Morgunblaðið - 13.04.1944, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 13. apríl 1944
Náttiírulækninga-
fjelag Islands
heldur funcl í Góðtemplarahúsinu, föstudaginn 14.
apríl kl. 2,30. Fundarefni:
Skuggamyndir. — Upplestur o. fl. Nýjum fje-
lögum veitt móttaka.
STJÓRNIN.
Finnur Einarsson bóksali
svarar verðlagsstlóra
Yantar góðan
rennismi
strax.
ð
Vjelsmiðjan Bjarg
Sími 1577.
<í>
Nemanda
vantar í
Lithoprent
Teiknihæfileikar æskilegir. Tveggja ára
gagnfræðanám eða álíka mentun svo og
skrifleg meðmæli nauðsynleg.
Þar sem Ijósprentun hefir nú verið viður-
kend, sem sjerstök iðngrein á tslandi, verða
samningar undirritaðir að loknum þriggja
mánaða reynslutíma.
Lysthafendur sendi skriflegar umsóknir
ásamt mynd, er verður endursend, í_pósthólf
945. Fyrirspurnum ekki svarað í síma.
LITHOPRENT
Sumarfataefnin
eru komin. Mjög glæsilegt úrval.
Saumastofa
Ingólfs Kárasonar
Mímisveg 2 A.
Vagnpokurnir
eru komir aftur.
Versl. Tröllafoss
Vesturgötu 3. |
Best á auglýsa í Morgunblaðinu
ÞÁ LOKS vaknaði verðlags-
stjóri. Hafði þá Þyrnirósusvefn
hans og yerðlagsnefndar hvað
bókaútgáfu snerti staðið frá 29.
febrúar, er brjef okkar til við-
skiftaráðs er dagsett og þar til
6. apríl, er grein verðlagsstjóra
birtist í Morgunblaðinu. Er þá
aðeins eitt að óttast, að hann
| verði sofhaður aftur áður en
•xnjer sje kleift að svara honum,
því allir prentarar bæjarins eru
í 5 daga skíðatúr á fullu kaupi,
;sem hinir grátt leiknu bókaút-
gefendur;að sjálfsögðu verða
að greiða.
Annars er verðlagsstjóri ekki
öfundsverður af því að vera til
neyddur að verja axarsköít
annara, því eins og allir vita,
var hann í siglingu, er verðlags
ákvæðin voru sett á íslenska
bókaútgáfu. Grein hans ber
þess lika ljósan vott, því þar
eru rangfærslur, fullyrðingar
og útúrsnúningar og síðast en
ekki síst leitast við að rugla
saman aðalatriðum og aukaat-
riðum, eins og þegar hann ætl-
ar sjer að afgreiða mig með
smjörverðinu. Það hafði að vísu
á einum; stað síðast í grein
minni ,slæðst inn sú villa, að
verðlagsnefnd hefði ákveðið
smjörverðið. Allstaðar annars-
staðar var í því sambandi hins-
vegar talað um stjórnarvöldin gáfunnar, sem talað hafa við
og var jeg mjer þess fullkom- jmiS> hafa ekki látið skína í, að
lega meðvitandi, að verðlags- um neinn afslátt yrði að ræða
nefnd fjallaði ekki um það, en |°g trúa mín er sú, að ekki
annars hygg jeg, að allir sæmi-Tyrfti neinn sjerstakan snill-
lega skynbærir menn nema ef jmS þess að sannfæra við-
til vill verðlagsstjóri hafi verið skiftaráð um það, að fjárhags-
sjer þess fyllilega meðvitandi afkoma útgáfufyrirtækisins
við lestur greinar minnar, að Þyldi ekki neina verðíækkun.
hún fjallaði ekki um afurða- Verðlagsstjóri kvartar yfir
sölumál bænda, heldur um verð Þvi> óvjldar gæti í greinum
sanna mál mitt.
Jeg skil það mætavel, að verð
lagsstjóri vjlji smokka sjer
undan því að bera ábyrgð á
verðlagningu þeirra bóka, sem
út hafa verið gefnar síðan 15.
desember og felst einmitt í því
viðurkenning frá hans hendi á
því, að þar sje ekki af miklu
að státa og að samviskan muni
ekki í sem bestu lagi hjá verð-
lagsyfirvöldunum. Hann gerir
líka tilraun til þess í grein sinni
að koma sökinni á hendur út-
gefendum, en hann skal vita
það, að í meðvitund alþjóðar
hefir hann hrifsað til sín alræð
isvald í þessum málum og ef
ástandið versnar frá því sem
það var (að dómi þeirra manna,
sem vit hafa á þessum málum),
fellur sökin af því eingöngu á
herðar verðlagsyfirvaldanna,
einkum og sjer í lagi er það er
ljóst orðið, að þau hafa marg-
slegið á útrjetta hönd þeirra
manna til samvinnu, sem unn-
ið höfðu um langt skeið af al-
úð að þessum málum og vit
höfðu á þeim.
Um Flateyjarútgáfuna vil jeg
aðeins taka það fram, að út-
gefandi hefir óáreittur af við-
skiftaráði boðið bókina fyrir
fast vei'ð 400 kr. og víst er um
það, að þeir umboðsmenn út-
lagningu íslenskra forlagsbóka.
Þáð kann að vísu að vera nokk
ur meinabót fyrir viðskiftaráð
og verðlagsstjóra að' allar mis-
lukkaðar ráðstafanir og fyrir-
skipanir ,skuli ekki koma frá
þeim, en okkur óbreyttum borg
urum fyndist það nú næsta ó-
trúlegt á þessum tímum, þegar
ekki verður þverfótað fyrir ei-
lífri nefndaþvælu og skipulags
dellu frá hendi hins opinbera.
Verðlagsstjóri segir í grein
sinni, að í desembermánuði síð-
astliðnum hafi ástandið á bóka-
markaðinum verið orðið þann
ig, að óverjandi varð að telj
ast fyrir verðlagsyfirvöldin að
skerast ekki í leikinn. í viðræð-
um um þessi mál hafa þessir
menn ekki getað komið með
nein dæmi sem rjettlættu
þetta. Framkoma þeirra og
störf öll við verðlagningu bóka
síðan 15. desember hafa enn-
fremur sannfært okkur um
það, að þeir hafi ekki haft snef-
il af viti eða þekkingu til þess
að dæma um, hvort ástandið
var gott eða ilt, enda hafa þeir
áður viðurkent margsinnis, að
xeir hafi þar hlaupið eftir lausu
bæjarslúðri og hjali manna,
sem vitanlega ekkert vit höfðu
á málinu. Loks get jeg, eins og
áður er tekið fram, sýnt fram
á, að þar sem útgáfukostnaður
hefir 8-faldast, hefir bókaverð
aðeins þrefaldast og vil jeg
benda verðlagsstjóra á, að jeg
hefi í höndunum gögn til að
mínum í garð verðlagseftirlits-
ins. Þetta er hinn mesti mis-
skilningur og nægir í því sam-
bandi að vísa til brjefs míns og
meðnefndarmanns míns, sem
dagsett er 29. febrúar.
Jeg fer þar alls ekki fram á,
að verðlagseftirlitinu sje. af-
ljett, þótt jeg hinsvegar geti
ekki fallist á, að nokkur ástæða
hafi verið til að taka það upp.
Hinsvegar hefi jeg verið að
reyna að koma verðlagsyfir-
völdunum í skilning um það, að
ef þau vildu viðhalda þessu
mínum atvinnurekstri hefi jeg
meira lagt upp úr hinum óbeina
hagnaði fyrir verslun mína af
því að hafa komið með á mark-
aðinn góða og skemtilega bók
í smekklegum frágangi heldur
en þó jeg græddi nokkurar
krónur á sölu hennar, enda
sjást þess líka ljósust merki, er
við athugum, hve bókaverð
hefir hækkað tiltölulega mikið
minna en útgáfukostnaðurinn.
Enginn veit heldur betur en við
útgefendur, hvílík feikna vinna
frá útgefandans hendi liggur í
því að koma út bók á íslandi,
en samkvæmt úrskurði verð-
lagsstjóra má ekkert tillit taka
til hennar, þegar bækur eru
verðlagðar, er jeg þess fullviss,
að enda þótt nokkur hagnaður
kunni á stundum að hafa fallið
til útgefenda af bókaútgáfu, þá
sje hann í flestum tilfellum smá
vægilegur í samanburði. við
það, sem flestir borgarar þjóð-
fjelagsins fá nú á tímum fyrir
vinnu sína.
Jeg hygg, að vegur viðskifta
ráðs hefði orðið stórum mun
meiri, ef það hefði leitað sam-
vinnu við þessa menn og sýnt
þeim lítilsháttar tiltrú eins og
farið er fram á í brjefi okkar,
sem áður getur. Ef svo hefði
tiJ tekist, hefði vérðlagsstjóri
ef til vill getað með góðri sam-
visku endað grein sína eins og
hann gerir, að eftirlitið muni
hafa^í för með sjer lækkun á
bókaverði og aukið samræmi.
En eins og nú er ástatt, er jeg
hræddur um, að þeir einir muni
halda áfram við bókaútgáfu,
sem vilja hafa sig til þess að
nota sjer fáfræði verðlagsyfir-
valdanna til þess að fá það verð
á útgáfubækur sínar, sem þeim
sýnist. Verð jeg að segja að það
er kaldhæðni örlaganna að
Háskóli íslands, æðsta menta-
og menningarmiðstöð landsins,
skulþ hafa lánað tvo af kenn-
araliði sínu til þess að vega
þannig aftan að andlegri starf-
semi og bókment í landinu.
Annars skal því viðbætt til á-
rjettingar, að brjef okkar til
viðskiptaráðs, dags. 29. febrúar
sem áður greinir, mun aldrei
hafa verið lesið af allri nefnd-
inni. Hinsvegar mun verðlags-
stjóri hafa gefið nefndarmönn-
verðlagseftirliti, yrðu þau j
sjálfs sín vegna og alþjóðar að|Um Þær röngu uPPUsingar að
1_ 'haga framkvæmd þess þannig, ,vlð hefðum 1 brlefinu farið fram
að það gerði ekki meiri skaða'3 að verðlagseftirlitinu yrði af-
en gagn, og ef til.vill legði góða
lljett og hann hefði synjað því.
og heilbrigða bókaútgáfu í
Hvorttveggja er jafn ósatt og
rústir. Þetta hefi jeg bent á í >vil jeg fastleSa skera k verð^
greinum mínum að er því að- |laesnefnd að lesa bríef okkar
eins hægt, að góð samvinna tak °g Kvaia Þvi-
ist milli útgefenda og verðlags-
nefndar.
Jeg er persónulega nákunn-
ugur flestum af þeim mönnum,
sem hafa bókaútgáfu fyrir að-
alatvinnu. Mjer er fulikunnugt
um það, að fæstir af þessum
mönnum hafa farið með neinn
verulegan gróða frá útgáfunni
og hugboð mitt er það, að í flest
um tilfellum hafi meira ráðið
gleði yfir því að koma með
verulega góða bók á markað^
inn þýdda eða frumsamda held
ur en óstjórnleg gróðafíkn. Jeg
get að minsta kosti með góðri
samvisku sagt fyrir mig, að í
Jörð, 5. árg., 1. hefti, hefir bor-
blaðinu. Efni: — Forsetinn eftir
B. O. B., Kveðjum konung með
kurteisi eijir B. O. B., Þjóðskipu-
lag og stjórnmálaspilling eftir
Pjetur Sigurðsson, ísfirsk blaða-
menska eftir Kristján Jónsson
frá Garðsstöðum, Tónlistarlíf í
Reykjavik á árinu 1943 eftir Bald
Andrjesson, „Vopn guðanna“ eft-
ir B. O. B., Heilsufræði handa
húsmæðrum (ritfregn), Mál-
kunningi dauðans eftir Eddie
Richenbacker, Við dánarfregn
eftir V. G., Sjálfssefjun eftir B.
O. B. og Faðir vor eftir B. O. B.