Morgunblaðið - 05.04.1944, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 5. apríl 1944
M0E6UNBLAÐIÐ
T
GERIR INNRÁSIN IJTAF VIÐ HITLER?
AÐ LOKUM VIRÐIST
hafa verið ákveðið, að ;)aðr-
ar vígstöðvarnar“ gegn Þjóð
verjum verði myndaðar í
Vestur'-Evrópu. Eftir að
hafa undirbúið sig árum
saman, standa nú herir
bandamanna andspænis úr-
slitaeldrauninni.
Hernaðaraðgerðir þessar
munu verða þær stórkostleg
ustu í sögu Bandaríkjanna.
Innrásin mun krefjast full-
komnari samvinnu á vígvöli
unúm og einbeittari ákvörð
unar heimaþjóðarinnar en
vjer nokkru sinni áður höf-
um þurft að beita. Því að
takmarkið er hvorki meira
nje minna en það að brjóta
Þýskaland á bak aftur sem
herveldi.
Getum vjer vænst þess, að
takmarkinu verði náð?
Vjer skulum athuga að-
stöðu Hitlers nú. Á síðast-
liðnu ári hefir hann orðið
fyrir miklum áföllum. Hann
hefir tapað aukaherjum,
hundruð hergagnaverk-
smiðja hafa verið lagðar í
rústir, bandamenn hafa náð
aftur á sitt vald víðáttumikl
um landsvæðum í Rúss-
landi, Afríku og Ítalíu, og
miljónir hermanna og borg-
ara hafa látið lífið.
En þetta tjón hefir ekki
haft nein úrslitaáhrif. Styrk
leiki hinna glötuðu herja
var aldrei sjerstaklega mik-
ilL iðnaður Þjóðverja er enn
í gangi, landsvæði það, sem
bandamenn hafa unnið, er
ekki þýskt, og manntjónið
hefir ekki lamað þýska ríkið
verulega.
Hitler hefir 300 her-
fylkjum á að skipa.
HITLER HEFIR ENN til
umráða um það bil 300 her-
fvlki allra tegunda. Á að
giska 190 herfylki eru bund
in á austurvígstöðvunum, 15
eru í Balkanlöndum og ef
til vill 20 á Ítalíu. Hann hef-
ir því 75 herfylki, sem hægt
er að beita á öðrum vígstöðv
um.
Herfylki þessi munu einn
ig búa við betri skilyrði á
ýmsan hátt en andstæðing-
arnir.. Þau hafa áður útbúin
virki til varnar, eiga hægara
um vik að flytja sig milli
staða en innrásarliðið og
hafa styttri flutningaleiðir.
Þau geta því beitt öllum
stvrk sínum á hvaða stað,
sem vjer kunnum að velja
xil landgöngunnar. Og það,
sem mestu máli skiftir: Her-
sveitirnar þýsku vita, að
þessi barátta er þeirra síð-
asta von. í því er einmitt
fólginn mesti styrkur Hit-
lers.
En þetta er jafnframt
hans mesti veikleiki, því að
þegar þýski herinn hefir
allur verið sendur fram á
vígvellina, er ekki lengur
fyrir héndi neitt varalið til
þess að fylla í skörðin. Hver
þýskur hermaður, sem lagð-
ur er'að velli, og hver þýsk
flugvjel, sem skotin er nið-
ur, skilja eftir sig skarð, sem
ekki er hægt að fylla.
Bandamenn ættu aftur á
Eftir George Fielding Elliot
Með hverjum deginum sem líður, beinist hugur manna
og tal meir og meir að hinni fyrirhuguðu innrás, enda
gefa margskonar fregnir frá Bretlandi til kynna, að
hún geti ekki verið Iangt undan landi. Höfundur greinar
þessarar er hernaðarsjerfræðingur ameríska biaðsins
„Herald Tribun’e“, og ræðir hann hjer líkurnar fyrir því,
að innrás geti náð tilgangi sínum. Greinin er rituð út
frá sjónarmiði Bandaríkjamannsins.
móti að geta bætt úr sínu
tjóni. Það er meginástæðan
til þess, að sigurinn mun
verða á vora hlið. En þessi
staðreynd vekur aftur aðra
spurningu: Megnum vjer að
inna af hendi það gjald, sem
sigurinn kostar? Erum vjer
undir það búin að greiða að
fullu vorn hlut í dýrmæt-
asta stríðsframlaginu —
blóði?
Til þessa hefir aðalfram-
lag vort, Bandaríkjamanna,
í styrjöldinni verið hergögn
og birgðir. Á Kyrrahafi
hafa hernaðaraðgerðir vor-
ar verið bundnar við flug-
og sjóhernað, ásamt tak-
mörkuðum landhernaðarað-
gerðum á Bataan, Salo-
monseyjum, Nýju Guineu,
Nýja Bretlandi, Gilbertseyj
um og Marshalleyjum. —
Sennilega hefir ekki í neinni
þessari viðureign verið
| beitt meir en f jórum her-
Ifyikjum landhers (eða jafn-
Igildi þeirra).
í Evrópu höfum vjer tek-
ið þátt í loftárásum á Þýska
land og þremur takmörkuð-
um landviðureignum: í Tún
is, Sikiley og Italíu. Einnig
hjer hefir ekki verið beitt
nema fáum bandarískum
herfylkjum. Slíkar land-
hernaðaraðgerðir eru barna
leikur i samanburði við þau
átök, sem framundan eru.
Á' Bandaríkjunum mun
einnig hvíla meginþungi inn
rásarinnar, þar sem áætlað
er, að 70% af innrásarhern-
um verði Bandaríkjamenn.
Vjer skulum nú lítillega
virða fyrir oss aðstæðurn-
ar.
Hvers vegna þarfa
Bandaríkin að leggja
fram aðalherstyrkinn?
AÐ FÁEINUM herdeild-
um undanskildum, þá eru
Bretar og Canadamenn einu
þjóðirnar, sem lagt geta
fram her til innrásarinnar,
auk Bandaríkjanna. fbúa-
tala þessara landa er sam-
tals um 60.000.000. Þar sem
talið er nú, að iðnaðarríki
geti hervætt einn tíunda
hluta þjóðarinnar, geta Bret
land og Canada samtals víg-
búið 6.000.000 manna.
En í breska flughernum
og canadiska flughernum
eru að miilsta kosti 2.000.000
manna, og í breska flotan-
um og canadiska flotanum
um það bil 1.000.000 raanna.
Þar að auki eru bresku her-
irnir, sem eru við herþjón-
ustu á Miðjarðarhafssvæð
inu og í Asíu og canadiskar
h’ersveitir, sem enn eru ekki
fullþjálfaðar eða eru við
varðgæslu í Canada. Mun
ekki fjarri lagi að áætla
þenna herstvrk alt að
1.500.000.
Þannig er herstyrkur
Breta og Canadamanna á
Bretlandseyjum sennilega
ekki nema 1.500.000 manns
samtals. Af þessu liði verð-
ur að ætla helminginn vera
við strandvarnir, loftvarn-
ir, herþjálfun, ýms embætt-
isstörf, liggja í sjúkrahúsum
o. s. frv.
Líkur eru því til þess, að
af öllu þessu liði sjeu ekki
nema um 750.000 landher-
menn til innrásarinnar. Sieu
15.000 manna í herfylki, þá
geta Bretland og Kanada
lagt fram 24 herfylki, því
að helming liðsins mun
þurfa að nota við flutninga,
störf við herstöðvarnar og
sem varalið.
Vjer þurfum að minsta
kosti 80 herfylki til þess að
senda gegn hinum 70 her-
fvllíjum Hitlers, ef nokkur
von á að vera um sigur. Á
vantar því 56 herfylki, og
það er einmitt 70(ý af 80.
Stríð kostar mörg
mannslíf.
HVORT SEM þessar töl-
ur reynast nákvæmlega
rjettar eða ekki, þá er eitt
víst: Bandarikin verða að
vera viðbúin miklu mann-
tjóni Ji næstunni. Getum
vjer bætt oss upp það tjón?
Hjer verðum vjer að
bvggja á reynslu sögunnar.
Frakkland misti aðeins
um 1% af íbúatölu sinni í
þrjátíu ára næstum sam-
feldum styrjöldum á.rin
1690—1720. Hin blóðugu ár
byltingarinnar og Napóle-
onsstyrjaldanna á árunum
1790—1815 kostuðu þjóðina
4.2% íbúanna.
Þar sem manntjón þetta
skiftist niður á margra ára
tímabil, og fæðingatalan í
Frakklandi var á þeim tíma
há. náði þjóðin sjer mjög
fljótt eftir þessi áföll.
I fyrri heimsstyrjöld varð
Frakkland aftur á móti fyr-
ir því þynga áfalli að missa
5.6% íbúa landsins í fjög-
urra ára styrjöld. Franska
þjóðin hefir ekki enn náð
fullum þrótti eftir þessa
miklu blóðtöku. Þar sem
íbúatala landsins stendur nú
einnig svo að segja í stað,
getur svo farið, að Frakk-
land verði aldrei aftur
raunverulegt fyrsta flokks
vstórveldi.
Tjón Breta í síðustu
heimsstyrjöld var 2.6% í-
búanna og má merkja á-
hrif þessa áfalls hjá bresku
þjóðinni. Þýskaland varð
fyrir jafnmiklu manntjóni
og Frakkar í heimsstyrjöld-
inni, en þýska þjóðin náði
á hinn bóginn skjótt fyrri
þrótti sínum vegna örar
fólksfjölgunar.
Mesta manntjón, sem
Bandaríkjaþjóðin, enn sem
komið er, hefir orðið fyrir,
var 1.3% í borgarastyrjöld-
inni. Á þeim tima var fólks
fjölgunin mjög ör og menj-
ar þessarar blóðtöku hurfu
þvi skjótt.
Þar sem fæðingum hjá
oss fer nú fækkandi, myndi
slíkt manntjón verða oss
þungt áfall, en vjer mvnd-
um þó geta náð oss eftir það.
Svipað manntjón og Bret-
ar urðu fyrir í fyrri heims-
styrjöldinni mvndi veita
oss mikið svöðusár, en svip-
að tjón og Frakkar urðu
fyrir, myndi lama oss stór-
lega.
Vjer skulum reikna með
hlutfallstölunum 114, 2U>
og 5%. Eftir því ættu Banda
ríkin með 130.000.000 íbúa
að geta mist 1.625.000
manna; án þess að missa
mikinn þrótt við blóðtök-
una. —
Hvernig eru horfumar?
TIL ALLRAR hamingju
höfum vjer, enn sem kom-
ið er, ekki mist nema tæp
10%> af þessari tölu. Jafn-
vel þótt þriggja mánaða
harðvítug barátta við inn-
rásina yki þessa tölu upp í
500.000 — eins og giskað
hefir verið á — þá væri það
samt ekki r.eraa einn þxáðji
hluti c.f því manntjóni, sem
\’jer urðum f^rir á ægileg-
ustu tímum borgarastvrj-
aldarinnar. Auk þess er á-
stæða til þess að álíta, að
manntjón vort nú verði
minna en í nokkurri annari
styrjöld, þegar miðiað er
við fjölda hermannanna.
Þar sem nýtísku vopn eru
banvænni en vopn þau,
sem áður voru notuð, er
ekki ólíklegt að tala hinna
föllnu verði hlutfallslega
hærri en áður, en þá var á-
ætlað, að fjórir særðir væru
á móti hverjum einum fölln
um.
Þá eru ennfremur víst, að
miklum mun fleiri særðir
menn munu nú ná fullri
heilsu aftur vegna endur-
bættra lækninga. Munu
sennilega ekki nema 2% af
hinum særðu láta lífið.
— Aukin vjelanotkun
mun einnig draga úr manns
fórnunum, en mikilvægasti
þátturinn mun þó senni-
lega verða samvinna milli
hinna þriggja herja: land-
hers, flughers og flota.
Tilhögun ínnrásar-
innar.
UPPHAFSÞÁTTUR inn-
rásarinnar mun hvíla á flot
anum. Floti og flutninga-
skip bandamanna verða
fyrst að flytja her og birgð-
ir yfir Atlantshafið, og síð-
an flytja landherinn fi'á
stöðvum sínum til innrás-
arstrandai'innar. Þegar her-
sveitir þessar ganga á land,
verða fallbyssur flotans og
aragrúi flugvjela að veita
þeim vernd gegn strand-
virkjum óvinanna, jafn-
framt baráttunni við kaf-
báta og hraðbáta þeirra.
í rauninni verður hlut-
deild flughersins frá upp-
hafi geysimikilvæg. Flug-
vjelar verða að undirbúa
jarðveginh með loftárásum
á samgönguæðar óvinanna,
varnarvirki og hersveitir á
ferð og með því að skjóta
niður flugvjelar þeirra og
einangra hinar ýmsu bæki-
stöðvar.
Þá þarf flugvernd fyrir
skipin, sem flytja land-
gönguliðið yfir hafið og her
sveitir þær, sem safnað hef-
ir verið saman, en bíða
flutnings. Jafnframt verður
að halda uppi sífeldu
könnunarflugi.
. Mesta ábyrgðin hvílir þó
á flughernum, þegar inn-
rásarliðið byrjar landgöng-
una, því að nú er öll fram-
tíð hemaðaraðgei'ðanna
komin undir fullkominni
flugvernd. Frá þessari
stundu verða sennilega
einu yfiiburðir vorir í loft-
inu, jafnvel dögurn saman.
Vjer getum ekki sent
mörg herfylki í einu upp á
víggirta strönd. Vjer verð-
um að hefja aðgerðirnar
með einungis fáum herfvlkj
um, sem hverí um sjg mun
ekki senda strax í land
nema þrjár til fjórar her-
deildir.
Þjóðverjar munu einbeita
herstyrk sínum gegn þess-
um sveitum, í mörgum til-
fellum með ofurefli land-
hers. Þeir eiga einnig vara-
flota sprengjuflugvj ela, sem
með stuttum fyrirvara er
hægt að senda til hvaða
staðar sem er.
Þá mun það enn auka á
erfiðleika hers vors, að hann
getur ekki flutt i land með
sjer nema ljett vopn. Það
mun taka nokurn tíma að
ná fótfestu og koma á land
stærri fallbyssum til frekai'i
h ernaðaraðgerða.
Allan þenna örlagaríka.
tíma verðúr flugherinn og
flotinn að „bæta upp“ vopna
skort hinna illa búnu land-
göngusveita.
Hlutverk landshers.
ÞEGAR INNRÁ SARLIÐ-
IÐ hefir náð fótfestu og
flutt á land brynvarin far-
artæki og þyngri vopn, þá
fvrst munu landherir banda
manna taka forustuna. Með
landhernaðaraðgerðum get-
ur hann nú reynt að stækka
yfirráðasvæði sitt; þó verð-
Framhald á 8. síðu.