Morgunblaðið - 22.03.1944, Qupperneq 1

31. árgangur.
64. tbl. — Miðvikudagur 22. mars 1944.
Isafoldarprentsmiðja h.f.
...............L..,,.,,,,. i■ ■
Mesta gos
V esuvius
í 70 ár
London í gærkveldi.,
MESTA GOS, sem komið
hefir úr eldfjallinu kunna,
Vesúvíusi, í 70 ár, stendur nú
yfir, og véllur óhemju hraun-
íeðja upp úr gígnum og niður
hliðár fjallsins. Hafa tvö þorp
þegar verið yfirgefin, San Se-
bastio og Massa de Suma. —
Hraunflóðið er talið vera 30
feta'þykt og fer um 12 fet ■é
minútu hverri.
Þorpið San Sebastio er aðeins
um rúnra 6 km. frá Napoli og
eru menn all uggandi um á-
standið.
Síðdegis í dag byrjaði nýr
þáttur í gosinu, og óhemju
reykský stigu upp úr gíg fjalls-
ins. Hylur nú svæla og reykur
alla Napoliborg og flóann fyr-
ir utan. Corcolaþorpið. og sveit
in umhverfis hafa nú verið yf-
irgefin, en þau eru nokkru fyr-
ir norðan San Sebastio, sem
hraunflóðið hefir nú algerlega
eyðilagt. — Reuter.
„Finnar verða að
laka afleiðlngun-
um"
- sega Rússar
London í gærkveldi.
1; T A NR ÍKISMÁLARÁÐU-
NIíYTi Rússa og frjettastof-
an rússneska gáfu iit í dag
yfirlýsingu viðvikjandi því,
að Finnar hafa hafnað frið-
arskilmálum Rússa. Segir í yf
irlýsingunni, að fyrsta svar
Finna hafi verið þannig, að
þeini hafi virst erfitt að
taka skilmálunum án þess að
rætt væri um þá áður. Svör-
uðu Riissar ])essfi þannig, að
þetta væru bestu skilmálar,
sem Rússar gætu boöið upp
á. og yrði að ganga að þeim,
eins og þeir lægju fyrir án
umræðna, ef vopnalilje ætti
að takast. Var nú Finnum
gefinn frestur til svars, en
að honum útrunnum höfnuðu
Finnar skilmálunum. Segir að
iokum í yfirlýsingu Rússa,
að h’innar verði nú aö taka
afeiðingum gerða sinna.
Reuter.
Mikilvæg ráðstefna
Washington í gærkveldi.
Fregnritarar hafa komist á
snoðir um það, að æðstu for-
ingjar hers og flota og allir ráð
herrar Bandar. sátu í dag ráð-
stefnu með Cordell Hull, utan-
ríkisráðherra. Ráðstefnan átti
að vera leynileg, og hefir því
ekki spurst, hvað rætt hafi ver
ið. — Reuter'.
STÓRORUSTUR BVRJAÐ-
m VESTAM DIMIESTER
í PóiEandi sækja Riíssar fram
STÓRORUSTUR ERU NÚ BYRJAÐAR fyrir vestan
Dniesterfljótið, þar sem Þjóðverjar draga lið saman, til
þess að stemma stigu fyrir framsókn Rússa, sjerstaklega,
til þess að koma í veg fyrir að Rússar nái borginni Balti
og ógni þar með járnbrautarsamgöngum þýsku herjanna
fyrir norðan og sunnan þetta svæði. Einnig gera Þjóðverj-
ar harðar árásir á brýr Rússa yfir Dniester, og allt bendir
til þess, að Koniev marskálkur reyni frekar að ná meira
svæði við fljótið á sitt vald, en að sækja langt fram nú
þegar.
smiojur
Lancastersprengjuflugvjelar
breska flughersins rjeðust í
nótt sem leið á mikla sprengi-
efnaverksmiðju franska, skamt
frá Bordeaux. Var varpað
sprengjum á verksmiðjubygg-
ihgar og skotfærageymslur, og
sprakk ein þeii’ra að minsta
kosti í loft upp. Allar flugvjel-
arnar komu aftur, enda varð
ekki vart þýskra orustuflug-
vjela. —- Reuter.
Á Póllandsvígstöðvunum
hafa Rússar enn sótt fram,
og tekið þar, að því er her-
stjórnartilkvnning þeirra
segir, noþkur þorp í sókn-
inni til Lwov. Enn fremur
haýa Rússar fram í suður og
suðaustur frá Vinnitza og
tekið þar tvær járnbrautar-
stöðvar og nokkur þorp. —
í framsókninni suður og
vestur af Smerinka, tóku
Rússar einnig tvo allstóra
bæi og nokkur þorp í við-
bót.
Baráttan við Dniester og
Nikopol.
Forvígi Rússa vestan
Dniester vaxa hægt og
hægt, þrátt fyrir loftárásir
og gagnáhlaup. Hafa Rúm-
enar einnig tekið þátt í þess-
um bardögum, en hersveitir
þeirra eru sagðar hafa farið
allmiklar hrakfarir, og ver-
ið tvístrað að mestu. — Við
Nikopol hafa Þjóðverjar
gert atlögur að stórskotaliði
Rússa, sem skýtur á skip
Þjóðverja, sem revna að
komast úr höfninni.
Iíorthy flotaforingi, sem sjest hjer á myndinni með fjölskyldu
Frásögn Þjóðverja.
Dietmar hersöfðingi ræddi
um ástandið á Austurvíg-
Framhald á 2. síðu.
sinni, hefir alllengi verið einvaldur í Ungverjalandi, en nú segja
fregnir, að Þjóðverjar hafi tekið öll völd í landinu. — Ungi mað-
urinn við hlið Horthys á myndinni, sonur hans Stephan Horthy,
er nú fallinn. Fjell hann í loftorustu yfir Austurvígstöðvunum.
Finnar hafa hafnað
friðarskilmálum Rússa
Einkaskeyti til Morgbl.
frá Reuter.
FINSKA STJÓRNIN hefir nú
tilkynt opinberlega að hafnað
hafi verið friðarskilmálum
Rússa, og gefið út skýringar á
málum þessum og gangi þeirra
yfirleitt. Rekja Finnar forsögu
málanna og greina síðan frá or
sökum þess, að skilmálunum
hafi verið hafnað.
Finnar segja, að aldrei hafi
verið ljóst, hvernig túlkuð
myndu einstök atriði samninga
þessara, eoa hvernig Rússar
framkvæmdu þá, ef skilmálun-
um yrði tekið. — Síðan segir
að Finnar hafi ekki getað tekið
slíkum skilmálum, sem verið
hafi þess eðlis, að ekki hafi
verið öryggi fyrir þjóðina í
þeim.
Síðan segir í tilkynningunni,
að leitast hafi verið við að fá
slakað á skilmálunum, en Rúss
ar svöruðu því til, að skilmál-
arnir væru þannig, að ekki
væri hægt að draga úr þeim,
nje milda þá neinu leyti. Yrðu
Finnar því að taka skilmáluh-
um og hætta að berjast.
Þá segir tilkynningin, að eft-
ir slíkt svar hafi alls ekki verið
mögulegt fyrir Finna að taka
skilmálunum, og hafi Rússum
nú verið tilkynt það. Er svo
bætt við, að Finnar vonist samt
eftir að komið verði á friðsam-
legri sambúð við Rússa.
Fregnritarar herma, að það
muni aðallega hafa verið á-
kvæðið um að taka skilmálun-
um umræðulaust, sem varð
þess valdandi að Finnar höfn-
uðu því. ‘
Fallhlífa-
lið tók
Budapest
Stokkhólmi í gærkveldi.
FERÐAMAÐUR, sem kominn
er hingað til Stokkhólms frá
Ungverjalandi, segir, að her-
nám borgarinnar af Þjóðverj-
um hafi byrjað á sunnudaginn
var. Settu Þjóðverjar niður
fallhlífalið við helstu flugvelli
og aðra mikilvægustu staði. -—
Sagði maður þessi, að Ungverj-
ar hefðu sumsstaðar veitt við-
nám, en ekki hefði verið um
neina skipulagða mótspyrnu að
ræða neinsstaðar.
Fáar aðrar fregnir hafa enn
borist um hernám Ungverja-
lands, og hefir talsmaður þýska
utanríkisráðuneytisins verið að
þessu spurður. Kvað hann ekk
ert opinberlega myndi vérða
tilkynt um þetta að svo stöddu.
Lausafregnir herma, að
Horthy ríkisstjóri Ungverja og
yfirmaður ungverska herfor-
ingjaráðsins, sjeu nú kyrsettir
í Þýskalandi. Ekki hefir það
verið staðfest.
Stjórnmálafregnritarar álíta,
að Þjóðverjar hafi hernumið
Ungverjaland af tveim ástæð-
um: 1) til að tryggja birgða-
flutning til herjanna austar, og
2) til að hindra ágengni Ung-
verja í garð Rúmena.
Tvísýnl um
úrslít í Cassino
London í gærkveldi.
BARDAGAR fara ekki
neitt minkandi í Cassino og er
enn mjög tvísýnt nm úrslitin.
Ilafa Þjóðverjar fengið hðs-
auka, og gera herflokkar úr
vjelaherfylkjum þeirra —■
(Panzergrenadierff) nú árás-
ir ásamt fallhlífahermönmun.
Bandamenn eiga örðugt um.
vik að því leyti, að þeir geta
ekki farið á snið við Þjóð-
verja og verða að ganga beint
framan að þeim, en það verð
nr æði kostnaðarsamt. Ilefir
her handamana líka lítið
svæði til hreifinga þarna og‘
á mestu af því eru rústir,
þar sem ekki verður komið
við vjelahergögnum. Þjóð-
verjar skjóta ofau, úr hæð-
unum af 'fallhyssum og vjel-
byssum og uppi í hæðunum
sumstaðar eru sveitir bandam.
einangraðar, svo varpa verð-
ur til þeirra birgðum úr fall
hlífum.Hafði ein sveitin þann-
ig ekki fengið neinar birgðir
í 48 klukkustundir.
Bandamenn hafa náð
nokkru nxeira af rústum horg-
arinnar á sitt vald og tóku
þeir þar 200 fanga.