Morgunblaðið - 07.03.1944, Side 4

4
MOR'GUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 7. mars 1944
Norskti æfintýrin, 1. hefti
er Asbjörnsen og Moe skrásettu og birst hafa hjer í
blaSinu, eru nú komin í bandi í allar bókaverslanir.
Þjóðsagnasafn Asbjörnsens og Moe á í Noregi og
víðar eins miklum vinsældum að fagna og Þjóðsögur
f Jóns Árnasonar hjer á landi.
Æfintýrin eru jafn skemtileg fyrir unga sem gamla.
2. hefti æfintýra þessara kemur út innan skamms.
Ferðasögur frá ölium löndum
1. hefti, kom út rjett fyrir jólin. Eru þetta sjerkenni- ^
legar ferðasögur frá ýmsum tímum.
iiráðskemtileg og fróðleg bók, er Hersteinn Pálsson,
ritstjóri, þýddi.
Lesið þessar bækur, þær fást hjá ölhun bóksölum. f
Bókaútgáfan Heimdallur
<S>

Pósthólf 41.
TILKVNNING
til innflytjenda
Viðskiftaráðið mun innan fárra daga.út-
hluta gjaldeyris- og innflutningsleyfum fyrir
steypustyrktarjárni, þakjárni, smíðajárni,
gaddavír, sljettum vír og járnpípum. Leyfin
verða bundin við innflutning frá Ameríku og
miðuð við fob-verð varanna.
Umsóknir Um gjaldeyris og innflutnings-
leyfi fyrir þessum vörum, er miðist við fyrri
helming þessa árs, þurfa að sendast ráðinu
fyrir 15. þ. m.
Reykjavík, 6. mars 1944
VIÐSKIFTARÁÐIÐ.

Aðvörun
til bifreiðaeigenda
Hjer með er stranglega brýnt fyrir bif-
reiðaeigendum að flytja tafarlaust á brott
þær bifreiðar, sem vegna notkunarleysis, bil-
unar eða eyðileggingar, hafa ólöglega stöðu
á götum og gangstjettum bæjarins. Fari flutn
ingurinn eigi fram innan 14 daga frá birt-
ingu þessarar auglýsingar, geta hlutaðeig-
endur búist við að verða látnir sæta ábyrgð
samkvæmt lögum.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 6. mars 1944
AGNAR KOFOED-IIANSEN.
<sksKíkS- i>&&$x$^s<s>&$><i>&i»ixix$xSx$x$^xí><^<Jk3x$*$k$xJxSx$>^x$^^k^<^<Jx$^3xc;x$>6><^
Kvenkápur! Kjarakaup!
Seljum næstu daga kvenkápur með ótrúlega
lágu verði. — Birgðir mjög takmarkaðar.
LÍFSTYKKJABÚÐIN.
Hafnarstræti 11.
Fjármálauanræ&ur á Mþingi
Ötdrdttur úr ræðu Jóns
Pdlmasonar 3. þ.m.
Athugasemdir við ræðu
fjármálaráðherra
ÞAÐ HÉFIR verið föst venja
að undanförnu, þegar fjáriög
eru lögð fyrir Alþingi, að fjár-
málaráðherrann gæfi yfirlit um
tekjur og. gjöld ríkisins liðið
• ár og gerði grein fyrir fjárhag
þess og fjárhagshorfum. Frá
þessu hefir nú verið vikið í
skjóli þess, að eigi er ætlað að
taka fjárlögin til afgreiðslu fyr
en á framhaldsþingi næsta
haust. Um það er eigi nema gott
að segja að hæstvirtur fjár-
málaráðherra skuli nú bæta
fyrir þetta með því að gefa AI-.
þingi þær upplýsingar sem
hann nú hefir flutt um tekjur
og gjöld s. 1. ár og fjárhaginn
eins og nú er.
Jeg mun nú eigi að þessu
sinni gera neina tilraun til að
ræða þá _ skýrslu sem hæstv.
ráðherra hefir gefið, enda ekk-
ert tækifæri til undirbúnings
í því skyni. En það voru nokk-
ur atriði í ræðu ráðherrans sem
gefa mjer tilefni til að segja
fáein orð, og það sem fulltrúar
hinna flokkanna hafa sagt, gef-
ur að vissu leyti tilefni til at-
hugasemda. En þeim mun jeg
að ðlestu sleppa.
Hæstvirtur ráðherra gat þess
í ræðu sinni, að verðbætur á
útfluttar landbúnaðarvörur,
framleiddar 1942, hefðu orðið
16 miljónir og 764 þús. krónur
og að sú upphæð sje færð á
reikning ársins 1942. Á eftir tel
ur hann svo reksturshagnað
ríkisins 1942 röskar 2 miljónir
króna en reksturshagnað árs-
ins 1943 rúmar 16 miljónir
króna. Jeg tel þessa reiknings-
færslu mjög athugaverða. Þess
ar uppbætur voru ekki greidd-
ar fyr en seint á árinu 1943 óg
eiga auðvitað heima á reikningi
þess árs. Vilji einhver færa það
til afsökunar, að til þessara
gjalda hafi verið stofnað með
samþykt Alþingis á árinu 1942,
þá hefir það ekkert að segja í
þessu sambandi, því þannig er
ástatt með nálega öll gjöld rík-
isins að þau eru afleiðing af
samþyktum fyrra árs eða fyrri
ára. Þess er og að geta, að ef
sú færsla væri rjett hjá ráð-
herranum að færa þessar upp-
bætur á reikning ársins 1942,
þá ætti á sama hátt að færa þær
útflutningsuppbætur, sem enn
eru ógreiddar á vörur ársins
1943, á reikning þess árs. Nú
eru þær uppbætur áætlaðar 10
miljónir króna og yrði því sú
upphæð eða hver sú er þarf að
greiða, að dragast frá þeim
rekstrarhagnaði ársins 1943 sem
ráðherrann hefir nú upplýst að
sje rúmar 16 miljónir króna.
Hæstvirtur ráðherra gat þess
að sumir háttvirtir þingmenn
hefðu lýst undrun sinni yfir
því, að hann skyldi taka við
fjárlögunum fyrir árið 1944
sem samþykt voru rjett fyrir
jólin. Af því jeg er einn þeirra
þingmanna sem hefi opinber-
lega látið í Ijósi þessa undrun,
þá finn jeg ástæðu til að svara
híestvirtum ráðherra að þessu
leýti. Og rnitt svar er það, að
mjer virtist a,ð ;fjárlögunurr.
vera breytt það mikið frá því
sem ráðherrann virtist vilja,
að jeg hygg að enginn þingræð-
is ráðherra, sem studdur væri
á eðlilegan hátt á þingi, hefði
sætt sig við það og tekið við
fjárlögunum eins og ekkert
hefði í skorist. Jeg varð heldur
ekki var við að hann reyndi
nein samtök við þingmenn á
þessu sviði, enda þó hann tal-
aði eitthvað gegn breytingun-
um.
Nú er ráðherrann líka sjálfur
að sanna það í þeirri ræðu, sem
hann flutti áðan, að hann er
‘ekkert ánægður yfir því að
hafa tekið við þessum fjárlög-
um. Hann talaði um að tekjur
mundu ekki hrökkva fyrir
gjöldum og sumir tekjuliðir
jafnvel bregðast. Jeg er ekkert
hissa á þó þetta geti komið fram
þó enn sje engin vissa fyrir
því. Hæstvirtur ráðherra lýsti
því að illa liti út með það að
verðtollurinn næði áætlunar-
upphæð á þessu ári. Þetta er
ekki svo óeðlilegt. En þó er
þess að gæta, að tekjur ríkisins
fyrstu tvo mánuði ársins eru
ekki rjettur mælikvarði á það,
hvað þær endanlega verða.
Vöruinnflutningur er svo mis-
jafn og getur vel orðið meiri
síðari hluta árs eins og oft áð-
ur. Satt að segja þótti mjer öllu
ískyggilegar horfa með gjöld
ríkisins þegar við töldum hjá
ríkisfjehirði um miðjan febrúar.
Þá voru þau orðin frá nýári
fyllilega 21 miljón króna og
hallinn á 114 mánuði orðinn
verulegur.
Hæstv. ráðherra ljet orð falla
um það að ríkisstjórnin teldi
sig hafa heimild til að meta,
hvaða útgjöld yrðu látin raæta
afgangi, ef ekki yrðu tekjur til
að mæta þeim öllum. Þetta get
ur nú orðið ærið athdgavert.
Að minsta kosti gæti það ekki
gengið út yfir lögboðin gjöld
og ef að það væri tekið til
greina, þá er á hitt að líta, að
um það er verulegur ágreining-
ur, hvað eru lögboðin gjöld..I
því sambandi má nefna verð-
uppbæturnar á útfluttar land-
búnaðarvörur, framleiddar árið
1943, sem mest hefir verið deilt
um og sem þeir vjeku að í rsfeð-
um sínum np, háttv. 3. land-
kjörinn, Haraldur Guðmunds-
son og háttv. 2. þm. Reykvík-
inga, Einar Olgeirsson. Jeg
staðhæfi að þetta sjeu lögboðin
útgjöld samkvæmt dýrtíðarlög-
unum frá 4. apríl s. 1. En það
hefir aldrei komið fram hvern
ig hæstv. stjórn lítur á það mál.
Háttv. 2. þm. Reykvíkinga
gat þess að 28 menn hjer á þingi
bæru ábyrgð á þessari greiðslu
og stjórnin ætti að heimta af
þeim peningana, þær 10 mílj-
ónir króna, sem um er að ræða.
Af því jeg er einn;af.:þessum 28
mönnum, þá vil jeg segja það,
að jeg tel þessa upphæð fylli-
lega eins rjettmæta eins og
hverja aðra í fjárlögunum og
jeg mótmæli því alveg að hún
verði á nokkurn hátt látin mæta
afgangi. Eftir færslu ráðherr-
ans á samskonar gjöldum áður,
ætti hún náttúrlega að sitja fyr
ir og takast af tekjuafgangi
fyrra árs. Komi hinsvegar til
þess að ríkisstjórnin ætli sjer
upp á eindæmi að skera niður
gjöld vegna fyrirsjáanlegs
halla, þá hlýtur það að ganga
að mestu yfir framkvæmdir og
þá verður það að ganga jafnt
yfir.
Að lokum vil jeg aðeins
minnast á það sem hæstv. ráð-
herra sagði um dýrtíðarráðstaf-
anir. Hann vjek að kauphækk-
un í því sambandi og gat þess
að öllum dýrtíðarráðstöfunum
mundi hætt, ef kaup hækkaði
mikið. Eins og kunnugt er, hef-
ir nýlega verið sætt kaupdeila
með mikilli hækkun, sem hlýt-
ur að hafa í för með sjer hækk-
un á öðru kaupi og hækkaða
dýrtíð. Mjer er nú sagt að
hæstv. ríkisstjórn hafi sam-
þykt það, að afleiðing'ar hækk-
aðs kaups mundu verða teknar
til greina með hækkuðu verði.
Hún hefir því greitt fyrir því
að samið væri um hækkað
kaup, og henni hlýtur að vera
ljóst, að það leiðir til hækkandi
dýrtíðar. í þessu sambandi þyk-
ir mjer rjett að geta þess, að
jeg tel það mjög óheppilegt að
ekki skuli hafa verið teknar
fastar ákvarðanir um það,
hvaða dýrtíðarráðstafanir
stjórnin eigi að framkvæma og
hvað ekki. Hún hefir þetta mik
ið í sinni hendi. Það tel jeg
óheppilegt og vera eitt ákveðn-
asta merkið um þann slæma
losarabrag, sem nú er á sam-
starfi þings og stjórnar.
500 krónur til Slysavarnafje-
lagsins frá kvenfjelaginu „Keðj-
unna“. Þær frú Elín Guðmunds-
son, varaform. „Keðjunnar“ og
frú Þórunn Jónsdóttir gjaldkeri
færðu í dag fjelagi voru kr.
500.00 að gjöf frá kvenfjelaginu
„Keðjunni“. Fjelag þetta,. sem
stofnað var árið 1928, innan Vjel
stjórafjelags Islands, af eigin-
konum vjelstjóra, hefir jafnan
látið sjer mjög ant um að styðja
ekkjur innan fjelagsins, og nú
hafa þær sýnt sinn hlýja hug til
slysavarnamálefnanna með því
að senda fjelagi voru áðurriefnda
gjöf, sem jeg leyfi mjer hjer
með að þakka kærlega fyrir.
Rej'kjavík þ. 6. mars 1944.
f. h. Slysavarnafjel. íslands
* Guðbjartur Ólafsson
p.t. forseti.
AUGLtSING ER
GULLS ÍGILDÍ