Morgunblaðið - 01.04.1944, Blaðsíða 12

Laug-ardagur 1. apríl 1944,
'wsggjgBgy
0REENLAN!
SPAINI
iiTED STATE'
CISRALTÁI
AZORÉS
Andakílsó verður
virkjuð þegur eftir
stríð
UNDIRBUNINGUR að virkj-
un Andakílsárfossa er nú kom-
inn það langt, að ganga má út
frá því sem vísu, að eftir yfir-
standandi styrjöld, verði þegar
hafist handa um að í'eisa orku-
verið.
Fj eiag, sem Akraneskaupstað
ur, Mýra- og Borgarfjarðar-
sýslur standa að, var stofnað i
nóv. 1942 til þess að athuga
möguleika og hafa undirbúning
að virkjun Andakílsár. — For-
maður fjelagsins, Haraldur
Böðvarsson, kaupmaður á Akra
nési, hefir nú gefið skýrslu um
þróun málsins. Fer hjer á eftir
stuttur úrdráttur úr skýrslu
hans:
Þesar eftir stofnun fjelags-
ins, ákvað stjórn þess að hefjast
handa um virkjun Andakílsár
á þeim grundvelli, er lagður er
í áætlun Árna Pálssonar, verk-
fræðings, en stjórnin hefir haft
samvinnu við hann í þessu
máli, um 2400 hestöfl. Þær á-
ætlanir voru gerðar 1939 og
endurskoðaðar 1942 og 1943 og
byggjast á mælingum og athug-
unum frá fyrri tímum og fram
á árið 1943.
Fyrst voru.tekin til athugun-
ar tilboð frá Ameríku og vann
sendiráðið í Washington sleitu-
laust að útvegun útflutnings-
leyfa á v'jelum og efni frá Ame-
ríku, en leyfið fjekst ekki.
Á fundi stjórnarinnar í nóv.
1943, var m. a. ákveðið að senda
símskeyti til A. S. E. A. í Sví-
þjóð með fyrirspurn um, hvort
það gæti tekið að sjer að hefja
nú þegar smiði á rafvjelum fyr-
ir 2400 hestafla rafstöð við
Andakílsá, samkvæmt tilboði.
er það sendi 1939. Telji firmað
sig geta hafið smíði á vjelum
þessum, öskast verðtilboð, mið-
að við afhendingu að stríðinu
loknu. Ennfremður var sam-
þykt að setja sig í samband og
leita tilooða hjá Karlstad Mek
Verkst., er gerði tilboð í vatns-
vjelar 1939.
Frá Svíþjóð komu þau svör,
að A. S. E. A. bauð rafvjelar
með 63% hækkun frá tilboði
1943, en þó komi þar til við-
bótar 7.5% er um fast tilboð
yrði að ræða, til afhendingar
eftir stríð. K. M. V. bauð vatns-
vjelar fyrir 127.600.00 kr. —
Hvorttveggja tilboðin voru mið-
uð við 2400 hestafla vjelar og
kaupverð þeirra um 460 þús.
ísl. kr. f. o. b. í Gautaborg. Til
samanburðar má geta þess að
tilboðin frá Ameríku í samsvar-
andi vjelar hafa numið 950
þús. ísl. kr. f. o. b. í New York.
Að fengnum þessum upplýs-
ingum og txlboðum, var leitað
tilboða í 5000 hestafla vjelar frá
sömu firmum og voru svörin á
þá leið að A. S. E. A. bauð raf-
I vjelar ásamt spennibreyti-
' stöðvum fyrir Akranes, Borgar-
| nes og Hvanneyri, fyrir
1286.500.00 s. kr. og K. M. V.
jvatnsvjelar f.yrir 216.500,00 s.
i kr. Samtals gerir þetta tæplega
800 þús. ísl. kr., alt miðað við
f. o. b. í Gautaborg.
Þar sem reynsla undanfar-
andi ára sýnir ljóslega að allar
áætlanir um orkuþörf hafa
reynst of knappar, þá ákvað
stjórnin að hverfa að því ráði
að reisa 5000 hestafla orkuver
við Andakílsárfossa, bygt á
þeim tilboðum um vjelar, er
fengist hafa frá Svíþjóð og að
leita áframhaldandi í tilboð á
öðru efni til virkjunnarinnar
frá sama landi.
Ríkisstjórnin veitir ábyrgð á
láni, er taka þarf til efniskaupa
frá Svxþjóð. Landsbankinn, Út-
vegsbankinn og Búnaðarbank-
inn hafa lofað að lána þá pen-
inga, er með þarf. Einnig er inn
flutningsleyfi ti’ygt.
Heiisufar bæjarbúa
heldur gott
BLAÐIÐ hafði tal af hjeraðs-
lækni í gær og spurði hann um
heilsufar bæjarbúa.
Taldi læknirinn það hafa ver-
ið heldur gott, en nokkuð væri
farið að bera á kvefi, einkum í
börnum. Um skarlasóttina væri
það að segja, að hún hefði mink
að mjög mikið, og væri nú ekki
um að ræða nema einstök til-
felli.
Þeir áttu við Rússa.
Stokkhólmi: — Blaðið „Ny
Dag“ hefir reiðst mjög af því,
að sænska útvarpið flutti fyrir
nokkru leikrit, nefnt „Harmleik
ur 'fi'elsisins". Var þar deilt á
einvaldsríki, og yfirleitt var
leikritið ádeila á harðstjórn, en
blaðið telur ádeilunni hafa ver-
ið beint að Sovjet Rússlandi,
„þvert á móti því, sem við var
búist“.
á Pjetri Gaui
FRUMSÝNINGIN á Pjetri
Gaut í Iðnó í gærkveldi var
mjög virðuleg og ljetu frum-
sýningargestir mikinn fögnuð í
Ijós yfir sýningunni.
Leikfjelag Reykjavíkur og
Tónlistarfjel. Rvíkur standa
í sameiningu að sýningu leik-
ritsins hjer, en leikstjóri er frú
Gerd Grieg, leikkona.
Að sýningunni lokinni hyltu
áhorfendiu' leikendur og voru
aðalleikendurnir, ásamt hljóm-
sveitarstjóranum, Dr. Urbanc-
hitch, kallaðir fram hvað eftir
annað og þeim færð blóm. Leik
stjórinn, frú Grieg var kölluð
fram á leiksviðið og Aug. Es-
march sendiherra Norðmanna
hjer á landi, færði henni fagr-
an blómvönd frá Norsku stjórn-
inni í London. Mælti sendiherr-
ann nokkur orð, er hann færði
frú Grieg blómin. Skýrði frá
því, hve mikið norska stjórnin
mæti verk hennar hjer á landi
og þakkaði að lokum íslensku
leikurunum fyrir þessa ágætu
sýningu.
Áætlun g®ri af rnf-
viikjun fyrir 7508
manns ú Vestfjörðum
RAFORKUNEFND RÍKISINS hefir látið gera bráðabirgða-
áætlun að rafveitu fýrir Vestfirði, á svæði þar sem búa sam-
tals 7500 manns, þar af 6400 í bæjum og þorpum. Er gert ráð
fyrir að virkja samtals 5625 hefstöfl með nýjum og gömlum
vii'kjunum. Er ný virkjun í Dynjandisá; sú langstærsta, eða
5250 hestöfl. Ssftntals vei’ða vii'kjuð 3750 kílówött, eð'a 500
kílówött- á mann.
Staðir þeir, sem njóta eiga af
þessum virkjunum, eru: Pat-
reksfjörður, Tálknafjörður,
Bíldudalur, Þingeyri, Flateyri,
Suðux'eyri, Isafjörður, Hnífs-
dalur, Bolungarvík og Súða-
vík, og auk þess 6 hi'eppir í
nágrannasveitum þessara bæja.
Með. núverandi verðlagi er
áætlað, að virkjunin muni kosta
18,500,000.
„Það skal tekið fram, að með
því að hjer er aðeins um bráða-
bii'gðaáætlun að ræða, verður
að gera ráð fyrir að sumum
liðum áætlunarinnar þurfi að
breyta, en að sjálfsögðu verður
nauðsynlegt að gera nákvæma
fullnaðaráætlun þegar ákveðið
hefir verið að ráðast í fyrir-
tækið.
Gengið er út frá því að fyr-
irtælcið verðí ríkiseign og íekið
af ríkinu, a. m. k. hvað virkj-
anir, aðalorkuflutningslínur og
aðalspennistöðvar snertir“.
Venlunarfólk
Frá frjettaritara vorum
SÁMKOMULAG hefir náðst
inilli Kaupmannafjelags Hafn-
arfjarðar og Verslunarmanna-
fjelags Hafnai'fjarðar um br.eyt
ingu á lokunartíma sölubúða.
Hefir verið ákveðið að versl-
únurn verði lokað kl. 7 á föstu
dagskvöldum, kl, 1 e. h. á laug-
ardögum yfir sumarmánuðina
og yfir vetrarmánuðina verði
versltmum lokað kl. 4 e. h. á
Jaugardögum.
Dæmdur fyrir
iíkamsmeiðingar
HÆSTIR.JETTUR kvað í gær
upp dóm í málinu: Rjettvísin
gegn Eggert Gunnarssyni skipa
smíðanema í Vestmannaevjum.
Hann var ókærður fyrir brot
gegn 218 gr. hegningailaganna
(líkamsmeiðingar). Hafði á-
kærði ráðist á mann eftir dans-
leik, sem haldinn var í sam-
komuhúsinu í Eyjum aðfara-
nótt 7. mars f. á„ með þeim
afleiðingum. að sá er varð fyr-
ir árásinni, hlaut af mikil
meiðsl og varð lengi frá vinnu.
Undirrjettur (bæjarfógetinn
í Vestmannaeyjum) dæmdi á-
kærða í 3ja mánaða fangelsi,
en dómurinn var skilorðsbund-
inn. Hæstirjettur þyngdi refs-
inguna; dæmdi ákærða í 5 mán
aða fangelsi, óskilorðsbundið.
Frumsýning
r ATtANTIC OCEAN
FRICA
Með því að fá bækistöðvar á Azoreyjum, geta flugvjelar bandamanna gætt aðalsiglingaleiða
Atlantshafsins úr flugvjelum og ráðist á kafbáta Þjóðverja, sem þar herja. Á kortinu hjer að
ofan sjást bækistöðvar fiugvjela þeirra, sem varðþjónustuna inna af hcndi.
12
fsfírska sklða- <
likan verlur
tini páskana
SKÍÐAVIKAN Á ÍSAFIRÐI
verður haldin nú um næstu
páska, eins og að undanförnu.
Er þessi skíðavika hin 10. í röð-
inni er Skíðafjelag ísfirðinga
hefir gengist fyrir.
Hjeðan úr Reykjavík hefir
margt skíðafólk sótt þessa vest
firsku skíðaviku og notið hins
afburða skemtilega skíðafæris
f „sklðaparadísinm'* í nágrenni
íáafjarðar.
Skíðavikan á ísafirði hefst
nú að þessu sinni á skírdag, þ.
e. n. k. fimtudag og stendur
yfir fram til 2. páskadags.
Fonnaður Skíðáfjelags ís-
firCinga, Páll Jónss.vn verslun-
armaður, sagðí blaðir.u- í gær
að skíðafæri væri nú eins gott
vfeslra óg frekast yrði á kosið,
sannkallað silkifæri.
Ferð verður vestúr til ísa-
fjarðar n. k. þriðjudag og suður
aftur með Súðinni, sem vænt-
anlega verður á ísafirði á suð-
urleið um páskadagana. Esja
murr hinsvegar halda áfram í
hfiugferð norður og austur fyr-
ir iar.a, að því er forstjóri Skipa
útgerðar ríkisins, Pálmi Lofts-
son, tjáði blaðinu í gær.
96,5 þús. fil danskra
ilóflamanna
ABALSKRIFSTOFUNNI
hjer, til hjálpar dönskum fiótta
mönnum, hefir nú borist alls
rúmar 96,5 þxis. krónur, sam-
kvæmt upplýsingum frá Kristj
áni Guðlaugíisyni.
Eftirtaldar gjafir hafa skrif-
stofunni borist síðustu viku:
Frá Vitamálaskrifstofunni kr.
1550.00, afhent til próf. Sig-
LU'ðar Noi'dals kr. 750.00, skrif-
stöfa húsameistara ríkisins kr.
400.00, safnað af Morgunblað-
inu kr. 11.002.00, frá fjórtán
þýskum , og austurrískum
flóttamönnum í Reykjavík kr.
1050.00, J. H, kr. 500.00, safn-
að af Alþýðublaðinu kr. 235.00,
frá starfsmönnum og nemend-
um Stýrímannajskólans kr.
1000.00, samskot úr Flatey á
Breiðafirði kr. 500.00, samskot
í Ólafsvík kr 2050.00, F. kr.
100.00, Á. kr. 10.00, R. kr, 5.00.
Nemur þá innkomið fje til
ski-ifstofunnar samtals kr.
96.591.00.