Morgunblaðið - 16.03.1944, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 16. mars 1944.
AKUREYRARBRJEF
Samgöngurnar.
ÞAÐ héfir verið nokkur 6-
regla á brjefum mínum undan-
farið, stundum liðið langt á
milli þeirra, svo að sumir
kynnu að halda, að jeg væri
„dauður í öllum æðum“ eða
lagstur í drykkjuskap. En svo
er það ekki. Það væri jafn rjett
mætt, að við Norðlendingar á-
litum póststjórnina lagsta í
óreglu, því að óreglulegar
brjefasendingar stafa eigi
sjaldnast af óreglulegum póst-
ferðum. Við höfum haft sæmi-
legar samgöngur í lofti und-
anfarið milli Akureyrar og
Reykjavíkur, en þrátt fyrir það
erum við Akureyringar ekki
farnir að sjá Morgunblaðið nje
önnur sunnanblöð frá 29.
febrúar, og er þó 10. dagur
marsmánaðar runninn upp á
himinhvolfið, þegar þetta er
ritað. Ástæðan er sú, að þegar
Esja fór frá Reykjavík á dög-
unum í fyrirhugaða strandferð
austur um land til Akureyrar,
var fyrirliggjandi blaðapóstur
settur um borð í hana í stað
þess að senda hann með flug-
vjelinni, en flugveður var þann
dag hið besta og flogið með
farþega norður. Um sama leyti
og þetta gerðist, voru sjerleyf-
isferðirnar milli Rvikur og
Norðurlandsins lagstar niður í
bili. Er mikil óánægia ríkjandi
hjer yfir hinum órcglulegu
póstsamgöngum og hve lítið er
(limHmilininmUl!l!niUl!!!ll!!!l!!!!!!!!!!!!!!|||||||||||ll
“ mmá
| Peirinpián (
= Sá, sem vill lána 70—100 jf
H þús. krónur út á 2. veð- §
H rjett í stórhýsi á góðum 3
= stað í bænum, getur fengið 5
j| litla eða stóra íbúð í vor. =
H Tilboð leggist inn til Morg §
s unblaðsins fyrir laugar- H
H dag, merkt „Þagmælska 3
— 100%“.
úinnnnmnnmmmnnnnmuiii.'niimnnmnmiiiim
miiMiimiiiiiniiimuimimiiiiiimmmmmiiiiimiiiiu
] Börnin I
j§ sýna það í útliti, ef þau fá |j
GERBERS
BARNAMJÖL
VERSLUN
| Theodór Siemsen. |
Sími 4205.
ú7iiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiuiuuuúú
Cæfa fylgir
trúlofunarhringunum
frá SIGURÞÓR,
Hafnarstræti 4.
= Allir, sem reynt hafa,
= mæla með
GERBERS
| Barnam|öli|
3 Fæst í 1
VERSLUN
I Theodór Siemsen. |
iiiiiiiimiiiiimiimiiiiuiiiiimniniiiimiHiiimiiinnm
gert að því að nota flugvjelina
til að flytja okkur blaðapóst.
Vikugömul blöð og eldri eru
á þessum tímum hraðans mjög
farin að tapa gildi sínu.
Sjúkrahússmálið.
Hjer á Akureyri er sjúkra-
hússmálið ofarlega á dagskrá
hina síðustu mánuði. Er það
almennur vilji, að ríkið láti
(reisa hjer nýtisku sjúkrahús
og reki það sem fjórðungsspít-
ala fyrir Norðurland. Með því
móti, að ríkið taki að sjer
rekstur sjúkrahúsanna í land-
inu, er unt að útiloka það mis-
rjetti, sem sjúklingarnir verða
fyrir í mismunandi daggjöld-
um. Þegar á það er litið, að
Akureyrarbær notar aðeins um
2/5 af rúmi sjúkrahússins hjer,
er það megnasta ranglæti, að
ætlast til þess af bænum, að
hann beri hallann af rekstri
þess á hverjum tíma. Alþingi
virðist skorta skilning eða
vilja á því að bæta hjer úr
auðsæju ranglæti.
Á fundi fjárhagsnefndar og
sjúkrahúsnefndar Akureyrar
var nýlega samþykt ályktun,
er síðar var lögð fyrir bæjar-
stjórn og«samþykt þar. En hún
er svohljóðandi:
I „Þar sem Alþingi hefir ekki
viljað verða við kröfum bæj-
arstjórnar Akureyrar um að
ríkið taki að sjer að reisa og
reka sjúkrahús á Akureyri fyr
ir Norðurland, þá beinir bæj-
1 arstjórn þeirri fyrirspurn til
sýslunefndar Eyjafjarðarsýslu
og Þingeyjarsýslna, hvort þær
vilji taka að sjer að reisa og
reka 1 fjelagi við Akureyrarbæ
sjúkrahús fyrir bæinn og sýsl-
urnar á þeim grundvelli, að
bæði kostnaður við sjúkrahús-
ið og þátttaka í stjórn þess
skiftist milli aðila sem næst
eftir fjölda legudaga sjúklinga
þeirra.
j Sjái sýslunefndirnar sjer
ekki fært að verða við fram-
angreindum tilmælum bæjar-
stjórnar, getur svo farið, að
bæjarstjórn neyðist til að miða
byggingu hins væntanlega
sjúkrahúss við þarfir Akureyr-
arbæjar".
Bygðasöfn.
Þeim fækkar nú óðum gömlu
torfbæjunum íslensku, en í
stað þeirra koma steinsteypu-
hús í margskonar stíl, sem
fara misjafnlega vel við um-
hverfið. Mörgum verður á að
sakna torfbæjanna og vilja
láta varðveita nokkra þeirra
og endurnýja jafnóðum og þeir
hrörna. Einnig er ríkjandi al-
mennur áhugi fyrir bygðasöfn-
uhri, þar sem varðveitt væru
gömul áhöld, ílát, amboð og
reiðtygi, sem síðustu kynslóðir
notuðu í daglegum störfum, en
nú hafa orðið að víkja fyrir
öðrum fullkomnari. Það þarf
að hefjast handa þegar í stað
um söfnun framannefndra
gripa og tækja, áður en þeir
eyðileggjast með öllu. Væri at-
hugandi,. hvort ekki mætti
sameina varðveislu gömlu torf
bæjanna og gömlu tækjanna.
T. d. að Eyfirðingar tækju að
sjer varðveislu gamla bæjarins
í Laufási við Evjaíjörð og
kæmu þar úpp bygða'safni:
Væíi ! hinúm igömhi múnum
fyrir komið þar, sem þeir- éigá
i»r W S,
heima, öskunum á hillum yfir
rúmum í baðstofunni, hornspón
unum í sliðrum á baðstofuþilj-
unum, skyrsáum, mjaltafötum
og mjólkurtrogum í búrinu,
klifberum, kvensöðlum, söðul-
áklæðum og hnappheldur í
skemmunni, o. s. frv. Fengist
þá í einni svipan greinargóð
mynd af -gömlu sveitaheimili,
jafnt hið ihnra sem ytra. Skag-
firðingar gætu komið upp sínu
safni í Glaumbæ, Þingeyingar
á Grenjaðarstað, og þannig
gæti hvert hjerað á landinu
komið sjer upp bygðasafni, ef
vilji væri fýrir hendi.
Mentun eða menning.
Það er ótrúlega algengt að
sjá í blöðunum frásagnir af
spjöllum og skemdarverkum,
sem unnin hafa verið í mann-
lausum sumarbústöðum. Verð-
ur manni þá á að álykta sem
svo, að eigi standi umgengnis-
menning Islendinga í rjettu
hlutfalli við uppfræðslu þeirra
og mentun. Það virðist svó sem
skrílsháttur og siðlaust atferli
vaxi því meir fiskur um hrygg,
sem þjóðin kostar meira fje til
' fræðslu og uppeldis æskunnar
i landinu. Það er mælt, að þekk.
ing sje máttur, en jeg vil stað-
hæfa, að menning sje meiri
máttur, og að leggja beri meiri
áherslu framvegis á að skapa
með þjóðinni heilbrigða um-
gengnismenningu. Það almenn
ingsálit verður að skapast, að
unglingur, sem í háttsemi allri
sýnir, að hann hafi tileinkað
sjer þá umgengnismenningu,
er krefjast verður af siðment-
uðu fólki, sje meira virði en
hinn, sem kann utanbókar nöfn
gömlu rómversku keisaranna,
formúluna fyrir brennisteins-
sýslu og greiningu mannkyns-
flokkanna í deildir og undir-
deildir. Það er eitthvað bogið
við uppeldi unglinganna í land
inu og skólaskipun okkar, ef
framferði fólksins verður sí og
æ til að koma þeirri skoðun inn
hjá hlutlausum áhorfanda, að
kraftur uppvaxandi kynslóða
muni reynast betur til „ofan-
veltu“ en „til þess að byggja
iupp aftur“. 10. mars 1944.
Jökull.
Knattspyrnuf jelag
Reykjavíkur 45 ára
Mikil hátíðahöld
Bjarmi, 3. tbl., 38. árg., hefir
borist blaðinu. Efni: Úr dagbók
Frá starfinu, Bróðir Daníel, Hlut
verk vort, Kirkja Krists eftir
Þórð H. Gíslason, Vestmannaeyj-
um, L. O. Skrefsrud, æfisaga, og
m. fl.
KNATTSPYRNUFJELAG
REYKJAVÍKUR, elsta knatt-
spyrnufjelag landsins, á 45 ára
afmæli í þessum mánuði. Fjelag
ið var stofnað í mars 1899 í
húsi Gunnars Þorbjörnssonar,
við Aðalstræti, þar sem nú er
verslunin Manchester.
Aðalhvatamenn að stofnun
fjelagsins voru þeir bræðrunir
Pjetur Jónsson, söngvari, og
Þorsteinn Jónsson. Fyrsta knatt
spyrnukepnin fór fram 1899.
Auðvitað var það innanfjelags-
kepni. Skiptu þeir Pjetur og
Þorsteinn liði og sigraði lið
Pjeturs. Hlaut það silfurpening,
sem enn er til. Fyrst eftir alda-
mótin kepti fjelagið aðallega
við menn af erlendum herskip-
um, en svo komu hin knatt-
spyrnufjelögin, Fram, Víking-
ur og Valur. Fyrsta meistara-
mótið fór fram 1912 og urðu
KR-ingar fyrstu íslandsmeist-
arar í knattspyrnu.
Það var fyrst 1921, sem KR
tók þátt í frjálsum íþróttum.
Var það fyrir forgöngu Kristj-
áns L. Gestssonar. Sund, fim-
leika og glímu tók það á stefnu
skrá sína 1923, tennis 1926,
kvenleikfimi 1928, róður 1931
og skíðaíþróttina 1936. Ennfrem
ur hefir fjel. æft hnefaleika.
1929 var „Báran“ keypt og
1936 reisti fjelagið skiðaskála
í Skálafelli. Árið 1926 setti
KR „met“ í knattspyrnu, ef
hægt er að tala um met þar,
með því að sigra öll mót í öll-
um flokkum. Alherjarmót í. S.
í. hefir fjelagið unnið óslitið
frá 1928. Fjelagið hefir farið
margar íþróttaferðir innan-
lands, í þrjú skipti til Færeyja
og 1939 fór kvenflokkur til
Danmerkur. Hlaut flokkur sá
ágæta dóma ytra og vakti mikla
athygli.
Fjelagar í KR eru nú um 1800
og mun um helmingur þeirra
vera starfandi að meira eða
minna leyti. Sögu fjelagsins síð
ustu árin þekkja allir, sem með
iþróttum hafa fylgst. Verður
hún því ekki rakin hjer.
í sambandi við afmælið efnir
KR til ýmiskonar hátíðahalda.
Formaður fjelagsins, Erlendur
Ó. Pjetursson, skýrði blaða-
mönnum frá því í gær.
Fyrsti liður hátíðahaldanna,
var sundmót, sem fram fór í
sundhöllinni s. 1. mánudag.
N. k. laugardag verður afmæl-
ishóf að Hótel Borg. Þar flytur
Bjarni Benediktsson, borgar-
stjóri, minni KR, Jónas Jóns-
son, alþm. minni Islands, Har-
aldur Guðmundsson, alþm.,
minni Reykjavíkur og Lúðvík
Jósepsson, alþm., minni kvenna.
Ennfremur verða ávörp og svo
syngur Pjetur Jónsson.
26. mars verða íþróttasýning-
ar og kepni í íþróttum. Fara
þessi hátíðahöld fram í íþrótta-
höll, sem ameríska setuliðið
hefir reist hjer og góðfúslega
lánað fjelaginu. Kemur það
sjer mjög vel fyrir fjelagið, að
fá þetta hús til hátíðahaldanna,
þar sem íþróttahús þess hefir
enn ekki verið rýmt. Kl. 3 um
daginn sýnir úrvalsflokkur
karla fimleika undir stjórn
Vigni's Andrjessonar. Þá verð-
ur glímusýning og bændaglíma.
Um kvöldið kl. 8.30 verður
handknattleikur karla og
kvenna og drengjaglíma. Keppa
þar tveir flokkar, drengir inn-
an við 70 kg. og 70 kg. og
þyngri til 19 ára aldurs. Þá
verður kepni í hástökki með og
án atrennu. Má gera ráð fyrir
skemtilegri kepni.
Fjelagar KR hafa einnig heit
ið fjelaginu miklum sigrum á
árinu og byrjuðu skíðamennirn
ir vel.
Ársskemtun Handíðaskólans.
í kvöld efna nemendur Hand-
i iðaskólans til ársskemtunar.
| Verður hún haldin í Tjarnar-
café. Meðal skemtiatriða er
upplestur á Þrymskviðu úr Sæ-
mundar-Eddu. Helgi Hjörvar
les, en samtímis eru atburðir
þeir, er hún skýrir frá, sýndir
á máluðum tjöldum, sem nem-
endur myndlistadeildarinnar
hafa teiknað og málað. Ennfrem
ur verður sýnd teiknimynd úr
Þúsund og einni nótt og er það
lituð mynd. — Loks verður
dansað. Aðgang að skemtuninni
hafa núverandi og fyrri nem-
endur skólans og aðrir velunn-
arar hans, á meðan rúm leyfir.
K.R.-ingar, sem sigruðu í allsherjarmótmu 1942.
■í< « /•••