Morgunblaðið - 12.03.1944, Blaðsíða 4
4
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 12. mars 1944
Nýuif!
Nýung!
Höfum fengið sendingu af amerískum
Pappaskífum
mjög hentugum til utanhússkíæðningar á
þök og veggi. — Smekklegir litir.
Sænsk-íslenska Verslunarfjel. h.fj
Rauðará. — Sími 3150-
lim Esperanto:
Ameríka verður ekki
fundin á ný
Eftir Ismael Gomes Braga
Gúmmíslöngur
fyrirliggjandi
*
A. Einarsson & Funk
Húrgreiðsludumu
Hárgreiðslustofa Bíbí Ilalldórs óskar eftir Ilárgreiðslu- $
dömu. — Sími 4109.
Ý
X Látið ekki happ úr hendi sleppa!
Vor og sumur
| Kvenkúpur, enskur
* verða seldar mjög vægu verði næstu daga.
Verzlun Ben. S. Þórarinssonar
Laugaveg 7.
X
* Sími 3285. ____.. .
Í ° ö %
Fasteignir á Húsavík til sölu
Fasteignir mínar á Húsavík. íbúðarhús,
vörugeymsluhús og sjóbúðir, með lóðarrjett-
indum, eru til sölu nú þbgar.
Tilboð óskast send undirrituðum, er gefur
allar upplýsingar viðvíkjandi eignunum.
Einar Guðjohnsen.
Kryddvörur
Kanill, Pipai’, Karry, Allrahanda, Negull, Lárberja-
lauf, Kardemommur, Muskat, Engifer, Sinnep .og
Natron.
Eggert Kristjánsson & Co. hl
Grein þessi er þýðing á
kaflá (nokkuð styttum)
úr bókinni Esperantismo
eftir lsmael Gomes Braga
— útgefin í Rio de Jan-
eiro 1942.
I fjelagsblaði Rotary Inter-
national 8. ág. 1941, birtist
skemtijeg grein undir fyrir-
sögninni Alþjóðlegt hjálparmál.
Samkvæmt þeirri grein starfar
nú fjelagsskapur, sem nefnist
The Intcrnational Language
Associatioh (IALA), að því að
finna lausn á viðfangsefninu
um alþjóðámál, og eru meðlim-
ir þessa fjélagsskapar nú komn
ir að þeirri niðurstöðu., að tak-
ast megi að skapa hlutlausf
mál úr hinum vestrænu mál-
um. Að þessu vinnur nú IAL\
og hyggst á sínum tíma að birta
nýtt mál, sem síðan verði út-
breitt um allan heim.
Rotary-fjelagar bíða þess-
vegna, svipað og portúgalskir
Sebastianistar, sém hafa beðið
endurkomu konungsins Dom
Sebastiano í nokkrar aldir, því
að hann ferðaðist til Afríku á
16. öld og hefir enn ekki komip
aftur. Gyðingar vænta einnig
komu Messíasar, sem muni
leysa öll vandamál þeirra og
stofna gyðinglegt heimsveld:
Að bíða er gott, því að sá sem
bíður, á jafnan von. Gyðingar
hafa rjett fyrir sjer, því að
koma Messíasar er sögð fyrir
af spámönnum í hinum nelgu
ritum Israels, og þvi mun hann
áreiðanlega koma! En flestir
menn vænta nú ekki lengur
komu Messíasar, af því að þeir
trúa því, að hann sje nú beg-
ar kominn og aðeins hin;r
blindu viðurkenni ekki komu
hans.
A sama hátt verða Rotary-
fjelagar að bíða, því að IALA
hefir lofað og — eftir ýtarlegr
rannsókn á hinum vestrænu
málum — fundið út, að skapa
megi úr þeim nýtt mál til al-
þjóðlegrar notkunar. Þó hafa
löngu á undan þessari upp-
götvun IALA birtst hundruð
af slíkum tilbúnum málum,
sum þeirra mjög skemtileg, og
voru öll mynduð áf hinum vest
rænu málum og sköpuð af
heimsfrægum málfræðingum.
Samt hefir aðeins eitt þeirra
reynst hafa nægan fullkom-
leika og lífsþrótt til að bera til
þess að halda velli alt til þessa
dags, hin reyndust öll dauð,
jafnvel þegar í fæðingunni,
þrátt fyrir allar fræðikenning-
ar og sálfræðilegar bollalegg-
ingar höfundanna. Hið eina
þeirra, sem haldið hefir velli,
er Esperanto, sem kom fram á
sjónarsviðið fyrir nákvæmlega
55 árum (nú bráðum 57 árum).
Framfarir þess hafa verið stöð
ugar alt til þessa. Margir esper
antástar eru dánir, en aðrir
koma í staðinn. TJnga fólk
dagsins í dag lærir það og not-
ar af sama áhuga og krafti og
fyrstu esperantistarnir, sem
eru þegar fyrir löngu dánir, því
að málið er sannarlega vottur
sigúrs mannlegrar snilli. Höf-
undur þess var sannnefndur
snillingur; hann Ijet ekki eftir
sig — eftir 50 ára æfistarf —
eitthvert dautt form alþjóðlegs
máls, heldur virkilegt lifandi
alheimsmál.
Eftir að Esperanto.kom fram
á sjónarsviðið hefir fjöldinn all
ur af ,,alþjóðamálum“ komið
fram. Sum þeirra voru ágæt að
byggingu, en andvana þegar í
fæðingunni af þeirri einföldu
ástæðu, ag þau komu ekki fram
á rjettum tíma; þau birtust of
seint, þar’ sem Esperanto hafði
þá þegar breiðst allmikið út
víðsvegar um heim, og 'út-
breiðsla þess hafði skipt mann-
kyninu í tvo flokka: annar,
sem aðhyltist hugmyndina um
alþjóðamál, valdi Esperanto, en
hinn trúði ekki á sjálfa hug-
myndina.
Esperantohreyfingin er ein-
mitt blómlegust í þeim löndum,
Hinir nýju höfundar hófu öfl
uga útbreiðslustarfsemi, kendu
vinum sínum hið nýja kerfi,
sömdu kenslubækur o. s. frv.,
en hinir fáu liðsmenn þeirra
fóru smám saman yfir til
Esperantos eða mistu áhugann
fyrir málefninu; Esperanto
hefir því erft árangurinn af
starfi þeirra. Líkt og fljót, sem
er fljót vegna þess að það á
upptök sín uppi í fjallinu og
fær vatn frá ám og lækjum,
sem í það falla, fær Esperanto
ávöxtinn af útbreiðslu allra
hinna nýju „alþjóðamála“,
vegna þess að það varð til á
undan þeim, Það er nú þegar
orðið að fljóti.
Um sum málefni ræður tím-
inn miklu.
Ef nútímamenn færu að gera
rannsóknir á möguleikum fyrir
tilveru Ameríku og möguleik-
um fyrir að finna hana, væri
það fjarstæða og heimska, þó
að skipasmíðar nútímans sjeu
miklum mun fullkomnari en á
dögum Kólumbusar. Ef heil
nefnd framúrskarandi visinda-
manna í Evrópu tæki sjer fyrir
hendur að finna Ameríku og
beittu við það miklu vísinda-
legri og traustari aðferð en
Kólumbus og hefðu til þess
stóran skipaflota, myndu þeir
aðeins gera sig að hlægilegum
heimskingjum, því að Ameríka
hefir þegar verið fundin og
bygð.
Um alþjóðamál gegnir svip-
uðu máli. Menn geta ekki fram-
ar fundið upp alþjóðamál, af
því að það hefir nú þegar verið
fundið upp. Heimurinn hefir
nú þegar valið Esperantó sem
alþjóðamál framtíðarinnar.
Menn geta kunnað Esperanto
eða kunnað það ekki, en menn
geta ekki blekt mannkynið með
því að telja því trú um, að
Esperanto sje ekki til, því að
IV2—2 miljónir esperantista í
heiminum Sanna best tilveru
þess.
Markmið mitt í þessum kafla
er aðeins að skrá þá staðreynd,
að hinn áttunda dag ágústmán.
á því hérrans ári 1941 er
starfandi alþjóðleg hreyfing,
sem vinnur að vísindalegum
rannsóknum í þágu framtíðar-
útbreiðslu .... Esperantos.
Esperanto varð til á hinu
rjetta augnabliki, og hin nauð-
synlegu skilyrði hjálpuðust
að um að veita því sigurinn.
Þau skilyrði munu ekki endur-
takast, hjól tímans snýst aldrei
til baka. Ef ný kerfi „alþjóða-
mála“ koma fram og höfundar
þeirra reyna að útbreiða þau
meðal almennings, munu þeir
aðeins með því vekja áhuga
fyrir sjálfri hugmyndinni um
alþjóðlegt hjálparmál, og jafn-
vel þó að einhverjir væru um
tíma í vafa um, hvaða mál þeir
. ættu að velja, yrði útbreiðsla
Esperantos þó örari á þeim
1 tíma en nú.
þar sem mest hefir verið reynt
til að útbreiða önnur „alþjóða-
,mál“ — Ido, Okcidental o. fl.
1— svo sem í Svíþjóð, Sviss, Hol
landi og Frakklandi. Sjerhvert
nýtt „alþjóðamál11 getur aðeins
stuðlað að, en aldrei tafið fyrir
framgangi Esperantos. Við
| (esperantistar) getum því ró-
legir gengið okkar veg, því að
Esperanto hefir nú þegar sigr-
að. Viðfangsefnið um alþjóð-
legt hjálparmál er leyst fyrir
fult og alt.
Ólafur S. Magnússon
þýddi.
Mótorbátur — Veiðarfæri
Til sölu er nú þegar ca. 12 tonna mótorbátur. sem
er að koma úr slipp. eftir gagngera endurbyggingu
Báturinn er með 30/40 hestafla Tuxham-vjel.
Bátnum getnr fylgt línuspil, dragnótavjel og mik-
ið af veiðarfærum, þar á meðal 100—200 hlóð af nýrri
og lítið notaðri línu.
Báturinn verður seldur með eða án veiðarfæra.
Sömuleiðis getur komið til rnála að selja veiðarfæri
sjérstaklega, Upplýsingar á skrifstofu Mjólkurfjelags
javíkur, sími 1125 kl. 1-3 á morgun og næstu daga