Morgunblaðið - 16.04.1944, Qupperneq 1

31. árgangTir.
84. tbl. — Sunnudagur 16. apríl 1944.
Isafoldarprentsmiðja hi.
Samningar
London í gasrkveldi.
Álitið er að samkomulag
kunni að komast á milli
: hernaðaraðila um það, _að
Rómaborg skuli algerlega
friðuð fyrir hernaði. Er í
ráði að nefnd verði sett á
stofn til þess að athuga,
hvernin þetta megi komast
í framkvæmd, og munu eiga
í henni sæti foringjar banda
..manna og Þjóðverja, en for-
maður hennar mun Páfinn
verða eða fulltrúi hans.
Hermir fregnritari vor, að
alt bendi til þess, að þetta
komist á innan skams.
Þjóðverjar bjóða
slál og vjelar
fyrir wolfram
Lissabon í gærkveldi: —-
Mikil þýsk viðskiptanefnd er
hingað komin til þess að semja
um kaup á tini og sardínum og
til. þ.ess að ræða vandamálin
yiðvíkjandi wolframkaupum,
en þau verða stöðugt meiri, þar
sem bandamenn leggja að
Portúgalsmönnum að selja ekki
wolfram til Þýskalands.
Þjóðverjar bjóða í stað fyrr
nefndra vara, stál og aðra
málma og furðulega íjölbreytt
úrval af alskonar nýtísku vjel-
um. Portúgölsk blöð eru full af
augíýsingum um þessar vörur,
og.er iofað afhendingu á þeim
i þessum mánuði og í maí.
Að Þjóðverjar skuli vera af-
lögufærii' á járn, stál, alumini-
um og kopar frá því, sem þarf
til hernaðar, ásamt f jölda vjela-
verkfæra, er sönnun þess, að
þrátt fyrir loftárásir, er iðnað-
urinn þar í fullum gangi, en
þetta kýnir einnig það, að Þjóð-
verjar skortir mjög Portúgaisk
an . gjaldeyri til vörukaupa þar
í landi. Er þetta og ekki að
undra, þar sem þeir verða sjálf-
sagt hjeðan af að borga Wol-
fram það út í hönd, er þeir
kunna að fá frá Portúgal.
— Reuter.
Curtin svarar gagnrýni.
Melbourne í gærkveldi: —
Curtin forsætisráðherra Ástra-
líu hefir svarað gagnrýni, sem
fram kom gegn honum í Banda-
ríkjunum vegna þess, að Ástra-
líumenn hafa. tekið 20 þúsund
hermenn úr hernum og sett þá
að landbúnaðarvinnu. Kvað
Curtin þetta gert til þess að
Ástralíumenn gætu aflað meiri
matvæla handa herjum hinna
sameinuðu þjóða, en ekki til
þess að hlífa áströlskum her-
mönnum. — Reuter.
Rússar 10 km. irú Sevastopol
Henn koma og
hverfa, en
Frakkland lífir.
— Giraud.
London í gærkveldi: —
Giraud hershöfðingi hefir lýst
því yfir, að hann muni draga
sig í hlje frá öllum störfum
fyrir frönsku „Þjóðfrelsisnefnd
ina“ svonefndu í Algiers. Mælti
hann við það tækifæri: Menn
koma og hverfa, en Frakkland
lifir. Jeg tel mig hafa afkastað
svo miklu fyrir föðurland mitt,
að jeg þurfi ekki að beiðast ó-
ljúfrar starfa og dreg mig því
í hlje". — Reuter.
(hartton vann
Suður-Englands
bikarinn
London í gærkveldi.
I dag fór fram á Wembley-
íþróttavellinum úrslitaleikur-
inn í knattspyrnu um Suður-
Englandsbikarinn svonefnda.
Keptu fjelögin Charlton At-
hietic og Chelsea og sigraði
hið fyrnefnda með 3 mörkum
gegn einu. Áhorfendur voru
feikna margir, þar á meðal
ýmsir bresku ráðherranna og
Eisenhower hershöfðingi. Af-
henti hann bikarinn að leiks-
lokum. — Reuter.
Hafa tekið Tarnopol
London í gærkvöldi. — Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
í herstjórnartilkynningu Rússa í kvöld segir, að fram-
sveitir herjanna á Krímskaga hafi í dag seint verið að-
eins 10 km. frá Sevastopol á einum stað, og einnig fremur
stutt frá Yalta. Halda Þjóðver.jar að eigin sögn hratt
undan á Krímskaga. Þá var tilkynt með sjerstakri dag-
skipan í Moskva í dag, að Rússar hefðu tekið Tarnopol.
Framsókn Rússa á Krím-
skaga er stöðugt jafnhörð,
tilkynna þeir í dag, að þeir
hafi tekið þar fjölda bæja
og þorpa, en Þjóðverjar við-
urkenna að þeir sjeu þarna
á hröðu undanhaldi. Ekki
virðist svo, sem Þjóðveriar
hafi enn byrjað brottflutn-
ing liðs síns frá skaganum,
sem nokkru nemi, en þó
hafa nokkur skip lagt það-
an úr höfn. Rússnesk her-
skip eru á sveimi fyrir utan
hafnir þær, sem Þjóðverjar
hafa enn á valdi sínu þar.
Þjóðverjar sögðu í dag frá
því að þeir hefðu yfirgefið
Feodosia og Simferopol, én
Rússar kveðast hafa tekið
7000 fanga í viðbót á Krím-
skaganum.
Við Tarnopol.
Tarnopol, sem Rússar
segjast í dag hafa tekið, er
ein þeirra borga, sem Þjóð-
verjar hafa varið af mestri
hörku. Síðustu íregnir, scm
borist hafa frá Þjóðverjum
um viðureignirnar í Tarno-
pol, eru þær, að setulið borg
arinnar verjist af mikilli
hörku, þótt sótt sje að því.á
alla vegu. Rússar segjast
hafa felt alt setuliðið eða
tekið höndum. Kveða þeir
það hafa verið 16000 manns.
Gagnsókn í aðsigi
þar verið gej-si hörð að und-
anförnu og litlar breytingar
orðið á aðstöðu herjanna,
Einnig sunnar, í Karpatafjöll-
um og Rúmeníu, hefir Rússum
ekki orðið frekar ágengt, enda
minnast þeir ekki á bardaga
á þeim slóðum í tilkynningu
sinni. Yfir Dniester eru Rúss-
ar komnir fyrir sunnan Tir-
aspol, en Þjóðverjar sækja
þar gegn þeim af mikilli lieift.
Á nórðurvígstöðvunum segja
Þjóðverjar enn frá bardögum
við Pskov, en Rússar kveða
aðeins smáskærur vera háðar
á þeim vígstöðvum.
Loftárásir á Kurileyjar.
Washington í gærkveldi. —
Amerískar sprengjuflugvjelar
hafa enn gert árásir á Kuril-
eyjar, en þær eru um 1600 km.
frá Tokio. Þá hafa Bandaríkja-
menn enn ráðist á Turk og fleiri
bækisíöðvar Japana á Kyrra-
hafi og einnig tekið eina af her-
stöðvum þeirra á Nýju-Guineu.
— Reuter.
Vatutin látinn.
London í gærkveldi: —
Fregnir frá Moskva í dag
hermdu, að rússneski hershöfð-
inginn Vatutin, sem fyrir
Fregnir herma, að Þjóð- nokkru stjórnaði herjum Rússa
verjar dragi nú saman mikið á miðvígstöðvunum, hafi dáið
lið á svæðinu milli Stanislavo í Kiev í‘ gær, eftir nokkuð langa
og Brody og' hyggi þar á gagn legu. Mun hann verða jarðaður
sókn. Hefir mótspyrna þeirra í Kiev. — Reuter.
Rúðist ú Rukarest
eg Pleesti í gær
Bretar missa tundur-
spilli.
London í gærkveldi— Breska
flotamálaráðuneytið tilkynti í
kvöld, að,breski tundurspillir-
inn Laforey hefði farist af ó-
vinavöldum. Manntjón varð.
Skipið var fullsmíðað árið 1940
og var 1900 smál. að stærð.
— Reuter.
London í gærkveldi.
1 dag rjeðist mikill fjöldi
amerískra sprengjuflugvjela,
þeirra, cr bækistöð hafa við
Miðjarðarhaf, að höfuðborg
Rúmeníu, Bukarest og olíu
lindasvæðinu við Ploesti, en
þar eru mestu olíuvinslustöðv-
ar Rúmeníu. Skýjað loft var
og var sprengjunum varpað
niður gegnum skýin, og sást
því ekki gjörla liver árangur
varð.
Þetta er önnur árásin á
Bukarest, og' tilkynti innan-
ríkisráðuneytið í Rúmeníu, að.
í fyrri árásinni hefðu farist
3000 manns, en yfir 2000
særst. — Á Ploesti hefir verið
ráðist þrisvar áður með löngu
millibili. Loftorustur voru
háðar, en tjón er enn ekki
kunnugt að fullu.
Ægileg
sprenging
í Bombay
London í gærkveldi.
ÓGURLEG SPRENGING
varð í Bombay í gær, og
brutust út feikna miklir eld-
ar, svo miklir, að fyrst í
morgun varð náð valdi á
þeim, eftir 12 klukkustunda
stöðuga baráttu. Var það
slökkvilið og loftvamalið,
sem að verki var, en til að-
stoðar voru þúsundir her-
manna, flugmanna og sjó-
liða.
Mikill fjöldi fólks fórst
eða særðist af sprenging-
unni og í eldunum, og stöð-
ugur straumur sjúkravagna
ók til sjúkrahúsanna. Bók-
staflega allir íbúar þess
hverfis, þar sem sprenging-
in varð, ljetu fyrir berast
undir beru lofti um nóttina.
Ekki er enn vitað um or-
sakir sprengingar þessarar.
Nánara samsfarf
milli Þjóðverja
og Japana
London í gærkveldi.
Þýska frjettastofan segir í
dag, að fundur hafi verið hald
inn. í Tokio í gær, og hafi
þar verið mættir allir jap-
önsku ráðherrarnir, sendi-
herrar þjóðverja, Búlgara.
Ungverja og Rúmena í Japan
og hernaðarráðuncutar þelrra.
Voru rædd sameiginleg her-
mál- Tojo forsætisráðherra.
Japana hjelt. ræðu og sagði
þar meðal annars, að á næst-
unni myndi aukin stórum,
hernaðarleg samvinna Þjóð-
verja og Japana. — Annars
kvað Tojo hernaðaraðstöðu
möndulveldanna ágæta og
ekkert að óttast um úrslit
styrjaldarinnar. — Reuter.
Handlökur í Noregi
Frá norska blaðafull-
frúahum:
ENN HAFA tveir norskir
prestar verið handteknir.
Voru það þeir síra Johan Lidi
ritari Oslodeildar norska trú-
boðsfjelagsins og síra Peder:
Skeie prestur í Skedsmo-sókn.
Meðal þeirra, sem Þjóðverý
ar hafa handtekið í Oslo upp
ii síðkastið er hinn kunni rit-
höfundur Arthu Omre og pi'óf-
cssor Georg Morgenstiérne seia
var handtekinn í heimili símt
í marsmánuði. Morgenstierné
er 52 ára. ITann var 7 ár við
Göeborg Ilögskola. Síðan 1937
hefir hann verið prófessor í
indversku.