög-
reglumenn höfðu slíkar axlir
og hálsa og þennan góðlátlega
ógnandi svip. Meilan gerði eins
lítið úr sjer og hún gat við þessa
óvæntu endurfundi og reyndi
að gera sig ósýnilega. Kurt sá
hana ekki í fyrstu, en þegar
hann gerði það, opnaði hann
munninn í því skyni að hella
yfir hana úr gnægtabrunni
ópíum-andríkis síns. Þekkirðu
bindið mitt, Greta litla? Jeg
ber það sem verndargrip á þess
ari skilnaðarstund, Amen. En
Meilan hnipraði sig saman að
baki Pearl óg setti fingurinn
biðjandi á varirnar, en augu
hennar tindruðu af glettni.
Kurt sagði því ekkert. Pearl
tók ekki eftir neinu, en skáldið
Liu tók eftir öllu. Hann var
meira að segja búinn að yrkja
tvær fyrstu ljóðlínur í kvæði,
þegar lyftan nam staðar á
þriðju hæð og Kurt Planke fór
út ásamt förunautum sínum.
„Beygðu til hægri, kunn-
ingi“, sagði annar þeirra. Kurt
horfði til baka svo lengi sem
dyr lyftunnar voru opnar.
Þessi fáu augnablik sem hann
var í lyftunni, hafði honum
hepnast að standa svo nærri
Meilan, að hann hefði getað tek
ið hendi hennar og haldið
henni fastri. Lítil framandi,
kínversk hendi. Ylurinn frá
henni, ilmurinn úr hári hennar,
var hið síðasta, sem hann hafði
af fegurð að segja.
Frú Tissaud sat í þjettskip-
uðu anddyrinu. Taugaóstyrkt
fólk æpti og talaði alt í einu
og þmurinn af strengjaleik
barst innan úr stóra borðsaln-
um.
„Frú Chang, frú Chang!“
hrópaði hún. „Hvernig líður
tengdaföður yðar? Er hann
dáinn? Og hver er þetta, sem
þjer hafið þarna? Eitthvert upp
eldisbarna hans?“
„Tengdafaðir minn deyr ekki
á sama hátt og aðrir dauðlegir
menn“, svaraði Péarl, næstum
glettnislega. Hún tók í hendi
Meilan og leiddi hana út um
hringdyrnar og inn í bifreiðina
sem beið þeirra.
XXII.
Yoshio Murata hafði staðið
eftir fyrir utan Sakuran-veit-
ingahúsið öskugrár í andliti og
hinn aumasti, eftir að Jelena
hafði yfirgefið hann í bifreið-
inni. Það byrjaði að rigna. Vot
strætin urðu óskýrir speglar,
sem götuljóskerin spegluðust í.
Hann tók annari hendinni um
skjölin í vasa sínum og hafði
ekki hugmynd um, hvað hann
ætti nú til bragðs að taka. Hann
hataði sjálfan sig, hataði föls-
uðu skjölin, hataði Jelenu sem
ætlaði að fara með bannsettu
skipi, í stað þess að stela frá
honum ótætis skjölunum.
Ef til vill er hún als ekki
njósnari, hugsaði hann alt í
einu, en sagði skilið við þá hug
mynd hið bráðasta aftur. Sam-
eiginlega brjálsemi allra Jap-
ana, óttinn við njósnara var
honum i blóð borinn. Hann bar
einnig of mikla virðingu fyrir
stjórn lands síns til að láta sjer
detta í hug að hr. Endó hefði
skjátlast. Jeg hefi brugðist,
hugsaði hann. Þetta er alt
heimsku minni og klaufaskap
að kenna. Það rigndi æ meira
og Yoshio gladdist yfir að hafa
með sjer regnhlíf, enda þótt
stund sjálfsmorðs hans nálgað-
ist óðum. Jeg verð að tala við
hr. Endó, hugsaði hann. Hann
mundi alt í einu eftir að sím-
inn var í óreiðu, svo að hann
yrði að fara til hr. Endó sjálf-
ur.
í Rue Thibet náði hann sjer
í leigubifreið, hann ætlaði að
aka til hr. Endó í henni og gefa
honum skýrslu áður en hann
fór heim til að efna heit sín og
grípa til rakhnífsins.
Það hætti að rigna, jafn snögg
lega og það hafði byrjað. Fá-
mennar verðsveitir voru víðs-
vegar á strætunum: franskar,
enskar, amerískar, og alþjóð-
legar. Hann varð tvisvar að
sýna vegabrjefið, sem hr. Endó
hafi sent honum. Það var löng
leið til húss hr. Endó í Yangtze
Po og er Yutsing kom þangað
var komið fram yfir miðnætti.
Hann virti fyrir sjer framhlið
fjögra hæða hússins og sá
ljósrák meðfram bambursviðar
hlerunum. Útidyrnar voru opn-
ar og ljós var í ganginum. Það
leit út fyrir að hr. Endó bygg-
ist við einhverjum.
Yoshio hringdi bjöllunni. Það
leið löng stund, síðan kom hr.
Endó sjálfur til dyra. Hann var
á skyrtunni og í bláu buxunum
sínum og var sveittur og illa
•útlítandi.
„Mjer þykir fyrir því að
þurfa að trufla nætursvefn yð-
ar“, sagði Yoshio. „Jeg hefi á-
ríðandi skýrslu að færa“.
Hr. Endó leit snöggvast á
, Pjetur og Bergljót
Eftir Christopher Janson
17.
hefði verið. „Hann Níels sefur lengi og vel í dag“, sögðu
aðrir, sem komu að. En ef nokkur hafði fengið lítinn svefn
liðna nótt, þá var það hanri Níels. Veslings Níels! Hann
hafði ekki átt rólega nótt. Og stritið var ekki búið ennþá
fyrir honum, því þegar klukkurnar tóku að klingja, þá
stóð Níels niðri við fjörðinn fyrir neðan Bjarnarstaði. Við
bátinn sinn stóð hann þar, studdist fram á stóra skóflu,
— og grjet. Það fyrsta, sem hann hafði gert, eítir að hann
hafði svifið út um dyrnar og skreiðst niður brekkuna,
var að aðgæta, hvort bein hans og brók væri heil. Hann
gat ekki skilið, hvað svona framferði ætti að þýða. Árni,
sem hafði verið svo ljúfur og blíður, þegar hann hafði tal-
að við hann um Bergljótu, hann hafði nú fieygt honum
út í fyrsta skifti, þegar hann heimsótti hana. Þetta gat
Níels ekki skilið, og nú stóð hann og neri sig allan og
braut heilann um þessi ósköp öll. En hvernig sem þetta
var nú allt saman, þá fann hringjarinn, að hann hafði
ekki farið neina frægðarför, og að best væri að flýta sjer
heim, eins mikið og hægt væri, og ekki minnast á þetta
við nokkurn lifandi mann.
En hvað í dauðanum var orðið af bátnum? — Hann
leitaði og leitaði, en fann engan bát. Hann leit út yfir
fjörðinn, til þess að gá, hvort skektan hafði losnað og
rekið á sjó út, en enginn bátur sást þar heldur.
Þarna stóð nú hringjarinn. — „Fyrst báturinn er ekki
á sjónum, getur hann heldur ekki verið á landi“, tautaði
Níels og hristi ’höfuðið. „Þú verður líklega að ganga heim
í nótt, Níels minn sæll, en ekki get jeg skilið upp nje
riiður í þessu,-----hvað á jeg til bragðs að taka? ------
Enginn veit hvað orðið hefir af bátnum, og enginn veit
heldur, hvar hann hefir verið, svo hvað kemur mjer þetta
við?“Og með það sneri hringjarinn sjer við og stikaði stór-
um heim á leið. Leiðin lá rjett fram hjá fjósinu á Bjarn-
arstöðum. Hringjarinn hafði ekki ákveðið sig enn, hann
var að hugsa um, hvað hann ætti að segja við prestinn,
þegar yrði farið að rekast í báthvarfinu. Hann gekk
áfram í þungum þönkum, því sá verður djúpt að hugsa,
sem líklega vill ljúga, en þegar hann kom að fjósinu, rakst
hann á eitthvað, — og þar stóð bátkænan, þvert yfir göt-
una, full af mykju upp að borðstokkum. Ilringjarinn
hrökk í kút, stóð svo grafkyr og góndi á bót.inn. Hann
hjelt að þetta væru sjónhverfingar og neri á sjer augun,
en báturinn stóð kyr, þar sem hann var kominn.
Nú sá Níels allt í einu, hvernig í öllu lá, — Pjetur hafði
. t
Auglýsing um strokumann:
Einkanlega er auðvelt að
þekkja manninn af svörtu
vangaskeggi, sem hann þó lík-
lega hefir rakað af sjer áður
en hann strauk.
★
Það eru til tvær tegundir af
fiskimönnum, þeir, sem fiska
sjer til gamans og svo þeir, sem
veiða fisk.
★
Presturinn sagði eitt sinn í
stólræðu, að allir þyrftu að
endurfæðast, ef þeir ættu að
komast til himnaríkis. Þá fór
Oli litli að gráta. Þegar hann
var spurður, hversvegna hann
væri að gráta, -svaraði hann:
„Jeg er svo hræddur um, að
þá verði jeg stelpa“.
★
María litla: „Þegar jeg verð
orðin stór, mamma mín, þá
ætla jeg að vera miklu spar-
samari en þú ert. Jeg ætla
aldrei að gifta mig og enga
stúlku taka til þess að passa
börnin, það ætla jeg að gera
sjálf“.
Nirfill, feitur og stirður, bjó
nokkuð langt frá járnbrautar-
stöðinni. Hann tímdi ekki að
leigja sjer vagn og kaus heldur
að ganga eftir lítið förnum vegi
og bera þunga handtösku.
Strákarnir Pjetur og Páll sáu
þetta og komu sjer saman um
að nú skyldu þeir leika á karl-
inn, fyrst hann væri svo nískur.
Þegar þeir sjá, að karlinn
fer að lýjast, gengur Páll til
hans og býður honum að bera
töskuna fyrir hann. Karlinn
tekur því með þökkum, því að
hann var bæði þreyttur og
sveittur. — En þegar Páll var
nýbúinn að taka við töskunni,
hleypur hann burt með hana
og linar ekki á sprettinum,
hversu mikið, sem karlinn kall-
ar.
Þegar karlinn sjer að hann
er svona feitur og þungur, að
hann ómögulega getur náð Páli,
kallar hann á hjálp. Hleypur
þá Pjetur til karls og býður
honum að hjálpa honum til þess
að ná töskunni. Karlinn tekur
því þakksamlega og segist
skuli borga honum það vel, ef
hann geti náð töskunni frá
ræningjanum.
Svo tók Pjet.ur á sprett á eftir
Páli og náði honum að vörmu
spori og tók af honum töskuna.
Páll hjelt svo áfram hlaupun-
um, en Pjetur snýr með tösk-
una til eigandans, sem tekur
vio henni fegins hendi. — Hann
greiðir honum síðan 50 krónur
fyrir hjálpina með þeim um-
mæium, að hann sje allra
vænsti drengur og hið mesta
mannsefni.
Að lítilli stundu liðinni hitt-
ast þeir Pjetur og Páll og skipta
með sjer fengnum.
★
Flestir menn eru betri en orð
rómurinn segir, meðan þeir lifa,
en verri en eftirmælin segja,
þegar þeir eru dánir.
Það er ekki minkun - að
beygja sig viljugur, en það er
minkun að láta aðra beygja sig
nauðugan.