Morgunblaðið - 19.03.1944, Side 1

31. árgangur.
63. tbl. — Sunnudagur 19. mars 1944
Isafoldarprentsmiðja h.f.
I.ondon í gærkveldi: —
I ræðu, sem Eamon De Valera
forsætisráðherra Irlands flutti
í gær á þ.jóðhátiðardegi íra, degi
heilags Patreks, sagði hann, að
írska þjóðin yrði ekki buguð.
Þetta var útvarpsræða til írsku
þióðarinnar, og sagði forsætis-
ráðherrann meðal annars:
,.Á þessum vandræðatímum
hefi jeg greinilega fundið í þjóð
vorri þá hæfileika, sem jeg hefi
altaf vitað að voru þar, þótt
þeir hafi ekki komið fram, fyrr
en mikið reyndi á. Þegar utan-
komandi ofbeldi bar sigur úr
býtum, og þjóð vor var látin
kenna aflsmunar, þá hætti hún
aldrei baráttunni, þrátt fyrir
það, nje slepti af rjettindum
sínum, nje gafst upp. Vilji henn
ar til sjálfstæðis varð aldrei
bugaður. Jafnvel þegar okkur
vegnaði verst, vorum við að
vissu leyti sigursælir. Við lifð-
um af alt það illa, sem okkur
var gert og við erum til í dag,
sem sjerstök þjóð, vegna þess
að við vorum viljugir til þess
að leggja mikið á okkur, og
vildum als ekki gefast upp“.
De Valera sagði ennfremur,
að altaf yrði níðst á írum, með-
an stórþjóðirnar notuðu valdið
til þess að ná því, sem þær ættu
enga kröfu til, samkvæmt rjett-
læti. Sagði Valera, að síðan
stríðið hófst, hefði hann aldrei
reynt að draga úr hættunum,
sem henni væri samfara fyrir
Framhald á 2. síðu.
Svíar hjálpa
Stokkhólmi: — Fyrir nokkru
var haldin stórkostleg samkoma
í Tónlistarhöllinni í Stokk-
hdlmi, til ágóða fyrir finsk
börn. Meðal viðstaddra voru:
Sibylla krónprinsessa Svía,
prinsarnir Carl og Gustav Ad-
olf, Björkquist biskup og Bagge
mentamálaráðherra. Eidem
erkibiskup. .ávarpaði samkom-
una og ljet í ljós samúð og
aodáun Svía á finsku þjóðinni
og sagði: ,.Það er eins og sverði
sje beint að hjörtum vorum,
þegar oss verður á þessum
tímum hugsað til okkar hjart-
kæru bræðraþjóðar í austri". —
A samkomunni var einnig inn-
anríkisráðherra Finnlands,
Ehrenrot og mælti han nnokk-
ur orð. Hann mintist ekki á
þann vanda, sem Finnar eru
nú staddir í, en þakkaði Svíum
fyrir hjálp þeirra við Finna,
seny hann sagoi að aldrei yrði
hægt að meta.
Síðustu dagana í febrúar
komu 1300 finsk börn til Sví-
þjóðar, en um 2000 í viðbót
munu hafa komið skömmu síð-
ar. Þrjú hundruð komu til Oest
ersund daginn eftir áðurnefnda
samkomu.
Rússar koma fyrir fall
byssum við Dniester
Freuchen kominn til
Svíþjóðar.
Skíðamótið á Síglu-
firði hefs! í dag
Mótið átti að hefjast kl. 3,
með göngu drengja á aldrinum
9 til 16 ára, en um það bil er
gangan áíti að hefjast, var kom
inn stormur og mikill skafrenn
ingur. Var þá ákveðið að fresta
kepninni þar til kl. 10 f. h. í dag
Árós fallhlíiaher-
sins kom Japön-
nm ó óvart
London í gærkveldi. —
FREGNIR HAFA BORIST
um það frá Indlandi, að það
hafi komið Japönum algjörlega
á óvart, er bandamenn settu
niður fallhlífalið og lið í svif-
flugum langt að baki víglinum
Japana í Burma fyrir nokkru,
og hafi Japanar enn elcki byi’j-
að gagnáhlaup þarna. Þeirra er
þó von á hverri stundu, segja
fregnritarai'nir.
Fyi'stu sveitii'nar voru látnar
síga niður fyrir 13 dögum síðan
og hófust þær þegar handa um
það að ryðja lendingarstaði fyr
ir flugvjelar. Meiri hluti liðsins
var svo fluttur á staðinn í svif-
ílugum og fltxtningaflugvjelum.
Lið þetta, sem er breskt, er
statt um 240 km. fyrir austan
Irrawady-ána, en um 320 km.
að baki víglínum Japana í
Burma. •— Ekki hefir enn vei'ið
lálið neitt uppi um hlutverk
liðs þessa, en herfræðingar telja
líklegast, að það eigi að samein
ast hinum amerísk-kínvex'sku
sveitum Stillwells hershöfð-
ingja og hjálpa til að halda
stöðvum þess í Hukondalnum
á staðvindatímabilinu, sem í
hönd fer. Einnig er á þeim slóð-
um, sem Stillwell og lið hans
hefst við, verið að. gera veg frá
Indlandi til Kína, og telja sum-
ir, að lið þetta sje sent til ör-
yggis vegagerð þessari.
Frá sendiráði Dana: — Peter
Freuchen, hinn kunni Heim-
kautslandakönnuður, hefir
komist frá Danmörku til Sví-
þjóðar, eftir að þýska lögreglan
hefði um skeið reynt að hafa
hendur í hári hans. Dóttir
hans, Pipaluk, sem er fædd í
Grænlandi, komst með föður
sínum til Svíþjóðar. —
Taka Smerinka
náigast Vinnitza
London í gærkvöldi. — Einkaskcyti til Morg-
unblaðsins frá Reuter.
RÚSSAR hafa látið skamt stórra fregna millurn í dag;
lafa verið gefnar úr tvær dagskipanir frá Stalin, ein
ukatiikynning og svo hin venjulega herstjórnartilkynn-
ng. I stystu máli er hinn tilkynti árangur þessi:
Hersveitir Konievs eru komnar að Dniesterfljóti á
xokkru svæði og eru sagðar teknar að skjóta yíir fljótið.
-árnbrautarbærinn Smerinka, á Odessabrautinni, hefir
/erið tekinn, og rússneskar hersveitir eru komnar mjög
íærri Vinnitza, mestu bækistöð Þjóðverja í Norðvestur-
jkrainu.
_______________________ Það er við bæinn Yampol,
sem menn Konievs eru
komnar að Dniester, en ekki
llHÍÉÍslj er Þess nákvæmlega getið, á
hve breiðu svæði Rússar
eru komnir að fijótinu enn
sem komið er. Búist er við
að Þjóðverjar muni reyna
harða vörn við fljótið.
Járnbrautarbærinn Smer
inka, sem Rússar hafa nú
náð, er nokkru fyrir suð-
vestan Vinnitza, en við þá
og Liberatorflugvjelar. sem korg hafa lengi geisað meg-
Þýskaland
London í gæi'kveldi: —
í DAG GERÐU 750 flugvirki
Búisf við yfirlýsingu
Finna
Stokkhólmi í gærkveldi: —
Fregnritarar hjer halda fram,
að finska stjórnin muni innan
skams gefa út yfirlýsingu, þar
sem birt verður svar hennar
til Rússa, og einnig skýrt frá
orsökunum til þess að fi'iðar-
boðunum hafi verið hafnað. —
Aðrii' telja, að ekki sje útilok-
að, að enn kunni að nást sam-
komulag, en í nótt kl. 12 er
runninn út frestur Finna að
^skila svari sínu til Rússa. Er
og álitið að þeir hafi þegar gert
það, þótt ekki hafi þetta verið
. staðfest. — Reuter.
Sprengjur á London
London í gærkveldi: —
Nokkrar þýskar flugvjelar
komust inn yfir borgina í nótt,
sem leið, og vörpuðu spreng'j-
um. Varð af eignatjón og nokk-
urt manntjón. Einnig var
spi'engjum varpað á nokkra
staðj í Suður-Englandi. Tjón
varð lítið. — Reuter.
urmull oi'ustuflugvjela fylgdi,
harðar árásir á ýmsa staði í
Suður-Þýskalandi. Var einkum
ráðist á flugvjelasmiðjur og
flugvelli og var skygni betra en
undanfarna daga, og sprengjum
varpað með miklum árangri.
Meðal annara staða sem á var
ráðist, var flugvöllur
skamt frá Landsberg-kastala,
þar sem Hitler foi'ðum sat í
fangelsi eftir uppþotið í Munc-
hen 1923. — Á einum flugvelli
voru 15 flugvjelar eyðilagðar.
Loftvarnaskothríðin var all-
höx'ð yfirleitt, en orustuflug-
vjelar voru með fæsta móti, þó
urðu nokki'ar loftoi'ustui
Árásum var ennfremur hald-
, ið uppi á Noi'ðui'-Fi'akkland í
Sdag og í nótt sem leið rjeðust
, Mosquitoflugvjelar á Norðvest-
í ur-Þýskaíand og fórst ein
þeirra. —
Seint í kvöld var tilkynt, að
meðal þeirra staða, sem urðu
fyrir árásum Bandaríkjaflug-
vjela í dag, hafi verið Augs-
burg og Friederichshafen. Þá
er tilkynt, að Bandai'íkjamenn
hafi mist 43 slórar spi'engju-
flugvjelar, 10 orustuflugvjelar,
en sprengjuflugvjelarnar ei'u
sagðar hafa skotið niður 39
þýskar oi'ustuflugvjelar. — Ráð
ist hefir verið bæði á Augsburg
og Friederichshafen nýlega, en
á báðum stöðunum eru flug-
vjelasmiðjur. — Þjóðverjar við
höfðu þá nýbreytni í dag, að
ein af útvai'psstöðvum þeix'ra
sagði hvar árásai'flugvjelai'nar
væru í það og' það skiftið.
inorustur, og geisa enn. —
Munu framsveitir Rússa nú
varla vera lengra frá bæ
þessum en tæpa 10 kíló-
metra.
Póllandsvígstöðvar.
Þá er tilkynt, að hersveit-
emn jr ^ukovs hafi sótt alllangt
fram frá bænum Dubno,
sem Rússar tóku í gærdag,
og tekið mörg þorp á þeim
slóðum. Stefna þeir þar sókn
inni til hinnar mikilvægu
borgar, Lwov, og er Zukov
að freista að komast að baki
hers von Mannsteins, sem
berst við Proskurov, en þar
eru enn engin lát á hinum
hörðu gagnáhlaupum Þjóð-
verja.
Suðurvígstöðvarnar.
A Nikopolsvæðinu kveð-
ast Rússar í tæplega tveggja
vikna bardögum hafa gjör-
sigrað 6. herinn þýska, tek-
ið marga fanga og óhemju
af hergöenurn. Segjast Rúss
ar nú vera um 16 km. frá
Nikopol og komnir að Bug-
fljótinu nokkru fyrir norð-
an borgina. Eiga Þjóðverjar
ekki aðra undankomuleið
frá Nikopol en yfir fljótið,
enda kalla þeir þessar stöðv
ar Nikopol-forvígið í fregn-
um sínum í dag.
A Norðurvígstöðvunum
virðist alt kvrt. að undan-
teknum staðbundnum smá-
viðureignum og stórskota-
hríð.
1